پایگاه خبری اختبار- نوید رجبی متولد سال ۱۳۸۰ و دانشجوی رشته حقوق دانشگاه فردوسی است که در آزمون کارشناسی ارشد سال ۱۴۰۳ موفق به کسب رتبه ۱ حقوق عمومی، رتبه ۲ حقوق ارتباطات و رتبه ۲ حقوق محیط زیست شده است.
گفت‌وگوی اختبار با این رتبه برتر آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۳ را در ادامه می‌خوانید
لطفا مختصری درباره سوابق تحصیلی و شغلی‌تان بفرمایید.
بنده نوید رجبی متولد سال ۱۳۸۰ در مشهد، دانشجوی مقطع کارشناسی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد هستم و در آزمون کارشناسی ارشد رتبه ۱ حقوق عمومی و رتبه ۲ حقوق ارتباطات و رتبه ۲ حقوق محیط زیست را کسب کردم.
من دو بار آزمون ارشد شرکت کردم. بار اول به صورت آزمایشی در ترم ۶ حسب علاقه به علوم سیاسی در کنکور ارشد علوم سیاسی شرکت کردم و در نهایت تصمیم به شرکت در کنکور ارشد حقوق گرفتم و در کنکور اصلی، در این رشته آزمون دادم.
از کی مطالعه برای آزمون ارشد را شروع کردید و شیوه مطالعه شما به چه ترتیبی بود؟ منابع مطالعه‌تان چه بود و چطور این منابع را انتخاب کردید؟
شروع مطالعه من مشخصا برای آزمون ارشد پس از امتحانات ترم ۶ کارشناسی یا به عبارتی از تابستان بود ولی پیش از آن در فرآیند تصمیم‌گیری بین شرکت در کنکور ارشد حقوق یا علوم سیاسی برخی منابع متفرقه مرتبط با گرایش حقوق عمومی را مطالعه می‌کردم.
به عنوان مثال آخرین کتابی که پیش از شروع کنکور مطالعه کردم، کتاب «مبانی حقوق عمومی اثر مارتین لاگلین، ترجمه دکتر محمد راسخ» بود که این کتاب کمک شایانی جهت دریافت یک تصویر کلی و دقیق از حقوق عمومی به من کرد و باعث ایجاد انگیزه مضاعف جهت خواندن این گرایش شد. شیوه مطالعه بنده هم به صورت کلی شیوه «کل به جزء» بود که در ادامه عرض خواهم کرد.
درباره شیوه انتخاب منابع بنده مصاحبه رتبه های برتر سالهای قبل را مطالعه کردم و مشورت هایی نیز کردم ولی در نهایت به تشخیص خود عمل کرده و پس از تورق، کتابی را که ارتباط بهتری با آن برقرار می‌کردم را به عنوان منبع اصلی برمی‌گزیدم. به همین سبب در دروس اصلی بعضا از منابعی استفاده کردم که اصلا مرسوم نیست.
اما درباره زمان شروع، من فکر می‌کنم برای شروع جدی اول تابستان زمان مناسبی باشد، چرا که در صورت شروع زودتر احتمال خستگی و دلزدگی نزدیک ایام کنکور وجود دارد، گرچه تاب‌آوری هر فرد هم متفاوت است و شاید کسی زمان طولانی تری بتواند دوام بیاورد. اما فارغ از این گمان می‌کنم فرصت طلایی تابستان را نباید از دست داد، بنده از آنجا که در ترم ۷ و ۸ منتهی به کنکور ۴۱ واحد درسی را باید می‌گذارندم سعی کردم در تابستان یک دور منابع اصلی را به صورت دقیق بخوانم و در ادامه بیشتر به مرور و منابع متفرقه و تست و … بپردازم.
اما در باب روش:
در گام اول:
من اصولا در اغلب اوقات به صورت موازی تمام درس ها را پیش می بردم لیکن پیش از آن تک تک درس‌ها را بجز متون حقوقی خیلی سریع، سطحی و روزنامه وار از یک منبع مطالعه کردم.
