وزارت آموزش و پرورش- سازمان برنامه و بودجه کشور
سازمان اداری و استخدامی کشور
هیات وزیران در جلسه ۱۴۰۰/۳/۱۸ به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش (با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اداری و استخدامی کشور و دو نفر از اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر) و به استناد ماده (۹) قانون نظام رتبه‌بندی معلمان -مصوب ۱۴۰۰-، آیین نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین نامه اجرایی قانون نظام رتبه بندی معلمان
ماده ۱- رتبه بندی معلمان مطابق قانون نظام رتبه بندی معلمان و این آیین نامه به منظور افزایش کیفی فرایند تعلیم و تربیت، اعتلای کرامت و منزلت اجتماعی معلمان، استقرار نظام پرداخت‌ها بر اساس تخصص و شایستگی ها، عملکرد رقابتی معلمان، مهندسی نیروی انسانی، توسعه مستمر و نظام مند شایستگی های عمومی، تخصصی، حرفه ای و تربیتی و کیفیت عملکرد معلمان، تقویت انگیزه و رضایت مندی شغلی و ارتقای تعهد و تقویت هویت حرفه ای معلمان بر اساس نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش اجرا می‌شود.
ماده ۲- در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند و سایر اصطلاحات، تابع تعاریف مندرج در قانون است:
۱- قانون: قانون نظام رتبه بندی معلمان -مصوب ۱۴۰۰-
۲- وزارت: وزارت آموزش و پرورش.
۳- رتبه بندی: نظام رتبه بندی معلمان.
۴- ارزیابان حرفه ای: افراد صاحب نظری که به پیشنهاد و معرفی وزارت از بین اعضای هیئت علمی شاغل یا بازنشسته دانشگاه های کشور یا وابسته به وزارت و یا معلمان شاغل و بازنشسته آموزش و پرورش با مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر که از سوی مرکز آموزش مدیریت دولتی بر اساس الگوی ارزیابی حرفه ای آموزش داده شده و گواهینامه ارزیابی دریافت می نمایند.
ماده ۳- مشمولان این آیین‌نامه عبارتند از معلمان موضوع جزء (۱) ماده (۲)، اشخاص موضوع تبصره ماده (۴) قانون و عناوین معادل آنها در طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان. (اصلاحی ۱۴۰۱/۵/۱۵)
تبصره ۱- افراد موضوع لایحه قانونی راجع به استفاده کارکنان کادر اداری وزارت آموزش و پرورش که برای خدمت معلمی استخدام شده‌اند از طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان کشور و احتساب سوابق تجربی آنان _مصوب ۱۳۵۸- شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران و اصلاحات بعدی آن، مشمول این آیین‌نامه می‌باشند.
تبصره ۲- آن دسته از نیروهای اداری شاغل در پست های کارشناسی و بالاتر که بر اساس ضوابط و شرایط مربوط در یکی از عناوین موضوع طرح طبقه بندی مشاغل معلمان اشتغال یابند، از زمان تغییر سمت و شروع به خدمت معلمی مشمول نظام رتبه بندی می‌شوند. در صورت بازگشت مجدد به کار در سمت‌های اداری حسب شرایط ذیربط از فوق العاده رتبه بندی برخوردار نخواهند بود.
تبصره ۳- اشخاصی که هم‌اکنون رسالت خطیر تعلیم و تربیت دانش آموزان را در نظام تعلیم و ترتبیت رسمی عمومی بر عهده ندارند، از قبیل کارکنان مأمور یا انتقالی به سایر دستگاه‌های اجرایی (با حفظ پست سازمانی یا بدون آن)، کارکنان مأمور به مدارس غیردولتی (به استثنای مدیران و معاونینی که معلم بوده و از آموزش و پرورش حقوق دریافت می‌نمایند) و افراد انتقالی به دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی، مشمول این آیین‌نامه نمی‌باشند. (اصلاحی ۱۴۰۱/۵/۱۵)
تبصره ۴- اجرای رتبه‌بندی منوط به تکمیل فرآیند استخدام مطابق قوانین و مقررات خواهد بود. (الحاقی ۱۴۰۱/۵/۱۵)
ماده ۴- مشمولین در مرحله استقرار، با در نظر گرفتن امتیازات مندرج در جداول زیر سنجش و ارزیابی شده و بر اساس امتیازات کسب شده در یکی از رتبه‌های پنجگانه قرار خواهند گرفت.
