نظر بمواد ۱۹۶ و ۱۹۷ و ۱۹۹ قانون تجارت مصوب ۱۳ اردیبهشت ۱۳۱۱ مقرر میدارد:
ماده ۱- در هر محلی که اداره ثبت اسناد و یا دفتر اسنادرسمی موجود است شرکتهای تجارتی که در آن محل تشکیل میشود باید بموجب شرکت نامه رسمی تشکیل گردد.
ماده ۲- شرکتهای تحارتی باید در تهران در دایره ثبت شرکتها و در خارج طهران در اداره ثبت اسناد مرکز اصلی شرکت به ثبت برسند
تبصره – در نقاطی که اداره یا دایره یا شعبه اسناد نباشدثبت در دفتر اسناد رسمی واگر دفتر اسناد رسمی هم نباشد ثبت در دفتر محکمه ابتدائی یا صلحیه با رعایت ترتیب کافی خواهد بود لیکن شرکت باید در ظرف سه ماه از تاریخ تاسیس اداره با دایره یا شعبه ثبت اسناد در آن محل خود را در دفتر ثبت اسناد به ثبت برساند.
ماده ۳- ثبت شرکت بموجب تقاضانامه ای که در دو نسخه تنظیم میشود بعمل خواهد آمد.
ماده ۴- به تقاضانامه باید اسناد ذیل ضمیمه شود:
الف – در شرکتهای سهامی:
۱- یک نسخه اصل از شرکتنامه
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه شرکت
3- نوشته بامضاء مدیر شرکت حاکی از تعهد پرداخت تمام سرمایه و پرداخت واقعی لااقل ثلث آن
4- اسامی شرکاء با تعیین اسم و اسم خانوادگی وعده سهام هر یک از آنها.
5- سواد مصدق از تصمیمات مجمع عمومی صاحبان سهام در موارد مذکور در مواد۱۰ و۴۱ و۴۴ قانون تجارت
ب – در شرکتهای با مسئولیت محدود:
۱- یک نسخه مصدق از شرکتنامه
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه (اگر باشد)
3- اسامی شریک یا شرکائی که برای اداره کردن شرکت معین شده اند.
4- نوشته بامضاء مدیر شرکت حاکی از پرداخت تمام سرمایه نقدی و تسلیم تمام سرمایه غیر نقدی با تعیین قیمت حصه های غیرنقدی
ج – در شرکتهای تضامنی:
۱- یک نسخه مصدق شرکتنامه
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه شرکت (اگرباشد)
3- نوشته بامضاء مدیر شرکت حاکی از پرداخت تمام سرمایه نقدی و تسلیم تمام سرمایه غیر نقدی با تعیین قیمتهای غیرنقدی
4- اسامی شریک با شرکائی که برای اداره کردن شرکت معین شده اند
د- در شرکتهای مختلط غیرسهامی:
۱- یک نسخه از شرکتنامه
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه (اگرباشد)
3- اسامی شریک یا شرکاء ضامن که سمت مدیریت دارند
ه -در شرکتهای مختلط سهامی:
۱- یک نسخه مصدق از شرکتنامه
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه
3- اسامی مدیر یا مدیران شرکت
4- نوشته بامضاء مدیر شرکت حاکی از تعهد پرداخت تمام سرمایه سهامی و پرداخت واقعی لااقل ثلث از آن سرمایه .
5- مواد مصدق از تصمیمات مجمع عمومی در موارد مذکوردرموارد ۴۰و۴۱و۴۴
6- نوشته بامضاء مدیر شرکت حاکی از پرداخت تمام سرمایه نقدی شرکاء ضامن و تسلیم تمام سرمایه غیر نقدی باتعیین قیمت حصه های غیر نقدی
و- در شرکتهای نسبی:
۱- یک نسخه مصدق از شرکتنامه
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه (اگرباشد)
3- اسامی مدیر و یا مدیران شرکت
4- نوشته بامضاء مدیر شرکت حاکی از پرداخت تمام سرمایه نقدی و تسلیم تمام سرمایه غیر نقدی با تعیین قیمت حصه های غیرنقدی
ز- در شرکتهای تعاونی:
۱- یک نسخه مصدق از شرکتنامه
2- یک نسخه مصدق از اساسنامه (اگر باشد)
ماده ۵- بعد از ثبت شرکت متصدی ثبت باید نسخه ثانی تقاضانامه را باقی تاریخ و نمره ثبت امضاء و به مهر اداره ممهور کرده بتقاضا ننده بدهد این سند، سند ثبت شرکت خواهد بود.
