آیین‌نامه اجرایی ماده (۲۸) قانون دریایی ایران
مصوب ۱۳۹۶/۳/۲۱
هیأت وزیران در جلسه ۲۱/۳/۱۳۹۶ به پیشنهاد شماره ۰۲/۱۰۰/۳۷۶۷ مورخ ۴/۲/۱۳۹۵ وزارت راه و شـهرسازی و به استنـاد مـاده (۲۸) قانون دریایی ایران ـ مصوب۱۳۴۳ـ و ماده (۲۲) اصلاحی قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۷۸ـ ، آیین‌نامه اجرایی ماده (۲۸) قانون دریایی ایران را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده۱ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ شناور: هر نوع وسیله آبرو، دارای عرشه یا بدون عرشه، با کاربری‌های باری، مسافری، تفریحی، صیادی، خدماتی، فنی و سایر کاربری‌ها که مصداق ماده (۱) قانون دریایی ایران نباشد و در آبهای تحت حاکمیت و صلاحیت جمهوری اسلامی ایران تردد نماید از قبیل قایق، لنج، جت اسکی، جت بت و سایر وسایل مشابه.
ب ـ قایق: شناور فاقد یا دارای رو سازه که طول آن حداکثر تا (۱۲) متر است.
پ ـ سازمان: سازمان بنادر و دریانوردی.
ماده۲ـ هر شناوری که مالکیت آن به شخص حقیقی ایرانی و یا شخص حقوقی که سهام آن با نام بوده و حداقل پنجاه و یک درصد (۵۱%) سرمایه واقعی آن متعلق به اتباع ایرانی باشد، مطابق مقررات این آیین‌نامه به ثبت می‌رسد.
ماده۳ـ شناور در حال ساخت باید مطابق مقررات این آیین‌نامه موقتاً به ثبت برسد و سازمان برای آن گواهینامه ثبت موقت صادر می‌کند. تکالیف مربوط به ارایه اظهارنامه ثبت بر عهده کارخانه سازنده است. گواهینامه موقت ثبت، پس از آزمایش و تحویل شناور به مالک، باطل و مسترد خواهد شد.
ماده۴ـ به‌منظور ثبت اطلاعات شناورهای موضوع این آیین‌نامه براساس مفاد گواهینامه ثبت شناور، دفتری به نام دفتر ثبت شناور در هر یک از ادارات کل سازمان در بنادر نگاهداری خواهد شد.
الف ـ دفتر ثبت شناور مشتمل بر (۲۰۰) برگ است که در آن (۱۰۰) فروند شناور به ثبت می‌رسد.
ب ـ صفحات دفتر ثبت شناور به ترتیب شمارهگذاری و برای هر دو صفحه یک شماره تعیین می‌شود. شماره مذکور، شماره رسمی شناور است و فقط به ثبت همان شناور اختصاص دارد.
ماده۵ ـ درخواست ثبت شناور توسط مالک شناور یا نماینده قانونی وی به سازمان تقدیم می‌شود و پس از ثبت رسید آن به متقاضی تسلیم می‌شود.
ماده۶ ـ مالک یا نماینده قانونی وی به همراه تقاضای ثبت شناور باید اسناد زیر را به سازمان تحویل دهد:
الف ـ اظهارنامه ثبت قایق مطابق پیوست (۱) این آیین‌نامه که تأیید شده به مهر
دفتر هیأت دولت است.
ب ـ اصل و تصویر مصدق اسناد مالکیت شناور.
پ ـ اصل و تصویر مصدق گواهی ساخت در مورد شناور نو.
ت ـ گواهینامه‌های فنی و ایمنی مربوط از مؤسسات ردهبندی بر حسب نوع شناور.
ث ـ موافقت‌نامه کتبی شرکت سهامی شیلات ایران در مورد ثبت شناور ماهیگیری، موضوع قانون حفاظت و بهرهبرداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران.
تبصره ـ اسناد مالکیت شناور در خصوص شناورهای ساخت داخل کشور، اسناد خرید و یا قرارداد سفارش ساخت و در مورد شناورهای ساخت خارج از کشور، گواهی ثبت سفارش و اسناد خرید است.