علت این کار هم این بود که معتقدم داشتن یک تصویر کلی و دریافت منطق ویژه هر درس پیش از آنکه بخواهیم به ریزجزئیات و نکات فنی هر حوزه ورود کنیم، بسیار حائز اهمیت است. ورود ابتدایی و انرژی زیاد گذاشتن بر سر جزئیات ما را از اصل و منطق کلی غافل می کند. پس از دریافت یک تصویر کلی، مطالعه دقیق مانند قطعات مختلف یک پازل در جای خود می‌نشیند و از سوی دیگر به ایجاد گره ها و یافتن ارتباط های ریز حوزه های مختلف کمک شایانی می‌کند. به عنوان مثال اگر با یک دریافت کلی از حقوق اساسی به سراغ حقوق بین الملل بروید بسیار بهتر آن را دریافت می‌کنید و بالعکس. در همین راستا من در حقوق اساسی ۱ کتاب بایسته های حقوق اساسی مرحوم دکتر قاضی شریعت پناهی، در حقوق اساسی ۲ جلد دوم حقوق اساسی جمهوری اسلامی مرحوم دکتر هاشمی، در حقوق اداری کتاب حقوق اداری مرحوم دکتر موتمنی طباطبایی، در حقوق بین الملل کتاب حقوق بین الملل عمومی دکتر ضیائی بیگدلی و در متون فقه بخش هایی از تحریر الروضه و کتاب صفر تا صد متون فقه سینجلی را مطالعه کردم.
در گام دوم:
شروع به مطالعه دقیق هر درس نموده و سعی کردم هر روز همه درس ها را به صورت موازی بخوانم. مسئله دیگر آنکه من هیچ گاه خلاصه نویسی نکردم. به ندرت پیش می‌آمد که نکاتی را در برگه ای جدا بنویسم؛ اما بسیار در حاشیه کتاب ها می‌نوشتم و آن هم نکات تطبیقی، تعارض کتاب های مختلف با یکدیگر و یا بخش های مختلف یک کتاب و سوالاتم بود. گهگاه شوخی یا چیز جالب خارج از درسی از مطالب حاشیه‌ای و مسائل روز هم در حاشیه کتاب ها می‌نوشتم که از قضا همان مطالب بیشتر یادم می‌ماند. بگذارید صادق باشم، خلاصه نویسی اقدام مفیدی است ولی من حال و حوصله یک خلاصه نویسی تمام عیار را نداشتم. در عوض از چندین رنگ ماژیک فسفری و خودکار برای دسته بندی مطالب کتاب ها استفاده می‌کردم که تا حد زیادی فرآیند مرور کتب را تسریع می‌کرد. درنهایت هم چندین بار هر منبع را مرور می‌کردم.
بررسی هر درس:
حقوق اساسی:
در حقوق اساسی ۱ همچنان کتاب بایسته های حقوق اساسی مرحوم قاضی به نظر مهمترین، روان ترین و شیرین ترین منبع موجود برای داوطلبان هست. بنابراین تمرکز اصلی بنده بر این کتاب و مرور چندین باره آن بود. در ادامه کتاب کمک حافظه حقوق اساسی آقای رفیق مصطفایی را پیشنهاد می‌کنم که به جمع بندی و مرور مطالب کمک می‌کند. هرچند که در سال های اخیر طراح قدری از واژه های این کتاب فاصله گرفته است و به سراغ منابع دیگر رفته است. به همین خاطر چند روز مانده به کنکور وقتی متوجه شدم که برخی سوالات سال های گذشته از کتاب های دیگر مثل کلیات حقوق اساسی دکتر محمد رضا ویژه طرح شده است، کتاب دکتر ویژه را هم مطالعه کردم. در رابطه با تست هم کتاب مجموعه سوالات طبقه بندی شده انتشارات مجد را استفاده کردم که در سوالات غلط هم بعضا داشت.
در حقوق اساسی ۲ محور اصلی قانون اساسی و نظریات تفسیری هست. جلد دوم کتاب حقوق اساسی جمهوری اسلامی مرحوم دکتر هاشمی هم همچنان بهترین منبع موجود در این زمینه هست، هر چند که متاسفانه سالهاست به روز نشده و قوانین جدید نظیر قانون دیوان عدالت اداری، انتخابات مجلس، مجلس خبرگان، آیین نامه داخلی مجلس و … تغییراتی داشته است که در آن کتاب اعمال نشده است. به همین خاطر بهتر است تمرکز اصلی به جای کتاب مذکور بر حفظ کلمه به کلمه قانون اساسی و همچنین قوانین ذکر شده باشد. یک کتاب تست خیلی خوب هم که با یک رویکرد تطبیقی کمک بسیاری به دریافت اساسی ۲ کرد، کتاب مجموعه سوالات طبقه بندی شده حقوق اساسی از آقایان جعفری و عبدالهیان بود.
