آیین‌نامه‌اجرایی بند (پ) ماده (۷۲) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مصوب ۱۳۹۷/۲/۲۳ هیات وزیران
هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۷/۲/۲۳ به پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به استناد تبصره (۱) بند (پ) ماده (۷۲) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۹۵ـ ، آییننامه اجرایی بند یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
آییننامه اجرایی بند (پ) ماده (۷۲) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
ماده۱ـ به منظور تدوین فهرست رسمی دارویی ایران، کارگروه بررسی و تدوین فهرست دارویی ایران که در آییننامه به اختصار «کارگروه» نامیده می‌شود با ترکیب زیر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (سازمان غذا و دارو) تشکیل می‌گردد:
الف ـ رئیس سازمان غذا و دارو (رئیس کارگروه).
ب ـ معاون درمان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا نماینده تام‌الاختیار.
پ ـ دبیر شورای عالی بیمه سلامت.
ت ـ رئیس سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران یا نماینده تام‌الاختیار.
ث ـ مدیر کل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو.
ج ـ دبیر کمیسیون انجمن‌های علمی گروه پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
چ ـ ده نفر عضو حقیقی شامل شش نفر پزشک در هر یک از رشته‌های مختلف پزشکی از جمله پزشکی داخلی، زنان و زایمان، اطفال، عفونی، اعصاب و روان و سرطان‌شناسی (انکولوژی) و چهار نفر متخصص داروسازی در رشته‌های داروشناسی، داروسازی بالینی، داروسازی صنعتی (فارماسیوتیکس)، اقتصاد و مدیریت دارو.
تبصره۱ـ اعضای حقیقی کارگروه از بین اعضای انجمن‌های علمی گروه پزشکی به پیشنهاد رئیس سازمان غذا و دارو و با حکم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای یک دوره سه ساله انتخاب میشوند.
تبصره۲ـ کلیه اعضای کارگروه باید کاربرگ (فرم) «اعلام تعارض منافع» تدوین شده توسط دبیرخانه کارگروه را تکمیل کنند.
ماده۲ـ جلسات کارگروه حداقل هر دو ماه یک‌بار با حضور رئیس و حداقل نصف به علاوه یک اعضا تشکیل می‌شود و مصوبات آن نیز پس از تصویب دو سوم حاضرین و تأیید وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی لازم‌الاجراء است.
ماده۳ـ وظایف کارگروه شامل موارد زیر است:
الف ـ بررسی درخواست اضافه یا حذف داروها از فهرست رسمی دارویی ایران.
ب ـ روزآمد کردن فهرست رسمی دارویی ایران شامل داروهای بدون نسخه (OTC) و داروهای بیماری‌های نادر (Orphan) .
تبصره ـ اضافه شدن داروهای جدید به فهرست رسمی دارویی ایران باید همراه با ذکر موارد کاربردهای بالینی آنها باشد. کارگروه می‌تواند داروها را برای مصارف بالینی خاص و محدود به فهرست اضافه کند.
ماده۴ـ دبیرکارگروه با حکم رئیس کارگروه انتخاب می‌شود و مسئولیت دبیرخانه کارگروه را بر عهده دارد. وظایف دبیرخانه کارگروه به شرح زیر است:
الف ـ تدوین دستور جلسات کارگروه.
ب ـ ارزیابی اولیه و در صورت لزوم آماده‌سازی پیشنهادهای دریافتی برای طرح در جلسات کارگروه.
پ ـ تهیه منابع و اطلاعات لازم و مرتبط با دستور جلسات کارگروه.
ت ـ دعوت از اعضای کارگروه برای شرکت در جلسات.
ث ـ تنظیم صورت‌جلسات و مصوبات کارگروه جهت ابلاغ به مراجع ذی‌ربط پس از تأیید وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
ج ـ گزارش نحوه اجرای مصوبات کارگروه به رئیس و اعضای کارگروه.
چ ـ تشکیل گروههای تخصصی برای آماده‌سازی دستور جلسات کارگروه.
ح ـ نظر خواهی از افراد متخصص و ارتباط با مراجع ذی‌صلاح ملی و بین‌المللی و مراکز علمی برای امور کارشناسی مرتبط با کارگروه.
ماده۵ ـ دبیرخانه کارگروه می‌تواند نسبت به تشکیل گروههای تخصصی برای بررسی درخواست‌های مربوط به اصلاح فهرست رسمی دارویی ایران اقدام نماید. اعضای گروههای تخصصی از میان اعضای انجمن‌های تخصصی علمی (سه نفر)، اعضای هیأت ممتحنه و ارزشیابی رشته‌های تخصصی (یک نفر) و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی (یک نفر) بعد از تأیید در کارگروه با حکم رئیس سازمان غذا و دارو منصوب میشوند و اثربخشی، کارایی و ایمنی داروها و هزینه اثربخش بودن آنها را برای نظام سلامت کشور بررسی خواهند کرد.
