سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری

کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ـ سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران

معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه

وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت

مرکز ملی فضای مجازی ـ فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران (پلیس فتا)

اتاق اصناف ایران ـ شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی

شورای حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی

شورای اجتماعی کشور

مصوبه «سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی» که در جلسه ۹۰۰ مورخ ۰۸‏‏/۰۳‏‏/۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی و بر اساس مصوبه جلسه ۴۷۱ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی (بنا به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی) به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌گردد:

مقدمه

سبک زندگی به عنوان نقطه عطف میان اندیشه تمدنی انقلاب اسلامی و عرصه تحقق و اجرای آن، همان منطقه میانی حد فاصل باورهای فطری و اراده منتهی به رفتار مردم است که از نیازهای طبیعی و قوای فعاله بشری متأثر بوده و عدم فعلیت یافتن شایسته و جامع انقلاب اسلامی در منطقه اعتباریات، زمینه را برای نشو و نمای سنت‌های غیرفطری فراهم می‌سازد و مانع از امتداد عقلانیت توحیدی در صحنه رفتار و عمل اجتماعی خواهد شد.

تمدن غربی به دنبال توسعه علوم طبیعی و صنعت، ظرفیت فناورانه خود را برای پاسخ ‌ گویی بهتر به مجموعه نیازهای انسان معاصر آشکار ساخت‌. پشتوانه فلسفی ومعرفتی دین ‌ گریزانه این انقلاب صنعتی به توسعه فرهنگ مادی ‌ گرایانه در جغرافیای فرهنگی غرب انجامید که به دنبال آن با ورود محصولات، فناوری و الگوهای غربی به جوامع غیر غربی، سبک زندگی و فرهنگ مصرف غربی به این جوامع سرایت یافت‌. مسأله زمانی بارز می ‌ شود که ساز و کار مولد یک فرهنگ در ساحت تمدنی و در پی آن ایجاد سبک ‌ هایی در پاسخ روزآمد به نیازها، عینیت نیافته و جای خود را به ساز و کار انفعال در دوگانه طرد حداکثری سبک ‌ های موجود یا پذیرش حداکثری آنها دهد که به دنبال خود در غیاب سبک بومی، بهره ‌ گیری از پاسخ ‌ های فرهنگ رقیب را رقم خواهد زد‌.

به عبارت دیگر؛ اقتضاء شکل ‌ گیری تمدن نوین اسلامی، پاسخ ‌ گویی مبتکرانه و ممتاز آن به مجموعه نیازهای انسان و جامعه در حوزه سبک زندگی است که سبک پوشش و لباس از مهم ‌ ترین و برجسته‌ترین آنهاست‌. آنچنان که در انفعال و فقر سبک‌سازی، پوشش و آرایش با ورود فرهنگ مدرن و تمدن غربی به جامعه سنتی ایران، متحمل تطورات و تغییرات ملموسی گردید‌. از این ‌ روست که زمینه ‌ سازی برای شکل ‌ گیری سبک پوشش و مد و لباس مبتنی بر ظرفیت‌های فرهنگ اسلامی ایرانی و تجلی آن در قالب جلوه ‌ های ملموس، عینی و فناورانه، نقشی کلیدی و محوری را در شکل ‌ گیری و بسط تمدن اسلامی ایرانی ایفا می ‌ کند‌. مسأله سبک پوشش و بومی سازی آن به ویژه در سال ‌ های اخیر با پیشرفت و گسترش روزافزون جلوه ‌ های متنوع صنعت مد در جامعه ایران، یکی از مناقشه برانگیزترین موضوعات مطرح در حکمرانی فرهنگی می ‌ باشد و به رغم پیشینه موجود، به ویژه در حوزه ترویج حجاب، سند مستقلی برای تبیین ابعاد سیاستی سبک پوشش فراهم نیامده است که با اتخاذ مقتضی؛ تسهیل ‌ گر شکل ‌ گیری و تقویت سبک پوشش مبتنی بر هویت اصیل اسلامی ایرانی باشد.

بر این اساس، سند پیش رو با درک اهمیت و ضرورت این مسأله، به عنوان اولین سند راهبردی این حوزه، در راستای تحقق اقدام ملی ۱۴ از راهبرد کلان ۵ نقشه مهندسی فرهنگی کشور براساس مصوبه ستاد مهندسی فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی، به دنبال ارائه چارچوب حکمرانی مناسب برای شکل ‌ گیری منظومه و چرخه بومی سبک پوشش اسلامی ایرانی و عینیت ‌‌ بخشی به آن در سطح ملی و فراملی است؛ به این صورت که براساس ترسیم اولویت ‌ های برآمده از مبانی اسلامی، اسناد فرادستی به ویژه گام دوم انقلاب اسلامی و شناسایی شبکه مسائل محوری و انضمامی حوزه پوشش بدن و نیز توجه به خلأهای سیاستی این حوزه، تدوین و ارائه شده است.

با لحاظ این مهم و نیز توجه جدی به مبانی، ارزش ‌ ها و اصول مورد تأکید در اسناد فرادستی به ویژه نقشه مهندسی فرهنگی کشور، قانون ساماندهی مد و لباس مصوب ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی، مصوبه مبانی، اصول و الزامات پیاده‏سازی برنامه جامع سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی و کلیه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در عرصه عفاف و حجاب؛ مبانی، ارزش ‌ ها و اصول زیر، چارچوب اصلی مبنای تدوین سند حاضر است.

