هیات تخصصی دیوان عدالت اداری مصوبه الزامی بودن چادر برای کارمندان زن ادارات قم را قابل ابطال ندانست

شماره دادنامه: ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۲۲۴۲۵۵۴

تاریخ دادنامه: 1403/۹/۱۷

شماره پرونده: هـ ت/ ۰۳۰۰۰۲۷

شاکی: آقای حمید نادری

طرف شکایت: استانداری قم

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۷ مصوبه قرارگاه فرهنگی اجتماعی شماره ۹۳۶۵۳ مورخ ۱۴۰۲/۹/۷

شاکی دادخواستی به طرفیت استانداری قم به خواسته فوق الذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است. متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:

مصوبه قرارگاه فرهنگی اجتماعی شماره ۹۳۶۵۳ مورخ ۱۴۰۲/۹/۷:

در راستای ارتقاء سطح پوشش عفیفانه و حجاب کارکنان محترم ادارات، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و مجموعه‌های وابسته در شهر کریمه اهل بیت (س)، بند ۷ مصوبه قرارگاه فرهنگی اجتماعی ۱۹ دی مورخ ۱۴۰۲/۸/۱۶ جهت اجرا و نظارت مستمر حضورتان ابلاغ می‌گردد.

مقرر گردید: کلیه کارمندان خواهر بر اساس قانون عفاف و حجاب ابلاغی از سوی وزارتخانه‌های متبوع و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام و تردد در سطح اداره و محل کار با پوشش چادر و بدون آرایش صورت پذیرد.

لازم بذکر است همکاران محترم کادر بهداشت و درمان از این مصوبه مستثنی می‌باشند.

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

قرارگاه فرهنگی اجتماعی اساساً جایگاه اداری نداشته و مصوبه مذکور که عام الشمول است، فاقد مبنای قانونی بوده و طرف شکایت خارج از حدود اختیارات خود عمل کرده است؛

در پاسخ به شکایت مذکور، طرف شکایت به موجب لایحه تقدیمی به طور خلاصه پاسخ داده است:

مصوبه مذکور بر اساس آیین نامه شورای فرهنگ عمومی استان مصوب جلسه ۵۸۱ مورخ ۱۳۸۵/۱/۲۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی است که به موجب بند «ب» ماده ۱ و ماده ۸ اختیارات لازم در خصوص تهیه طرح های عملیاتی و هماهنگ سازی بین دستگاه های دولتی و غیردولتی و مجریان فرهنگی استان و تصمیم گیری در خصوص امور فرهنگی در حیطه استان به این شورا ارائه شده است. همچنین طبق مصوبه جلسه ۴۲۷ مورخ ۱۳۸۴/۱۰/۱۳ شورای فرهنگ عمومی کشور در خصوص سیاست ها و راهکارهای ترویج فرهنگ حجاب، ضمن توجه جدی به مشارکت همه نهادها و دستگاه‌های اجرایی، در بند ۳ مصوبات به چارچوب مورد نظر در نحوه پوشش و رعایت حجاب اسلامی در ادارات موضوع مصوبه مورد شکایت به صراحت اشاره شده است، و با توجه به اینکه طبق بند ۱۵ مصوبه چهارصد و سیزدهمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۱۴/۱۱/۱۳۷۶ به پوشش چادر به عنوان کامل ترین نوع حجاب تصریح شده لذا طبق بند ۲ مصوبه نودو سومین جلسه شورای فرهنگی عمومی استان مورخ ۱۴/۱۲/۱۳۸۹ موضوع لزوم پوشش چادر کارمندان بانو مورد تصویب و ابلاغ قرار گرفته است و مدیر کل بازرسی استان نیز طی نامه شماره ۰۳۴/۳۱۶۳۱۳ مرورخ ۱۳۹۹/۱۳/۱۱ اجرای این مصوبه را به تمامی دستگاه های اداری تأکید کرده است.

