قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها
قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها
مصوب ۱۳۷۴/۰۳/۳۱
با آخرین اصلاحات تا تاریخ ۱۳۸۵/۰۸/۰۱
برای مشاهده آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها اینجا کلیک کنید
ماده ۱ – بمنظور حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها و تداوم و بهره‌وری آنها از تاریخ تصویب این قانون تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها در‌خارج از محدوده قانونی شهرها و شهرکها جز در موارد ضروری ممنوع میباشد.
تبصره ۱ – تشخیص موارد ضروری تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها در هر استان به عهده کمیسیونی مرکب از رئیس سازمان جهاد کشاورزی، مدیر امور اراضی، رئیس سازمان مسکن و شهرسازی، مدیرکل حفاظت محیط زیست آن استان و یک نفر نماینده استاندار میباشد که به ریاست سازمان جهاد کشاورزی تشکیل میگردد.
نماینده دستگاه اجرایی ذی‌ربط میتواند بدون حق رأی در جلسات کمیسیون شرکت نماید.
سازمان جهاد کشاورزی موظف است حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ دریافت تقاضا یا استعلام مطابق نظر کمیسیون نسبت به صدور پاسخ اقدام نماید.
دبیرخانه کمیسیون فوق در سازمانهای جهاد کشاورزی استانها زیر نظر رئیس سازمان مذکور تشکیل میگردد و عهده‌دار وظیفه دریافت تقاضا، تشکیل و تکمیل پرونده،بررسی کارشناسی اولیه، مطرح نمودن درخواستها به نوبت در کمیسیون و نگهداری سوابق و مصوبات میباشد.
تبصره ۲ – مرجع تشخیص اراضی زراعی و باغها، وزارت جهاد کشاورزی است و مراجع قضایی و اداری، نظر سازمان جهاد کشاورزی ذی‌ربط را در این زمینه استعلام می‌نمایند و مراجع اداری موظف به رعایت نظر سازمان مورد اشاره خواهندبود.
نظر سازمان جهاد کشاورزی استان برای مراجع قضایی به منزله نظر کارشناس رسمی دادگستری تلقی میشود.
تبصره ۳ – ادارات ثبت اسنادو املاک و دفاتر اسناد رسمی و سایر هیأتها و مراجع مربوط مکلفند در موارد تفکیک، افراز و تقسیم اراضی زراعی و باغها و تغییر کاربری آنها در خارج از محدوده قانونی شهرها و شهرکها از سازمانهای جهاد کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی استعلام نموده و نظر وزارت مذکور را اعمال نمایند.
تبصره ۴ – احداث گلخانه‌ها، دامداریها، مرغداریها، پرورش ماهی و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاههای صنایع تکمیلی و غذایی در روستاها بهینه‌کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و تغییر کاربری محسوب نمی‌شود. موارد مذکور از شمول این ماده مستثنی بوده و با رعایت ضوابط زیست‌محیطی با موافقت سازمانهای جهاد کشاورزی استانها بلامانع میباشد.
تبصره ۵ – اراضی داخل محدوده قانونی روستاهای دارای طرح هادی مصوب، مشمول ضوابط طرح هادی بوده و از کلیه ضوابط مقرر در این قانون مستثنی می‌باشند.
تبصره ۶ – به منظور تعیین روش کلی و ایجاد وحدت رویه اجرایی و نظارت و ارزیابی عملکرد کمیسیونهای موضوع تبصره (۱) این ماده، دبیرخانه مرکزی در وزارت جهاد کشاورزی (سازمان امور اراضی) تشکیل میگردد.
