آیین‌نامه اجرایی ماده (۳۴) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مصوب ۱۳۹۷/۱۱/۱۷ هیات وزیران
هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۷/۱۱/۱۷ به پیشنهاد مشترک وزارت جهادکشاورزی (سازمان دامپزشکی کشور)، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد ماده (۳۴) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۹۵ـ ، آیین‌نامه اجرایی ماده یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین‌نامه اجرایی ماده (۳۴) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
ماده۱ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ دام زنده: حیوانات (خشکی‌زی یا آبزی) مهره‌دار (پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و ماهیان) یا بی‌مهره (از جمله بندپایان) که برای تولید غذای انسان یا حیوان یا اهداف تجاری، آزمایشگاهی، ورزشی یا تفریحی (از جمله حیوانات باغ وحش)، پرورش و نگهداری می‌شوند.
ب ـ فراورده‌های با منشأ دامی: فراورده‌های خام یا فراوری شده، اعم از خوراکی یا غیرخوراکی که از منشأ دام به دست می‌آیند.
پ ـ فراورده‌های غیرخام دامی: فراورده‌های دامی موضوع تبصره بند (الف) ماده (۱) آیین‌نامه اجرایی بند (ث) ماده (۷) قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور موضوع تصویب‌نامه شماره ۵۱۶۲۰/ت۵۵۳۳۱هـ مورخ ۱۳۹۷/۴/۲۵.
ت ـ خوراک دام: مواد خام یا فراوریشده (از جمله مواد غذایی متراکم و مکمل‌های غذای دام) که جهت تأمین نیازهای رشد، نگهداری، تولید و کار به مصرف تغذیه دام میرسند.
ث ـ اقلام موضوع این آیین‌نامه: دام زنده، فراورده‌های با منشأ دامی و خوراک دام.
ج ـ مصرف کننده: اشخاصی که اقلام موضوع این آیین‌نامه را مصرف می‌کنند.
چ ـ متصدی: اشخاصی که به نحوی در امور تولید، پرورش، نگهداری، توزیع، حمل و نقل، عرضه، فروش دام زنده و نیز استحصال، تهیه، عمل‌آوری، جمع‌آوری، نگهداری، بسته‌بندی، حمل و نقل و توزیع فراورده‌های با منشأ دامی و همچنین خوراک دام فعالیت دارند.
ح ـ سازمان: سازمان دامپزشکی کشور.
خ ـ مسئول فنی بهداشتی: شخصی که پس از تأیید صلاحیت توسط سازمان نظام دامپزشکی و با اخذ پروانه مربوط از سازمان و ادارات تابعه، وظیفه واپایش (کنترل) بهداشتی را در واحدهای موضوع آیین‌نامه یادشده، مطابق شرح وظایف ابلاغی از سوی سازمان بر عهده دارد.
ماده۲ـ متصدی درخصوص اقلام موضوع این آیین‌نامه، موظف به رعایت ضوابط و مقررات بهداشتی دامپزشکی اعلامی از سوی سازمان است.
تبصره۱ـ ضوابط و مقررات بهداشتی دامپزشکی موضوع این ماده با رعایت مقررات موضوع بند (ی) ماده (۲) قانون نظام جامع دامپروری کشور ـ مصوب ۱۳۸۸ ـ و آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح ماده (۱۳) قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی ـ مصوب ۱۳۷۹ ـ توسط سازمان تهیه و اعلام می‌شود.
تبصره۲ـ متصدی هریک از امور عمل‌آوری، جمع‌آوری، نگهداری، بسته‌بندی، حمل و نقل و توزیع فراورده‌های غیرخام دامی، موظف به رعایت ضوابط و مقررات بهداشتی هر فراورده اعلامی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز می‌باشد.
ماده۳ـ تشخیص تخطی از اجرای ضوابط و مقررات بهداشتی دامپزشکی، عدم بهکارگیری مسئول فنی بهداشتی و نیز ناسالم یا غیربهداشتی بودن اقلام موضوع این آیین‌نامه در صلاحیت سازمان، تعیین نوع و میزان خسارات وارد شده به مصرفکننده به‌عهده مرجع ذی‌صلاح قانونی، تعیین نسبیت بین منشأ آسیب (قصور یا تقصیر مسئول فنی بهداشتی) و آسیب واردشده و صدور حکم متناسب مطابق قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین مربوط به عهده دادگاه صالح است.
تبصره ـ حکم این ماده نافی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای مسئولان فنی بهداشتی برابر قوانین و مقررات مربوط نیست.