تبصره ۱- بسته‌های ارزیابی با سنجه‌های کیفی متفاوت که متناسب با هر رتبه از عمق و اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود، برای هر یک از رتبه‌ها به صورت مجزا و بر اساس سهم از سقف امتیاز بر اساس توزیع جدول شماره (۱) توسط مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت با همکاری مراجع ارزیابی کننده مندرج در جدول شماره (۲) به اجرا گذاشته می‌شود:
جدول شماره (۱)- سهم میزان اثرگذاری هر یک از بسته‌های (ابزارهای) ارزیابی و سنجش در هر یک از رتبه‌ها به درصد
| بسته‌های ارزیابی | میزان اثرگذاری (درصد) |
| ارزیابی عملکرد آموزشی و اداری و تجربی | ۳۰ |
| سنجش عمومی دانش، بینش و مهارت‌های تعلیم و تربیت در ابعاد شایستگی عمومی، تخصصی و حرفه‌ای | ۴۰ |
| ارزیابی حرفه‌ای و تخصصی | ۳۰ |
جدول شماره (۲)- مراجع ارزیابی‌کننده در هر یک از بسته‌های ارزیابی
جدول شماره (۳)- حداقل امتیازات ضروری برای احراز رتبه‌ها بر اساس هر یک از شایستگی‌ها
تبصره ۳- مصادیق و شاخص‌های رفتاری و عملکردی جهت ارزیابی برای احراز رتبه‌ها ازجمله مدرک تحصیلی، سنوات خدمت، گواهینامه‌ها، تألیفات، پروژه‌ها و همچنین میزان و ضریب تأثیر هرکدام از آنها به‌موجب شیوه‌نامه‌ای خواهد بود که با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت تهیه و به تأیید وزیر آموزش‌وپرورش خواهد رسید.
تبصره ۴- در ارزیابی شایستگی‌های عمومی مطابق بند (۳-۱) ماده (۲) قانون، مجموعه‌ای از صفات و ویژگی‌های شخصیتی فرد شامل باورها، نگرش‌ها، اعتقادات و رفتار مبتنی بر نظام ارزشی، فرهنگی و اخلاقی جامعه اسلامی و نظام آموزش‌وپرورش کشور که زمینه را برای انجام کار متعهدانه آماده می‌کند و پایبندی فرد را به ارزش‌های اسلامی و انقلاب اسلامی، قوانین و مقررات آشکار می‌سازد، معیار بررسی خواهد بود. هیئتهای ممیزه جهت احراز این دسته از شایستگی‌ها در طول خدمت مشمولین مکلف به استعلام از مراجع ذیصلاح قانونی هستند.
مراجع مزبور مکلفند ظرف مهلت بیست روز تقویمی پاسخ لازم را ارسال نمایند. در غیر اینصورت هیئت های ممیزه از طرق قانونی، مجاز به ارزیابی خواهند بود. (الحاقی ۱۴۰۱/۵/۱۵)
ماده ۵- مشمولانی که پس از ارزیابی نخست، حداقل امتیاز لازم برای احراز رتبه آموزشیار معلم را کسب نکنند، از تاریخ عدم احراز رتبه، برای مدت یک سال به آنها فوق‌العاده رتبه آموزشیار معلمی پرداخت خواهد شد. این دسته از مشمولان می‌توانند در فرصت یک‌ساله با کسب امتیاز لازم و ارزیابی مجدد در یکی از رتبه‌ها قرار گیرند.
تبصره ۱- شرط برقراری فوق‌العاده رتبه‌بندی برای هر یک از رتبه‌ها و همچنین شرط احراز هر یک از آنها، کسب حداقل امتیاز مربوط به شایستگی‌های عمومی همان رتبه مندرج در جدول شماره (۳) خواهد بود.