ماده۱ـ مبانی، اصول و ارزش‌ها

۱ـ نگرش توحیدی (عقلانیت توحیدی در برابر عقلانیت سرمایه ‌ داری) و اعتباری بودن فرهنگ آراستگی نسبت به نیاز و غایت انسان و تمدن؛

۲ ـ پذیرش تنوع و کثرت در جلوه ‌ های پوشش اسلامی در عین التزام به اصول وحدت‌بخش آن (تنوع‌گرایی هم‌شناسانه) و همچنین تقید و به رسمیت شناختن پوشش‌های اسلامی مبتنی بر بوم جغرافیایی و فرهنگی در ایران فرهنگی؛

۳ـ توجه به موضوع مد و لباس به مثابه یک صنعت فرهنگی، پویا، خلاق، پرطرفدار و برخوردار از فرصت ‌ های نوین جهت اثرگذاری فرهنگی و بهره ‌ وری اقتصادی با محوریت ویژند(برند)های سبک‌ساز و جریان‌ساز به عنوان موتور محرکه زنجیره ارزش مد و لباس در چارچوب فرهنگ بومی، ایرانی و اسلامی و کارکردهای عفیفانه پوشش؛

۴ـ احترام و اولویت بخشی به حقوق مصرف‌کننده و پاسداشت آن در سیاست ‌ گذاری‌ها و توجه همزمان به کارکرد زیبایی‌شناختی و کاربردی پوشاک اسلامی به جای تمرکز صرف بر تولیدکنندگان دولتی صنعت پوشاک ایرانی (اتخاذ نگاه کاربردی و نیاز محور)؛

۵ ـ تمرکززدایی (سیاست ‌ گذاری بوم‌ بنیان) و اعطای فرصت عادلانه در پیشرفت صنعت پوشاک اسلامی ایرانی در مناطق مختلف جغرافیای ایران در برابر تمرکز گرایی در طراحی، تولید و توزیع پوشاک اسلامی ایرانی ضمن اهتمام به حقوق مالکیت معنوی طراحان و تولیدکنندگان؛

۶ ـ امر به معروف و نهی از منکر در سبک پوشش با پرهیز از لباس شهرت و با تمرکز بر فعال ‌ سازی ظرفیت ‌ های مردمی رعایت عرف جامعه اسلامی با اولویت بخشی بر روش ‌ های ایجابی؛

۷ ـ برخورداری از نگاه مستقل، ارزش مدار، درون زا و خلاقانه با رویکرد اسلامی ایرانی در مد لباس و سبک پوشش در برابر نگاه تقلیدی و وابسته با حفظ جنسیت و التزام به هنجارهای جنسی (تفاوت ‌ های زن و مرد)؛

۸ ـ اولویت‌بخشی به رویکردهای گفتگومداری، تصمیم‌گیری مشارکتی (مشارکت‌افزایی مردمی)، حمایتگرانه و مشوقانه فرصت محور در ترویج سبک پوشش اسلامی و پرهیز از غلبۀ روش‌های تنبیهی و آمرانه؛

۹ـ نگاه فرایندی، شبکه ‌ ای و منظومه ‌ ای به سبک پوشش اسلامی ایرانی، اهمیت زنجیره ارزش و ایجاد ارزش ‌ افزوده (چه از حیث مادی و چه از حیث معنوی و فرهنگی) در حوزه پوشاک اسلامی ایرانی؛

۱۰ـ تمرکز بر تبیین، هدایت و کنترل سبک پوشش اسلامی ایرانی به عنوان هسته مرکزی صنعت پوشاک و تنظیم جهت ‌ گیری اجزاء منظومه بر مبنای آن در عین رقابت پذیری و مردمی سازی.

ماده۲ـ هدف کلان

دستیابی به حکمرانی شایسته در حوزه پوشاک مطابق با سبک اسلامی ـ ایرانی از طریق شکل ‌ گیری فرایند بوم‌ ‌ بنیان و درون ‌ زای اسلامی ایرانی بر هر دو عرصه فرهنگی و اقتصادی مد و لباس در کشور، تصاحب بیش از ۴۰ درصد بازارهای داخلی دریک بازه زمانی ده ساله به وسیله ویژند(برند)های صاحب سبک ایرانی و دستیابی به موقعیتی ممتاز و پیشرو در خلاقیت، نوآوری و الگوبخشی و ترویج سبک پوشش اسلامی ایرانی و زیست عفیفانه با اعتلای منزلت ایرانیان در پوشش متمایز و ممتاز ایرانی به عنوان سبکی الهام‌بخش برای مردم منطقه و جهان.

ماده ۳ـ مسائل

۱ـ حضور فعال و بلامنازع سبک پوشش غربی در جامعه، به دلیل مغفول ماندن سبک متمایز و ممتاز اسلامی ایرانی در هر دو ساحت تبیین نظری و نمونه‌پردازی‌های عینی؛

۲ـ خلأ نظام نظری و پشتوانه فکری منسجم و واحد برای تبیین سبک پوشش اسلامی ایرانی، ابهام و پراکندگی در شناخت شاخص ‌ ها، مفاهیم، استانداردها و مصادیق سبک پوشش اسلامی ایرانی و فقدان گفتمان مشترک میان فعالان و سیاست ‌ گذاران این حوزه؛

