گفت‌وگو با علی اکبر آذری رتبه ۶ رشته حقوق عمومی و رتبه ۳ رشته حقوق محیط زیست آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۳
لطفاً ضمن معرفی خودتان، مختصری از سوابق تحصیلی و شغلی تان بگویید.
بنده علی اکبر آذری هستم، ورودی ۹۹ حقوق دانشگاه اصفهان که در آزمون کارشناسی ارشد حقوق ۱۴۰۳ رتبه ۶ حقوق عمومی و رتبه ۳ حقوق محیط زیست را کسب نمودم.
در ابتدا باید این را عرض کنم که دلیل انتخاب حقوق عمومی برای شخص من، فلسفی‌تر، بنیادین‌تر، تحلیلی و استدلالی بودن این گرایش است؛ در این گرایش کمتر به امور فنی حقوقی پرداخته می‌شود و بیشتر به مسائل اصلی و مبنایی پرداخته می‌شود که این مسائل خصوصاً در نظام حقوقی ما بیشتر مورد نیاز است. از ابتدای ورود به دوره کارشناسی نیز دروسی مانند حقوق اساسی، مقدمه علم حقوق و حقوق اداری برایم جذاب تر بود.
از کی مطالعه برای آزمون ارشد را شروع کردید و شیوه مطالعه شما به چه ترتیبی بود؟ فرصت مطالعه تمام‌وقت را داشتید یا احیاناً شاغل بودید؟
در ارتباط با زمان شروع مطالعه برای آزمون ارشد حقوق عمومی، بنده از اواسط تابستان به آرامی مطالعه برای آزمون را شروع کردم. با توجه به اینکه شاغل هم نبودم فرصت خوبی را برای مطالعه دروس داشتم. در تابستان میانگین مطالعه‌ای در حد روزی ۲ الی ۳ ساعت داشتم، در پاییز و تقریباً از آبان ماه این میانگین بیشتر شد و به روزی حدود ۵ ساعت افزایش یافت. البته در مواقعی هم با توجه کلاس های دانشگاه، این مدت کاهش یا افزایش می‌یافت و یا کلاً امکان مطالعه را از دست می‌دادم، مثلا زمان امتحانات بهمن ماه نیز در حدود سه هفته امکان مطالعه برای آزمون ارشد را نداشتم. این را هم باید اضافه کنم که در دروسی مانند حقوق اساسی، اداری و بین‌الملل پایه خوبی داشتم، لذا زمان خیلی بیشتری نیاز نداشتم. برنامه ریزی مدونی هم که داشتم با توجه به ساعات کلاس‌ها، استراحت، ضرایب هر درس، ضعف و قوت خودم و موارد مشابه داشتم که باعث می‌شد با برنامه‌ریزی مناسبی درس بخوانم. در اینجا این نکته مهم را هم ذکر کنم که پیوستگی و انسجام مطالعه از مدت مطالعه بسیار موثرتر است. من خودم اگر بین مطالعه هر منبع فاصله زیادی اتفاق می‌افتاد، بسیار عقب می‌افتادم. همچنین تمرکز و ذهن آرام برای مطالعه هم بسیار لازم است، لذا داوطلبان اگر در برهه‌ای به دلیل درگیری یا فشار ذهنی، ذهن آرام و متمرکز ندارند بهتر است مدتی را مطالعه نکنند یا دروس ساده‌تر را بخوانند یا آن زمان را صرفاً به مرور کردن مطالب اختصاص دهند و نگرانی از این بابت نداشته باشند.
منابع مطالعاتی‌تان چه بود و چطور این منابع را انتخاب کردید؟
بنده منابع مطالعاتی خود را با راهنمایی اساتیدم، یکی از دوستان دانشجوی این گرایش و مصاحبه‌های پایگاه اختبار تنظیم کردم.