ماده۷ـ شناورهایی که قبلاً در خارج به ثبت رسیدهاند، در صورت احراز شرایط مقرر در این آیین‌نامه، ثبت آنها منوط به ارائه تصویر مصدق گواهی ثبت و ابطال ثبت خارجی است.
ماده۸ ـ در صورتی‌که شناور شرایط ثبت را داشته باشد و درخواست و اسناد پیوست آن کامل باشد، سازمان اقدامات مربوط به بازرسی فنی و صدور گواهینامه‌های فنی و ایمنی را انجام می‌دهد.
ماده۹ـ بازرسی از شناور و صدور گواهینامه‌های فنی و ایمنی قانونی را مؤسسات ردهبندی، که یک شخص حقوقی ایرانی یا غیر ایرانی مورد تأیید سازمان است، به نیابت از طرف سازمان در چارچوب توافق منعقده انجام می‌دهد.
ماده۱۰ـ سازمان پس از احراز سلامت و قابلیت دریانوردی شناور و بررسی اسناد و مدارک و تطبیق آن با اظهارنامه و دریافت حق‌الثبت، شناور را در دفتر ثبت شناورها، با درج مشخصات فنی و ابعادی شناور و نام مالک آن ثبت می‌کند و مندرجات آن را به امضای مالک و یا نماینده قانونی وی میرساند.
تبصره ـ نمایندگان کنسولی ایران می‌توانند با کسب اجازه از سازمان، گواهینامه ثبت موقت جهت شناورهایی که در ایران به ثبت خواهند رسید، صادر نمایند.
ماده۱۱ـ سازمان پس از بازرسی شناور و احراز درج شماره رسمی ثبت در دو طرف سینه شناور، گواهینامه ثبت صادر می‌کند.
تبصره ـ گواهینامه ثبت قایق مطابق پیوست (۲) و گواهینامه ثبت شناورهای کوچک مطابق پیوست (۳) و گواهینامه حداقل خدمه مورد نیاز شناور مطابق پیوست (۴) این آیین‌نامه که تأیید شده به مهر دفتر هیأت‌دولت است صادر خواهد شد.
ماده۱۲ـ در گواهینامه ثبت، موارد زیر نوشته می‌شود:
الف ـ شماره ثبت شناور.
ب ـ کاربری و نوع استفاده از شناور.
پ ـ نیروی محرکه شناور.
ت ـ ابعاد شناور.
ث ـ سال ساخت و نام کارخانه سازنده.
ج ـ جنس بدنه شناور.
چ ـ ظرفیت خالص و ناخالص شناور.
ح ـ مشخصات مالک و محل اقامت وی.
خ ـ بندر محل ثبت شناور.
د ـ محل صدور گواهینامه شناور.
ذ ـ محدوده تردد شناور.
ر ـ حداقل پرسنل مورد نیاز قایق.
ز ـ حداکثر ظرفیت حمل مسافر برای قایق‌های مسافری و تفریحی.
ژ ـ تاریخ انقضا و شماره سریال گواهینامه ثبت.
ماده۱۳ـ گواهینامه ثبت فقط در یک نسخه اصلی صادر و به مالک تسلیم و تصویر آن در سوابق ثبتی شناور نگهداری می‌شود.
تبصره ـ در صورتی‌که گواهینامه ثبت شناور مفقود شود و یا از بین برود، مالک یا نماینده او بلافاصله باید گزارش مشروحی در این مورد تسلیم سازمان کرده و تقاضای صدور گواهینامه ثبت المثنی نماید. اگر سازمان دلایل از بین رفتن گواهینامه را موجه تشخیص دهد، با تقاضای صدور المثنای گواهینامه ثبت، پس از ارایه اقرارنامه و تعهدنامه توسط مالک یا نماینده قانونی وی موافقت می‌کند.
ماده ۱۴ـ شناورهایی که بدون قصد انتفاع، صرفاً برای تفریح شخصی مورد استفاده قرار میگیرند، تابع مقررات این آیین‌نامه بوده و برای آنها گواهینامه ثبت شناور تفریحی شخصی صادر خواهد شد.