۳ ـ نبود شناخت کافی از مناسبات واقعی صنعت پوشاک و اتخاذ تصمیمات غیرکارشناسی براساس تعاریف نادرست از این مناسبات (عدم درک ماهیت فرهنگی هویت‌ساز و منزلت‌آفرین لباس، ساختار منظومه‌ای و خلاقیت محور صنعت پوشاک در جغرافیای تجارت جهانی و رقابت ‌ پذیری آن)؛

۴ـ فقر سواد فرهنگی عمومی پوشش در جامعه و ضعف سواد تخصصی در نظام آموزشی، خلأ کادرسازی و نبود نظام مناسب و روزآمد تربیت نیروی انسانی متخصص در نسبت با منابع سه ‌ گانه هویت اسلامی ایرانی (اصول وحدت بخش اسلامی، جغرافیای فرهنگی ایران و استانداردهای حرفه ‌ ای جهانی) و ضعف نظام پژوهشی و تولید اطلاعات در این عرصه به ویژه مطالعات روند پژوهانه و آینده‌پژوهی پوشاک؛

۵ ـ ضعف خلاقیت و نوآوری در طراحی الگو و غلبه کپی ‌ برداری و تقلید از الگوهای پرفروش وارداتی و غفلت از ظرفیت‌های متنوع جغرافیای ایران اسلامی در بازآفرینی و روزآمدسازی  سبک‌های پوشش بومی در چارچوب فرهنگ اسلامی؛

۶ ـ گسست و عدم انسجام میان اجزاء مختلف سیاست ‌ گذاری، اجرایی و عملیاتی اثرگذار پوشاک و عدم هماهنگی میان آنها (فقدان فعالیت‌های هدفمند، اصولی و نظام ‌ مند بین محقق، طراح، تولیدکننده، بازاریاب و توزیع‌کننده)؛

۷ـ ضعف دیپلماسی و فقدان حضور اثربخش در مناسبات بین المللی حوزه پوشاک اسلامی ایرانی و بی‌توجهی به کنش‌ها و واکنش‌های صنعت پوشاک ایران در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی؛

۸ ـ ضعف نظام تبلیغاتی و رسانه ‌ ای سبک پوشش اسلامی ایرانی و تأثر از فضای بین ‌ المللی در نمایش (تبلیغات و بازنمایی رسانه ‌ ای) و عرضه میدانی الگوها در ساحت اجتماع (غلبه سبک ‌ های واراداتی در فضای بصری جامعه)؛

۹ـ فقدان ویژند(برند)های صاحب سبک در حوزه پوشاک اسلامی ایرانی؛

۱۰ـ خلأ تسهیلات حمایتی و تشویقی پیش برنده و هوشمندانه در زنجیره تأمین پوشاک اسلامی ایرانی، براساس شاخص ‌ ها و مطلوبیت ‌ های فرهنگ اسلامی ایرانی (عدم امنیت اقتصادی طراح، تولید‌کننده و سرمایه‌گذار) و عدم دسترسی به پوشاک اسلامی ایرانی دارای طراحی، کیفیت و قیمت مناسب.

ماده۴ـ سیاست‌های اجرایی

۱ـ تمهید تحقق حکمرانی شایسته ملی در حوزه پوشاک اسلامی ایرانی از طریق هماهنگی، هم ‌ افزایی و هم‌گرایی در مدیریت و پشتیبانی فرهنگی و اقتصادی آن در نسبت با ضرورت‌ها، اولویت‌ها و سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران در سامان ‌ بخشی و پیشبرد سبک پوشش اسلامی ایرانی؛

۲ـ جریان‌سازی و هویت بخشی به حوزه پوشاک در راستای حفظ هویت اسلامی ـ ایرانی؛

۳ـ زمینه‌سازی برای شکل ‌ گیری و تقویت ویژند(برند)های صاحب سبک پوشاک اسلامی ایرانی و شکل دادن و سامان ‌ بخشی به منظومه و چرخه پوشاک ایرانی حول محور اسلوب اسلامی ایرانی پوشش معطوف به تأمین نیاز بازار داخلی و نیز بازارهای مستعد منطقه‌ای و جهانی؛

۴ـ احیاء مواریث تمدنی و سنن ملی و قومی در سبک پوشش و حجاب، شکل ‌ گیری تصویری مثبت و پذیرش اجتماعی حداکثری سبک ‌ های اسلامی ایرانی پوشش ناظر به زیست بوم ‌ های متنوع فرهنگی کشور و افزایش تقاضا برای آن (فعال شدن ظرفیت ‌ های متنوع قومی و جغرافیایی ایران اسلامی در طراحی و تجاری ‌ سازی پوشاک اسلامی ایرانی) ضمن فعال شدن حداکثری ظرفیت‌های بومی استانی در سامان ‌ دهی سبک پوشش بوم‌بنیان، اعم از ظرفیت‌های رسمی و غیررسمی(تشکل ‌ های مردم نهاد)؛

۵ ـ احصاء، تبین و نهادینه شدن قواعد و استانداردهای روشن و متمایز در حوزه سبک پوشش، مبتنی بر اصول مبنای اسلامی ایرانی (سبک پوشش عفیفانه) در مقابل حاکمیت مطلق قواعد مرسوم، متداول و جهانی و افزایش سهم حضور و مشارکت ایران در جشنواره ‌ ها و بازارهای پوشاک منطقه ‌ ای و جهانی؛