برای درس متون حقوقی منبع اصلی من کتاب متون حقوقی مدرسان شریف بود که کتاب بسیار خوبی است. توصیه دارم داوطلبان برای متون حقوقی حتما از منبعی استفاده کنند که متن حقوقی خواندن را آموزش دهد نه صرفاً کلمات. کتاب مدرسان شریف با توجه به داشتن متون گسترده در هر مبحث حقوقی، تست های مرتبط با هر مبحث و همچنین آموزش پاراگراف خوانی کتاب خوب و کاملیست. پس از اینکه این کتاب را به اتمام رساندم، برای تکمیل دایره لغاتم، کتاب ۱۱۰۰ واژه حقوقی محمود مضانی را هم مطالعه نمودم.
منبع اصلی درس متون فقه هم کتاب دو جلدی ترجمه لمعه دمشقیه آقای شیروانی بود. پس از اتمام این منبع، به جهت اینکه این کتاب دارای مباحث شرح لمعه نیست، جزوات متون فقه دکتر ملاکریمی را مطالعه کردم که برای مرور نیز بسیار مناسب است. برخی از مباحث کوچک ولی مهم را هم در روز های آخر منتهی به آزمون، از کتاب تحریر الروضه فی شرح لمعه دکتر آیتی مطالعه کردم. با توجه به اینکه این درس ضریب ۱ دارد نیازی به منابع سنگین نیست. اگر کسی پایه متون فقه خوبی دارد خواندن کتاب تحریر الروضه بیشتر توصیه می‌شود اما برای خود من و کسانی که پایه ضعیف تری دارند کتاب دکتر شیروانی بهتر است.
منابع درس حقوق بین‌الملل عمومی پراکنده تر و گسترده است. توصیه می‌کنم در ابتدا حتماً با کتاب حقوق بین‌الملل عمومی استاد بزرگوار دکتر بیگدلی شروع شود. این کتاب بهترین کتاب برای مطالعه حقوق بین‌الملل عمومی در حد کارشناسی است. منبع دیگر من نیز جزوات تدریس دکتر بیگ‌زاده بود که این منبع نیز بسیار کمک کننده است. کتاب جدیدی از ایشان نیز به چاپ رسیده است که بنده مطالعه نکرده‌ام اما این کتاب هم شاید گزینه بسیار خوبی باشد. در پایان و برای مرور مطالب نیز از جزوه دکتر ملاکریمی و کتاب حقوق بین‌الملل عمومی دکتر ابراهیم انوری استفاده نمودم. شخصاً برای این درس به علت علاقه شخصی و همچنین نگرانی هایی که داشتم زمان نسبتاً زیادی را گذاشتم که شاید برای همه داوطلبان نیاز نباشد.
برای درس حقوق اداری با توجه به اینکه پایه نسبتاً خوبی و مطالعه کوتاهی از کتاب دکتر امامی در طول تحصیلم داشتم، منبع اصلی استفاده نکردم اما توصیه دارم برای سایر داوطلبان که منابع اصلی مانند کتاب دکتر امامی و یا کتاب دکتر موتمنی را در ابتدا مطالعه نمایند. کتاب‌های قوانین خاص کاربردی حقوق اداری از آقای میلاد قهرمانی و یا کتاب بسته حقوق اداری از انتشارات عدلیه کتاب های مناسبی برای این درس هستند. در پایان مطالعه و برای مرور نیز کتاب کمک حافظه حقوق اداری دوراندیشان نیز بسیار خوب و کمک‌رسان است و حتی اگر به دنبال درصد بالایی در این درس نباشید، مطالعه چند دفعه همین کتاب کافیست.