تبصره ۲- تمامی افراد جدیدالاستخدام (به‌استثنای متعهدین خدمت و سایر مشمولین دارای قانون خاص) به صورت پیمانی به‌کارگیری خواهند شد و تبدیل وضعیت آنها منوط به کسب امتیازات رتبه مربی معلم و با رعایت سایر قوانین مربوط خواهد بود و ارزیابی آنها صرفاً پس از دو دوره ارزیابی سالانه صورت می‌پذیرد.
ماده ۶- مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت موظف است پس از اجرای دوره ارزیابی، برای هر یک از شرکت‌کنندگان، کارنامه احراز شایستگی با محتوای نقاط ضعف و قوت ایشان، صادر و همراه با الزامات و توصیه‌های آموزشی و برنامه‌های توانمندسازی در قالب سامانه جامع مسیر رشد معلم، به ایشان ارائه کند. شرکت در ارزیابی‌های دوره‌های بعدی منوط به طی موفقیت‌آمیز الزامات مندرج در این آیین‌نامه از سوی ارزیابی‌شدگان است.
ماده ۷- وزارت مکلف است با نظارت سازمان اداری و استخدامی کشور به‌منظور اجرای فرایند رتبه‌بندی معلمان نسبت به طراحی و استقرار سامانه رتبه‌بندی به‌منظور دریافت مدارک و مستندات با رعایت مقررات مربوط، حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه اقدام نماید. کلیه فرایندهای مربوط ازجمله ارایه مدارک و مستندات از سوی مشمولان و همچنین ارزیابی و اعمال امتیاز از سوی هیئت ممیزه و اعتراض و رسیدگی به آن به‌صورت الکترونیکی و از طریق سامانه مزبور خواهد بود.
ماده ۸– بررسی اسناد و مستندات مشمولین به نحو زیر جمع‌آوری و امتیازدهی خواهد شد:
۱- بررسی و تأیید رتبه‌های مشمولان آیین‌نامه:
الف – در رتبه های آموزشیار معلم و مربی معلم توسط هیئتهای ممیزه شهرستانی منطقه ای ناحیه مربوط (محل خدمت فرد) انجام می پذیرد.
ب – در رتبه استادیار معلم پس از بررسی و ارزیابی هیئت های ممیزه شهرستانی/منطقه‌ای/ناحیه، برای بررسی و تأیید نهایی به همراه مستندات به هیئت ممیزه استان مربوط ارسال می‌شود.
پ – در رتبه دانشیار معلم و استاد معلم پس از بررسی و ارزیابی هیئتهای ممیزه شهرستانی/منطقه ای/ناحیه و استانی، برای بررسی و تایید نهایی به همراه مستندات مربوط به هیئت ممیزه مرکزی ارسال می شود.
۲- بررسی و تایید رتبه‌های کارکنان اداری موضوع تبصره ماده (۴) قانون:
الف – بررسی و تایید رتبه‌های کارکنان اداری که در ادارات آموزش و پرورش شهرستانی منطقه ای ناحیه اشتغال به خدمت دارند در رتبه‌های آموزشیار معلم، مربی معلم و استادیار معلم توسـط هیئت ممیزه اسـتـان مربوط انجام می پذیرد و در رتبه دانشیار معلم و رتبه استاد معلم پس از بررسی و ارزیابی هیئت ممیزه استان برای بررسی و تأیید نهایی به همراه مستندات مربوط به هیئت ممیزه مرکزی ارسال می گردد.
ب – بررسی و تایید رتبه‌های کارکنان ادارات کل آموزش و پرورش استانی و کارکنان حوزه ستادی و در کلیه رتبه‌ها توسط هیئت ممیزه مرکزی انجام می پذیرد.
