پایگاه خبری اختبار- سامانه ملی املاک و اسکان کشور، وظیفه احصا و صحت‌سنجی اطلاعات مالکان، ساکنان و کاربران املاک کشور و معاملات آنها را بر عهده دارد.
وزارت مسکن و شهرسازی در اجرای تکلیف مقرر در اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات های مستقیم مصوب دی ماه ۱۳۹۹ سامانه ای با عنوان “سامانه ملی املاک و اسکان کشور” راه اندازی کرده است و از شهروندان خواسته است که ظرف مدت دو ماه از تاریخ ۱۴۰۰/۰۱/۱۹ اطلاعات محل سکونت و همین طور املاک خود را ثبت و اعلام کنند.
برای ثبت اطلاعات مربوط به محل سکونت یا املاک خود باید به «سامانه ملی املاک و اسکان کشور» به نشانی www.amlak.mrud.ir مراجعه کنید.
ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات های مستقیم اصلاحی ۱۳۹۹/۹/۵ هر واحد مسکونی که در هر سال بیش از ۱۲۰ روز خالی از سکنه باشد به عنوان “خانه خالی” شناخته شده و مشمول مالیاتی برابر شش تا هجده برابر مالیات بر درآمد اجاره همان خانه خواهد بود.
اطلاعات مورد نیاز برای ثبت اطلاعات در سامانه ملی املاک و اسکان
فهرست اطلاعات الزامی مورد نیاز جهت آماده‌سازی برای ثبت در سامانه به این شرح است:
ثبت اقامتگاه (در صورتی که مالک اقامتگاه خود نیستید):
- کد پستی (دریافت کد پستی صحیح را از سامانه gnaf.post.ir دریافت کنید)
- متراژ
- طبقه و واحد
- شناسه قبض برق
- تاریخ شروع اقامت
- نوع اقامتگاه
- کد ملی/شناسه ملی مالک حقیقی/حقوقی
ثبت ملک تحت مالکیت و اقامتگاه با مالکیت خود:
- کد پستی (کد پستی صحیح را از سامانه gnaf.post.ir دریافت کنید)
- متراژ
- طبقه و واحد
- سال ساخت (سال نصب اولین انشعاب یا سال پایان کار)
- شناسه قبض برق
- شماره دفتر املاک الکترونیک یا ترکیب شماره دفتر املاک و شماره صفحه (برای اسناد رسمی تکبرگ)
- نام حوزه و بخش ثبتی (برای اسناد رسمی تکبرگ)
- شماره پلاک ثبتی اصلی و فرعی (برای اسناد رسمی تکبرگ)
- شناسه ملی جغرافیایی املاک و مستغلات (کد جام) (برای اسناد رسمی تکبرگ)
- تصویر صفحه دوم (برای اسناد دفترچه‌ای)
- میزان مالکیت (بر حسب دانگ)
- تاریخ شروع مالکیت
- اطلاعات اقامت (شامل تاریخ شروع اقامت و کد/شناسه ملی ساکن ملک)
راهنمای تصویری ثبت محل سکونت در سامانه املاک و اسکان کشور
براساس ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات های مستقیم – الحاقی ۱۳۹۹/۹/۵: هر واحد مسکونی واقع در کلیه شهرهای بالای یکصدهزار نفر جمعیت که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور موضوع تبصره (۷) ماده (۱۶۹مکرر) این قانون، در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد به عنوان خانه خالی شناسایی شده و به ازای هر ماه بیش از زمان مذکور، بدون لحاظ معافیت‌های تبصره (۱۱) ماده (۵۳) این قانون، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب زیر می‌شود:
سال اول ـ معادل شش برابر مالیات متعلقه
سال دوم ـ معادل دوازده برابر مالیات متعلقه
سال سوم به بعد ـ معادل هجده برابر مالیات متعلقه
واحدهای نوساز پس از دوازده ماه و در طرح(پروژه)های انبوه‌سازی پس از هجده‌ماه از زمان صدورگواهی اتمام عملیات ساختمانی(موضوع ماده (۱۰۰) قانون شهرداری مصوب ۱۳۳۴/۴/۱۱ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن) مشمول مالیات موضوع این ماده میشوند.
وزارت راه و شهرسازی موظف است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، یکماه قبل از اتمام مهلت‌های مذکور، اخطار لازم را به مالک واحد مسکونی یا به کدپستی محل آن ارسال کند.
