تعیین اصول حاکم بر بازنگری آیین‌نامه ارتقا مرتبه اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
معاونت رییس جمهور در امور زنان و خانواده
ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور
ستاد خانواده و زنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
شورای تحول و ارتقا علوم انسانی
ماده واحده «تعیین اصول حاکم بر بازنگری آیین‌نامه ارتقا مرتبه اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری» که در جلسات ۸۹۴ و ۸۹۵ مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۲۶ و ۱۴۰۲/۱۱/۱۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی و براساس مصوبه جلسات ۴۵۷ و ۴۵۸ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۰۳ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی (بنا به پیشنهاد شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور)، به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجراء ابلاغ می‌شود:
«ماده واحده- با استناد به بند ۶ سیاست‌های کلی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)؛ راهبردهای کلان ۵، ۶، ۷، ۸ و ۹ نقشه جامع علمی کشور؛ راهبرد ۴ نظام فرهنگی- تربیتی، راهبرد ۷ نظام پژوهش و فناوری و راهبرد ۹ نظام آموزشی سند دانشگاه اسلامی و بند ۳ ماده واحده «تعیین الزامات اجرایی مربوط به بهبود عوامل مؤثر بر پیشرفت علمی کشور» (مصوب ۱۳۹۸/۱۱/۰۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی)؛ «اصول حاکم بر بازنگری آیین‌نامه ارتقا مرتبه اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری» به شرح بندهای ذیل تعیین می‌شود:
الف) تنوع بخشی به مسیرهای ارتقا مرتبه: تأکید بر امکان ارتقا اعضای هیأت علمی از مسیرهای آموزش محور، پژوهش محور و آموزش – پژوهش محور؛
تبصره ۱- کسب حداقل امتیازهای لازم آموزشی و پژوهشی در هر یک از مسیرهای مذکور الزامی است.
تبصره ۲- دستیابی به دستاوردهای مؤثر، ماندگار، تحول‌آفرین، اقتدارآفرین و انجام پژوهش‌ها و فعالیت‌های نیاز محور، تقاضامحور و حل‌کننده مسائل کشور؛ محور اصلی آیین‌نامه ارتقا در مسیرهای فوق‌الذکر است و از ضریب بالاتری برخوردار بوده و دارای امتیاز ویژه هستند.
تبصره ۳- ارتقا مرتبه اعضای هیأت علمی مؤسسات پژوهشی وابسته به سایر دستگاه‌های اجرایی؛ صرفاً از مسیر دستاوردهای ماندگار و پژوهش‌های نیازمحور، تقاضامحور یا حل مسأله امکان‌پذیر است.
ب) متناسب‌سازی شیوه ارتقا با ماهیت گروه‌های علمی: تأکید بر تفکیک جداول حداقل امتیازهای آموزشی- تربیتی و پژوهشی لازم برای ارتقا در گروه‌های علوم پایه، علوم انسانی، علوم اجتماعی و رفتاری، فنی- مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، هنر، معارف اسلامی، دامپزشکی و رشته‌های بالینی علوم پزشکی؛
ج) متناسب‌سازی شیوه ارتقا با مأموریت دانشگاه‌ها و مؤسسات: تأکید بر امکان برقراری ضوابط و مقررات خاص و متناسب با هریک از مسیرهای ارتقا به تفکیک گروه‌های مختلف علمی و مأموریت‌های محوله در چارچوب اصول این ماده واحده؛
د) متناسب‌سازی شیوه ارتقا با زیرنظام‌های آموزش عالی: تأکید بر جایگزینی بخشی از امتیازات الزامی پژوهشی و فناوری برای دانشگاه‌ها یا واحدهای آموزش عالی با مأموریت خاص آموزشی – تربیتی (از قبیل: دانشگاه فرهنگیان، تربیت دبیری شهید رجایی، فنی- حرفه‌ای و علمی کاربردی) با فعالیت‌های آموزشی – تربیتی، نوآوری‌های فنی حرفه‌ای و مهارتی و دانش‌پژوهی آموزشی؛
ه) توجه ویژه به شأن و نقش آموزشی – تربیتی و فرهنگی اعضای هیأت علمی: تأکید بر اصلاح شیوه‌های ارزیابی فعالیت‌ها با تمرکز بر خروجی‌ها، پیامدها و آثار؛ برخورداری از حسن شهرت علمی، اخلاقی و حرفه‌ای؛ پایبندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ارزش‌های اسلامی و انقلابی؛ نقش‌آفرینی مؤثر در ابعاد تربیتی با اهتمام به رفع چالش‌های فکری، اعتقادی، فرهنگی و اخلاقی دانشگاهیان؛ و درج فعالیت‌های متناسب با شاگردپروری، مسؤولیت‌پذیری نسبت به دانشجویان و جامعه، امیدآفرینی، اخلاق حرفه‌ای و دانش‌پژوهی آموزشی؛