۳- بررسی و تأیید رتبه کلیه اعضای هیئت ممیزه مشمول قانون، در هیئت ممیزه مرکزی انجام می شود. (اصلاحی ۱۴۰۱/۵/۱۵)
تبصره – هیئت ممیزه مرکزی موظف است پیش از رتبه بندی مشمولان از سوی هیئتهای ممیزه، نسبت به بررسی و رتبه بندی کلیه اعضای هیئت ممیزه اقدام نماید. اعمال فوق العاده رتبه بندی اعضای هیئت ممیزه همزمان با سایر مشمولان قانون خواهد بود.
ماده ۹- فرایند تحلیل و ارزیابی داده‌ها باید به نحوی صورت پذیرد که نتایج آن در قالب داده‌های کمی، مقایسه‌پذیر و قابل ارزیابی، ایجاد و برای رتبه بندی در اختیار هیئتهای ممیزه قرار گیرد.
ماده ۱۰- چنانچه در ارایه مدارک و مستندات مورد نیاز برای سنجش شـایستگی‌های معلمی و تجربه افراد مشمول قانون، محرز شـود فردی اطلاعات خلاف واقع در اختیار هیئتهای ممیزه قرار داده است، مراتب جهت رسیدگی به هیئت بدوی رسیدگی به تخلفات اداری استان ارجاع می شود.
تا زمان تعیین تکلیف قطعی موضوع در آن مرجع، رسیدگی به پرونده رتبه بندی متوقف خواهد شد. (اصلاحی ۱۴۰۱/۵/۱۵)
ماده ۱۱- بعد از تعیین رتبه، مراتب در سامانه جهت صدور حکم کارگزینی برابر ماده (۶) قانون به واحد امور اداری و تشکیلات مرتبط ابلاغ و به معلم و واحد آموزشی و تربیتی متبوع وی اعلام می گردد.
ماده ۱۲- شرکت در فرایند رتبه‌بندی معلمان، حقی برای متقاضی ایجاد نمی‌کند و صرفاً در صورت کسب حدنصاب امتیازات تعیین‌شده ناشی از معیارهای قانونی و قرار گرفتن در هر یک از رتبه‌ها با تأیید هیئت ممیزه ذیربط، موجب برخورداری معلم از مزایای قانونی رتبه‌بندی خواهد شد.
ماده ۱۳- در صورتی که هر یک از ارزیابی‌شوندگان نسبت به نحوه رسیدگی و ارزیابی و رتبه تعیین‌شده خود، اعتراضی داشته باشد، می‌تواند حداکثر ظرف (۱۰) روز از ابلاغ رتبه، درخواست خود را از طریق سامانه به دبیرخانه هیئت ممیزه سطح بالاتر ارائه کند. در صورت وارد بودن اعتراض متقاضی، رتبه وی توسط هیئت ممیزه رسیدگی‌کننده به اعتراض تعیین و تاریخ اجرای حکم وی از تاریخ استحقاق خواهد بود.
ماده ۱۴- با تعیین رتبه مشمول توسط هیئت ممیزه ذیربط، فوق‌العاده رتبه‌بندی مطابق ماده ۶ قانون به ترتیب برای رتبه‌های پنجگانه آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب چهل و پنج درصد (%۴۵)، پنجاه و پنج درصد (%۵۵)، شصت و پنج درصد (%۶۵)، هفتاد و پنج درصد (%۷۵) و نود درصد (%۹۰) مجموع امتیازات حق شغل، حق شاغل و فوق‌العاده شغل در حکم کارگزینی مشمولین، به‌صورت جداگانه درج و ماهیانه پرداخت می‌شود.
ماده ۱۵- وظایف و اختیارات هیئت ممیزه مرکزی به شرح زیر تعیین می‌شود:
۱- نظارت کلی بر حسن اجرای نظام رتبه بندی معلمان و تحقق اهداف قانون.
۲- تدوین و تصویب برنامه های مورد نیاز برای اجرای مطلوب قانون و این آیین نامه.
۳- نظارت بر عملکرد و تصمیمات هیئت های ممیزه استانی و شهرستانی.
۴- نظارت بر تشکیل دبیرخانه‌های هیئتهای ممیزه استانی و شهرستانی و پشتیبانی مؤثر از آنها.