ضرایب مالیاتی فوق برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی از جمله اشخاص موضوع ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴، که دارای بیش از پنج خانه خالی در هر سال مالیاتی باشند، نسبت به کل واحدها، دو برابر ضرایب مذکور در صدر ماده اعمال می‌شود.
مالیات موضوع این ماده تا زمانی که تعداد واحد مسکونی موجود در شهرهای بالای یکصدهزار نفر جمعیت به استناد مرکز آمار ایران به یک ممیز بیست و پنج صدم (۲۵/۱) برابر تعداد خانوارهای ساکن در این شهرها برسد، قابل اجراء است.
روند تغییر مالکیت و الزامات مالیاتی
در صورت تغییر مالکیت به صورت رسمی، مهلت ۱۲۰ روزه مذکور برای مالک جدید جاری است. سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است تا پایان تیرماه هر سال مالیات متعلق به مالکین واحدهای مشمول ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات های مستقیم را اعلام نماید.
اشخاص مشمول، مکلفند مبالغ مذکور را تا یکماه پس از اعلام سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند. در صورت عدم پرداخت، مالیات متعلقه، به موجب برگ مطالبه از اشخاص، مطالبه و وصول می شود.
جریمه موضوع ماده (۱۹۰) این قانون، برای پرداخت‌های پس از مردادماه هر سال اعمال می شود.
چه کسانی باید در سامانه املاک ثبت نام کنند؟
در سامانه املاک و اسکان کشور، تمامی مالکین واحدهای مسکونی، اعم از شخصی یا حقوقی، موظف به ثبت‌نام هستند. این شامل افرادی می‌شود که دارای ملک‌های مسکونی خالی یا اجاره‌ای هستند و همچنین کسانی که قصد فروش یا اجاره ملک خود را دارند. علاوه بر این، مستأجران نیز باید اطلاعات مربوط به قراردادهای اجاره خود را در این سامانه ثبت کنند تا شفافیت بیشتری در بازار مسکن ایجاد شود. هدف از این ثبت‌نام، مدیریت بهتر بازار مسکن، جلوگیری از احتکار و خانه‌های خالی و تسهیل در تعیین مالیات‌ها و خدمات مرتبط با املاک است. عدم ثبت‌نام ممکن است منجر به جریمه‌ها یا مشکلات قانونی برای مالکان شود.
سوالات متداول سامانه املاک و اسکان کشور
دفعه اولی هست که وارد سامانه می شوم. پیغام می دهد کد ملی با شماره همراه سازگار نیست. چه کار باید بکنم؟
برای ورود به سامانه لازم است با یک شماره همراه که مالکیت آن برای کدملی شما ثبت شده باشد وارد سامانه شوید.
برای ثبت واگذاری ملک خود در سامانه چه کاری باید انجام دهم؟
لطفا در کنار اطلاعات ملک خود در لیست املاک تحت مالکیت، گزینه ثبت واگذاری ملک را انتخاب نمایید.
خانه به نام من است، اما مستاجر در آن سکونت دارد. چگونه این مورد را ثبت کنم؟
در قسمت افزودن ملک بعد از ورود اطلاعات ملک، در قسمت اطلاعات سکونت، گزینه “شخص دیگری ساکن است.” را انتخاب کرده و اطلاعات مستاجر خود را در آن وارد نمایید.
منظور از اقامتگاه اصلی و فرعی چیست؟
اقامتگاه اصلی اقامتگاهی است که در آن زندگی می کنید و اقامتگاه فرعی اقامتگاه دوم (خانه دوم، ویلا و..) خانواده شماست. هر خانوار حداکثر می تواند یک اقامتگاه اصلی داشته باشد. علاوه بر اقامتگاه اصلی، هر خانوار میتواند یکی از واحدهای تحت تملک خود را در شهری غیر از شهر محل اقامتگاه اصلی، به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید. در صورتی که اقامتگاه اصلی خانوار، تحت تملک یکی از اعضای خانوار باشد، خانوار مذکور می تواند حداکثر یک واحد دیگر از واحدهای تحت تملک خود را در همان شهر محل اقامتگاه اصلی به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید.
وضعیت سکونت ملکم تغییر کرده است. برای ثبت آن چه کار کنم؟
لطفا در قسمت املاک تحت مالکیت در کنار ردیف ملک خود روی گزینه ثبت یا تغییر ساکن کلیک کرده و وضعیت جدید سکونت ملک خود را ثبت نمایید.
