رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری: همسایه مجاور ملک موضوع رأی کمیسیون بازنگری ماده ۱۰۰ قانون شهرداری حق شکایت به خواسته ابطال رأی کمیسیون را دارد
همسایه مجاور ملک موضوع رأی کمیسیون بازنگری ماده ۱۰۰ قانون شهرداری به عنوان ذی‌نفع قابل شناسایی است و به تبع آن حق شکایت بهخواسته ابطال رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری را نیز داراست
تاریخ دادنامه: ۱۳۹۲/۲/۲۳ شماره دادنامه: ۱۱۵ کلاسه پرونده: ۹۲/۸۲
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمدرضا قلعه‌نوی
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت‌اداری
گردشکار: آقای محمدرضا قلعه‌نوی به موجب لایحه‌ای اعلام کرده است که شعب ۲۸ و ۲۷ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به دادخواست اشخاص ثالث به خواسته اعتراض به تصمیم کمیسیون بازنگری ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، آراء معارض صادر کرده‌اند، بدین‌نحو که شعبه ۲۷ دیوان عدالت اداری با این استدلال که شخص ثالث معترض به رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری در پرونده ذی‌نفع نیست، شکایت وی را قابل استماع ندانسته و قرار رد شکایت صادر کرده است ولیکن در مورد مشابه، شعبه ۲۸ دیوان عدالت اداری، شکایت شاکی را پذیرفته و وارد رسیدگی شده است. نامبرده با اعلام مراتب، رفع تعارض و صدور رأی وحدت رویه را خواستار شده است.
گردشکار پرونده‌ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه ۲۷ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۲۷/۸۸/۱۶۷۳ با موضـوع دادخواسـت آقای محمـدرضا قـلعه‌نوی به طرفـیت شـهرداری سـبزوار و به خـواسـته اعتـراض بـه رأی کمیـسیون بـازنگـری مـاده ۱۰۰ قـانون شـهرداری، به مـوجب دادنامه شماره ۲۰۵ـ ۲۹/۱/۱۳۸۹، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:
در خصوص شکایت آقای محمدرضا قلعه‌نوی به طرفیت شهرداری سبزوار بهخواسته ابطال رأی شماره ۲۲۴ ـ ۳۱/۳/۱۳۸۸ کمیسیون ماده صد قانون شهرداریها با توجه به‌محتویات پرونده و اسناد و مدارک ابرازی رأی کمیسیون طبق اختیارات و قوانین مربوط صادر شده مغایرتی با قوانین ندارد و اما اصل دعوا وارد نیست زیرا شاکی در ملک مجاور حقی ندارد و ذی‌نفع نیز نیست، در زمین خود ساختمانی بر فرض برخلاف مندرجات پرونده احداث کرد شاکی در آن حقوق مالکانه یا شریک و یا ذی‌نفع نیست تا مدعی تخریب ملک دیگران شود، النهایه از بنای احداثی همجوار متضرر شده و متضرر شدن و ذی‌حق و ذی‌نفع بودن او مقوله است. ادعای ذی‌حق بودن در صلاحیت رسیدگی دیوان است، لیکن متضرر بودن خارج از صلاحیت دیوان است و لذا شکایت وارد نیست به استناد مواد ۱۳ و ۷ قانون دیوان عدالت اداری و به ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و به استناد ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی قرار رد دعوا صادر می‌شود. رأی دیوان قطعی است.
ب: شعبه ۲۸ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۲۸/۸۶/۱۲۴۰ با موضوع دادخواست خانمها فریبا ناوی، طاهره بژگی، اعظم داورزنی و آقای غلامحسین سپهری به طرفیت شهرداری سبزوار و به خواسته اعتراض به رأی کمیسیون بازنگری ماده صد قانون شهرداری، به موجب دادنامه شماره ۲۱۷۱ـ ۱۴/۸/۱۳۸۷، مفاداً به شرح آینده به صدور رأی مبادرت کرده است:
حسب محتویات پرونده شکات مالکان ملک مجاور خانم زهرا ارباشی هستند که کمیسیون تجدیدنظر ماده صد شهرداری سبزوار طی رأی شماره ۲۸۵۵ـ ۱۴/۱۲/۱۳۸۵ تخلف ساختمانی خانم ارباشی در قسمت پیشروی طولی و سطح اشغال بیش از ۶۰% ملک علی‌رغم شکایت همسایگان با اخذ جریمه حکم به ابقای بنای احداثی صادر کرده است که نماینده شهرداری در جلسه دادرسی مورخ ۱۳/۸/۱۳۸۷ اعلام کرده است که تقاضای شهرداری از کمیسیون تخریب بنا با توجه به اعتراض همسایگان بوده که مورد نظر کمیسیون قرار نگرفته است شعبه با عنایت به این که احداث بنا توسط خانم زهرا ارباشی در مازاد سطح اشغال ملک برخلاف مفاد پروانه موجب اضرار به همسایگان و مجاوران ملک وی شده است فلذا ذی نفع بودن آنان محرز است و از آنجا که احداث بنا در مازاد ۶۰% زمین و پیشروی طولی برخلاف اصول و ضوابط شهرسازی است و به هیچ عنوان قابل اغماض نیست و موجب به هم خوردن بافت شهری شده است که به مجاوران ملک نیز ضرر وارد می‌کند کمیسیون تجدیدنظر بدون اخذ رضایت همسایگان حق صدور رأی اخذ بر جریمه را نداشته است لذا شکایت مطرح شده را وارد تشخیص داده و ضمن نقض رأی کمیسیون تجدیدنظر به شماره بیان شده، موضوع جهت رسیدگی مجدد بـه‌کمیسیون همعرض تجدیدنظر ارجـاع می‌شود. بـدیهی است کمیسیون همعرض در این مرحله در اجرای مواد ۱۴، ۳۵ و ۳۶ از قانون دیوان عدالت اداری مکلف به تبعیت از رأی دیوان است. رأی دیوان قطعی است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به‌صدور رأی مبادرت می کند.
رأی هیأت عمومی
اولاً: از این حیث که شعبه ۲۷ دیوان عدالت اداری، همسایه مجاور معترض به رأی کمیسیون بازنگری ماده ۱۰۰ قانون شهرداری را به عنوان ذی نفع تلقی نکرده است و مبادرت به صدور قرار رد شکایت کرده است و در همان حال شعبه ۲۸ دیوان عدالت اداری، در مورد مشابه شکایت شاکی ( همسایه مجاور معترض به رأی کمیسیون بازنگری ماده ۱۰۰ قانون شهرداری) را قابل استماع دانسته است تعارض محرز است.
ثانیاً: نظر به این که مطابق آراء شماره ۸۳۲ ـ ۲۱/۱۲/۱۳۸۴و ۲۱۵ـ۲۰/۹/۱۳۶۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، شکایت اشخاص ذی‌نفع از تصمیمات کمیسیونهای ماده ۱۰۰ قانون شهرداری در دیوان عدالت اداری قابل استماع شناخته شده است و در موضـوع تعارض اعلامـی، همسایه مجاور ملک موضوع رأی کمیسیون بازنگری ماده ۱۰۰ قانون شهرداری به عنوان ذی‌نفع قابل شناسایی است و به تبع آن حق شکایت بهخواسته ابطال رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری را نیز داراست، بنابراین رأی شعبه ۲۸ دیوان عدالت اداری در حدی که شکایت را قابل استماع دانسته است صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۹ و ماده ۴۳ قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ علی مبشری
