اختبار- کد ملی و کدپستی به عنوان عامل شناسایی افراد مخصوصا با گسترش سیستم های رایانه ای و الکترونیک در حوزه اداری و قضایی کشور جایگاه مهمی پیدا کرده است و همیشه نیاز به کنترل صحت کد ملی و کدپستی اعلام شده از سوی افراد در معاملات و اعمال حقوقی وجود دارد، به این جهت اینجا مطلب کاملی در این باره منتشر شده است.
جدول سه رقم اول کدملی افراد متولد هر شهر ایران را از اینجا دانلود کنید
جدول پنج رقم اول کدپستی هر شهر ایران را از اینجا دانلود کنید
شما می توانید با ارسال شماره تلفن محل مورد نظر بعلاوه ی کد شهر در ابتدای آن به شماره ۱۴۰ ۱۰۰۰ کدپستی محل مورد نظرتان را دریافت کنید
(این سامانه پیامکی متعلق به اداره پست جمهوری اسلامی ایران می باشد)
روش محاسباتی کنترل صحت کد ملی
کد ملی شماره ای است ۱۰ رقمی که از سمت چپ سه رقم کد شهرستان محل صدور شناسنامه ، شش رقم بعدی کد منحصر به فرد برای فرد دارنده شناسنامه در شهرستان محل صدرو و رقم آخر آن هم یک رقم کنترل است که از روی ۹ رقم سمت چپ بدست می آید. برای بررسی کنترل کد کافی است مجدد از روی ۹ رقم سمت چپ رقم کنترل را محاسبه کنیم
از آنجایی که درسیستم کد ملی معمولا قبل از کد تعدادی صفر وجود دارد.(رقم اول و رقم دوم از سمت چپ کد ملی ممکن است صفر باشد) و در بسیاری از موارد ممکن است کاربر این صفرها را وارد نکرده باشد و یا نرم افزار این صفرها را ذخیره نکرده باشد بهتر است قبل از هر کاری در صورتی که طول کد بزرگتر مساوی ۸ و کمتر از ۱۰ باشد به تعداد لازم (یک تا دو تا صفر) به سمت چپ عدد اضافه کنید. ساختار کد ملی در زیر نشان داده شده است
ساختار کد ملی | ||||||||||
ارقام کد | رقم کنترل | ۹ رقم سمت چپ کد ملی | ||||||||
موقعیت | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
۱- برای محاسبه رقم کنترل از روی سایر ارقام ، هر رقم را در موقعیت آن ضرب کرده و حاصل را با هم جمع می کنیم.
۲- مجموع بدست آمده از مرحله یک را بر ۱۱ تقسیم می کنیم
۳- اگر باقیمانده کمتر از ۲ باشد ، رقم کنترل باید برابر باقیمانده باشد در غیر اینصورت رقم کنترل باید برابر یازده منهای باقیمانده باشد
مثال : آیا کد ۷۷۳۱۶۸۹۹۵۱ یک کد ملی معتبر است؟
برای این منظور کد
ساختار کد ملی | ||||||||||
ساختار کد | رقم کنترل | ۹ رقم سمت چپ کد ملی | ||||||||
ارقام کد | ۱ | ۵ | ۹ | ۹ | ۸ | ۶ | ۱ | ۳ | ۷ | ۷ |
موقعیت | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
محاسبه حاصل ضرب | ۱۰ | ۲۷ | ۳۶ | ۴۰ | ۳۶ | ۷ | ۲۴ | ۶۳ | ۷۰ |
حاصل جمع ضرب ارقام ۲ الی ۱۰ را در موقعیت آنها محاسبه می کنیم
۷*۱۰+۷*۹+۳*۸+۱*۷+۶*۶+۸*۵+۹*۴+۹*۳+۵*۲=۳۱۳
۳۱۳÷۱۱=۲۸ و R=5
چون باقیمانده برابر ۵ و بزرگتر مساوی ۲ است پس باید رقم کنترل این کد برابر ۶ ( یازده منهای ۵ برابر ۶ )باشد.
با دقت در کد متوجه می شویم که رقم کنترل ورودی برابر ۱ است پس کد مورد نظر به عنوان یک کد معتبر قابل قبول نیست.