یکسری اسناد متفرقه را هم من مطالعه کردم که احتمال می‌دادم که سوال از آنها طرح شود که سوالی از آنها نیامد. مانند سیاست های کلی نظام، لایحه برنامه هفتم توسعه، قانون برنامه ششم توسعه و …
یک کتاب حقوق اساسی انتشارات عدلیه دارد که بسیار کتاب شیرین و مفیدی است ولی مطالب غیرکنکوری و تکمیلی به خصوص در حقوق اساسی ۱ بسیار دارد. به عنوان مثال بسیار مباحث تاریخی و فلسفه سیاسی را مطرح کرده است که احتمال سوال آمدن از آنها بسیار کم است. از سوی دیگر بسیاری از مطالب را بارها در کتاب تکرار کرده است که در نوع خود عجیب است لیکن مطالعه آن اگر به میزان کافی فرصت دارید، بسیار مفید و شیرین است. بخش اساسی ۲ کتاب مذکور را هم حقیقتا به علت آنکه کتاب را دسته دوم تهیه کرده بودم و قدیمی بود اصلا مطالعه نکردم و نمیتوانم درباره آن نظر بدهم.
در نهایت اینکه من سعی کردم حقوق اساسی و حقوق بین الملل را فضایی برای تنفس در مسیر ملال‌آور کنکور درنظر بگیرم. انسان در ایام کنکور بسیار مستهلک میشود به همین خاطر سعی می‌کردم ارتباطی بین حقوق اساسی و وضعیت کنونی سیاسی کشور و حقوق بین الملل و وضعیت سیاست بین الملل برقرار کرده و خود را محدود به محتوای کنکوری نکنم.
حقوق بین الملل:
در طول دوره کارشناسی، منبع سه درس حقوق بین الملل ۱ و ۲ و ۳ در دانشکده حقوق کتاب دکتر بیگدلی بود و تا حدودی تصویری کلی را از آن در ذهن داشتم. در ادامه هم همانطور که پیش از این عرض کردم یک دور روزنامه وار کتاب ایشان را مطالعه کردم، اما علیرغم جامع بودن به علت ثقیل و سخت خوان بودن متن کتاب دکتر بیگدلی، مطالعه جدی و و دقیق حقوق بین الملل را با کتاب بایسته های حقوق بین الملل عمومی دکتر رضا موسی زاده استاد حقوق دانشکده روابط بین الملل آغاز کردم و سرفصل هایی را که در کتاب ایشان موجود نبود از کتاب دکتر بیگدلی مطالعه کردم. کتاب دکتر موسی زاده یک کتاب مختصر، منظم و روان است که زاویه نگاه ایشان از دریچه روابط بین الملل و نگاه تاریخی داشتن به این قلمرو حقوق به جذابیت آن می‌افزاید.
در ادامه بنده جزوه بین الملل ۱ و ۲ دکتر بیگ زاده را مطالعه کردم و علیرغم اهمیت بین الملل ۳ فرصت این را پیدا نکردم که جزوه بین الملل ۳ ایشان را مطالعه کنم. جزوه دکتر بیگ زاده هم بسیار روان بوده و ایشان نیز با دیدی تاریخی فلسفی به حقوق بین الملل مطالب را ارائه کرده‌اند که در نوع خود منحصر به فرد هست. با توجه به انتشار کتاب دو جلدی حقوق بین الملل ایشان و علاقه وافر طراح به محتوای این کتاب و اینکه بسیاری از سوالات امسال از محتوا خاص این کتاب و حتی پاورقی های آن طرح شده بود، به نظر مطالعه دو جلدی جدید ایشان بیش از هر منبعی برای کنکور لازم باشد لیکن با توجه به تورقی که کتاب ایشان را داشتم، کتاب پیچیدگی های خاصی دارد و بهتر است پیش از ورود به کتاب دکتر بیگ زاده یک تصویر کلی از حقوق بین الملل و تحولات آن داشته باشید.
برای دوره جمع بندی هم من از جزوه تالیفی آقای احسان امیربیک استفاده کردم که مختصر و مفید بود و تست های کنکور های گذشته را هم به خوبی بررسی کرده بود.