تبصره ۷ – تجدید نظر درمورد تصمیمات کمیسیونهای موضوع تبصره(۱) این ماده در مواردی که مجوز تغییر کاربری صادرشده با تشخیص و پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی به عهده کمیسیونی به ریاست وزیر جهاد کشاورزی یا نماینده تام‌الاختیار وی و با عضویت معاونان ذی‌ربط وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، کشور و سازمان حفاظت محیط زیست میباشد.نماینده دستگاه اجرایی ذی‌ربط میتواند حسب مورد و بدون حق رأی در جلسات مذکور شرکت نماید.
ماده ۲ – در مواردیکه به اراضی زراعی و باغها طبق مقررات این قانون مجوز تغییر کاربری داده میشود هشتاد درصد (۸۰%) قیمت روز اراضی و‌باغهای مذکور با احتساب ارزش زمین پس از تغییر کاربری بابت عوارض از مالکین وصول و به خزانه داری کل کشور واریز میگردد.
تبصره ۱ – تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها برای سکونت شخصی صاحبان زمین تا پانصد متر مربع فقط برای یکبار و احداث دامداریها، مرغداریها، پرورش آبزیان، تولیدات گلخانه‌ای و همچنین واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع دستی مشمول پرداخت عوارض موضوع این ماده نخواهدبود.
تبصره ۲ – اراضی زراعی و باغهای مورد نیاز طرحهای تملک دارایی‌های سرمایه‌ای مصوب مجلس شورای اسلامی (ملی – استانی) و طرحهای خدمات عمومی مورد نیاز مردم از پرداخت عوارض موضوع این ماده مستثنی بوده و تابع قوانین و مقررات مربوط میباشد.
تبصره ۳ – تقویم و ارزیابی اراضی زراعی و باغهای موضوع این قانون توسط کمیسیون سه‌نفره‌ای متشکل از نمایندگان سازمان جهاد کشاورزی، استانداری، امور اقتصادی و دارایی استان در هریک از شهرستانها انجام می‌پذیرد.
ماده ۳ – کلیه مالکان یا متصرفان اراضی زراعی و باغهای موضوع این قانون که به صورت غیرمجاز و بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع تبصره(۱)ماده(۱) این قانون اقدام به تغییر کاربری نمایند، علاوه بر قلع و قمع بنا، به پرداخت جزای نقدی از یک تا سه برابر بهای اراضی زراعی و باغها به قیمت روز زمین با کاربری جدید که مورد نظر متخلف بوده‌است و در صورت تکرار جرم به حداکثر جزای نقدی و حبس از یک ماه تا شش‌ماه محکوم خواهندشد.
تبصره ۱ – سازمانها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها و نهادهای عمومی و شرکتها و مؤسسات دولتی که شمول قانون نسبت به آنها مستلزم ذکر نام است نیز مشمول مقررات این قانون می‌باشند.
تبصره ۲ – هریک از کارکنان دولت و شهرداریها و نهادها که در اجرای این قانون به تشخیص دادگاه صالحه تخطی نموده‌باشند ضمن ابطال مجوز صادره به جزای نقدی از یک تا سه برابر بهای اراضی زراعی و باغها به قیمت روز زمین با کاربری جدید که مورد نظر متخلف بوده‌است و در صورت تکرار علاوه بر جریمه مذکور به انفصال دائم از خدمات دولتی و شهرداریها محکوم خواهندشد. سردفتران متخلف نیز به شش ماه تا دو سال تعلیق از خدمت و در صورت تکرار به شش ماه حبس و محرومیت از سردفتری محکوم می‌شوند.
ماده ۴ – دولت مکلف است همه‌ساله اعتباری معادل هشتاد درصد(۸۰%) از درآمدهای موضوع این قانون را در بودجه سالیانه وزارت جهاد کشاورزی منظور نماید تا وزارت مزبور طبق ضوابط قانونی مربوطه به مصرف امور زیربنایی کشاورزی شامل تسطیح اراضی، احداث کانال، آبیاری، زهکشی، سدها و بندهای خاکی، تأمین آب و احیای اراضی موات و بایر و هزینه‌های دادرسی و اجرای این قانون برساند و بیست درصد(۲۰%)باقیمانده از درآمد موضوع این قانون به منظور مطالعه و آماده‌سازی زمینهای غیرقابل کشت و زرع برای توسعه شهرها و روستاها و ایجاد شهرکها در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار می‌گیرد.
