قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور
مصوب ۱۳۹۴/۱۲/۱۸
با آخرین اصلاحات تا تاریخ ۱۳۹۵/۰۲/۲۶
ماده۱ـ تعریف اصطلاحات به کار رفته در این قانون به شرح زیر است:
الف ـ سابقه تحصیلی: نمرات تعدادی از دروس دوره متوسطه دوم و پیش دانشگاهی است که امتحانات آن مطابق اصول سنجش و اندازه گیری توسط وزارت آموزش و پرورش به صورت سراسری، نهائی واستاندارد مطابق مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش برگزار می شود
ب ـ وزارتین: به وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اطلاق می‌شود.
پ ـ سنجش: فرآیندی است که با هدف ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در بین دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی، ایجاد فضای رقابتی یکسان و برقراری عدالت آموزشی برای کلیه داوطلبان تحصیلات تکمیلی از طریق آزمون، مصاحبه علمی، بررسی سوابق آموزشی و پژوهشی و فناوری انجام می‌شود.
ت ـ پذیرش: فرآیندی است که با شرکت داوطلب در آزمون آغاز و با بررسی سوابق آموزشی، پژوهشی، فناوری، انجام مصاحبه علمی و سنجش عملی تکمیل و با اعلام نتایج قبولی توسط وزارتین از طریق سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پایان می‌یابد.
ث ـ تحصیلات تکمیلی: شامل مقاطع کارشناسی ارشد ناپیوسته، دکتری ناپیوسته و دکتری تخصصی می‌باشد.
ماده۲ـ برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر نحوه سنجش و پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی به شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها با ترکیب زیر واگذار می‌شود که در این قانون به اختصار «شورا» نامیده می‌شود:
۱ـ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری (رئیس شورا)
۲ـ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
۳ـ دو نفر از رؤسای دانشگاههای دولتی به انتخاب وزارتین
۴ـ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بدون حق رأی
۵ ـ رئیس دانشگاه پیام نور
۶ ـ رئیس سازمان سنجش آموزش کشور (دبیر شورا)
۷ـ دو نفر از نمایندگان کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری به عنوان ناظر
تبصره۱ـ عضویت اعضاء در «شورا» قابل تفویض به غیر نمی‌باشد و «شورا» با حضور حداقل پنج نفر از اعضای دارای حق رأی، رسمیت می‌یابد.
تبصره۲ـ «شورا» می‌تواند برای انجام وظایف محوله، کارگروههای تخصصی تشکیل دهد.
تبصره۳ـ شـورا مـوظف است در اجـرای این قـانـون، سیاست‌های کلی نظام ابلاغی از سوی مقـام معظم رهبری و مصـوبات شـورای عالی انقلاب فرهنگی را رعایت نماید.
ماده۳ـ وظایف و اختیارات شورا درخصوص سنجش و پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی عبارت است از:
الف ـ تصویب شیوه‌نامه اجرائی سنجش و پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه.
ب ـ تصویب عناوین و تعیین ضرایب دروس آزمون مربوط به هر رشته تحصیلی.
پ ـ نظارت بر حسن اجرای فرآیند سنجش و پذیرش و اعلام نتایج پذیرفته‌شدگان
ت – اتخاذ تصمیم در مورد میزان و نحوه تأثیر هر یک از عوامل سابقه تحصیلی (متناسب با تحت پوشش قرار گرفتن امتحانات سراسری، نهائی و استاندارد) آزمون عمومی و آزمون اختصاصی در سنجش (اصلاحی مصوب ۱۳۹۵/۲/۲۶)
تبصره ۱ – تأثیر سوابق تحصیلی برای سال ۱۳۹۵ به صورت مثبت اعمال می شود و سایر موارد با بررسی کارشناسی برای سالهای بعد اعمال می گردد.
تبصره ۲ – این قانون از تاریخ تصویب لازم الاجراء است.
ث ـ تصویب دروس آزمون متمرکز دوره کارشناسی ارشد در هر یک از رشته‌های تحصیلات تکمیلی و تعیین ضرایب آنها.
ج ـ تعیین تعداد دفعات برگزاری آزمون متمرکز در هر سال و مدت اعتبار آن.
چ ـ تصویب معیارهای اختصاصی درخصوص رشته‌های خاص.
ماده۴ـ سنجش در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته براساس آزمون متمرکز از دروس تخصصی مقطع کارشناسی و تأثیر معدل داوطلب (در رشته‌های مرتبط) توسط وزارتین انجام می‌شود.
ماده۵ـ سنجش و پذیرش دانشجو در مقطع دکتری ناپیوسته برحسب هر یک از شیوه‌های «آموزشی ـ پژوهشی» و «پژوهش محور» به شرح زیر انجام می‌شود:
الف ـ دکتری آموزشی ـ پژوهشی: سنجش و پذیرش برای ورود به دوره دکتری ناپیوسته آموزشی ـ پژوهشی براساس معیارهای زیر صورت می‌گیرد:
۱ـ آزمون‌های متمرکز (۵۰ درصد)
۲ـ سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری (۲۰ درصد)
۳ـ مصاحبه علمی و سنجش عملی (۳۰ درصد)
ب ـ دکتری پژوهش محور: سنجش و پذیرش برای دوره دکتری ناپیوسته پژوهش محور براساس معیارهای زیر صورت می‌گیرد:
۱ـ آزمون‌های متمرکز (۳۰ درصد)
۲ـ سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری (۲۰ درصد)
۳ـ مصاحبه علمی و بخش عملی (۳۰ درصد)
۴ـ تهیه طرح واره (۲۰ درصد)
تبصره۱ـ برگزاری آزمون‌های متمرکز زیر نظر هریک از وزارتین و از طریق سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار می‌شود. شورا می‌تواند با لحاظ بند (ت) ماده (۱) از ظرفیت دانشگاههای کشور اعم از دولتی و غیردولتی در برگزاری آزمون متمرکز استفاده کند.
تبصره۲ـ هریک از وزارتین موظفند در چهارچوب آمایش آموزش عالی کشور، سالانه نسبت به تعیین سقف ظرفیت مجاز پذیرش دانشجو برای تمامی رشته محلهای مورد تأیید شورای گسترش خود اقدام نمایند.
تبصره ۳ـ طرح‌واره موضوع بند (۴) دکتری پژوهش‌محور باید در جهت رفع یکی از مشکلات ملی باشد و به تصویب دستگاه اجرائی ذی‌ربط رسیده باشد.
تبصره۴ـ شورای سنجش و پذیرش دانشجو می‌تواند هر سه سال یکبار نسبت به اضافه نمودن معیارهای دیگر و تعدیل حداکثر ده درصد (۱۰%) معیارهای موجود اقدام کند. زمان اعمال این تغییرات حداقل یک سال پس از اعلام عمومی آن است.
ماده۶ـ سهمیه‌های مصوب مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی برای دوره‌های تحصیلات تکمیلی کماکان به قوت خود باقی است.
تبصره ـ افرادی که براساس مصوبات مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی از شرکت در آزمون ورودی دوره‌های تحصیلات تکمیلی معاف شمرده شده‌اند، از شمول این قانون مستثنی هستند.
ماده۷ـ آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ آن توسط شورا تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
قانون فوق مشتمل بر هفت ماده و هشت تبصره در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ هجدهم اسفندماه یکهزار و سیصد و نود و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۸/۱/۱۳۹۵ به تأیید شورای نگهبان رسید.
