آیین‌نامه اجرایی بند (خ) ماده (۷۱) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت
وزارت جهاد کشاورزی
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت دادگستری
وزارت امور اقتصادی و دارایی
وزارت صنعت، معدن و تجارت
سازمان ملی استاندارد ایران
سازمان برنامه و بودجه کشور
سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۳/۱۲/۱۹ به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی (با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران) و به استناد بند (خ) ماده (۷۱) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، آیین‌نامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین‌نامه اجرایی بند (خ) ماده (۷۱) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران (موضوع ایجاد نظام رهگیری و ردیابی، بسته‌بندی و شناسه دار کردن محصولات خام کشاورزی، دامی، طیور و آبزی و ارزیابی باقیمانده‌ها)
ماده۱ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
۱ـ محصول: هر یک از انواع محصولات خام کشاورزی و فراورده‌های خام دامی.
۲ـ محصولات خام کشاورزی: هرگونه محصول کشاورزی که منشاء گیاهی دارد و به غیر از عملیات کشاورزی، هیچ‌گونه فرآوری دیگری بر روی آن انجام نشده است.
۳ـ فراورده‌های خام دامی: موادی مانند شیر، عسل، تخم پرندگان، تخم آبزیان، گوشت و آلایش خوراکی که در زمان حیات دام، طیور و آبزی یا بعد از کشتار یا صید به دست می آید و برای مصرف غذایی انسان استفاده می‌شود.
تبصره ـ فراورده‌های دامی که برای حفظ، نگهداری و مصرف با روش های صنعتی یا غیرصنعتی، تغییر شکل داده و از حالت خام درآمده باشند، مشمول تعریف فراورده‌های خام دامی نیستند.
۴ـ بسته‌بندی: بهره گیری از پوششی مناسب و مجاز مطابق ضوابط و مقررات مربوط که برای محافظت، نگهداری و نشانه‌گذاری محصول به کار می رود.
۵ ـ شناسنامه دار کردن محصول: تخصیص شناسه و درج آن در نشانه گذاری محصول به شیوه‌های مختلف از جمله برچسب‌گذاری، به منظور ایجاد قابلیت رهگیری و شناسایی محصول در تمام مراحل (از تولید تا عرضه یا صادرات).
۶ ـ شناسنامه محصول: مجموعه‌ای از اطلاعات و عناصر توصیفی محصول (از جمله مشخصات محل و فرآیند تولید و تولیدکننده) برای توصیف مشخصات و ایجاد برداشت مشترک از هر قلم محصول.
۷ـ شناسه محصول: شناسه یکتای مجموعه اطلاعات شناسنامه هر قلم محصول.
۸ ـ نظام رهگیری و ردیابی: سازوکار ایجاد قابلیت شناسایی محصول در تمام مراحل زنجیره تأمین در بستر سامانه‌های مربوط.
۹ـ نشان(برند)سازی: طراحی، ثبت و بهره گیری از یک نشان (برند) تجاری با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
۱۰ـ نشان(برند): عبارت و یا طرح (لوگو) و یا نماد اختصاصی برای شناساندن و متمایز ساختن یک یا چند محصول بسته‌بندی شده از محصولات مشابه تولیدی توسط سایر تولیدکنندگان.
۱۱ـ باقیمانده‌ها: باقیمانده هر یک از سموم کشاورزی و دامپزشکی، نیترات و فلزات سنگین و داروهای دامپزشکی در محصول.
۱۲ـ بیشینه مجاز باقیمانده‌ها: حداکثر غلظت مجاز هر یک از باقیمانده‌ها در محصول، برابر قوانین و مقررات مربوط.
۱۳ـ ارزیابی محصول: بررسی وضعیت باقیمانده‌ها در زنجیره تأمین محصول.
۱۴ـ زنجیره تأمین: کلیه مراحل و فرایندها شامل تولید، نگهداری، بسته‌بندی و عرضه یا صادرات محصول.
