آئین نامه کمیسیون عفو و بخشودگی مصوب ۱۳۵۹
این آیین نامه منسوخ شده است
آیین نامه کمیسیون عفو، تخفیف و تبدیل مجازات مصوب ۱۳۸۷ را از اینجا بخوانید
ماده ۱ ـ در اجرای ماده ۵۶ قانون مجازات عمومی دایر بر تخفیف یا تبدیل کیفر جرائم غیرسیاسی به ترتیب زیرین:
الف ـ به مناسبت عید نوروز و آغاز سال
ب ـ ۲۲بهمن روز پیروزی انقلاب
ج ـ ۱۲ فروردین سالروز تأسیس جمهوری اسلامی ایران
د ـ مبعث حضرت رسول اکرم (ص)، ۲۷ رجب المرجب
ﻫ ـ به مناسبت جشن پانزدهم شعبان
و ـ عید قربان (دهم ذیحجه)
ز ـ به مناسبت سالروز جهانی حقوق بشر (۱۹ آذرماه) کمیسیونی تحت نظر و به دعوت رئیس اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی با شرکت مدیرکل قضائی وزارت دادگستری و دادستان تهران و یا نماینده او و دادستان ارتش یا نماینده او (در مواردی که عفو و بخشودگی مربوط به پرونده های ارتش باشد) و رئیس یا مدیرکل اداره حقوقی و رئیس یا مدیر کل سازمان امور زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی و رئیس انجمن حمایت از زندانیان تشکیل می شود و جلسات این کمیسیون با حضور حداقل چهار عضو رسمیت خواهد داشت.
تبصره ـ علاوه بر موارد بالا در صورت اقتضا به پیشنهاد رئیس دیوان عالی کشور، یا رئیس شورای سازمان امور زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی (هرگاه طبق اعلام رئیس اداره عفو و بخشودگی تعداد پیشنهادات عفو واصله به اداره عفو و بخشودگی به ۲۵ فقره برسد) جلسه فوق العاده کمیسیون به دعوت رئیس اداره عفو و بخشودگی از اشخاص مندرج در ماده یک تشکیل می شود تا به پیشنهادها رسیدگی و اتخاذ تصمیم کند، چنانچه کسی مشمول عفو و بخشودگی شناخته شود پس از انجام تشریفات قانونیاز عفو برخوردار خواهد شد.
ماده ۲ ـ پیشنهاد عفو برحسب مورد از طرف دادسرای عمومی یا دادسرای نظامی که حکم محکومیت به دستور او اجراء می شود به عمل می آید و در کمیسیون مقرر در ماده یک مورد رسیدگی قرار می گیرد.
ماده ۳ ـ دادسرای عمومی و دادسرای نظامی عفو محکوم علیه را وقتی پیشنهاد می کند که شرائط زیرین موجود باشد.
۱ ـ در مورد مجازات اعدام محکوم علیه در زندان باشد، چنانچه در فاصله صدور حکم لازم الاجراء و اجرای حکم، محکوم به اعدام درخواست عفو نماید به درخواست رئیس شورای سازمان امور زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی در کمیسیون فوق العاده مطرح و رد یا قبول درخواست عفو ظرف ۱۵ روز اعلام خواهد شد و تا اعلام نتیجه از طرف کمیسیون فوق العاده عفو و بخشودگی اجرای حکم اعدام به تأخیر خواهد افتاد.
۲ ـ در مورد مجازات حبس ـ مجازات در حال اجراء باشد و از حبس دائم ده سال و از حبس جنائی درجه یک دو سال و از حبس جنائی درجه ۲ شش ماه و از حبس جنحه ای یک پنجم به موقع اجراء گذاشته شده و مجازات در روحیه محکوم علیه مؤثر واقع و موجب تنبه او شده باشد.
۳ ـ در محکومیت به جزای نقدی محکوم علیه به علت عجز از پرداخت محکوم به در زندان باشد.
۴ ـ در تمامی موارد مذکور زندانی نسبت به پرداخت ضرر و زیان مورد حکم اقدام کرده یا قراری در این خصوص گذاشته یا رضایت مدعی خصوصی را جلب کرده باشد.
تبصره ۱ ـ مجازات حبس ناشی از عدم پرداخت محکوم به در محکومیت های به جزای نقدی و ضرر و زیان ناشیه از جرم سازمان امور زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی مکلف است وضعیت مالی محکوم علیه را به وسیله مددکاران اجتماعی تحقیق نماید تا چنانچه محکوم علیه امکان پرداخت جزای نقدی را نداشته باشد مراتب را با مدارک کافی به وسیله رئیس اداره عفو و بخشودگی در کمیسیون عادی یا فوق العاده مطرح و نظر کمیسیون را درمورد عفو بقیه محکومیت ناشی از جزای نقدی را درخواست نماید.
تبصره ۲ ـ چنانچه محکوم علیه با توجه به عدم امکانات قادر به پرداخت ضرر و زیان مورد حکم نباشد به هر طریق ممکن به سازمان امور زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی با احراز ندامت محکوم علیه نسبت به پرداخت ضرر و زیان مورد حکم در حق زیان دیده کوشش خواهد کرد و پس از توفیق در جلب رضایت زیان دیده درخواست عفو به ترتیب مقرر در تبصره یک در کمیسیون های عادی یا فوق العاده عفو و بخشودگی مطرح و اتخاذ تصمیم خواهد شد.