و) تقویت جریان ملی دانش و نقش جوامع علمی و نظامات ارزیابی داخلی: تأکید بر تقویت مرجعیت زبان فارسی؛ حمایت از انتشار دستاوردهای پژوهشی در مجلات ملی بین‌المللی؛ تقویت نظام استناددهی ملی؛ حمایت از پایگاه‌های استنادی معتبر بین‌المللی بومی؛ ارائه ارزیابی محرمانه صاحبنظران از آثار و دستاوردهای اصلی منتخب متقاضی به هیأت ممیزه مؤسسه؛ بررسی دستاوردهای ماندگار (موضوع تبصره ۲) در کمیته‌های فرادانشگاهی به منظور امکان پیشنهاد جایگزینی امتیازهای حاصل از این دستاوردها با ضوابط و مقررات خاص مؤسسه؛
ز) ضرورت اثبات و استمرار شایستگی و صلاحیت علمی و کیفیت و اثربخشی فعالیت‌های عضو هیأت علمی: تأکید بر الزام به ارائه دستاوردهای برجسته و اثربخش آموزشی – تربیتی، فرهنگی، پژوهشی، فناورانه، هنری به شیوه‌های مختلف از جمله در قالب سخنرانی عمومی با حضور کمیته هم‌تا برای ارتقا به مرتبه استادی؛ ارزش‌گذاری به رهبری گروهی؛ گذار از ارتقا مبتنی بر فعالیت‌های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی به ارتقا مبتنی بر آثار و فعالیت‌های مبتنی بر برنامه پژوهشی هدفمند و جهت‌دار عضو هیأت علمی؛ گسترش شبکه‌های علمی ملی و بین‌المللی با اولویت جهان اسلام و توجه ویژه به دستاوردها و فعالیت‌های مشترک علمی- آموزشی (بین‌رشته‌ای، بین‌مؤسسه‌ای، مشترک با صنعت و جامعه، بین‌المللی و سایر فعالیت‌های مشترک)؛ تعیین حداقل مدت ماندگاری در مرتبه قبلی برای ارتقا به مراتب دانشیاری و استادی به ترتیب معادل ۴ و ۷ سال با در نظر گرفتن استثناء برای عضو هیأت علمی دارای دستاوردهای شاخص برای ارتقا به مرتبه استادی؛
ح) توجه ویژه به نقش اعضای هیأت علمی در تقویت دیپلماسی فعال و الهام بخش علمی – آموزشی – تربیتی در راستای مرجعیت علمی.
ط) توجه ویژه به خدمات، پاسخگویی و مسؤولیت‌های اجتماعی عضو هیأت علمی: تأکید بر اثرگذاری اجتماعی فعالیت‌های عضو هیأت علمی در حل مسائل جامعه و جهان اسلام؛ تقویت فعالیت‌های داوطلبانه و جهادی؛ نقش آفرینی مؤثر در ارتقا سازمانی مؤسسه و پیشرفت کشور متناسب با هدف متعالی استقرار مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی؛
ی) توجه ویژه به اثربخشی علوم انسانی، اجتماعی و هنر مبتنی بر ساحت‌های تحول علوم انسانی با رویکرد اسلامی، تقویت خردورزی، روحیه نقد علمی و نظریهپردازی و تولید علم نافع با تأکید بر همکاری حوزه و دانشگاه؛
ک) متناسب‌سازی شیوه ارتقا با رعایت اصل خانواده محوری، اقتضائات نقش‌های خانوادگی اعضای هیأت علمی و توجه به عدالت جنسیتی.
تبصره ۱- «آیین‌نامه ارتقا مرتبه اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری»، آیین نامه‌ای واحد و مشتمل بر سه فصل اختصاصی مستقل؛ ۱- حوزه علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر ۲- حوزه علوم پزشکی و ۳- حوزه سایر علوم (علوم پایه، فنی- مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، دامپزشکی و…) و یک فصل مشترک خواهد بود.
وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند در تعامل با فرهنگستان‌ها و با بهره گیری از نظرات صاحبنظران و نخبگان، با حضور نمایندگان ستاد خانواده و زنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و معاونت رییس جمهور در امور زنان و خانواده، ظرف مدت حداکثر ۲ ماه از تاریخ ابلاغ این ماده واحده؛ آیینن امه ارتقا جاری را (مصوب جلسه ۷۷۶ مورخ ۱۳۹۴/۱۲/۱۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی) بر اساس اصول مندرج در ماده واحده فوق‌الذکر، بازنگری و جهت تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه کنند.
تبصره ۲- فصل مستقل مربوط به حوزه علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر توسط شورای تحول و ارتقا علوم انسانی جهت درج در متن پیش نویس بازنگری شده آیین‌نامه ارتقاء، پیشنهاد می‌شود».