ماده ۵ – از تاریخ تصویب این قانون نماینده وزارت کشاورزی در کمیسیون ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران عضویت خواهد داشت.
ماده ۶ – مقدار سیصد هکتار اراضی غیر قابل کشت از یکهزار و یکصد هکتار اراضی مربوط به ورزشگاه بزرگ اصفهان جهت احداث ورزشگاه مذکور اختصاص یافته و با بقیه اراضی مطابق با این قانون عمل خواهد شد.
ماده ۷ – کمیسیون موضوع تبصره(۱) ماده(۱)موظف است در تشخیص ضرورت‌ها موارد زیر را رعایت نماید:
۱- اخذ مجوز لازم از دستگاه اجرایی ذی‌ربط متناسب با کاربری جدید توسط متقاضی.
۲- ضوابط طرحهای کالبدی، منطقه‌ای و ناحیه‌ای مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران.
۳- مطالبه مصوبه ستاد فرماندهی نیروهای مسلح در رسیدگی به درخواست نیروهای مسلح.
۴- ضوابط حفظ محیط زیست و تداوم تولید و سرمایه‌گذاری باتوجه به روح کلی قانون مبنی بر حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها.
۵- استانداردها، اصول و ضوابط فنی مربوط مطابق مجوزهای صادره از سوی دستگاه ذی‌ربط.
ماده ۸ – صدور هرگونه مجوز یا پروانه ساخت و تأمین و واگذاری خدمات و تأسیسات زیربنایی مانند آب،برق، گاز و تلفن از سوی دستگاههای ذی‌ربط در اراضی زراعی و باغها موضوع ماده(۱) این قانون توسط وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، استانداریها، شهرداریها و سایر مراجع ذی‌ربط صرفاً پس از تأیید کمیسیون موضوع تبصره(۱) ماده(۱) این قانون مبنی بر ضرورت تغییر کاربری مجاز خواهدبود. متخلف از این ماده برابر مقررات ماده(۳) این قانون مجازات خواهدشد.
ماده ۹ – به منظور حمایت از تداوم کاربری اراضی زراعی و باغها واقع در داخل محدوده قانونی شهرها و شهرکها که در طرحهای جامع و تفصیلی دارای کاربری کشاورزی می‌باشند، دولت و شهرداریها موظفند تسهیلات و خدمات شهری را مطابق تعرفه فضای سبز شهرداریها در اختیار مالکان آنها قرار دهند.
ماده ۱۰ – هرگونه تغییر کاربری در قالب ایجاد بنا، برداشتن یا افزایش شن و ماسه و سایر اقداماتی که بنا به تشخیص وزارت جهاد کشاورزی تغییر کاربری محسوب میگردد، چنانچه به‌طور غیرمجاز و بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع تبصره(۱)ماده(۱)این قانون صورت پذیرد، جرم بوده و مأموران جهاد کشاورزی محل مکلفند نسبت به توقف عملیات اقدام و مراتب را به اداره متبوع جهت انعکاس به مراجع قضایی اعلام نمایند.
[ دستورالعمل تعیین مصادیق تغییر کاربری غیرمجاز ]
تبصره ۱ – چنانچه مرتکب پس از اعلام جهاد کشاورزی به اقدامات خود ادامه دهد نیروی انتظامی موظف است بنا به درخواست جهاد کشاورزی از ادامه عملیات مرتکب جلوگیری نماید.
تبصره ۲ – مأموران جهاد کشاورزی موظفند با حضور نماینده دادسرا و در نقاطی که دادسرا نباشد با حضور نماینده دادگاه محل ضمن تنظیم صورتمجلس رأساً نسبت به قلع و قمع بنا و مستحدثات اقدام و وضعیت زمین را به حالت اولیه اعاده نمایند.