۶ ـ فراهم نمودن زمینه گسترش پژوهش ‌ های بنیادین و کاربردی در نسبت با مسائل عینی و انضمامی حوزه سبک پوشش اسلامی ایرانی ناظر به پیشینه تاریخی، حال و آینده ایران اسلامی و ارتقای دانش پایه و توسعه شبکه ‌ های علم، فناوری و نوآوری در حوزه سبک پوشش اسلامی ایرانی ضمن تمهید حمایت ‌ های مقتضی از خلاقیت و نوآوری در این حوزه؛

۷ـ زمینه‌سازی برای افزایش سواد عمومی و تخصصی سبک پوشش اسلامی ایرانی در جامعه و به روزرسانی نظام آموزشی و تربیتی در حوزه نساجی، طراحی، دوخت و تبلیغ پوشاک به منظور ایجاد زمینه تربیت، آموزش کادرسازی و به ‌ کارگیری موفق آنها در این حوزه و هویت‌زایی برای طراحان؛ تقویت ساز و کارهای پیشگیرانه و مهارکننده در ساختارهای تربیتی جامعه به منظور پیشگیری از گرایش به سبک‌های وارداتی و نابهنجار پوشش بدن و مدل‌های ناهنجار پوشش؛

۸ ـ برخورداری از نظام تحقیق و توسعه دانش بنیان هدفمند و راهگشا و شبکه ‌ های قدرتمند و پیشرفته علم، فناوری و نوآوری در حوزه مد لباس اسلامی ایرانی؛

۹ـ دستیابی به ظرفیت تولید انبوه پوشاک ایرانی با کیفیت و دارای قیمت رقابتی در سطح جهانی ضمن برخورداری از نظام هوشمند تولید یا واردات مواد اولیه معطوف به اقتضائات سبک متمایز پوشش اسلامی ایرانی؛

۱۰ـ غلبه الگوهای اسلامی ایرانی پوشش در فضای بصری زندگی روزمره مردم در جامعه ایران و دسترسی آسان و ارزان قیمت مصرف‌کنندگان پوشاک اسلامی ایرانی؛

۱۱ـ شکل ‌ گیری گفتمان مشترک میان بازیگران اصلی و محوری حوزه پوشاک، حول ادبیات و شاخص ‌ های اسلامی ایرانی پوشش (پذیرش شاخص ‌ های سبک پوشش اسلامی ایرانی در میان کنش ‌ گران اصلی این حوزه)؛

۱۲ـ برخورداری از دیپلماسی مؤثر فرهنگی، هنری و تجاری با کنش ‌ گران بین‌المللی حوزه پوشاک، چه در سطح حکمرانی و چه در سطح انجمن ‌ ها و تشکل ‌ های تخصصی مردمی، به منظور معرفی و ترویج سبک پوشش اسلامی ایرانی در خارج از کشور با تکیه بر ظرفیت‌های متنوع لباس اقوام؛

۱۳ـ شکل‌گیری قدرتمند اقتصاد سبک پوشش اسلامی ایرانی در کشور و تضمین سودآوری فعالیت در حوزه پوشاک اسلامی ایرانی براساس سیاست ‌ های نظام اسلامی؛

۱۴ ـ جریان‌سازی اجتماعی و بازارسازی برای سبک اسلامی ایرانی پوشش (کنش ‌ گری فعال و الهام بخش در تبلیغ و الگوسازی سبک پوشش اسلامی ایرانی و تصویرسازی مثبت از آن در مقابل انفعال در برابر هجوم تبلیغاتی غرب) و لزوم ساماندهی فضای تبلیغی ترویجی در جهت پوشش حداکثری جلوه ‌ های سبک پوشش اسلامی ایرانی در رسانه ‌ های جمعی، شبکه ‌ های اجتماعی و به ویژه رسانه ‌ های محیطی (تبلیغات شهری و ویترین ‌ ها) و متعاقباً غلبه هر چه بیشتر مظاهر عینی آن در سطح جامعه؛

۱۵ ـ فعال‌سازی ظرفیت انجمن ‌ ها و تشکل ‌ های تخصصی مردم نهاد حوزه سبک پوشش اسلامی ایرانی در استان‌های مختلف در تصمیم ‌ سازی و پیشبرد سیاست ‌ های نظام جمهوری اسلامی در این حوزه و الگوسازی پوشش اسلامی ایرانی؛

۱۶ـ تجاری‌سازی پوشاک اسلامی ایرانی از طریق بازسامان ‌ دهی هوشمند نظام صادرات و واردات پوشاک و مواد اولیه آن مبتنی بر ظرفیت ‌ ها و فرصت ‌ های زنجیره ارزش احصاء شده در پوشاک اسلامی ایرانی (شفافیت نظام مبادله در حوزه پوشاک).

ماده۵ ـ اقدامات و فعالیت‌های اجرایی

الف ـ اقدامات آموزشی ـ پژوهشی

۱ـ بازنگری و روزآمدسازی برنامه ‌ های درسی و سرفصل ‌ های آموزشی در حوزه نساجی، طراحی، دوخت و سبک لباس و پوشاک (به ویژه طراحی لباس) بر اساس معیارهای اسلامی ایرانی، ظرفیت ‌ های جغرافیای فرهنگی ایران در حوزه پوشش و همچنین مناسبات حرفه ‌ ای روز(بعد تخصصی و حرفه ‌ ای) و تحلیل انتقادی قواعد و مناسبات جهانی پوشاک، با نظارت و تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی و در چارچوب مصوبات آن؛