فارغ از این منابع طراح نشان داده است که در سال های اخیر به متن برخی اسناد هم توجه ویژه دارد، به همین خاطر مطالعه اسناد هم بسیار مهم است که عناوین چند سند مهم را در بخشی جدا عرض خواهم کرد.
تحولات روز حقوق بین الملل هم در سالهای گذشته مورد علاقه طراح بوده است که در کنکور امسال به طرز عجیبی مغفول واقع شد.
در نهایت اینکه حقوق بین الملل اقیانوسی است که ساحل ندارد، هر چه بخوانید باز هم دست طراح در طرح سوال از نخوانده ها باز هست، به همین خاطر من سعی کردم از مطالعه حقوق بین الملل لذت ببرم، اخبار و تحولات روز را دنبال کرده و مانند حقوق اساسی خود را محدود به محتوای خشک کنکوری نکنم.
در رابطه با کتاب تست هم من از کتاب تست خاصی استفاده جدی نکردم ولی دوستانی که از کتاب مجموعه سوالات طبقه بندی شده حقوق بین الملل انتشارات مجد استفاده کرده‌اند، راضی بودند.
حقوق اداری:
در حقوق اداری هم پس از مطالعه سطحی کتاب حقوق اداری مرحوم موتمنی به سراغ کتاب حقوق اداری ۱ و ۲ کلیات و ایران دکتر رضا موسی زاده رفته و مطالعه جدی حقوق اداری را با آن شروع کردم، علت هم همان چیزی بود که در قسمت حقوق بین الملل عرض کردم به عبارتی کتاب دکتر موسی زاده را بسیار روان تر، منسجم تر، دسته بندی شده تر و به روز تر یافتم. پس از آن به کتاب مرحوم موتمنی بازگشتم و آن را هم دقیق مطالعه کردم که این بار محتوای کتاب برایم شیرین تر شده بود و با نگاهی تطبیقی تفاوت ها و اختلاف دیدگاه های ایشان با دکتر موسی زاده را استخراج می‌کردم.
پس از مطالعه این دو کتاب به سراغ کتاب کمک حافظه حقوق اداری دکتر نجارزاده رفتم که به ارتقاء نگاه آزمونی به حقوق اداری کمک شایانی کرد و مرور چندین باره این کتاب بسیار مفید واقع شد.
ایام نزدیک به کنکور نیز کتاب حقوق اداری انتشارات عدلیه را مطالعه کردم که علیرغم اشکالات مشابه پیش گفته در بخش حقوق اساسی، محتوایی پیشرفته تر و عمیق تر را از منابع اساتید حقوق اداری مختلف جمع آوری کرده بود و مفید بود.
در نهایت اینکه حقوق اداری بسیار پویا و متغیر است. دائما قوانین و مقررات حوزه آن در حال تغییر و تحول است. از سوی دیگر منابع و کتاب های مرجع عموما به روز نبوده و متناسب با قوانین جدید تغییر نکرده اند. از سوی دیگر طراح بسیار به طرح سوال از متن قوانین علاقه نشان داده است. به همین سبب مطالعه جداگانه قوانین و مقررات مهم در این حوزه بسیار حائز اهمیت است و من حدود ۳ بار قوانین مهم این حوزه را کمی دیر و در نزدیکی آزمون مطالعه کردم که پیشنهاد می‌کنم دوستانی که فرصت دارند این مهم را به ایام منتهی به آزمون موکول نکنند.
اسناد و قوانین مهم و کاربردی اداری، اساسی، بین الملل:
من بخشی از قوانین را خودم جمع‌آوری و مطالعه می‌کردم ولی انتشارات عدلیه هم یک کتاب مجموعه قوانین کاربردی حقوق عمومی دارد که بسیار میتواند مفید باشد به ویژه آنکه در بسیاری از قوانین رویکرد تطبیقی دارد، بخش های مهم را مشخص کرده و بعضا تست های متناسب را هم در بین بعضی قوانین خیلی مهم آورده است.
