صورتجلسه نشست قضایی
برگزار شده توسط: استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر گلستان
تاریخ برگزاری: ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
موضوع
بررسی شمول جهات رد دادرس به صرف شکایت از قاضی رسیدگیکننده
پرسش
در رای وحدت رویه شماره ۸۲۸ آمده است: اگر شکایت کیفری از قاضی، منجر به تعلیق وی از سمت قضایی به وسیله دادگاه عالی انتظامی قضات در جرایم عمدی شد و یا در جرایم غیر عمدی شکایت منوط به تجویز دادستان انتظامی قضات ازحیث تعقیب قضایی گردید، مورد از موجبات رد دادرس است و در تبصره ماده ۴۲۱ آیین دادرسی کیفری به صراحت آمده است که شکایت انتظامی از قاضی از جهات رد دادرس محسوب نمیشود. حال سوال این است که بین این تبصره ماده ۴۲۱ و رای وحدت رویه مذکور تعارضی هست یا خیر؟
نظر هیئت عالی
آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور در حکم قانون هستند و در مقام رفع ابهام از قانون و ایجاد رویه قضایی واحد صادر میشوند؛ لذا نباید به گونهای تفسیر شود که رای وحدت رویه در تعارض با قانون قرار گیرد و مطابق قاعده فقهی «الجمع مهما امکن اولی من الطرح» باید گفت که صرف شکایت انتظامی از قاضی از موجبات رد دادرس نیست لکن اگر دادسرای انتظامی قضات؛ تخلف یا جرم قاضی را احراز نمود و قاضی را تعلیق نمود و یا برای وی کیفرخواست صادر نمود، این موضوع از موجبات رد دادرس تلقی میشود.
نظر اکثریت
بین تبصره ماده ۴۲۱ آیین دادرسی کیفری و رای وحدت رویه مذکور تعارض است چون در رای وحدت رویه مذکور تصریح شده است اگر شکایت کیفری منجر به تعلیق قاضی شد چه از ناحیه دادگاه یا دادستان، مورد از موارد قرار رد دادرس است والا صرف شکایت کیفری از موجبات رد دادرسی محسوب نمیشود. از طرف دیگر در تبصره ماده مذکور به صراحت آمده است، شکایت انتظامی از موجبات رد دادرسی محسوب نمیشود و ماده اطلاق دارد چه شکایت انتظامی منجر به تعلیق قاضی بشود یا خیر. پس تبصره مذکور میگوید شکایت انتظامی مطلقا منجر به صدور قرار رد دادرسی نیست چه شکایت موجب تعلیق قاضی شود چه نشود ولی رای وحدت رویه اظهار میدارد اگر شکایت منجر به تعلیق قاضی شد مورد از موجبات صدور قرار رد دادرس است.
نظر اقلیت
بین رای وحدت رویه مذکور و تبصره ماده ۴۲۲ هیچ گونه تعارضی نیست. رای وحدت رویه صرفاً در خصوص بند «ث» ماده ۴۲۱ قانون آیین دادرسی کیفری است که اگر دعوای کیفری منجر به تعلیق قاضی شد مورد از موارد صدور قرار رد دادرس است و این موضوع ربطی به تبصره ندارد چون بند «ث» در خصوص دعاوی کیفری است و تبصره در خصوص شکایت انتظامی میباشد. شکایت انتظامی غیر از دعاوی کیفری غیر انتظامی است. رای وحدت رویه در خصوص دعوای کیفری غیر انتظامی است و تبصره در خصوص شکایت انتظامی است و در شکایت انتظامی مطلق شکایت از موجبات صدور قرار رد دادرس نمیباشد چه منجر به تعلیق شود یا خیر؟