۲ـ تدوین و اجرای برنامه ‌ های پیشگیرانه تربیتی در تقویت عزت نفس، تعقل، خودباوری و خلاقیت در کودکان، نوجوانان و جوانان و «پیوند زدن عفاف، امنیت و شادکامی » در خانواده ‌ ها، مدارس، دانشگاه ‌ ها و رسانه ‌ ها به عنوان یک عامل کلیدی در پیشگیری از بدن ‌ نمایی ، جلوه ‌ گری و پوشش ‌ های تحریک ‌ آمیز جنسی و افزایش قدرت تمیزدهی میان سبک ‌ های بهنجار از نابهنجار و متعاقباً گزینش و به ‌ کارگیری مربیان براساس صلاحیت ‌ ها و توانمندی ‌ های مرتبط؛

۳ـ برگزاری دوره ‌ های معرفت افزایی و مهارت افزایی در تقویت سواد عمومی، تخصصی و تحلیل انتقادی سبک پوشش غربی در مهدکودک ‌ ها، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش فنی حرفه‌ای؛

۴ـ ایجاد مراکز استعدادیابی، رشد، خلاقیت و نوآوری و شتاب ‌ دهنده ‌ های تخصصی در حوزه سبک پوشش اسلامی ایرانی؛

۵ ـ راه اندازی و تقویت واحدهای پژوهشی، دانشگاهی و حوزوی رصد و مطالعات راهبردی پوشاک اسلامی ایرانی در سطح ملی و بین ‌ المللی در اتصال با مراکز نوآوری، طراحی، تولید سنتی و صنعتی پوشاک اسلامی ایرانی:

· انجام مطالعات مردم ‌ شناختی و مخاطب‌شناسی(شناسایی نظام زیبایی ‌ شناختی، علایق، ترجیحات و ظرفیت‌های تاریخ فرهنگی) ناظر به موقعیت‌های مختلف جغرافیایی ایران فرهنگی؛

· انجام تحقیقات بازار و پایش مستمر روند تغییر سلایق و ترجیحات مصرف‌کنندگان و روش ‌ های ذائقه‌سازی، جهت بخشی و هدایت نظام علائق و ترجیحات؛

· انجام پژوهش‌های بنیادی و کاربردی ناظر به بومی ‌ سازی روش‌ها و استانداردهای فعالیت‌ها، خدمات (اعم از رسانه‌ای و تبلیغاتی، اجتماعی، اقتصادی و…)، زنجیره ارزش و رویدادهای حوزه سبک پوشش و صنعت پوشاک، فرایندهای شبکه‌سازی در ارائه خدمات طراحی پوشاک اسلامی ایرانی؛

· شناخت، رصد و تحلیل مداوم رقبای جهانی در حوزه پوشاک و فهم دقیق ظرفیت‌ها و فرصت ‌ های ایجاد ارزش افزوده در زنجیره پوشاک داخلی به منظور نقش‌آفرینی مؤثر ملی و بین ‌ المللی، ضمن ارتباط مؤثر با مراکز تحقیقاتی بین ‌ المللی به منظور انتقال دانش روز؛

· توسعه مطالعات آینده‌پژوهی در حوزه صنعت پوشاک و سبک پوشش اسلامی ایرانی در بعد جهانی، منطقه ‌ ای و ملی به منظور ترسیم دقیق افق پیش روی نقش ‌ آفرینی مؤثر ویژند(برند)های داخلی در سبک پوشش اسلامی ایرانی و نیز رصد وضعیت، تحولات و روند پوشش در جامعه و نگرش مردم نسبت به پوشش اسلامی ایرانی به منظور آینده‌نگاری در این زمینه؛

· حمایت مادی و معنوی از توسعه پژوهش‌های پشتیبان سبک و سبک‌سازی پوشش اسلامی ایرانی اعم از مطالعات و تحقیقات کاربردی، روند پژوهی، آینده‌پژوهی و …؛

· هدایت و جهت بخشی هوشمند سرمایه‌گذاری در اجزاء مختلف زنجیره پوشاک اسلامی ایرانی ـ به ویژه تولید از تولید مواد اولیه (خصوصاً نساجی) تا تولید پوشاک ـ با تمرکز بر فرصت‌های کسب ارزش افزوده بالا، مبتنی بر ظرفیت‌های داخلی و مطالعات آینده‌پژوهی؛

· تعیین اولویت‌های واردات و صادرات حوزه پوشاک و تنظیم ساز و کارهای نظارت بر آن، مبتنی بر شناخت و ارزیابی صحیح ظرفیت‌های موجود، ایجاد ارزش افزوده تولید داخل و افزایش صادرات در برابر واردات در نسبت با افق پیش رو و آینده ‌ پژوهی صورت گرفته در حوزه صنعت پوشاک و مد لباس؛

ب ـ اقدامات تبلیغی ـ ترویجی

۱ـ ایجاد فضاهایی برای شکل‌گیری و تقویت ارتباطات و تعاملات اجزاء مختلف چرخه مد و لباس اسلامی ایرانی (از طراحی تا تولید، توزیع و بازاریابی و فروش) در قالب نمایشگاه ‌ ها، انجمن ‌ ها، جشنواره ‌ ها، رویدادها، همایش‌های تخصصی و سایر سازوکارهای مقتضی و نوین و هوش مصنوعی؛