لیست بعضی قوانین مهم به ترتیب اولویت:
اساسی: قانون اساسی و نظریات تفسیری–قانون انتخابات مجلس-آیین نامه داخلی مجلس-قانون انتخابات ریاست جمهوری- قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری-قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور
اداری: قانون مدیریت خدمات کشوری- قانون دیوان عدالت اداری-قانون شوراها- قانون رسیدگی به تخلفات اداری و آیین نامه آن- قانون فهرست نهاد های عمومی غیردولتی-قانون برگزاری مناقصات-قانون گزینش- قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری-قانون منع تصدی بیش از یک شغل-قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد-قانون تعاریف و محدوده شهر- قانون شرایط عمومی پیمان
اسناد بین المللی: کنوانسیون حقوق معاهدات- منشور سازمان ملل متحد-پیش‌نویس مسئولیت بین المللی کشورها در اعملب متخلفانه بین المللی- کنوانسیون حقوق دریا ها-اعلامیه جهانی حقوق بشر- اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری- کنوانسیون حقوق دیپلماتیک-میثاق های بین المللی حقوق بشر-کنوانسیون روابط کنسولی-اساسنامه دیوان بین المللی کیفری- کنوانسیون درباره مزایا و مصونیت‌های ملل متحد مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد
متون فقه:
در متون فقه چند راه برای پاسخ به سوالات وجود دارد، برخی بر محتوای فقهی تسلط بیشتری پیدا میکنند و برخی بر مهارت ترجمه متون عربی تمرکز میکنند. هر دو روش مفید است ولی چیزی که در اینجا بنده میخواهم عرض کنم درک زبان خاص متن فقهی است. متن فقهی عموما با متون عربی منظم و مرتبی که در دوره دبیرستان یا جاهای دیگر خوانده میشود متفاوت است. زبان خاص خود را دارد. استفاده افراطی از ضمایر داشته و بسیار از لف و نشر های مرتب و نامرتب بهره می‌برد و یا در برخی مواقع مقدمه و نتیجه مرتب و پیوسته ای را دارا نیست. به همین سبب پیش از آنکه بخواهیم بر مهارت ترجمه یا تسلط بر مفاهیم تکیه کنیم باید با متن فقهی به همزبانی برسیم. که این مهم به نظر بنده جز با مواجهه مستقیم با متن فقهی میسر نمی‌شود و کتاب هایی که گزیده متن و عبارات مهم آن را گزینش کرده‌اند نمیتوانند فرد را به این هدف برسانند و رفتن سراغ کتب مذکور پیش از همزبانی و یا لااقل مواجهه حداقلی با متن اصلی میتواند بسیار گیج کننده باشد. چرا که کتب مذکور چند جمله از یک بند را بدون مقدمه می‌آورند که در بهترین حالت خواننده مجبور به حفظ آن عبارات بدون درک عمیق میشود.
بنده جهت دریافت منطق فقهی متون فقه را با مطالعه متن عربی تحریر الروضه از باب هایی که علاقه بیشتری داشتم شروع کرده و در نهایت هم به مطالعه چند باب اکتفا کردم. مطالعه هم به این صورت بود که ابتدا متن عربی را می‌خواندم و سعی می‌کردم که ترجمه کرده و بفهمم. سپس به کتاب فقه استدلالی مراجعه کرده و ترجمه را می‌خواندم تا بتوانم محتوا را به کلی درک کنم و عبارات سخت عربی را هم با ترجمه تطبیق می‌دادم. این عمل را در صبح انجام داده و سپس در عصر سعی می‌کردم صرفا با مطالعه دوباره متن عربی همان بخش مروری بر محتوای خوانده شده داشته باشم.
من گمان می کنم اگر کسی فرصت زیادی داشته باشد مطالعه متن اصلی فقهی بهتر و راحت تر هست. اما خود بنده پس حدود دو هفته که به این روش پیش رفتم تمرکز خود را بر کتاب صفر تا صد متون فقه آقای سینجلی گذاشتم و پس از مطالعه روزنامه وار اکثر باب ها به مطالعه عمیق هر باب و زدن تست های مربوطه از کتاب ۱۱۰۰ تست ایشان پرداختم.
در نهایت برای جمع بندی نیز از کتاب متون فقه نموداری آقایان صیادی و نرگسیان استفاده کردم که علیرغم کامل نبودن خواندنش خالی از لطف نیست.
مطالعه متون فقه بسیار کند پیش میرود و مسائل و مشکلات خاص خودش را دارد اما متون فقه درسی است که ارزش سرمایه گذاری بسیاری دارد چرا که متن فقهی عموما مشخص و محدود به منبعی مشخص است و طراح معمولا خارج از آن، متن جدیدی ارائه نمی‌دهد که این مسئله ارزش سرمایه گذاری در این درس را در نسبت به درسی مثل حقوق بین الملل که واقعا منبع مشخصی ندارد بالا می‌برد و موضوع دیگر آنکه متون فقه علیرغم آنکه ضریب یک دارد به علت اینکه عموما توسط اکثر داوطلبان جدی گرفته نمی‌شود، بسیار ترازآور است.