ماده ۱۱ – کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که در اجرای قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها از کمیسیون موضوع تبصره(۱) ماده(۱) قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها مصوب ۱۳۷۴ مجوز تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها را دریافت نموده‌اند موظفند حداکثر ظرف مدت نه ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، نسبت به اجرای طرح موضوع مجوز مربوطه اقدام نمایند. در صورت عدم اقدام در مهلت تعیین شده موضوع مشمول مقررات این قانون خواهدشد.
ماده ۱۲ – ایجاد هرگونه مستحدثات پس از حریم قانونی موضوع ماده(۱۷) قانون اصلاح قانون ایمنی راهها و راه‌آهن مصوب ۱۳۷۹ درمورد اراضی زارعی و باغی فقط با رعایت تبصره(۱) ماده(۱) این قانون مجاز میباشد.
ماده ۱۳ – وزارت جهاد کشاورزی مسؤول اجرای این قانون و آئین‌نامه‌های اجرایی آن میباشد.
ماده ۱۴ – وزارت جهاد کشاورزی موظف است آئین‌نامه‌های اجرایی این قانون را با همکاری وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، کشور و سازمان حفاظت محیط زیست ظرف مدت سه ماه تهیه و برای تصویب به هیأت وزیران ارائه نماید.
ماده ۱۵ – کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون از جمله ماده(۷۷) قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۲۸/۱۲/۱۳۷۳ لغو میگردد.
قانون فوق مشتمل بر هشت ماده و هفت تبصره در جلسه علنی روز چهارشنبه سی و یکم خرداد ماه یکهزار و سیصد و هفتاد چهار مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۷/۴/۱۳۷۴ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
با سلام و احترام
تعین نوع کاربری زمین های درون شهری بعهده سازمان راه و شهرسازی است و یا با اصلاح قانون حفاظت اراضی زراعی و باغات در سال ۱۳۸۵ به سازمان جهاد کشاورزی محول شده است
با تشکر از راهنمایی و پاسخگوی شما
سلام.
لطفا بفرمائید تبصره۴ شامل زمینهای هیئتی هم میشود؟
یعنی میشود در زمین هیئتی گلخانه فلزی بزرگ بزنیم؟
مرسی از شما لطفا پاسخ رو به ایمیل ارسال بفرمائید تشکر از شما⚘
با سلام خدمت برادران زمینی دارم بمساحت ۳۲۰۰۰مترارثی مرحوم پدرم که جاده ان را بریده وبه دو قسمت تقسیم شده قسمتی درکشاورزی وقسمتی در دهکده ما افتاده که به هیچ عنوان قابل کشت نمیباشد درضمن اقدام بطرح هادی کردم وتقریبا بیشتر از ۵سال دنبال مجوزش بودم اخیرا وقت کمسیون شده که بعد از ۳مرحه باهمان قیمت تایید میشود وناگهان از ازاستان کارشناس وارزیابی مجدد اقدام میکنند ومبلغی غیر قابل تصور محاسبه کردندند.خواهشن راهنمایی نمایید بااین همه وقت وخرجی که انجام دادم به کی وکجا بروم
سلام . ملکی در سنوات گذشته دارای اعیانی بوده و به صورت مسکونی استفاده می شده در چند سال اخیر بناها تخریب شده و اثاری از انها باقی نمانده ایا امکان اخذ پروانه احداث بنا به استناد بناهای قبلی وجود دارد .