۲ ـ نظارت بر کیفیت بازنمایی سبک پوشش بانوان و آقایان در رسانه ‌ های داخلی (اعم از رسانه ‌ های جمعی و اجتماعی) به ویژه تبلیغات تجاری و همچنین نظارت بر چگونگی ارائه الگوهای پوشش بانوان و آقایان در تبلیغات محیطی و ویترین فروشگاه ‌ ها از حیث تناسب آن با شاخص ‌ های عفیفانه اسلامی ایرانی پوشش با بهره‌گیری از ظرفیت ‌ های مردمی (مثل اصناف پوشاک) و برخورد  قاطع با تخلفات به منظور مقابله با استفاده ابزاری از زنان و حفظ شأن و کرامت بانوان، جلوگیری از اشاعه نمادهای ایدئولوژی‌ها و مکاتب انحرافی و نمادهای جنسی و شکل‌گیری انگاره‌های جنسی از پوشش و آرایش بدن؛

۳ـ تنوع بخشی در تبلیغ و نمایش الگوهای پوشش اسلامی ایرانی با تکیه بر ظرفیت ‌ های متنوع ایران فرهنگی در پوشش عفیفانه و پرهیز از تکرار و یکنواختی و محدود شدن به نوع خاصی از محصولات اسلامی ایرانی لباس به منظور تأمین روحیه تنوع طلبی جوانان امروز، با در نظر گرفتن اصول و شاخص ‌ های وحدت بخش اسلامی ایرانی در حوزه پوشش؛

۴ـ طراحی برنامه ‌ ها و تولیدات رسانه ‌ ای تبلیغی ترویجی سناریو (فیلم ‌ نامه) محور و قرار دادن آن در چارچوب روایت ‌ های زندگی روزمره در راستای ایجاد نگرش مثبت در مخاطبین نسبت به مفاهیم اخلاقی غیرت، خویشتن‌داری، حیاء و عفت در روابط اجتماعی به عنوان یک امر ارزشمند و حیاتی در زندگی روزمره؛

۵ ـ طراحی و راه ‌ اندازی موزه ‌ های لباس اقوام ایرانی و نمایش سبک ‌ های متنوع اسلامی ایرانی پوشش، ضمن امکان عرضه نوآوری‌های اسلامی ایرانی لباس اقوام مبتنی بر اقتضائات جغرافیای فرهنگی هر منطقه؛

۶ ـ تصویرسازی صحیح و مثبت از زن ایرانی و نیز کیفیت پوشش بدن وی در رسانه ‌ ها (برنامه ‌ های تلویزیونی و تبلیغات تجاری) با ویژگی ‌ های خاص زیستی و مردم شناختی زن ایرانی به منظور تقویت عزت نفس و خودباوری وی به عنوان یک مسلمان ایرانی؛

۷ـ مواجهه بازدارنده با مد و لباس نامتعارف و ناهنجار چهره‌های شناخته شده، مشهور و سلبریتی در حوزه ‌ های ورزشی، هنری، سینمایی و رسانه‌ای (مجریان صدا و سیما)؛

۸ ـ استفاده مبتکرانه و فنی از ظرفیت لباس ورزشی برای بازنمایی سیمای فاخر و کاربردی حجاب و سبک پوشش اسلامی ایرانی در رویدادهای جهانی؛

۹ـ حمایت از تشکیل و رشد انجمن ‌ ها، تشکل‏ها و مجامع صنفی حوزه لباس و سبک پوشش اسلامی ایرانی به ویژه ناظر به ظرفیت‌های لباس اقوام؛

۱۰ـ کاهش هزینه ‌ های تبلیغات ویژند(برند)های داخلی و اختصاص فضای مطلوب تبلیغ و نمایش به آنها در سطح رسانه ‌ های جمعی، اجتماعی و محیطی در عین محدودسازی و مقیدسازی تبلیغات ویژند(برند)های غیرایرانی در سطح رسانه ‌ های جمعی، اجتماعی و محیطی (با لحاظ شاخص ‌ ها و معیارهای کلی اسلامی ایرانی در پوشش و خلاقیت در سبک و طرح)؛

۱۱ـ طراحی الگوی تبلیغ و ترویج پوشش اسلامی ایرانی و رفع شبهات در زمینه زیست عفیفانه.

ج ـ اقتصادی ـ تجاری

۱ـ تضمین سودآوری و تأمین امنیت سرمایه‌گذاری در حوزه سبک پوشش اسلامی ایرانی از طریق اختصاص تسهیلات لازم برای حمایت از ویژند(برند)های شناخته شده فراملی و معتبر داخلی به منظور ورود به حوزه پوشاک اسلامی (رفع یا کاهش مالیات، خدمات بیمه، اعطای وام، فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم فنی، تأمین هدفمند ارز پشتیبان، رفع محدودیت ‌ های قانونی و تسهیل فرایند اخذ مجوزهای قانونی و…)؛

۲ـ حمایت از تهیه و تأمین پارچه و لباس کارکنان دولت و بخش عمومی بر اساس تولیدات تولیدکنندگان اسلامی ایرانی پوشاک به ویژه نشان‌ها و ویژندهای صاحب سبک در پوشاک اسلامی ایرانی، ضمن ایجاد فضای رقابتی از طریق شاخص‌گذاری کیفیت، نوآوری، کارایی و تناسب با معیارهای اسلامی ایرانی؛

۳ـ قطع زنجیره قاچاق در چرخه تجاری پوشاک کشور از طریق تسهیل دسترسی فعالان صنفی و صنعتی پوشاک اسلامی به رقابتی‌ترین ظرفیت‌های داخلی و مزیت‌های معقول و مقرون به صرفه خارجی جهت تأمین مجموعه کالاها و خدمات مورد نیاز این صنف و صنعت برای بهینه‌سازی فرایندهای تولید و عرضه و کاهش قیمت تمام شده محصولات و توسعه بازارهای داخلی و خارجی آنها از طریق ایجاد بازار شفاف مبتنی بر خدمات دانش‌بنیان؛