ماده ۶- در ظرف ماه اول ثبت هر شرکت خلاصه شرکتنامه ومنضمات آن باید بتوسط اداره ثبت محل در مجله رسمی عدلیه و یکی از جراید کثیرالانتشار مرکز اصلی شرکت به خرج خود شرکت منتشرشود.
تبصره – در نقاطی که اداره ثبت نباشد اجراء این ماده بعهده مقامی است که شرکتنامه در آنجا به ثبت رسیده .
ماده ۷- خلاصه مذکور در مقاده قبل باید متضمن نکات ذیل باشد:
الف – نسبت به شرکتهای از هر قبیل:
۱- نمره و تاریخ شرکت
2- مقدار سرمایه (با تشخیص مقداری از آن که پرداخته شده و مقداری که شرکاء پرداخت آنرا تعهد کرده اند)
3- اسامی مدیر یا مدیران
4- تاریخ آغاز و ختم شرکت در صورتیکه برای مدت محدود تشکیل شده باشد.
ب – در شرکتهای تضامنی و شرکت مختلط اعم ازسهامی و غیرسهامی علاوه بر نکات فوق باید اسم تمام شرکاء نیز منتشر شود.
ماده ۸- هر گاه شرکت در چندین حوزه محکمه ابتدائی شعبه داشته باشد انتشارات مذکور فوق باید بنحوی که در ماده ۶ مقرر است در محل وقوع شعبه نیز علیحده بعمل آید و برای انجام این مقصود مقامی که خود شرکت در آنجا بثبت رسیده است باید صواد مصدق از تقاضانامه ومنضمات آنرا به ثبت اسناد محل وقوع شبعه یا شعب ارسال دارد تا اقدام به انتشار نماید.
ماده ۹- در هر موقع که تصمیماتی راجع به تمدید مدت شرکت زائد بر مدت مقرر یا انحلال شرکت قبل از مدت معینه یا تغییردرتعیین کیفیت تفریغ حساب یا تغییر اسم شرکت یا تبدیل دیگر دراساسنامه یا تبدیل و یا خروج بعضی از شرکاء ضامن از شرکت اتخاذ شود و همچنین در هر موقعی که مدیر یا مدیران شرکت تغئی ر مئی ابد و یا تصمیمی نسبت بمورد معین در ماده ۵۸ قانون تجارت اتخاذشودمقررات این نظامنامه راجع به ثبت و انتشار باید در مورد تغئی رات حاصله نیز رعایت شود.
ماده ۱۰. تبدیل شرکتهای تجاری موضوع ماده ۲۰ قانون تجارت در حدود قوانین و مقررات مجاز است. نحوه ثبت تبدیل شرکتها به موجب دستورالعملی خواهد بود که ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب این ماده توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با همکاری معاونت حقوقی و امور مجلس قوه قضاییه تهیه و پس از تایید رئیس قوه قضاییه توسط رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ابلاغ میگردد. (الحاقی ۱۳۹۹/۷/۳۰)
داور- مهر وزارت عدلیه اعظم
ماده ۱۹۶- برای کاهش بهای اسمی سهام شرکت و رد مبلغ کاهش یافته هر سهم هیئت مدیره شرکت باید مراتب را طی اطلاعیه‌ای باطلاع کلیه صاحبان سهم برساند. اطلاعیه شرکت باید در روزنامه کثیرالانتشاریکه آگهی‌های مربوط بشرکت در آن نشر میگردد منتشر شود و برای صاحبان سهام‌بانام توسط پست سفارشی ارسال گردد.
ماده ۱۹۷- اطلاعیه مذکور در ماده ۱۹۶ باید مشتمل بر نکات زیر باشد:
۱ – نام و نشانی مرکز اصلی شرکت.
۲ – مبلغ سرمایه شرکت قبل از اتخاذ تصمیم در مورد کاهش سرمایه.
۳ – مبلغی که هر سهم به آن میزان کاهش می‌یابد یا بهای اسمی هر سهم پس از کاهش.
۴ – نحوه پرداخت و مهلتی که برای بازپرداخت مبلغ کاهش یافته هر سهم در نظر گرفته شده و محلی که در آن این بازپرداخت انجام میگیرد.
ماده ۱۹۹- شرکت سهامی در موارد زیر منحل میشود:
۱ – وقتیکه شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد.
۲ – در صورتیکه شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آنمدت منقضی شده باشد مگر اینکه مدت قبل از انقضاء تمدید شده باشد.
۳ – در صورت ورشکستگی
۴ – در هر موقع که مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام بهر علتی رأی بانحلال شرکت بدهد
۵ – در صورت صدور حکم قطعی دادگاه