تبصره ـ شناورهایی که با کاربری تفریحی عمومی جهت ثبت معرفی میشوند، برای آنها گواهینامه ثبت شناور تفریحی عمومی صادر خواهد شد.
ماده۱۵ـ گواهینامه‌های فنی و ایمنی صادر شده توسط مؤسسات ردهبندی یک سال اعتبار دارد و پس از آن مالک یا نماینده قانونی وی باید نسبت به تمدید گواهینامه فنی و ایمنی اقدام نماید.
ماده۱۶ـ گواهینامه‌های ثبت شناورهایی که قبل از تصویب این آیین‌نامه صادر شده اند، ظرف دو سال پس از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه باید تجدید ثبت شوند. سازمان ظرف یک ماه پس از تصویب این آیین‌نامه، باید مقررات این ماده را با نشر آگهی به اطلاع مالکان یا نماینده قانونی آنان برساند و از آنان برای تجدید ثبت دعوت نماید. در صورت عدم مراجعه مالکان یا نماینده آنان جهت تجدید ثبت گواهینامه، سازمان می‌تواند پس از شش ماه از خاتمه مهلت مقرر نسبت به ابطال ثبت شناور اقدام نماید.
ماده۱۷ـ حق‌الثبت و سایر حقوقی که برای ثبت اسناد و مدارک شناور باید پرداخت شود، به شرح زیر است:
الف ـ حق‌الثبت قایق و شناورهای کوچک تفریحی، با در نظر گرفتن مکان تردد و با تشخیص سازمان از یک میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۱) ریال تا سه میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۳) ریال
ب ـ حق‌الثبت شناور تا (۱۰) تن ظرفیت ناخالص ثبت شده چهار میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۴) ریال.
پ ـ حق‌الثبت شناور تا (۳۰) تن ظرفیت ناخالص ثبت شده پنج میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۵) ریال.
ت ـ حق‌الثبت شناور تا (۵۰) تن ظرفیت ناخالص ثبت شده هفت میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۷) ریال.
ث ـ حق‌الثبت شناور بالای (۵۰) تن ظرفیت ناخالص ثبت شده ده میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۱۰) ریال.
تبصره۱ـ هزینه درج تغییرات، تجدید گواهینامه ثبت، صدور گواهینامه المثنی، گواهینامه مصدق و گواهینامه ابطال ثبت، پنجاه درصد (۵۰%) هزینه حق‌الثبت است.
تبصره۲ـ مبالغ مندرج در این ماده هر سه سال یکبار بر مبنای نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به ازای هر سال افزایش می‌یابد.
ماده۱۸ـ شناور در صورتی می‌تواند در آبهای تحت حاکمیت و صلاحیت جمهوری اسلامی ایران تردد کند که در سازمان به ثبت رسیده و گواهینامه ثبت اخذ کرده باشد.
تبصره ـ ممانعت و اعمال قانون برای شناورهای فاقد هویت و خارج از حدود و اوقات مندرج در گواهینامه ثبت در بنادر آبهای تحت حاکمیت و صلاحیت جمهوری اسلامی ایران بر عهده گارد بنادر، دریابانی ناجا و نیروی دریایی (آجا/سپاه) حسب مقررات مربوط است.
ماده۱۹ـ نقل و انتقال مالکیت و ترهین شناورهای موضوع این آیین‌نامه صرفاً از طریق دفاتر اسناد رسمی و با استعلام از سازمان صورت میگیرد. دفترخانه موظف است ظرف پنج روز پس از صدور سند، یک نسخه از سند تنظیمی را به انضمام تصویر شناسنامه و کارت ملی مالک (در مورد اشخاص حقوقی، اساسنامه و آخرین روزنامه رسمی) به انضمام فیش واریز هزینه درج تغییرات به سازمان ارسال نماید. این تغییرات در دفتر ثبت شناورها درج می‌گردد.
ماده۲۰ـ در صورت تغییر قهری مالک شناور، ورثه و یا قائم مقام قانونی وی باید ظرف یک ماه پس از تاریخ تغییر مالکیت، مراتب را کتباً به سازمان اعلام نماید. سازمان پس از بررسی مستندات ارائه شده، شناور را به نام مالک جدید ثبت و گواهینامه ثبت به نام او صادر خواهد کرد.