۵- پاسخگویی به استعلامات و ایجاد رویه واحد در نحوه رسیدگی، محاسبه امتیازات و تعیین رتبه های مشمولین قانون از طریق ابلاغ سازوکارهای مناسب و پیش بینی آنها در سامانه رتبه بندی.
۶- بررسی و تأیید رتبه دانشیار معلم و استاد معلم و تعیین رتبه‌های مشمولین حوزه ستادی و اعضای هیئتهای ممیزه مشمول قانون.
۷- رسیدگی به اعتراضات و شکایات احتمالی از عملکرد هیئتهای ممیزه استانی از طریق ایجاد بستر مناسب در سامانه رتبه‌بندی جهت اعتراض و شکایت افراد به صورت الکترونیکی.
۸- بررسی نتایج حاصل از اجرای قانون، اخذ بازخورد، آسیب شناسی و ارایه پیشنهاد اصلاح و بازنگری در قوانین و مقررات ذیربط به وزارت.
تبصره ۱- چنانچه تصمیمات هیئتهای ممیزه استانی و شهرستانی در تعیین رتبه مشمولین در طول فرایند رتبه‌بندی و پس از آن و همچنین سایر تصمیمات آنها، برخلاف قانون و آیین نامه اجرایی و دستورالعمل های صادره باشد، هیئت ممیزه مرکزی می تواند تصمیم متقتضی را (اعم از تأیید اصلاح یا لغو رتبه اعطاشده) پس از ارزیابی مجدد پرونده متقاضی اخذ نماید.
تبصره ۲- دبیرخانه هیئت ممیزه مرکزی در مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت مستقر می‌باشد.
ماده ۱۶- وظایف و اختیارات هیئت ممیزه استانی به شرح زیر تعیین می‌شود:
۱- تشکیل دبیرخانه هیئت ممیزه استانی بدون توسعه تشکیلاتی در مدیریت منابع انسانی و امور اداری اداره کل.
۲- نظارت بر عملکرد و تصمیمات هیئتهای ممیزه شهرستان/ منطقه/ ناحیه و ابطال و اصلاح تصمیمات آنها در صورت عدم رعایت ضوابط قانونی.
۳- نظارت بر تشکیل دبیرخانه‌های هیئتهای ممیزه شهرستان/ منطقه/ ناحیه و پشتیبانی از دبیرخانه ها.
۴- پاسخگویی به استعلامات در نحوه رسیدگی، محاسبه امتیازات و تعیین رتبه‌های مشمولین قانون در چهارچوب قانون و آیین‌نامه اجرایی و مصوبات هیئت ممیزه مرکزی.
۵- بررسی و تأیید رتبه استادیار معلم و بررسی و ارزیابی رتبه دانشیار معلم جهت تأیید نهایی هیئت ممیزه مرکزی.
۶- رسیدگی به اعتراضات و شکایات احتمالی از عملکرد هیئتهای ممیزه شهرستان/ منطقه/ ناحیه و ارجاع به هیئت ممیزه مرکزی در صورت نیاز.
۷- نظارت بر عملکرد و پشتیبانی مناسب از سامانه رتبه بندی در سطح استان.
۸- تهیه و ارایه گزارش‌های دوره‌ای و انعکاس موانع و مشکلات مربوط به اجرای فرایندهای رتبه‌بندی معلمان به هیئت ممیزه مرکزی.
ماده ۱۷- وظایف و اختیارات هیئت ممیزه شهرستان/ منطقه/ ناحیه به شرح زیر تعیین می شود:
۱- تشکیل دبیرخانه هیئت ممیزه بدون توسعه تشکیلاتی در کارشناسی امور اداری و تشکیلات.
۲– نظارت بر حسن اجرای فرایند رتبه بندی و انجام پشتیبانی های لازم.
۳- بررسی و تأیید رتبه های آموزشیار معلم و مربی معلم و بررسی و ارزیابی رتبه استادیار معلم جهت تأیید هیئت ممیزه استان.
