گفت‌وگو با محمد حسن‌زاده رتبه ۲ رشته فقه و حقوق در آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۰

پایگاه خبری اختبار- محمد حسن زاده، متولد ۱۳۷۵ و فارغ‌التحصیل کارشناسی مهندسی هوافضا از پردیس دانشگاه صنعتی شریف است که در آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۰ موفق به کسب رتبه ۲ گرایش فقه و حقوق شده است.

با او درباره نحوه کسب آمادگی برای این آزمون گفت‌وگویی داشتیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

لطفا مختصری درباره پیشینه تحصیلی و شغلی‌تان بفرمایید.

محمد حسن زاده هستم. در حال حاضر دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و حقوق دانشگاه تهران، طلبه سطح سه (کارشناسی ارشد) حوزه علمیه قم هستم. پیش تر دانشجوی کارشناسی مهندسی هوافضا بوده ام. سال ۱۴۰۰ با شرکت در کنکور ارشد توانستم رتبه ۲ را کسب کنم.

اولین‌بار بود در آزمونی مرتبط با رشته فقه و حقوق شرکت می‌کردید؟

در آزمون کارشناسی ارشد برای اولین‌بار شرکت می‌کردم اما تقریبا ۴ سال پیش در زمان ریاست آیت الله آملی لاریجانی بر قوه قضائیه، در امتحان موسسه فقه‌القضاء ایشان شرکت کردم که توانستم در آزمون های تستی و تشریحی موفق شوم و بعد از حدود ۲ سال وارد کارآموزی و قضاوت شوم. اما علاقه ی چندانی نداشتم و انصراف دادم.

این موسسه برای تربیت قضات از طریق حوزه علمیه ایجاد شده بود که از شرایط پذیرش در آن پس از رفتن آقای لاریجانی از قوه قضاییه اطلاع چندانی ندارم.

آزمون ورودی این موسسه شامل یک مرحله تستی و یک مرحله تشریحی بود که به نظرم به مراتب از آزمون کارشناسی ارشد سخت تر بود.

انگیزه شما از تغییر رشته چه بود؟ آیا با چالشی در زمینه تغییر رشته و مطالعه دروس مواجه شدید؟

اگرچه در دبیرستان رشته ریاضی فیزیک خواندم و همیشه اساتیدم مرا از تغییر رشته نهی و منصرف می کردند، اما علاقه زیادی به مطالعه دروس فقهی و حقوقی داشتم و همین موضوع سبب شد رشته فقه و حقوق را انتخاب کنم و به موازات علوم مهندسی پیش بروم.

خیلی از مخاطب‌های ما احتمالا تصوری از تحصیل در حوزه علمیه ندارند. شما که هم در دانشگاه برجسته‌ای مثل صنعتی شریف تحصیل کرده‌اید، هم در حوزه علمیه و حالا هم دانشجوی دانشگاه تهران هستید، چه تفاوت‌هایی میان این دو فضای آموزشی می‌بینید؟

فضای درسی حوزه علمیه با دانشگاه تفاوت های زیادی دارد و واحد های بسیار زیادی را باید گذراند تا مدرک کارشناسی را گرفت. در دانشگاه تعداد واحد های کارشناسی مثل هوافضا و… ۱۳۰ تا ۱۴۰ واحد است اما در حوزه ی علمیه بعد از گذراندن ۴۰۰ واحد و چند امتحان شفاهی فرد می‌تواند مدرک سطح یک و دو یا کارشناسی را دریافت کند که این امر باید حتما اصلاح شود.

طبیعتا در دروس حقوقی آنهایی که در حوزه درس خوانده اند تسلط بسیار بالایی دارند چون تمامی اصول و ریشه های حقوق مدنی و جزا و… را به طور کامل آموخته اند و وقتی به دانشگاه می آیند فقط به مرور درس ها می پردازند. البته رویکرد پژوهش‌محور دانشگاه ها به ندرت در حوزه علمیه پیدا می‌شود که می تواند از نقاط ضعف حوزه باشد.

انگیزه‌تان از تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد چه بود؟

همیشه در خیالم کنکور و درس خواندن در دانشگاه های معتبر، کار نشدنی به حساب می آمد و خیلی وقت ها استاد ها و اطرافیان می گفتند که تو نمی توانی و… همین حرف ها باعث شد تا پا به آزمون بگذارم. البته قبلا نیز در آزمون قضاوت موسسه آیت آقای لاریجانی نیز شرکت کرده و پذیرفته شده بودم اما علاقه ای به قضاوت نداشتم.

از چه زمان و در چه شرایطی مطالعه را شروع کردید؟ امکان مطالعه تمام‌وقت را داشتید یا احیاناً شاغل بودید؟

من برای آزمون ارشد خیلی دیر شروع کردم. حتی به ثبت نام اولیه نیز  نرسیدم و در فرصت ویرایش توانستم ثبت نام کنم. سال ۱۴۰۰ سال سختی برای من بود. از طرفی در سطح عالی حوزه درس می خواندم و از طرف دیگر دانشجوی پردیس رشته مهندسی هوافضای دانشگاه صنعتی شریف نیز بودم. لذا وقت زیادی برای مطالعه آزمون ارشد آن هم در آن مدت زمان کم نداشتم. به همین دلیل زمان بسیاری را روی پیدا کردن منابع گذاشتم. مهم‌ترین سختی و دشواری آزمون کارشناسی ارشد، پیدا کردن منبع است. به نظر من کسی که بتواند بهترین منابع را پیدا کند، نصف راه را رفته است.

منابع مطالعاتی‌تان چه بود؟

برای اصول فقه، کتاب الموجز آقای سبحانی را خواندم و برای متون فقه، کتاب فقه استدلالی. هر دو کتاب واقعا خوب بودند؛ متون فقه را ۸۳.۳۳ درصد و اصول فقه را ۷۲.۲۲ درصد زدم. برای زبان عربی حتی نیم ساعت هم مطالعه نکردم و این درس را ۴۰ درصد زدم.

با توجه به محدودیت وقت درس زبان انگلیسی را سفید گذاشتم و هیچ سوالی را پاسخ ندادم. البته زبان انگلیسی ام هم خیلی خوب نبود.

آزمون امسال در شرایط خاصی برگزار شد. این شرایط خاص روی شیوه مطالعه شما چه اثری داشت؟ بی‌انگیزه نشدید در مطالعه؟

به تعویق افتادن آزمون برای من خیلی خوب بود؛ چرا که تا قبل تعویق آزمون بسیار اندک مطالعه کرده بودم و باعث شد فرصت بیشتری برای مطالعه در اختیار داشته باشم. البته لازم به ذکر است از همان روز آزمون کارشناسی ارشد به بیماری کرونا مبتلا شدم و تا دو سه هفته در قرنطینه ماندم.

برای ادامه تحصیل کدام دانشگاه را انتخاب کردید؟

انتخاب اول من دانشگاه تهران بود و انتخاب دومم دانشگاه شهید بهشتی که درنهایت همان دانشگاه تهران در رشته فقه و حقوق گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی پذیرفته شدم.