ماده۲۱ـ شناور تنها با داشتن گواهینامه ثبت و گواهینامه‌های فنی و ایمنی معتبر مجاز به دریانوردی خواهد بود. درصورتی که شناور به هر علت قابلیت دریانوردی خود را از دست بدهد و یا در کشور دیگر به ثبت برسد، مالک یا نماینده قانونی او موظف است حداکثر ظرف دو ماه پس از تاریخ از کار افتادن و یا ثبت جدید، مراتب را کتباً به سازمان گزارش و گواهینامه ثبت را تسلیم نماید.
ماده۲۲ـ پس از وقوع هر سانحه که در نتیجه آن به شناور صدمه وارد گردد، مالک یا نماینده قانونی باید مراتب را به سازمان گزارش دهد. در صورتی‌که سازمان تشخیص دهد شناور سالم نبوده و یا برای کاری که اختصاص داده شده قابل استفاده نیست، گواهینامه ثبت آن را تا انجام تعمیر و بازرسی فنی و ایمنی مجدد، موقتاً نزد خود نگهداری خواهد کرد.
ماده۲۳ـ سازمان پس از بازرسی شناور و اسناد و مدارک، در صورتی که غرق شدن و یا از حیز انتفاع خارج شدن شناور و یا ثبت آن در کشور دیگر را احراز نماید، نسبت به ابطال گواهینامه ثبت اقدام خواهد کرد.
ماده۲۴ـ در صورتی‌که مالک تصمیم به اوراق کردن شناور را داشته باشد باید تقاضای خود را به همراه گواهینامه ثبت به سازمان ارایه کند، در صورتی که شناور متعلق حقوق اشخاص دیگر نباشد، سازمان ضمن رعایت مقررات زیست محیطی، رأساً اجازه اوراق شناور را صادر خواهد کرد.
مالک حداکثر یک ماه پس از اوراق کردن شناور، باید مراتب را به سازمان محل ثبت شناور اعلام کند. سازمان پس از اوراق شدن شناور، رأساً گواهینامه ابطال ثبت را صادر خواهد کرد.
ماده۲۵ـ ابعاد و مشخصات فنی شناورها توسط مؤسسات ردهبندی مجاز و براساس مقررات مربوط محاسبه و در گواهینامه‌های ثبت و فنی و ایمنی آن درج می‌شود.
ماده۲۶ـ مالک قبل از هرگونه اقدام به تغییر ابعاد، موتور و سایر مشخصات فنی شناور موظف است مراتب را به سازمان اعلام نماید. پس از صدور مجوز توسط سازمان، تغییرات مورد نظر تحت نظر مؤسسه ردهبندی، انجام و در گواهینامه ثبت درج می‌شود.
ماده۲۷ـ در موارد زیر مالک حق بهرهبرداری از شناور را ندارد و سازمان می‌تواند تا رفع مشکل، از خروج شناور از بندر جلوگیری کند.
الف ـ نداشتن گواهینامه ثبت یا مفقود شدن یا از بین رفتن یا مخدوش شدن آن.
ب ـ اعلام نکردن اختلال در قابلیت بهره برداری از شناور.
پ ـ ثبت شناور در کشور دیگر.
ت ـ اعلام نکردن تغییر قهری مالک شناور.
ماده۲۸ـ شناورهای نظامی و انتظامی و شناورهای با کاربری تفریحی یا ورزشی که فاقد نیروی خود رانش هستند، مشمول این آیین‌نامه نیستند.
ماده۲۹ـ احکام این آیین‌نامه ناظر بر شناورها و کشتی‌هایی است که مشمول ماده (۱) قانون دریایی ایران نباشند. احکام این آیین‌نامه در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی نیز لازمالاجرا است. با اجرای این آیین‌نامه احکام مغایر پیش‌بینی‌شده در ضوابط ثبت و اعطای تابعیت جمهوری اسلامی ایران به شناورها در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی، موضوع تصویب‌نامه شماره ۲۶۷۷۲/ت۴۴۲۰۰ک مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۸۸ لغو می‌شود.
معاون اول رئیسجمهور ـ اسحاق جهانگیری
