گزارش کمیسیون اجتماعی به مجلس شورای اسلامی
«طرح عادی نقل و انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی» که جهت بررسی به کمیسیون اجتماعی به عنوان کمیسیون اصلی ارجاع شده بود، در جلسات متعدد با حضور مسئولان محترم دستگاه‌های اجرایی ذیربط، دیوان محاسبات و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نهایتاً در جلسه مورخ ۸/ ۳/ ۱۴۰۰ با اصلاحاتی در عنوان و متن به شرح زیر به تصویب رسید.
اینک گزارش آن در اجرای ماده (۱۴۳) آئین‌نامه داخلی تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌گردد.
ولی اسماعیلی-رئیس کمیسیون اجتماعی
طرح نقل و انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه ای اشخاص
ماده ۱- تعاریف و اصطلاحات: : الف- صندوق بازنشستگی: کلیه سازمان‌ها و صندوق‌های فعال در حوزه بیمه‌های اجتماعی اعم از دولتی، عمومی غیردولتی، اختصاصی و خصوصی.
ب- بیمه‌شده: شخصی است که در چارچوب قوانین و مقررات مورد عمل، مشترک صندوق بازنشستگی محسوب می‌گردد و با پرداخت حق بیمه امکان بهره‌مندی از حقوق و مزایای قانونی را دارد.
پ-سوابق بیمه‌ای: مدت‌زمانی که بیمه‌شده مشمول هر یک از صندوق‌های بازنشستگی بوده و طبق مقررات صندوق مربوطه حق بیمه پرداخت نموده است.
ت- مستمری: وجوهی است که برابر ضوابط مورد عمل هر صندوق بازنشستگی، در صورت احراز شرایط بازنشستگی یا ازکارافتادگی به بیمه‌شده و در صورت فوت وی به بازماندگان واجد شرایط بابت سنوات بیمه‌پردازی پرداخت می‌گردد.
ث- مستمری جمع: وجوهی است که مطابق ضوابط این قانون با استفاده بیمه‌شده یا بازماندگان واجد شرایط آن از کلیه سوابق بیمه‌ای خود و تجمیع آن جهت برقراری مستمری به نسبت مدت زمان بیمه‌پردازی (سال‌های پرداخت حق بیمه) در هریک از صندوق‌های بازنشستگی پرداخت می‌گردد.
ج- صندوق بیمه مبدأ: صندوق بیمه‌ای که بیمه‌شده سابقاً به موجب قوانین و مقررات مربوطه مشمول آن صندوق بوده است.
چ- صندوق بیمه مقصد: صندوقی که بیمه شده قصد دارد سوابق بیمه ای خود را از صندوق مبدا به آن منتقل نماید.
ماده ۲ : از تاریخ تصویب این قانون، نقل و انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی در مورد اشخاصی که به علت انتقال، استعفاء، بازخریدخدمت، اخراج، انفصال دائم و همچنین تغییرات ساختاری ناشی از ادغام، انحلال و واگذاری‌ها، رابطه استخدامی آنان با دستگاه متبوع قطع و به تبع آن از عضویت و شمول صندوق بازنشستگی مربوط خارج شده یا می‌شوند یا به سبب تبدیل وضع استخدامی مشترک صندوق جدید شده یا بشوند، امکان‌پذیر می‌باشد.
تبصره ۱ : نقل و انتقال سوابق حق بیمه یا کسور بازنشستگی پس از برقراری حقوق بازنشستگی، حقوق وظیفه و یا مستمری بازماندگان و ازکارافتادگی از صندوق پرداخت کننده مستمری به سایر صندوق‌ها ممنوع است.
تبصره ۲ : کلیه اشخاصی که کسور بازنشستگی یا حق بیمه خود را به هر علت، به صورت جزئی یا کلی از صندوق بازنشستگی ذیربط دریافت نموده یا بنمایند، امکان انتقال کسور بازنشستگی یا حق بیمه آنان ممنوع می‌باشد.
ماده ۳ : حق بیمه یا کسور بازنشستگی که به هر یک از صندوق‌های بیمه بازنشستگی پرداخت شده است براساس تقاضای کتبی بیمه شده یا بازماندگان واجد شرایط وی پس از بروز رسانی از صندوق قبلی به صندوق جدید منتقل می شود. بیمه شده ذی‌نفع تقاضای انتقال سابقه پرداخت حق بیمه یا کسور بازنشستگی را به صورت کتبی به صندوق جدید ارائه نموده و صندوق جدید نیز تا یک ماه انتقال وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی را از صندوق بازنشستگی قبلی تقاضا می‌نماید. صندوق بازنشستگی قبلی مکلف است حداکثر تا شش ماه از تاریخ تقاضای صندوق جدید، وجوه قابل انتقال را به آن صندوق منتقل کند.
