در نظام حقوقی ایران، وکلا و کارشناسان رسمی دادگستری نقش مهمی در فرآیند قضایی ایفا می‌کنند. یکی از جنبه‌های مهم فعالیت این افراد، هزینه‌های مربوط به ایاب و ذهاب آنها است که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر هزینه‌های کل پرونده داشته باشد.
شفافیت در تعیین این هزینه‌ها می‌تواند کمک کند تا موکلان بهتر بتوانند برنامه‌ریزی مالی کنند. همچنین آگاهی از عوامل مؤثر بر این هزینه‌ها می‌تواند موجب کاهش بار مالی غیرضروری بر دوش موکلان گردد.
تعریف ایاب و ذهاب
ایاب و ذهاب به معنای سفر کردن یک فرد از محل زندگی یا دفتر کار خود به مکان‌های مختلف برای انجام وظایف حرفه‌ای است. در مورد وکلا و کارشناسان رسمی، این سفرها معمولاً شامل مراجعه به دادگاه‌ها، مراجع قضایی، محل‌های کارشناسی یا دیگر نهادهای مرتبط با پرونده‌ها می‌شود.
هزینه ایاب و ذهاب وکیل
براساس آیین‌نامه تعرفه حق‌الوکاله، حق‌المشاوره و هزینه سفر وکلای دادگستری مصوب ۱۳۹۸/۱۲/۲۸، هزینه مسافرت وکلا، چنانچه نسبت به آن توافق نشده باشد، اعم از هزینه ایاب و ذهاب و اقامت در داخل یا خارج از کشور و … به عهده موکل بوده و علاوه بر هزینه‌های سفر و حق الوکاله، فوق العاده ماموریت برای هر روز در صورتی که سفر در داخل استان و خارج از حوزه قضایی محل اشتغال وکیل باشد مبلغ یک میلیون و پانصد هزار ریال و در صورتی که سفر خارج از استان محل اشتغال وکیل باشد مبلغ سه میلیون ریال و در مسافرت‌های خارج از کشور هم طراز مدیران کل می‌باشد.
هزینه ایاب و ذهاب کارشناس رسمی دادگستری
براساس ماده ۶ تعرفه دستمزد کارشناسان رسمی دادگستری، درصورتی‌که اجرای قرار کارشناسی مستلزم عزیمت به خارج از شهر یا محل اقامت کارشناس باشد، تأمین وسیله ایاب و ذهاب و محل اقامت مناسب و غذا به عهده متقاضی بوده و علاوه بر دستمزد کارشناسی، فوق‌العاده مأموریت کارشناس برای هر روز مسافرت به مأخذ روزانه مبلغ ۶.۰۰۰.۰۰۰ ریال برای مأموریت داخل استان محل اقامت کارشناس و مبلغ ۱۲.۰۰۰.۰۰۰ ریال برای مأموریت خارج از استان محل اقامت کارشناس پرداخت خواهد شد.
چنانچه متقاضی قادر به تأمین وسیله ایاب و ذهاب و اقامت نباشد و کارشناس برای انجام کارشناسی رأساً و به هزینه خود نسبت به تهیه موارد فوق‌الذکر اقدام نماید، علاوه بر دستمزد و فوق‌العاده مأموریت، هزینه‌های مربوط در وجه کارشناس پرداخت خواهد شد.
در صورتی که انجام کارشناسی مستلزم عزیمت به خارج از کشور باشد، انجام امور مربوط و کلیه هزینه‌های سفر و پرداخت فوق‌العاده روزانه هم‌ردیف مدیران کل به عهده متقاضی می باشد.
در صورتی که مبلغ مورد رسیدگی به ارز باشد، پس از تسعیر آن به ریال، بر اساس نرخ واریز نامه‌رسمی بانک‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران مطابق جدول رشته مربوط محاسبه خواهد گردید.