می خواهم اقامتگاه خود را تغییر دهم. چگونه اقامتگاه قبلی خود را حذف کنم؟
لطفا در قسمت اقامتگاه ها در کنار ردیف اقامتگاه قبلی خود روی گزینه “اتمام اقامت و ثبت اقامتگاه جدید” کلیک کرده و مشخصات اقامتگاه جدید خود را ثبت نمایید.
در خصوص افرادی که بیش از ۵ واحد مسکونی خالی دارند، آیا بایستی تمامی املاک در یک شهر واقع باشند؟
مهم نیست که واحدهای مسکونی در یک شهر باشد یا در شهرهای مختلف، به هر حال در صورتیکه مالک بیش از ۵ واحد مسکونی خالی باشد، مشمول مالیات دو برابری می شود.
اگر ملکی در طول سال، ۱۲۰ روز خالی بماند، اما مالک آن را فروخته باشد، به طوریکه بخشی از ۱۲۰ روز زمان خالی ماندن، در اختیار مالک اول و مابقی در اختیار مالک دوم باشد، در این صورت آیا مشمول مالیات می گردد؟ اگر بله چه کسی بایستی مالیات را پرداخت کند؟
اگر ۱۲۰ روز از زمان خالی بودن در اختیار یک مالک باشد، مشمول مالیات می گردد.
چنانچه ملکی به دلیل فرسودگی قابلیت اجاره دادن نداشته باشد، آیا مشمول مالیات خانه خالی می گردد؟
فرسودگی، ملاک عدم شمولیت در مالیات نیست و به هر حال ملک مشمول مالیات خانه خالی می گردد.
دو واحد مسکونی که دارای سند مجزا هستند و تجمیع شده و توسط یک خانوار استفاده می شوند، آیا بایستی به صورت مجزا در سامانه ثبت شوند و خانه خالی تلقی می گردند؟
بله بایستی به صورت مجزا ثبت شوند و اگر یکی از املاک اقامتگاه دوم تلقی نشود، مشمول مالیات خانه خالی می گردد.
برای معافیت واحدهای وقفی که مشمول مالیات نمی باشند، چه مدارکی موردنیاز است؟
ملاک استعلام از سازمان اوقاف و امور خیریه است.
در چه صورت واحدهای مسکونی مشمول جریمه مربوط به عدم ثبت ملک می شوند و این جریمه در شهرهای کمتر و بیشتر از یکصد هزار نفر جمعیت به چه صورت خواهد بود؟
واحدهای مسکونی واقع در کلیه شهرهای زیر یکصدهزار نفر جمعیت و روستاهای کشور که هریک از مالک یا بهره‌بردار آنها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد در حکم خانه خالی تلقی شده و مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد(۲۰%) مالیات سال اول موضوع ماده (۵۴ مکرر) قانون مالیات های مستقیم و واحدهای مسکونی واقع در شهرهای بالای یکصدهزار نفر جمعیت که هریک از مالک یا بهره‌بردار آنها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد، در حکم خانه خالی موضوع ماده (۵۴ مکرر) این قانون محسوب میشوند.
درصورتیکه بهره بردار اطلاعات ملک را در سامانه درج ننماید، تکلیف مالک چیست؟
مالک می تواند با درج کد رهگیری اجاره نامه و یا شناسه سند و رمز تصدیق اجاره نامه رسمی خود از شمول مالیات خارج شود.
اگر محل سکونت فرد تغییر کرد، چه کاری باید انجام دهد؟
ظرف مدت حداکثر یک ماه بایستی اطلاعات محل سکونت جدید را در سامانه ثبت نماید.
خانه ای خریدم، اما هنوز سند به نامم نشده. چگونه ملکم را ثبت کنم؟
در این موارد لازم است در قسمت نوع سند گزینه “عادی” را انتخاب نمایید.
نحوه ی ثبت اطلاعات املاکی که به صورت اشتراکی و یا چند مالک هستند، چگونه است؟
اگر یک ملک به نام افراد مختلف (یا اعضای یک خانوار) باشد، می بایست همه ی آن افراد (یا اعضای خانوار) که دارای سهم هستند جداگانه وارد سامانه شده و ثبت اطلاعات نمایند.
مالکان طرح های حمایتی مسکن همچون مسکن مهر، نهضت ملی مسکن و یا مسکن های تعاونی چگونه باید املاک خود را در سامانه ثبت کنند؟
این اشخاص در هنگام ثبت اطلاعات ملک خود باید گزینه نوع سند را “عادی” انتخاب نمایند.