پرونده کلاسه هـ ت/ ۰۳۰۰۰۲۷ با موضوع: “ابطال بند ۷ مصوبه قرارگاه فرهنگی اجتماعی به شماره ۹۳۶۵۳ مورخ ۱۴۰۲/۹/۷ در جلسه هیأت تخصصی اداری و عمومی مطرح و به شرح آتی رأی صادر گردید:

رأی هیأت تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری

آئین نامه شورای فرهنگ عمومی استان در تاریخ ۱۹/۱/۱۳۸۵ و بر اساس مصوبه جلسه ۵۸۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است که بر اساس آن شورای فرهنگ عمومی استان در مرکز هر استان با هدف شناخت و اطلاع از وضع فرهنگ عمومی و اصلاح و ارتقای آن و نظارت و پیگیری مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای فرهنگ عمومی زیر نظر شورای فرهنگ عمومی کشور تشکیل می‌شود. به موجب ماده ۱ این آیین نامه و در راستای شناخت و اطلاع از وضع فرهنگ عمومی و اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی (موضوع بندهای «الف» و «ب» این ماده )، وظایفی چون مطالعه، تجزیه و تحلیل و ارزیابی سالانه وضع فرهنگ عمومی استان، شناسایی و ارزیابی علمی، اظهارنظر نسبت به موضوعات، طرح ها و گزارش هایی که از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور به شورای فرهنگ عمومی استان ارجاع می‌شود؛ همچنین تهیه و تدوین و پیشنهاد طرح‌های عملیاتی و کاربردی برای بهبود شاخص‌های فرهنگ عمومی استان، تلاش در جهت ایجاد همکاری، هماهنگی و همسویی بین دستگاه‌های دولتی و غیردولتی و مجریان فرهنگی استان در زمینه ساماندهی برنامه‌های فرهنگی استان و به موجب بند «ج» در راستای نظارت و پیگیری مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و تصمیمات شورای فرهنگ عمومی کشور، شورای فرهنگ عمومی استان موظف به برنامه ریزی در جهت اجرای امصوبات ابلاغی شورای عالی انقلاب فرهنگی و تصمیمات شورای فرهنگ عمومی کشور در استان ها و ارزیابی روند اجرایی سیاست ها و برنامه های فرهنگی در استان خواهد بود.

بنابه مراتب مذکور نظر به اینکه بر اساس مصوبه جلسه ۴۲۷ مورخ ۱۳۸۴/۱۰/۱۳ شورای فرهنگ عمومی کشور که به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است، «حجاب» از ارزنده ترین نمودهای فرهنگی، اجتماعی در تمدن ایرانی- اسلامی است و بر اساس بندهای ۱ تا ۴ سیاست‌ها و راهکارهای مصوب شورای فرهنگ عمومی کشور در اولویت قرار دادن موضوع حجاب و عفاف در برنامه های دستگاه های اجرایی کشور برای مقابله با بدحجابی، ابلاغ روش های اجرایی و تعیین ضوابط و هنجارهای روشن در مورد نوع لباس و پوشش افراد در بخش های رسمی و اداری کشور، نظارت بر رعایت حریم حجاب و عفاف در سازمان‌های دولتی و عمومی و نظارت و تأکید بر ضرورت رعایت سادگی و پوشش و فرم های اسلامی و حضور ساده و بی آرایش در محیط کار به دلیل تأثیر منفی بر مراجعین و تعریف استانداردهای فرهنگی مناسب جهت ترویج فرهنگ عفاف منطق با فرهنگ دینی و ملی و فراهم کردن زمینه های لازم برای ترویج الگوهای مناسب پوشش اسلامی توسط نهادهای الگوده از راهکارها و سیاست های اجرایی مذکور در این مصوبه ذکر شده است.

نظر به اینکه مقرره مذکور در راستای احکام مقرر در موارد ۱ و ۸ آیین نامه شورای فرهنگ عمومی و مخصوصاً بند «ج» ماده ۱ و در راستای نظارت و پیگیری مصوبات شورای عالی انقلاب و تصمیمات شورای فرهنگ عمومی کشور به تصویب شورای فرهنگ عمومی استان رسیده و ابلاغ شده است، بنابراین خارج از حدود اختیار و مغایر قانون نیست.

در نتیجه با اتفاق آراء هیأت تخصصی اداری و امور عمومی و مستنداً به بند «ب» ماده ۸۴ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی ۱۰/۰۲/۱۴۰۲) رأی به رد شکایت صادر می‌شود؛ این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور، از سوی رئیس ارزشمند یا ده نفر از قضات گرانقدر دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

بر اساس ماده ۹۳ قانون یادشده آرای هیأت‌های تخصصی و هیأت عمومی در ابطال و عدم ابطال موضوع بند (۱) ماده (۱۲) این قانون، در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضائی و اداری، معتبر و ملاک عمل است.

دکتر زین العابدین تقوی- رئیس هیأت تخصصی اداری و امور عمومی