توضیح اینکه ملک موصوف در خارج از طرح مصوب روستا قرار دارد.باتشکر
بله شما میتوانید به اداره امور اراضی مدیریت جهاد کشاورزی شهرتون مراجعه فرمایید و مجوز نوسازی ابنیه قدیمی بگیرید فقط جهت تعیین آثار باید تامین دلیل با جلب نظر کارشناس جهت تفسیر عکس های دهه قبل مراجعه کنید در ضمن از پرداخت عوارض معاف میشوید اگر ساختمان قدیمی تایید شود
سلام
بنده زمینی دارم به متراژ ۲۵۰۰ متر
در سال ۶۰ پدر بزرگم زمینهای تمشکزار را آباد کرد
اما امروزه برای آن سندی وجود ندارد. به اداره جات هم مراجعه کردیم گفتن صداشو در نیار منابع طبیعی هست
اما چسبیده به زمین ما دو واحد شروع به ساخت و ساز کرده اند
لازم به ذکر است که کل آن منطقه خارج از طرح هادی و حریم لوله گاز است اما در آن منطقه ساخت و ساز شده است
نا گفته نماند که زمین زراعی بود و با اجازه دهیاری تبدیل به استخر پرورش ماهیان گرمابی شد
آیا میتونم برای این زمین سند بگیرم؟
با سلام
بنده یک کوره آجرپذی خریده ام که از سال ۱۳۶۰ یعنی سی و شش سال قبل دائر بوده و دارای مجوز و آب و برق و گاز صنعتی می باشد اما متاسفانه جدیدا اداره ثبت به اشتباه صند باغی صادر کرده اشت حال برای تعیین وضعیت و اعتراض به سند چه کاری باید انجام دهم .
سلام ، به استناد بند ت ماده ۱ آیین نامه اجرای قانون تغییر کاربری اراضی زراعی وباغات اراضی که سابقه زراعی دشته باشدودایر وبایر باشد مشمول این قانون است.سوال این است که اراضی شیبداری که بیش از ۴۰ سال رها شده واصولا استعداد کشاورزی را ندارد ودر طی این مدت بعنوان چراگاه دام اهالی روستا استفاده می شده است.آیا عنوان تغییر کاربری اطلاق می شود.
سلام سوالی داشتم… من در باغ میوه برای قسمتی از آن به منظور احداث سردخانه و نگهداری محصولات باغی تغییر کاربری گرفتم و به محض صدور مجوز احداث بنا رو آغاز کردم پی سردخانه و مقداری از ساختمانهای فنی و تاسیساتی و نگهبانی و اداری را ساختم یک سال پیش برای پیشرفت طرح بعد از بازدید نوشتند پنجاه درصد اما در یک سال اخیر به دلیل تلفات وحشتناک سرمازدگی باغ و محصولات آن و هزینه های مالی زیاد برای احیاء دوباره باغ و نتیجتا فشار مالی کمرشکن از بابت این اتفاق ، پروژه سردخانه عملا یک سال است که خوابیده… جدیدا دوباره برای پیشرفت طرح گزارشی قراره تهیه بشه… در حال حاضر ناچار هستم که پروژه را فعلا تا مدت نامعلومی نیمه کاره رها کنم آیا از نظر قانونی مشکلی پیش خواهد امد؟ و مجوز تغییر کاربری این زمین که به دورش دیواری هم احداث شده پابرجا خواهد ماند و اساسا قانون چه الزاماتی را برای چنین شرایطی در نظر گرفته…خیلی ممنون.
با سلام مجوز ساخت ۵۰ متر باغ ویلا دریافت کرده بودم اما با توجه به اینکه قصد زندگی در ویلا را داریم ۳۵متر اضافه ساختیم.میخواستم بپرسم قانون در این مورد چگونه است.جریمه دارد.بخشش دارد.تخریب دارد.خواهشا راهنمایی کنید
با سلام
اینجانب در زمینی با کاربری کشاورزی اقدام به ساخت بنا کردم و بعد گذشت مراحل اداری توسط اداره کشاورزی جریمه شدم.