ماده۲ـ به منظور شناسنامه دار کردن، رهگیری و ردیابی محصول در زنجیره تأمین، وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با رعایت ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، ضوابط فنی، فرایند و برنامه اجرایی آن را ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، تدوین و اعلام نماید.
تبصره ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف کشاورزی و منابع طبیعی ایران و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی جمهوری اسلامی ایران موظف به همکاری در اجرای این ماده می‌باشند.
ماده۳ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است نسبت به تهیه شناسنامه و فراهم کردن امکان تخصیص شناسه برای محصولات خام کشاورزی و فراورده‌های خام دامی در بستر سامانه‌های رهگیری و ردیابی مربوط اقدام نماید. جدول زمان‌بندی اجرای این برنامه از سوی وزارت جهادکشاورزی به نحوی ارائه می‌شود که تا پایان اجرای قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران عملیاتی گردد.
تبصره ـ سامانه‌های رهگیری و ردیابی محصول که توسط وزارت جهاد کشاورزی با استفاده حداکثری از سامانه‌های موجود حسب مورد، ایجاد، تکمیل و به روزرسانی می شوند، به منظور هماهنگی با سایر دستگاه‌های ذی‌ربط، باید امکان تبادل داده با سامانه جامع یکپارچه‌سازی و نظارت بر فرایند تجارت (سامانه جامع تجارت)، سامانه گمرک و سامانه‌های سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد ایران را دارا باشند و درگاه مورد نیاز جهت دسترسی ذی نفعان موضوع این آیین‌نامه را فراهم کنند.
ماده۴ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است ضوابط، دستورالعمل‌ها و برنامه‌های اجرایی مربوط به عرضه محصول به صورت بسته‌بندی شده را با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد ایران (در خصوص کالاهای دارای استاندارد ملی) و وزارت صنعت، معدن و تجارت و مبتنی بر مقتضیات بازارهای مربوط، ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، تدوین و اجرایی نماید.
ماده۵ ـ کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که به نحوی در زمینه تولید، واردات و عرضه محصول فعالیت دارند، مکلف به اجرای ضوابط و دستورالعمل‌های اعلامی وزارت جهادکشاورزی در خصوص این آیین‌نامه می‌باشند.
تبصره۱ـ کلیه مراکز مرتبط با توزیع محصول از جمله اصناف و شهرداری‌ها موظفند پس از راه‌اندازی سامانه، از عرضه محصولات فاقد شناسه رهگیری و یا محصولات شناسه دار دارای باقیمانده غیرمجاز در مراکز تحت نظارت و مدیریت خود جلوگیری نمایند.
تبصره۲ـ پس از برقراری نظام رهگیری و ردیابی محصولات توسط وزارت جهاد کشاورزی، صرفاً محصولات دارای شناسنامه، مجاز به صادرات بوده و گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف به رعایت مفاد این آیین‌نامه می‌باشد.
ماده۶ ـ تولیدکنندگان محصول و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی مرتبط با زنجیره تأمین این محصولات، در صورت بسته‌بندی، اخذ شناسه محصول و نشان(برند)سازی برای محصولات تولیدی خود، در اولویت بهره‌مندی از مشوق‌ها، حمایت‌های قانونی و تسهیلات اعطایی می‌باشند.
ماده۷ـ به منظور ارزیابی محصول در زنجیره تأمین:
۱ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران، محصولاتی که در نظام رهگیری و ردیابی ثبت شده‌اند را به منظور انجام اقدامات قانونی لازم مورد بررسی و نظارت قرار دهد.
۲ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است محصول خام کشاورزی بسته‌بندی شده شناسنامه دار شده را برای برنامه‌ریزی ارزیابی این محصولات در سطح عرضه، به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران اعلام کند، تا هریک حسب وظایف قانونی مربوط، اقدام نمایند.