تبصره : در صورتی که صندوق‌های مشمول این ماده طبق مقررات، علاوه بر پرداخت حقوق بازنشستگی، از کار افتادگی اعم از کلی وجزئی و فوت، مشمولین خود را در برابر بیماری‌ها، کمک ازدواج، بارداری، حقوق ایام بیماری، غرامت مقطوع نقص عضو بیمه نموده باشند، هنگام انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی به صندوق جدید، سهم درمان به علاوه یک درصد (۱%) بابت مزایای یاد شده از جمع وجه قابل انتقال کسر می‌شود.
ماده ۴ : صندوق مبدا مکلف است وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی سال‌های قابل انتقال به صندوق مقصد را براساس نرخ سود اوراق مشارکت اعلامی (با نرخ بهره بانکی یکساله بانک های دولتی) از سوی بانک مرکزی محاسبه و به روز رسانی نموده و به صندوق مقصد پرداخت نماید. مابه‌التفاوت مربوط به وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی براساس آخرین حقوق و مزایای مبنای برداشت کسور بازنشستگی یا حق بیمه در صندوق قبلی یا حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه در زمان تقاضا نزد صندوق جدید (هر کدام که بیشتر است) ضرب در تعداد ماه‌های سنوات قابل قبول در صندوق بازنشستگی مقصد و براساس نرخ مورد عمل صندوق‌های بازنشستگی توسط صندوق مقصد محاسبه می‌گردد که پس از کسر وجوه منتقله از سوی صندوق مبدا، از بیمه شده یا دستگاه اجرایی ذیربط وصول می‌گردد.
تبصره : در صورتی که تغییر صندوق بازنشستگی بیمه شده ناشی از تغییرات ساختاری (ادغام، انحلال و واگذاری) و تغییرات خارج از اراده فرد باشد، پرداخت مابه التفاوت مربوطه بر عهده دستگاه اجرایی ذیربط و در سایر موارد پس از به روز رسانی مبلغ حق بیمه و پرداخت توسط صندوق مبدا، ما به التفاوت بر عهده بیمه شده می باشد.
ماده ۵ : نقل و انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی از صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر به سایر سازمان‌ها و صندوق‌های بازنشستگی و یا بالعکس، در چارچوب ضوابط قانونی حاکم بر صندوق مقصد، امکان پذیر بوده و مابه‌التفاوت وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی این افراد مطابق ماده (۴) محاسبه و از متقاضی وصول می‌گردد.
ماده ۶ : آن دسته از مشمولان ماده (۲) که تمایل به نقل و انتقال سوابق بیمه مطابق مواد (۳) و (۴) را نداشته و یا به صورت اختیاری یا اجباری و یا به هر دلیلی از شمول قوانین و مقررات صندوق مربوطه خارج شده و مشترک صندوق دیگری محسوب می‌شوند، در چارچوب ضوابط بندهای (۱) تا (۱۱) این ماده می‌توانند درخواست برقراری “مستمری جمع” نمایند. سوابق بیمه‌ای این افراد طبق ضوابط قانونی، تا زمان احراز شرایط برقراری مستمری (بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت)، کماکان در صندوق قبلی محفوظ می‌ماند.
الف- : نحوه احراز شرایط برقراری مستمری با احتساب مجموع سوابق پرداخت حق بیمه نزد صندوق قبلی، صرفاً تابع قوانین و مقررات آخرین صندوق بازنشستگی می‌باشد.
ب- : برقراری حقوق یا مستمری بازنشستگی، منوط به دارا بودن حداقل ۱۰ سال سابقه حق بیمه یا کسور بازنشستگی و شصت سال سن می باشد.
پ- : بیمه شده از لحاظ بیمه درمان تابع ضوابط و مقررات صندوق مقصد و حسب مورد دستگاه اجرایی ذیربط می باشد.
ت- : چگونگی شناسایی بازماندگان واجد شرایط (افراد تبعی یا تحت پوشش بیمه‌شده اصلی)، میزان سهم و افزایش مستمری سالانه آنان، مطابق با مقررات هریک از صندوق‌های بازنشستگی ذیربط می‌باشد.
ث- : چگونگی احراز شرایط بازنشستگی بیمه شدگان، میزان افزایش مستمری سالانه ایشان، نحوه تشخیص ازکارافتادگی، شیوه برخورد با اشتغال به کار مجدد بازنشستگان و سایر موارد تابع قوانین هریک از صندوق‌های ذیربط می باشد.