سوالم اینکه : در صورت تاخیر در پرداخت جرایم کشاورزی مبلغ آن اضافه میشود؟؟
سلام. اکنون کشاورزی از من به دادگاه شکایت کرده و برای من احضاریه آمده .هیچ نمیدانم چطوردفاع کنم. هرهرچه تجربه کردی ورابرم بگو .قاضی چی می پرسه ومن چب جوااب بدم. زمینم ۳۰۰ متراست بابنای ۲طبق با توجه وققیاس بازمین خودتون چقدرجریمه ام میکنن. درضمن ماده صد شهرداری را ۳ساله که پرداخت کرده ام و سند شش دانگ هم گرفته ام.
ملک شخصی داخل ۴ دیواری که دارای آب و برق و گاز میباشد جهت احداث ساختمان کارگاه نیاز به مجوز جهاد کشاورزی دارد یا خیر
باسلام ،وتشکر از کمک شما ،،من زمینی ۲۰۰۰متری را اخیرابا کار بری باع ،طلق خارج از طرح هادی وبا. پروانه ساخت مساحت ۱۲۰ متر ی سال ۵۹ خریداری کردم ،اکنون اجازه تمدید یا صدور مجدد پروانه ساخت به مقدار کمتر هم نمیدهند ،در صورتی که قصد احیای باغ را دارم ،ضمنا فاصله خانهای مسکونی به زمین ۱۰۰ متر است ،از راهنمایی شما ممنون می شوم
با سلام
ایا بخشنامه یا ایین نامه ایی هست که اداره ایی را ملزم به جواب کند ؟ مثلا اداره برق .
بغیر از ماده ۸ یا ۳ قانون حفظ کاربری اراضی و زراعی باغها .
با سلام
زمینی که چندین سال قبل کاربری صنعتی گرفته و داخل آن کارخانه ساخته شده است. در حال حاضر کارخانه به اجاره شرکتی داده شده است. آیا جهاد کشاورزی میتواند راسا برای تغییر کاربری آن به تجاری یا خدماتی اقدام کند؟ و یا اینکه طبق تبصره ۷ ماده ۱ نیاز به برگزاری کمیسیون است؟
سلام
یک سوال از حضور شما دارم، آیا زمینی که از همه طرف کاملا در بافت مسکونی است دیگر قابل کشاورزی است؟ کشاورزی را می شناسم که از طرف ساکنین و همسایه ها دائم مورد اذیت و آزار قرار می گیرد و قادر به کار نیست. لطفا راهتمایی کنید.
سلام به ناشناس
سوال شما خیلی کلی است ولی تا جای ممکن بنده جواب می دهم.
بافت مسکونی عبارت مبهمی است و تعریف قانونی ندارد. از لحاظ قانونی محدوده طرح هادی روستا تعریف دارد. اگر زمین کشاورزی داخل بافت مسکونی باشد ولی خارج از محدوده طرح هادی مصوب روستا، از لحاظ حد نصاب های فنی و اقتصادی ممکن است صرفه اقتصادی داشته یا نداشته باشد (بستگی دارد به مساحت و نوع زمین و فاکتور های دیگر)؛ اما مشمول قانون حفظ کاربری است یعنی باید مجوز تبصره ۱ ماده ۱ اخذ کند. منتها اعضای کمیسیون تبصره ۱ ماده ۱ معمولاً در چنین مواردی که زمین قابلیت کشاورزی ندارد؛ در صدور مجوز سخت گیری نمی کنند و دریافت مجوز برای چنین زمینی معمولاً آسان است.
در مورد کشاورزی که فرمودید مورد اذیت و آزار قرار می گیرد؛ آیا منظورتان این است که زمین کشاورزی ایشان بین واحد های مسکونی واقع شده و ساکنان این منازل به دلیل کشاورزی، ایشان را آزار می دهند؟ که اگر چنین باشد؛ قانون حمایت های لازم را از ایشان می کند و می توانند به سازمان امور اراضی (یا واحد های تابع استانی) رفته و شاید راه حل مناسبی باشد.