۴ـ ایجاد مرکز سنجش و پایش کیفیت پوشاک ایرانی (در راستای ارائه مجوزهای کیفی لازم برای فعالیت تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک ایرانی) به منظور نشان‌گذاری مؤثر تنبیهی(منفی) به فروشندگان لباس ‌ های نابهنجار یا قاچاق و حمایتی(مثبت) به فروشندگان پوشاک با کیفیت اسلامی ایرانی و انجام اقدامات تنبیهی (مانند تذکر و پلمپ) و خدمات تشویقی (تبلیغات محیطی و…) مقتضی به منظور توسعه استانداردهای کیفیت در سبک پوشش اسلامی ایرانی؛

۵ ـ اختصاص تسهیلات گمرکی و مالیاتی و قانونی برای واردات مواد اولیه، تولید و عرضه پوشاک اسلامی؛

۶ ـ ایجاد و تقویت سازوکارهای نظارت پیشینی بر فرآیند طراحی و تولید لباس‌ و سبک‌های پوشش بدن؛

۷ـ پیشبرد دیپلماسی فعال اقتصادی در کسب فناوری‌های پیشرفته (محصولات‌‌های ‌ تک) و جذب سرمایه ‌ گذاری خارجی در حوزه سبک پوشش اسلامی؛

۸ ـ توسعه مناطق آزاد تجاری بوم ‌ بنیان، ویژه پوشاک در نواحی مختلف مرزی ایران در راستای تقویت دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی با محوریت پوشاک اقوام و ظرفیت ‌ های متنوع آن؛

۹ـ حذف شبکه‌های واسطه‌گری و دلالی در صنعت پوشاک.

د ـ حقوقی ـ نظارتی

۱ ـ تنظیم و تصویب قوانین و مقررات مقتضی در تسهیل و حذف دیوان‌سالاری‌های زائد وهمگرایی، هدفمندسازی و هوشمندسازی فرایندهای اداری پشتیبان صنعت پوشاک اسلامی ایرانی (از جمله امور تولیدی، امور گمرکی تا خدمات بیمه و امور مالیاتی)؛ از طریق ساز و کارها و تشریفات قانونی نظام حقوقی کشور در زمینه تصویب قوانین و مقررات؛

۲ـ تهیه دستورالعمل اجرایی و پیگیری اجرای الزام به نصب برچسب کالاهای پوشاکی(لیبلینگ) در بازار کشور، جهت جلوگیری از عرضه کالای غیرمجاز و یا بدون تطابق با برچسب و نشان تجاری کالا و حفظ حقوق و آگاهی مصرف‌کنندگان؛

  ۳ـ هدایت، نظارت و پایش پیوسته رعایت حجاب و موازین شرعی پوشش و شاخص‌های فرهنگی خصوصاً در مورد بانوان برای لباس واحد یا رسمی یا تأمینی نهادها و مجموعه ‌ های عمومی و دولتی به ویژه مجموعه‌هایی که روزانه در تعامل حداکثری با اقشار مختلف جامعه هستند؛ مثل معلمان، کارکنان بانک ‌ ها، بیمه ‌ ها، مراکز بهداشتی ـ درمانی، مراکز خدماتی، رفاهی ـ حمل و نقل عمومی و… و اتخاذ اقدامات تشویقی و تنبیهی الزام ‌ آور و مقتضی؛

۴ـ ایجاد جریان، ائتلاف و رویدادهای بین ‌ المللی در سطح جهان اسلام با نوآوری و کارآفرینی الگوهای اسلامی پوشاک و فعال ‌ سازی مؤثر ظرفیت ویژند(برند)ها، انجمن ‌ ها و تشکل ‌ های مردمی داخلی شاخص در سبک پوشش اسلامی ـ ایرانی؛

۵ ـ حمایت و پشتیبانی از تأسیس و نوسازی زیرساخت ‌ ها، فناوری ‌ ها، ماشین ‌ آلات و تجهیزات واحد ‌ های فعال در حوزه سبک پوشش اسلامی ایرانی؛

۶ ـ برگزاری نمایشگاه ‌ ها، جشنواره ‌ ها، رویدادها و همایش ‌ های تخصصی سبک پوشش اسلامی ـ ایرانی، طراحی و اجرای رویدادهای جریان‌ساز فرهنگی هنری ملی و بین ‌ المللی در حوزه سبک پوشش اسلامی ایرانی با استانداردها و روش‌های مبتکرانه بومی، متناسب با کرامت انسانی و در چارچوب شرع اسلام و قوانین نظام اسلامی، ضمن جذب مشارکت مجموعه‌های بین‌المللی و کشورهای فعال در حوزه سبک پوشش اسلامی؛

۷ ـ تشکیل بنیاد ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی و اتخاذ تدابیر لازم جهت اجرایی‌سازی این سند.