تبصره ـ در مورد فرآورده‌های خام دامی، سازمان دامپزشکی کشور مکلف است برنامه ملی پایش باقیمانده‌ها را در سطح تولید و عرضه به طور سالانه تدوین و اجرا نماید.
ماده۸ ـ هرگاه وجود باقیمانده‌ها به میزانی بیشتر از بیشینه مجاز آن در محصول در سطح عرضه، حسب مورد توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان دامپزشکی کشور تشخیص داده شود:
۱ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است حسب گزارش های دریافتی، درباره علت و منشأ آن، بررسی و با توجه به نتایج حاصله، راهکارهای لازم برای پیشگیری از وقوع مجدد این موضوع را اتخاذ و حسب مورد اجرا نماید.
۲ـ تولیدکننده، واردکننده یا عرضه‌کننده محصول (حسب مورد) موظف است نسبت به فراخوان و جمع‌آوری محصول از سطح عرضه و تعیین تکلیف، حسب ضوابط مرجع ذی صلاح قانونی مربوط، اقدام نماید. متخلف از این موضوع، به مرجع صالح قانونی ذی‌ربط، معرفی می‌شود.
تبصره ـ در صورت شناسایی عرضه محصول فاقد شناسه، بسته‌بندی و غیرقابل رهگیری و ردیابی در مراکز توزیع و عرضه، برخلاف ضوابط، دستورالعمل‌ها و برنامه‌های اجرایی وزارت جهادکشاورزی، مرجع قانونی ذی‌ربط، متخلف را به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی می‌کند.
ماده۹ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است به استناد ماده (۱۸) قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب ۱۳۸۹، با درخواست وزارت جهاد کشاورزی برای ترویج فرهنگ مصرف محصولات بسته‌بندی شده و دارای شناسه رهگیری و اطلاع‌رسانی در زمینه تولید و مصرف این قبیل محصولات نسبت به تولید و پخش برنامه‌های آموزشی و ترویجی اقدام نماید.
ماده۱۰ـ سازمان برنامه و بودجه کشور اعتبارات لازم برای اجرای این آیین‌نامه را با پیشنهاد دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و با رعایت بند (ت) ماده (۱۸) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، بند (د) و (هـ) ماده (۲۸) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) مصوب ۱۳۹۳، در لایحه بودجه سنواتی پیش‌بینی می‌نماید.
ماده۱۱ـ وزارت جهادکشاورزی و سازمان ملی استاندارد ایران موظفند گزارش عملکرد اجرای این آیین‌نامه را هر شش ماه یک بار به کمیسیون‌های بهداشت و درمان و کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی ارسال نمایند.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمدرضا عارف
بند (خ) ماده (۷۱) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران
ماده۷۱- به‌منظور اطمینان از تأمین پایدار ذخایر راهبردی با کیفیت دارو، پیش‌بینی و پیشگیری از کمبود دارو و کاهش سهم واردات فوریتی از تأمین نیاز کشور اقدامات زیر در طول اجرای برنامه انجام می‌شود:
خ- وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران پس از ایجاد نظام رهگیری، ردیابی، بسته‌بندی و شناسنامه‌دار کردن و نشان(برند)سازی برای محصولات خام کشاورزی، دامی، طیور و آبزی از سطح مزرعه و دامداری، این محصولات را از نظر باقیمانده سموم کشاورزی، شوره (نیترات) ، فلزات سنگین و باقیمانده داروهای دامی در زنجیره تأمین، جهت انجام اقدام قانونی لازم، ارزیابی و اعلام نماید. آیین نامه اجرائی این بند توسط وزارت جهاد کشاورزی با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران تهیه می شود و به تصویب هیأت وزیران میرسد. وزارت جهاد کشاورزی و سازمان ملی استاندارد ایران مکلفند گزارش عملکرد این بند را هر شش‌ماه یک‌بار به کمیسیون‌های بهداشت و درمان و کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس ارسال نمایند.