ج- : مستمری قابل پرداخت (p) برابر است با معدل نسبت میانگین حقوق یا دستمزد مشمول کسور هر سال به حداقل دستمزد همان سال طی میانگین دو سال آخر بیمه پردازی (c) ضرب در حداقل دستمزد زمان بازنشستگی (m) تقسیم بر ۳۰ ضرب در سنوات بیمه پردازی (y)
(c*m)
p= —— y
۳۰
چ- : در برقراری مستمری جمع، آخرین صندوق بازنشستگی مکلف است در صورت احراز شرایط مقرر با احتساب مجموع ایام بیمه‌پردازی نزد هر یک از صندوق‌ها نسبت به برقراری مستمری استحقاقی و قابل پرداخت اقدام نماید. سهم هریک از صندوق‌های بازنشستگی به‌تناسب سوابق بیمه‌ای به‌طور مجزا و مطابق بند «۶» این ماده با صدور احکام مربوطه محاسبه و پرداخت می‌شود.
ح- : شرط برقراری مستمری جمع دارا بودن سن و سابقه لازم برای بازنشستگی براساس قوانین و مقررات مربوطه و همچنین ارائه درخواست از سوی فرد و حسب مورد دستگاه اجرایی ذیربط آخرین صندوق بیمه‌ای فرد می‌باشد.
خ- : آن دسته از بیمه‌شدگان ازکارافتاده کلی و یا بازماندگان بیمه‌شده متوفی که شرایط برقراری مستمری قانونی در آخرین صندوق بازنشستگی را احراز نمی‌نمایند، صندوق‌های بازنشستگی ذیربط مکلفند به بیمه شدگان موصوف و یا بازماندگان واجد شرایط آنان متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه، مستمری پرداخت نمایند.
د- : بیمه شده یا بازماندگان واجد شرایط وی در استفاده از سایر حقوق و مزایا و انجام تعهدات مربوطه که در این قانون تعیین تکلیف نشده است، تابع قوانین و مقررات آخرین صندوق بازنشستگی بیمه شده می‌باشند.
ذ- : صندوق‌های بازنشستگی مکلفند میزان کلیه مستمری‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی و مجموع مستمری بازماندگان موضوع این ماده را مطابق سایر مستمری بگیران آن صندوق با تصویب هیأت وزیران افزایش دهند.
تبصره ۱ : صندوق های بازنشستگی و دستگاه های اجرایی ذیربط با رعایت مفاد این ماده مکلف به پذیرش تقاضای مستمری جمع از سوی بیمه شده و انجام اقدامات لازم در این رابطه می باشند.
تبصره ۲ : سوابق بیمه‌ای افرادی که قبل از لازم الاجرا شدن این قانون و به موجب قوانین مربوطه از یک صندوق بازنشستگی به صندوق بازنشستگی دیگری منتقل شده است و همچنین افرادی‌که در گذشته به دلیل استعفاء، اخراج، ترک خدمت، انفصال یا محرومیت دایم از خدمات دولتی و یا عمومی، بازخرید خدمت و یا سایر موارد از خدمت خارج شده و کسورات بیمه‌ای متعلقه را از صندوق بازنشستگی ذیربط دریافت و تسویه کامل نموده‌اند، مشمول مقررات این ماده نمی باشند.
تبصره ۳ : کارکنان مشترک سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات از شمول مقررات این ماده مستثنی می‌باشند.
ماده ۷ : وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است به منظور پرداخت کامل مستمری بیمه شدگان موضوع ماده (۶) این قانون، زیرساخت‌های اجرایی لازم را از طریق” پایگاه ملی رفاه ایرانیان” فراهم نماید به نحوی که هریک از صندوق‌های بیمه‌گر به‌تناسب مدت پرداخت حق بیمه، سهم مستمری خود را در وجه متقاضیان مشمول پرداخت نماید.
تبصره : کلیه صندوق‌های بازنشستگی به استثنای سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات مکلفند اطلاعات مربوط به سوابق بیمه‌پردازی بیمه‌شدگان و مشمولین این قانون را در اختیار وزارت مذکور قرار دهند.
ماده ۸ : آئین‌نامه اجرائی این قانون ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن آن با مشارکت صندوق‌های بازنشستگی ذیربط توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه می شود و به تصویب هیأت وزیران می رسد.
ماده ۹ : از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب ۱۳۶۵/۳/۲۷و ماده (۱) قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی دستگاه های دولتی مصوب ۱۳۶۶/۱۰/۲۷ نسخ می‌گردد.