ماده۶ ـ الزامات اجرایی (راهبری و اجرا)

۱ـ مسئولیت اجرایی سازی سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی بر عهده شورای راهبری  تخصصی سند با ترکیب ذیل است:

الف ـ اعضای حقوقی شورای راهبری  عبارتند از:

۱ـ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یا نماینده ‌ تام ‌ الاختیار ایشان (رئیس شورای راهبری)

۲ـ دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور (دبیر شورای راهبری)

۳ـ معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری

۴ـ رئیس شورای فرهنگی اجتماعی خانواده و زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی

۵ ـ رئیس شورای حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی

۶ ـ یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی

۷ـ معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه

۸ ـ رئیس شورای اجتماعی کشور

۹ـ نماینده تام‌الاختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی

۱۰ـ نماینده تام‌الاختیار از مرکز ملی فضای مجازی

۱۱ـ نماینده تام‌الاختیار از پلیس فتا

۱۲ـ معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

۱۳ـ معاون ذی ‌ ربط سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران

۱۴ـ معاون صنایع عمومی وزارت صمت

۱۵ـ معاون تجارت و خدمات وزارت صمت

۱۶ـ رئیس اتاق اصناف ایران

ب ـ اعضای حقیقی شورای راهبری  عبارتند از:

۱ـ یک نفر از اساتید دانشگاه در حوزه مرتبط

۲ـ دو نفر (الزاما یک نفر از بانوان) از فعالان فرهنگی و هنری حوزه طراحی لباس و ترویج عفاف و حجاب

۳ـ دو نفر از فعالان صنفی ـ صنعتی پوشاک.

تبصره۱ـ دبیرخانه شورای راهبری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقر می ‌ باشد.

تبصره۲ـ اعضای حقیقی به پیشنهاد رییس شورا و تصویب شورای عالی انقلاب فرهـنگی به مدت دو سال تعیین شده و حکم ایشـان را رییس شـورای راهبـری صادر می‌نماید.

۲ـ شورای راهبری مسئول رصد مداوم وضعیت مد و لباس، هماهنگی و برنامه‌ریزی و پیگیری اجرای سند ملی سبک پوشش اسلامی ایرانی می باشد.

تبصره۳ـ این شورا، سالیانه گزارش اجرای برنامه ‌ های اجرایی و اثربخشی آنها را با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان اداری و استخدامی کشور و سایر دستگاه‌های مسئول، تهیه و به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‏نماید.

۳ـ شورای راهبری، مسئول روزآمدسازی سند است‌. این شورا حداکثر هر پنج سال یک‌بار سند را روزآمد نموده و برای تصویب در  شورای عالی انقلاب فرهنگی به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال می‏نماید.

۴ـ مأموریت شورای راهبری سند، وضع سیاست‌ها و ضوابط لازم و نظارت بر عملکرد کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور در حیطه مأموریتی سند است؛ و تهیه پیش‌نویس دستورالعمل و آیین‌نامه‌های سیاستی و اجرایی در چارچوب این سند، جزء مأموریت‌های کارگروه ساماندهی مد و لباس است.

۵ ـ دستگاه‌های اجرایی مکلف‌اند اعتبارات مورد نیاز برای اجرای فعالیت‌های این مصوبه را پیش‌بینی و در زمان تدوین لوایح بودجه سنواتی، به سازمان برنامه و بودجه ارسال نمایند.

۶ ـ دستگاه ‌ های دولتی و حاکمیتی که توسط شورای راهبری سند تعیین می ‌ شوند، موظف هستند ظرف مدت دو ماه پس از تصویب و ابلاغ سند، برنامه‏های اجرایی داخلی خود را در نسبت با پیشبرد هدفمند این سند با توجه به جایگاه و مأموریت خود در منظومه مسئولین اصلی عرصه حکمرانی و عرصه مردمی سبک پوشش اسلامی ایرانی، تنظیم نموده تا در قالب نگاشت نهادی، به تأیید و تصویب شورای راهبری سند برسد‌. همچنین هر شش ماه یک ‌ بار گزارش عملکرد خود را به این شورا ارائه دهند.

تبصره۴ـ در تمام فعالیت ‌ ها، توجه به ظرفیت مجموعه ‌ های مردمی و حمایت کافی و بهره ‌ گیری مؤثر از ظرفیت جبهه مردمی فعال در حوزه سبک پوشش اسلامی ایرانی ضرورت دارد.

۷ـ به منظور رفع خلأهای قانونی در پیشبرد مفاد سند حاضر، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی موظف است، حداکثر ظرف مدت ۶ ماه پس از ابلاغ این سند، اصلاحات و ویرایش جدیدی از قانون ساماندهی مد و لباس و یا آیین‌نامه اجرایی آن را تدوین و در هیأت وزیران یا مجلس شورای اسلامی تصویب نماید.

۸ ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف است برای تقویت ظرفیت اجرایی و عملیاتی جهت تحقق اهداف این سند و ساماندهی مد و لباس در کشور، اساسنامه و ساختار «بنیاد ملی سبک پوشش ایرانی اسلامی» را ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ این سند در چارچوب قوانین جاری با استفاده از ظرفیت‌های موجود در نظام اداری به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد نموده و پس از تصویب؛ آن را تأسیس نماید.

تبصره۵ ـ نظارت بر حسن اجرای این سند برعهده شورای عالی انقلاب فرهنگی است و شورای راهبری سند موظف است در پایان فرودین ماه هر سال، گزارش عملکرد سالانه خود را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نماید.

ماده۷ـ تصویب

این سند که مشتمل بر یک مقدمه، ۷ ماده و ۵ تبصره؛ در جلسه ۹۰۰ مورخ  ۱۴۰۳/۰۳/۰۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ، لازم‌الاجراء می ‌ باشد.

سرپرست ریاست جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ محمد مخبر