در درس حقوق اساسی انتخاب منابع بسیار راحت تر و مطمئن تر است. منابع اصلی این درس، کتاب های ارزشمند بایسته های حقوق اساسی از استاد بزرگوار مرحوم دکتر ابوالفضل قاضی و حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد دوم) از دیگر استاد بزرگ حقوق اساسی، مرحوم دکتر سید محمد هاشمی است. مطالعه چندین باره و حتی حفظ نمودن قانون اساسی و مقدمه آن برای داوطلبان گرایش حقوق عمومی بسیار لازم است؛ همچنین نظرات تفسیری و مشورتی شورای نگهبان نیز باید با تعمق مطالعه شود. انتشارات ریاست جمهوری و پژوهشکده شورای نگهبان هر یک کتاب تنقیح قانون اساسی را به همراه نظریات تفسیری و مشورتی شورای نگهبان را منتشر نموده‌اند که کتاب انتشارات ریاست جمهوری دقت علمی بیشتری دارد. قوانین آیین نامه داخلی مجلس، انتخابات ریاست جمهوری، اختیارات ریاست جمهوری و مواد ابتدایی آیین‌نامه داخلی هیأت دولت نیز مناسب است که مستقل خوانده شوند.
کتاب های کمک حافظه حقوق اساسی ۱ و ۲ انتشارات دوراندیشان نیز برای مرور هر درس بسیار خوب است.
درباره برنامه مطالعاتی‌تان کمی توضیح بدهید.
اگر بخواهم جزئیات بیشتری از برنامه خودم را خدمت مخاطبین توضیح بدهم به این شرح هست که در ابتدا سعی می‌کردم در هر روز حداقل سه درس را مطالعه کنم که متون حقوقی را هم هر روز حداقل یک ساعت مطالعه می‌کردم.
دروس حقوق اساسی و متون حقوقی با توجه به ضریب بالاتر، ساعات بیشتری را هم داشت، حقوق اداری هم ضریب بالاتری دارد اما به خاطر این که پایه نسبتاً خوبی در این درس داشتم زمان کمتری را به آن اختصاص می‌دادم که البته شاید درست هم نبود.
همچنین متون فقه را نیز حداقل هر دو روز یک بار مطالعه می‌کردم. یک برنامه دیگر هم آن بود که پس از مطالعه هر چند فصل یا مبحث از هر درس و با توجه به زمانی که از مطالعه مباحث پیشین گذشته بود، به طوری که نه زمان زیادی و نه زمان کمی بگذرد (که این زمان بستگی به مبحث، درس، سختی یا آسانی و حفظی یا تحلیلی بودن هر مبحث دارد و داوطلبان خودشان باید تشخیص دهند) مجدداً برمی‌گشتم و مباحث را مرور می‌کردم که این کار در تثبیت مطالب بسیار مؤثر بود. همچنین حتی اگر پس از ادامه یک مبحث، قسمت های قبل آن مبحث هم یک مروری شود خیلی خوب است.
یک نکته مهم در درس متون حقوقی، نوشتن لغات جدید، سخت‌تر، مشابه، دارای معانی متفاوت و سپس مرور هر روزه این کلمات است. مرور دوباره هر منبع پس از اتمام آن نیز تا حد زیادی ضروریست. همچنین بهتر است داوطلبان تا پایان آبان ماه منابع خود را به اتمام رسانده و از آن زمان به مرور و تکمیل مباحث بپردازند.
من خلاصه نویسی زیادی از دروس نداشتم و بیشتر در خود کتاب ها به صورت حاشیه‌ای نکات را یادداشت می‌کردم یا قسمت های مهم را هایلایت می‌کردم.
پرسش های آزمون چقدر با انتظار شما مطابقت داشت؟ نکته ای در شیوه طراحی پرسش ها یا منابع مورد استناد بود که شما را غافلگیر کرده باشد؟
نکته غافل گیرانه امسال درس متون حقوقی بود که برای همه داوطلبان بسیار دور از انتظار بود. تفاوت های اصلی این درس امسال آسان‌تر شدن متن اما سخت تر و جزئی تر شدن سوالات بود. در سال های گذشته تعداد زیادی از سوالات به main idea, topic, author’s idea اختصاص داشت که امسال اگر اشتباه نکنم هیچ سوالی به این شکل وجود نداشت. تعداد سوالات معنای لغات نیز کاهش چشم گیری داشت. همچنین سال های گذشته سوالات عمدتاً به ترتیب در متن سوال بود اما امسال سوالات به ترتیب در متن موجود نبود. همچنین به دلیل نوع سوالات، زمان خیلی بیشتری از داوطلبان را گرفت به طوری که شخصاً در حدود ۴۵ دقیقه سوالات متون حقوقی آزمون ۴۰۲ را پاسخ دادم، اما در آزمون امسال یک ساعت برای پاسخگویی نیاز بود.