متون حقوقی:
در شروع زبان من در سطح متوسط بود به همین خاطر ابتدا با دوره بنیادین آقای طاهر حبیب زاده آغاز کردم و تا اول جلسه دوم دوره ایشان را پیگیری کردم. اما حقیقت این است که این دوره علیرغم اینکه دوره بسیار خوبی جهت زبان آموزی هست، مناسب ایام کنکور نبوده و محتوای آن نیز کنکوری نیست و برای فردی که فرصت بسیار و فاصله زیادی تا کنکور دارد مفید هست، هرچند که باز هم برای کنکور کافی نیست.
حقیقت این است که رویکرد ترجمه محور که مبتنی بر ادراک تمام متن است در جلسه آزمون جواب نمی‌دهد و شرایط خاص آزمون و جدید بودن متن ها و واژه اجازه نمی دهد که شما کل متن را به خوبی درک کنید و به سوالات پاسخ دهید. اگر این کار را هم بتوانید بکنید باز زمان بسیار زیادی از شما صرف این کار خواهد شد.
من پس از رها کردن دوره آقای حبیب زاده ابتدا دفترچه ۵۰۴ واژه متون حقوقی انتشارات دوراندیشان را مطالعه کردم و همزمان متون حقوقی مختلف را می‌خواندم که کمی با زبان متن حقوقی آشنا شوم.
در ادامه دوره متون حقوقی آقای احسان امیربیک را تهیه کردم و از تابستان به صورت بسیار آهسته و پیوسته با این دوره تست های سالهای گذشته را تمرین می‌کردم و هدفم این بود که بتوانم فارغ از ترجمه و درک متن به میزان قابل توجهی از سوالات کنکور پاسخ دهم که این اتفاق هم افتاد و من هیچکدام از متن های کنکور را جز چند جمله ای ترجمه نکردم و باز توانستم درصد ۷۳.۳۳ را کسب کنم. روش های ایشان شاید همیشه جوابگو نباشد اما منطق مواجهه با متون حقوقی به مثابه یک بازی را به شما می‌آموزد.
بنابراین گمان می کنم اگر فردی فرصت بسیار زیادی دارد بهتر است به سراغ تقویت پایه ای زبان حقوقی خود برود و به تکنیک ها نگاه تکمیلی داشته باشد اما در غیر اینصورت بهتر است به زبان صورت یک بازی مثل پازل نگاه کرد که قرار است آن را بدون ترجمه حل کرد
پرسش های آزمون چقدر با انتظار شما مطابقت داشت؟ نکته ای در شیوه طراحی پرسش ها یا منابع مورد استناد بود که شما را غافلگیر کرده باشد؟
آزمون در بسیاری از موارد اصلا مطابق انتظار بنده نبود. یعنی طراح در این آزمون به نوعی تغییر رویه داده بود.
به عنوان مثال در درس حقوق اساسی همیشه تقریبا تعداد سوالات اساسی ۱ و ۲ برابر بود لیکن در این آزمون بجز چند سوال اندک از اساسی ۱ باقی سوالات از اساسی ۲ بوده و با تمرکز ویژه بر متن قانون اساسی طرح شده بود و حتی برخلاف شیوه مرسوم از نظریات تفسیری هم سوال نیامده بود. انتظار می‌رفت از قوانین مهم تغییر یافته نظیر قانون انتخابات مجلس هم سوالاتی طرح شود که این اتفاق رخ نداد. در مجموع درس اساسی امسال بسیار ساده طرح شده بود.
یا در درس حقوق اداری نیز انتظار می‌رفت که از قوانین جدید مهم تغییر یافته نظیر قانون دیوان عدالت اداری سوالات بیشتر و جدی تری طرح شود که اینطور نبود.
درس حقوق بین الملل هم بر خلاف رویه توجه ویژه و اساسی به تاریخ و مبانی حقوق بین الملل شده بود و از سوی دیگر از تحولات جدی آن روز ها نظیر جنگ غزه، جنگ اوکراین، درگیری با پاکستان و … هم سوالی طرح نشد. منبع اصلی طراح هم به طور واضح کتاب دوجلدی جدید دکتر بیگ زاده بود و برخی سوالات عینا متن کتاب بوده و بعضا از مسائلی سوال آمده بود که من بجز کتاب ایشان در جای دیگری آن را نیافتم.