ماده۴ـ متصدی مکلف به انجام اقدامات زیر است:
الف ـ رعایت ضوابط و مقررات بهداشتی دامپزشکی با تأکید بر استفاده از مواد اولیه سالم و بهداشتی و نیز بهکارگیری روشهای مناسب بهداشتی در تولید، استحصال، تهیه، جمع‌آوری، نگهداری، بسته‌بندی، توزیع، حمل و نقل و عرضه اقلام موضوع این آیین‌نامه.
ب ـ بهکارگیری مسئول فنی بهداشتی و فعالیت در امور مربوط صرفاً با حضور و نظارت وی یا جانشین معرفی شده به سازمان.
پ ـ خودداری از هرگونه دخالت در حوزه تخصصی وظایف مسئول فنی بهداشتی یا ممانعت از انجام وظیفه واپایش (کنترل) بهداشتی و سلب استقلال رأی وی.
ت ـ خودداری از هرگونه فعل یا ترک فعلی در مراحل تولید، استحصال، تهیه، جمع‌آوری، نگهداری، بسته‌بندی، توزیع، حمل و نقل و عرضه اقلام موضوع این آیین‌نامه که سبب آسیب به سلامت یا ضرر و زیان مصرفکننده در اثر تغییر در وضعیت سلامت یا ویژگی‌های بهداشتی (حسی، فیزیکی، شیمیایی یا میکروبی) مربوط یا انقضای تاریخ مصرف یا مغایرت در اطلاعات مندرج در نشانه‌گذاری این اقلام شود.
تبصره۱ـ اجرای این ماده نافی مسئولیت‌های قانونی متصدی هریک از امور مرتبط با فراورده‌های غیرخام دامی در رعایت ضوابط و مقررات بهداشتی موضوع تبصره (۲) ماده (۲) این آیین‌نامه نیست و درصورت بروز تخلف، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف به انجام اقدامات قانونی خواهد بود.
تبصره۲ـ نحوه بهکارگیری مسئول فنی بهداشتی در مواردی که تعدادی دام به مقیاس غیرتجاری یا به روش کوچ‌رو (ییلاق و قشلاق) نگهداری و پرورش داده می‌شود، براساس دستورالعمل و برنامه زمان‌بندی سازمان است.
ماده۵ ـ مسئول فنی بهداشتی مکلف به انجام اقدامات زیر است:
الف ـ انجام کامل و دقیق وظایف ابلاغی از سوی سازمان.
ب ـ حضور در واحد تحت نظارت در زمان‌های فعالیت واحد و مورد توافق در قرارداد و ثبت حضور در سامانه‌ای که ظرف یک سال از تاریخ لازمالاجرا شدن این آیین‌نامه از سوی سازمان طراحی و اجرا خواهد شد.
پ ـ گزارش کامل و به موقع هرگونه تخلف بهداشتی موضوع ماده (۳) این آیین‌نامه در واحد تحت نظارت در سامانه‌های مرتبط.
ماده۶ ـ سازمان موظف است ظرف شش ماه از تاریخ لازمالاجرا شدن این آیین‌نامه، با توسعه سامانه الکترونیکی ردیابی اقلام موضوع این آیین‌نامه، امکان تبادل داده‌های آن با سامانه جامع یکپارچه‌سازی و نظارت بر فرایند تجارت (سامانه جامع تجارت)، تعامل با زیرسامانه‌های انبار، شناسه کالا و شناسه رهگیری برابر مقررات آیین‌نامه‌های مربوط و نیز درگاه مورد نیاز جهت دسترسی شرکت‌های بیمه‌گر فعال در زمینه جبران خسارات احتمالی موضوع این آیین‌نامه را فراهم کند.
معاون اول رئیسجمهور ـ اسحاق جهانگیری
ماده (۳۴) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران:
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که به نحوی در امور تولید، پرورش، نگاهداری، توزیع، حمل و نقل، عرضه، فروش دام زنده و نیز استحصال، تهیه، عمل‌آوری، جمع‌آوری، نگهداری، بسته‌بندی، توزیع، حمل و نقل فرآورده‌های با منشأ دامی و همچنین خوراک دام فعالیت دارند، درصورت تخطی از اجرای ضوابط و مقررات بهداشتی به تشخیص سازمان دامپزشکی کشور یا عدم بهکارگیری مسؤول فنی بهداشتی با رأی دادگاه صالح متعهد به پرداخت خسارت وارده به مصرف‌کنندگان اقلام غیربهداشتی یا ناسالم می‌باشند. مسؤولان فنی بهداشتی براساس شرح وظایف ابلاغی از سوی سازمان دامپزشکی کشور به شرط سببیت در صورت قصور یا تقصیر مسؤول می‌باشند.
تبصره ـ آیین‌نامه اجرائی این‌ماده به پیشنهاد مشترک وزارت جهادکشاورزی (سازمان دامپزشکی کشور)، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