تفاوت دیگر آزمون امسال، این بود که سوالات حقوق بین‌الملل عمومی از سوالات روز و پرونده‌های مختلف به سمت سوالات مبانی حرکت کرده بود و کیس‌های روز کمتر در سوالات آمده بود که این بسیار خوب بود.
در حقوق اداری نیز، سوالات بیشتر مبانی محور شده بودند؛ با آن که در سال گذشته، ۱۰یا ۱۲ سوال از قوانین بود، امسال عمده سوالات به مبانی و اصول حقوق اداری اختصاص داده شده بود.
بقیه دروس تا حد زیادی شبیه به سنوات گذشته و بعضاً آسان تر بودند
برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد انتخاب شما کدام دانشگاه بود؟ چرا؟
انتخاب بنده با توجه به مشورت با اساتید و دانشجویان، برای انتخاب دانشگاه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی است.
به نظر می‌آید که جو علمی و اساتید حقوق عمومی این دانشگاه بهتر از سایر دانشگاه های کشور است
چه توصیه ای برای داوطلبان این آزمون دارید؟
یک توصیه مهمی که برای دانشجویان داوطلب دارم این است که در سال سوم نیز به صورت آزمایشی در آزمون ارشد شرکت نمایند. دانشجویان ترم ۶ با شرایطی می‌توانند در آزمون ارشد ثبت نام نمایند. البته باید از طریق صرفاً جهت شرکت در المپیاد، ثبت نام نمایند. بنده خودم در ترم ششم نیز در این آزمون شرکت نمودم که بدون هیچ‌گونه مطالعه‌ای رتبه ۹۰ حقوق عمومی را کسب نمودم که این، در قطعیت انتخاب گرایش حقوق عمومی برا بنده بسیار تأثیر گذار بود. لذا به خوانندگان توصیه می‌کنم برای این که هم استعداد و هم قوت و ضعف خود را بسنجند حتما این کار را انجام دهند.
توصیه‌های دیگرم هم این است که حتما پیوسته، با برنامه ریزی، با مشورت و به دقت منابع را انتخاب و مطالعه نمایند. اگر از ابتدای مطالعه، هدف و دانشگاه مقصود خود را انتخاب نمایند نیز به افزایش انگیزه و کسب نتیجه مطلوب تر می‌انجامد.
همچنین داوطلبان از کنکورهای ۵ سال اخیر، روند تغییرات آن در هرس درس غافل نشوند.
و حرف آخر؟
در پایان هم ضمن آرزوی موفقیت برای تمامی دانشجویان این مرز و بوم، در ابتدا از خداوند متعال بسیار سپاسگزارم، سپس از خانواده خود سپاسگزار هستم که در این راه بسیار کمکم کردند و شرایطم را درک می‌کردند. از استاد بزرگوارم جناب آقای دکتر محمد منصوری بروجنی نیز به جهت کمک، مشورت‌های ارزشمندشان و ارائه یک مسیر راه کمال تشکر را دارم. از آقای عرفان مستمند رتبه ۱۰ حقوق عمومی سال ۴۰۱ به جهت کمک و مشورت در انتخاب منابع، برنامه و پاسخ به سوالاتم بسیار سپاسگزارم. از دوست عزیزم آقای محمد صادق نادری نیز به جهت همراهی‌های همیشگی و کمک در این راه تشکر می‌کنم. همچنین از پایگاه خبری اختبار هم به دلیل انتشار مصاحبه های متعدد از داوطلبان آزمون ارشد حقوق و فراهم سازی یک بستر مناسب جهت استفاده از تجارب داوطلبان برتر کمال قدردانی را دارم.