۴- رسیدگی به اعتراضات و شکایات احتمالی از فرایند ارزیابی و تخصیص رتبه.
۵- نظارت بر عملکرد و پشتیبانی مناسب از سامانه رتبه بندی در سطح شهرستان/ منطقه/ ناحیه.
۶- تهیه و ارایه گزارش‌های دوره‌ای و انعکاس موانع و نارسایی‌های مربوط به اجرای فرایندهای رتبه‌بندی معلمان به هیئت ممیزه استانی.
ماده ۱۸- جلسات هیئتهای ممیزه موضوع ماده (۷) قانون با ترکیب قانونی و با دعوت رییس یا نایب رییس هیئت و با حضور دو سوم اعضاء تشکیل و رسمیت می‌یابند. مصوبات هیئت‌ها در حدود موازین قانونی با رأی اکثریت آرای اعضای حاضر در جلسه معتبر و با تأیید رییس هیئت، جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.
ماده ۱۹- حق‌الزحمه اعضای هیئتهای ممیزه و کارگروه‌های مرتبط و ارزیابان حرفه‌ای، در صورت تشکیل جلسات آنها در خارج از اوقات موظف اداری، مبتنی بر عملکرد و تعداد جلسات رسمی در چهارچوب مقررات بند (۹) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری و پس از تأمین اعتبار قابل پرداخت می‌باشد.
تبصره- هیئتهای ممیزه می‌توانند به منظور اجرای صحیح نظام رتبه‌بندی نسبت به تشکیل کارگروه‌های تخصصی موضوعی یا اجرایی با رویکرد تسهیل و تسریع در رسیدگی و تعیین رتبه‌های معلمان اقدام نمایند.
ماده ۲۰- در اجرای ماده (۸) قانون، وزارت هر سه سال، یک‌بار موظف به ارزیابی مجدد است و چنانچه افراد مشمول در ارزیابی مجدد، حداقل امتیاز لازم برای کسب رتبه فعلی را کسب ننمایند، با توجه به امتیازات مکتسبه به رتبه‌های پایین‌تر تنزل می‌یابند و در این صورت در نوبت اول موظف به طی دوره بازآموزی در مراکز آموزشی وابسته به وزارت خواهند بود. تنزل رتبه در نوبت دوم منجر به خروج از رسته آموزشی و فرهنگی (مشاغل طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمین) خواهد شد. (اصلاحی ۱۴۰۱/۵/۱۵)
ماده ۲۱- وزارت آموزش‌وپرورش موظف است پس از دو سال از اجرای نظام رتبه‌بندی در مرحله استقرار نسبت به ارزیابی تأثیر آن بر کیفیت نظام تعلیم و تربیت و بر اساس سند تحول بنیادین و ارزیابی میزان تحقق اهداف قانون، اقدام و آیین‌نامه اجرایی مرحله ارتقای رتبه‌بندی معلمان را با رعایت ترتیبات ماده (۹) قانون به هیئت‌وزیران ارائه کند.
ماده ۲۲- وزارت آموزش‌وپرورش موظف است، نسبت به اجرای این آیین‌نامه در سقف اعتبارات ابلاغی قانون بودجه اقدام کند و ایجاد هرگونه تعهد بیش از منابع پیش‌بینی‌شده ممنوع و فاقد اعتبار است.
ماده ۲۳- عدم رعایت ضوابط مقرر در قانون، این آیین نامه و شیوه نامه موضوع تبصره (۳) ماده (۴) آن، در رتبه بندی معلمان از سوی اعضای هیئت ممیزه و سایر مقامات و مسئولین، تخلف اداری محسوب شده و مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری -مصوب ۱۳۷۲- خواهد بود. (اصلاحی ۱۴۰۱/۵/۱۵)
ماده ۲۴- سازمان برنامه‌وبودجه کشور موظف است هرساله نسبت به پیش‌بینی بودجه مورد نیاز اجرای این آیین‌نامه با رعایت قوانین و مقررات مربوط در لوایح بودجه سالانه اقدام کند.
محمد مخبر- معاون اول رییس‌جمهور