درس متون فقه همچنان مبتنی بر ترجمه بود لیکن نوآوری هایی نظیر معنی واژه نیز به کار رفته بود.
درس متون حقوقی هم بسیاری از رویه های خود نظیر ترتیب سوالات و نسبت آن با متن را تغییر داده بود و بیشتر سوالات همچنان از مهارت اسکن بود.
برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد انتخاب شما کدام دانشگاه بود؟ چرا؟
پس از مشورت هایی که داشتم، دانشگاه شهید بهشتی را انتخاب کردم.
چه توصیه ای برای داوطلبان این آزمون دارید؟
حقیقت این است که من در جایگاهی نیستم که بخواهم توصیه ای داشته باشم و هر کسی راه و روشی که گمان می کند درست است را باید دنبال کند و واقعا نسخه واحدی برای همه وجود ندارد، لیکن من از اینکه سعی کردم در طول دوران کنکور از این روند لذت ببرم، خوشحال هستم. به عنوان مثال سعی کردم نسبت به مسائل روز سیاست داخلی و خارجی بی‌تفاوت نباشم و ارتباطی بین آنچه مطالعه می کنم و دنیای واقعی برقرار کنم. چند باری پیش آمد که مدت طولانی نتوانستم مطالعه کنم به عنوان مثال چند هفته به کلی درس را کنار می‌گذاشتم و به چیزهایی که علاقه بیشتری داشتم مشغول می‌شدم، اما در نهایت سعی می‌کردم دوباره خود را بازیابی کنم و دوباره برنامه ریزی جدید انجام دهم. مسئله دیگر آنکه من به برنامه ریزی های طولانی مدت اعتقادی ندارم، به همین خاطر برنامه ریزی های خود را دو هفته ای انجام داده و سرفصل هایی که باید طی این مدت مطالعه کنم را مشخص می‌کردم سپس هر روز میزان مطالعه و چیز هایی که مطالعه کرده بودم را یادداشت کرده و با اهداف از پیش تعیین شده می‌سنجیدم.
پس از شروع آزمون های مدرسان شریف تقریبا با برنامه آزمون های این موسسه پیش رفتم، هرچند که برنامه آزمونی موسسه مذکور بودجه بندی و توزیع محتوایی متناسبی ندارد و در برنامه مذکور تغییراتی اعمال می‌کردم.
و کلام آخر اینکه رتبه تک رقمی کنکور ارشد شدن اتفاق خیلی خاصی نیست به همین خاطر بهتر است از مسیر لذت برده و اگر خسته شدیم، کمی به خود استراحت داده و با توکل بر خدا دوباره آغاز کنیم و ناامید نشویم.
در انتها پس از شکرگزاری به درگاه ایزد منان از خانواده‌ام که با شکیبایی در این مسیر مرا یاری دادند تشکر می‌کنم.
همچنین از سه تن از اساتید و سه تن از دوستانم بسیار بسیار متشکرم. ابتدا دکتر محسن خلیلی گرامی استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی که شروع علاقه من به حقوق عمومی به واسطه آثار و درسگفتارهای ایشان بود. همچنین دکتر جعفر شفیعی سردشت استاد حقوق عمومی و دکتر اعظم امینی استاد حقوق بین الملل دانشگاه فردوسی که در این مسیر همواره پشتیبان و پاسخگوی سوالات و مشکلات بنده بودند.
و برادر عزیز و گرانقدرم آقا احمدرضا سلطانیان رتبه ۱۵ حقوق عمومی کنکور ۱۴۰۳ که برادرانه در این مدت در فراز و نشیب‌های مسیر مشاور، پشتیبان و باعث دلگرمی بنده بودند و این سیاهه حاوی نکات و تجارب ارزنده ایشان نیز می‌باشد. همچنین دوست عزیزم آقا محمد توانا رتبه ۱ حقوق بین الملل کنکور ۱۴۰۳ که در زمینه حقوق بین الملل کمک شایانی به بنده نمودند و آقا امیرعباس خورشیدی رتبه ۱ حقوق عمومی ۱۴۰۲ که نقشه راه را برایم ترسیم نموده و از هیچ کمکی دریغ نکردند. به امید ایرانی برای همه ایرانیان. خدانگهدار