تبصره ۳ ـ تشخیص میزان بخشودگی با توجه به ضوابط فوق و اوضاع و احوال محکوم علیه با کمیسیون خواهد بود.
ماده ۴ ـ دادسرای عمومی یا دادسرای نظامی در مورد کسانی که به هر صورت یکبار از بخشودگی استفاده کرده اند پیشنهاد عفو نخواد کرد.
تبصره ـ محکومینی که مجازات اعدام آنها با اعطاء یک درجه عفو به حبس دائم تبدیل شده در صورت استحقاق، یا احراز شرائط مندرج درماده ۳ این آئین نامه می توانند فقط یک بار دیگر از عفو استفاده نمایند، در این صورت مجازات آنان به حبس جنائی درجه یک که از ۱۲ سال کمتر نباشد تبدیل خواهد شد.
ماده ۵ ـ دادسرای عمومی یا دادسرای نظامی به ضمیمه پیشنهاد خود رونوشت کیفرخواست و دادنامه محکومیت و دادنامه فرجامی یا گواهی قطعیت رأی دادگاه و گذشت نامه زیان دیده از جرم را (در صورتی که وجود داشته باشد) به اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی ارسال خواهد داشت.
ماده ۶ ـ در پیشنهاد عفو باید مطالب زیر درج شود:
۱ـ هویت و سن مجنی علیه (در مورد جرائم نسبت به افراد).
۲ ـ تاریخ شروع اجراء مجازات و مدتی که محکوم علیه قبل از آن زندانی بوده است.
۳ ـ تعداد عائله محکوم علیه و گزارش درباره معیشت آنان.۴ـ میزان تأثیر اجرای مجازات در روحیه محکوم علیه.۵ ـ جهات پیشنهاد عفو بطور کلی.
۶ـ اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی وزارت دادگستری دارای دفتری خواهد بود که پیشنهادهای عفو با ذکر خصوصیات آن به محض وصول به ترتیب در آن ثبت و تدریجاً در کمیسیون عفو و بخشودگی مطرح می شود دفتر مزبور دارای ستونهائی خواهد بود که تاریخ طرح پیشنهاد در کمیسیون دفتر مزبور دارای ستونهائی خواهد بود که تاریخ طرح پیشنهاد در کمیسیون و مفاد تصمیم آن و تاریخ تصویب نهائی و تاریخ و شماره ابلاغ عفو و بخشودگی به مراجع مربوط یا به شخص محکوم علیه در آنها درج شود.
ماده ۸ ـ اظهارنظر کمیسیون عفو و بخشودگی یا مقام تصویب کننده یا ناظر به آراء کمیسیون درباره رد یا قبول پیشنهاد عفو به هر صورت باید صریح و مدلل باشد.
ماده ۹ ـ رد پیشنهاد عفو مانع طرح مجدد آن در کمیسیون عادی دوره بعد نخواهد بود.
ماده ۱۰ ـ پیشنهاد عفو در فهرست جامعی که از طرف اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی تهیه می شود به ترتیب درج و حداقل ده روز قبل از روزهای مذکور در ماده یک برای ملاحظه ریاست دیوان عالی کشور ارسال می گردد.
ماده ۱۱ ـ رئیس دیوان عالی کشور پس از بررسی تصمیمات کمیسیون عفو و بخشودگی و اخذ توضیحات لازم از نماینده کمیسیون و تصویب مقام رهبری مراتب را برای اجراء تصمیمات گرفته شده به اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی ابلاغ خواهد کرد.
تبصره ـ در کلیه مواردی که فهرست اسامی عفو شدگان به دیوان عالی کشور فرستاده می شود رئیس شورای اداره زندانها یا نماینده به نام سخنگوی کمیسیون مسئول ادای توضیحات لازم و ارائه مدارک رئیس دیوان عالی کشور خواهد بود.
ماده ۱۲ ـ اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری حداکثر ۲۴ ساعت پس از دریافت نتیجه نهائی از رئیس دیوان عالی کشور فهرست اسامی عفو شدگان را به شورای امور زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی تسلیم و رونوشت آن را به دادسراهای پیشنهاد کننده با وسائل ممکنه به فوریت ابلاغ خواهد کرد و تا اجرای تصمیم تأیید شده کمیسیون اصل فهرست در دفتر شورای امور زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی حفظ و در قبال گزارش اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی دایر به اجرای کامل تصمیمات کمیسیون طبق فهرست مذکور جهت بایگانی به اداره عفو و بخشودگی تسلیم خواهد شد.
ماده ۱۳ ـ مقامات یاد شده در ماده ۲ این آئین نامه چنانچه در ارسال اسامی واجدین شرایط عفو و بخشودگی مندرج در این آئین نامه مسامحه ورزند قانوناً مسئول خواهند بود.
ماده ۱۴ ـ از تاریخ تصویب این آئین نامه کلیه آئین نامه هائی که قبلاً مورد عمل بوده ممنوع است.
ماده ۱۵ ـ این آئین نامه مشتمل بر ۱۴ ماده و ۶ تبصره در جلسه مورخ ۲۱/۲/۵۹ شورای سرپرستی وزارت دادگستری به تصویب رسید.
از طرف شورای سرپرستی وزارت دادگستری