ماده۶ ـ کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی، انجمن‌های تخصصی، مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دارویی می‌توانند پیشنهادهای خود را در مورد اضافه یا حذف کردن داروها و یا اشکال دارویی برای طرح در کارگروه به صورت مکتوب به دبیرخانه کارگروه ارسال کنند. متقاضی موظف است کلیه اطلاعات علمی و دلایل اثباتی مورد نیاز در مورد پیشنهادهای خود را طبق ضوابط ارایهشده از سوی دبیرخانه کارگروه ارسال کند. پیشنهادهای فاقد مستندات علمی مورد نظر، قابل پذیرش نیست.
تبصره۱ـ درخواست متقاضی به همراه کلیه مستندات مورد نیاز پس از طی مراحل کارشناسی در دبیرخانه کارگروه حداکثر ظرف سه ماه در جلسه کارگروه مطرح خواهد شد.
تبصره۲ـ اطلاعات مورد نیاز جهت ارائه درخواست به دبیرخانه کارگروه باید شامل اثربخشی، ایمنی، هزینه اثربخش بودن، اطلاعات فارماکوکینتیکی و فارماکودینامیکی دارو، سابقه تأیید آن توسط مراجع نظارتی معتبر و سابقه مصرف آن در سایر کشورها باشد که به صورت مستند و بر پایه شواهد علمی معتبر ارایه شود. بررسی درخواست‌های اضافه شدن داروها به فهرست رسمی دارویی ایران صرفاً بعد از تأیید هزینه اثربخش بودن آنها برای نظام سلامت کشور انجام خواهد شد.
تبصره۳ـ شرط ورود دارو به فهرست رسمی دارویی ایران، دارا بودن تأییدیه توسط حداقل یکی از سازمان‌های نظارتکننده معتبر جهانی از قبیل سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) ، اتحادیه اروپا و سایر کشورهای دارای سازمان‌های نظارتی مورد تأیید سازمان غذا و دارو و سابقه مصرف آن دارو در کشور سازنده است. در موارد عدم وجود این تأییدیه‌ها کارگروه براساس نتایج مطالعات بالینی به عمل آمده در کشور، تصمیم‌گیری خواهد کرد.
تبصره۴ـ مواردی که برای یک بار در کارگروه مطرح شده و مورد توافق قرار نگرفته است، در صورت ارائه مستندات و شواهد علمی جدید با تشخیص رئیس کارگروه قابل طرح مجدد است.
ماده۷ـ سازمان غذا و دارو موظف است با استفاده از کلیه روش‌های اطلاع‌رسانی از جمله انتشار و یا توزیع الکترونیکی فهرست رسمی دارویی ایران، کلیه انجمن‌های علمی و شاغلین حرفه‌های پزشکی را به نحو مقتضی در جریان آخرین تغییرات فهرست قرار دهد. فهرست کامل رسمی دارویی ایران همراه با تقسیم‌بندی‌های ضروری داروها باید حداکثر هر سه ماه یک‌بار منتشر شود. این فهرست باید شامل اسامی ژنریک یا عمومی داروها، کاربردهای بالینی مورد تأیید کارگروه و اشکال دارویی آنها باشد.
تبصره ـ سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران موظف است فهرست مذکور را در مقاطع زمانی سه ماهه منتشر و اطلاع‌رسانی کند.
ماده۸ ـ تجویز داروهای خارج از فهرست رسمی دارویی ایران، تخلف محسوب و متخلف با توجه به شدت و ضعف عمل ارتکابی و تعدد و تکرار آن، حسب مورد به مجازات‌های مندرج در تبصره (۱) ماده (۲۸) قانون سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۳ـ محکوم می‌شود.
تبصره۱ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است موارد تجویز دارو خارج از فهرست رسمی دارویی ایران توسط پزشکان را که از طریق گزارش واصله از شکایات اشخاص و یا بازرسی احراز شده است، برای رسیدگی و اعمال مجازات‌های مندرج در تبصره (۱) ماده (۲۸) مذکور به سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران معرفی نماید.
تبصره۲ـ سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران موظف است به گزارش‌های دریافتی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و اقدامات به عمل آمده در قبال پزشکان متخلف را ظرف یک ماه از دریافت گزارش اولیه به آن وزارت پاسخ دهد.
تبصره۳ـ توزیع و عرضه داروهای خارج از فهرست رسمی دارویی ایران به هیچ شکل مجاز نیست و متخلفان به مراجع ذی‌صلاح قانونی معرفی خواهند شد.
ماده۹ـ در مواردی که به تشخیص شورایی مرکب از نمایندگان سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان غذا و دارو، کمیسیون انجمن‌های علمی گروه پزشکی و گروه تخصصی مربوط کارگروه، بیماری برای درمان حیاتی خود به دارویی خاص نیاز داشته باشد، سازمان غذا و دارو با دریافت مستندات لازم، مجاز به صدور مجوز تجویز و واردات آن دارو صرفاً برای دوره درمان آن بیمار خاص است. این نوع داروها مشمول سیاست‌های حمایتی (بیمه‌ای و غیر بیمه‌ای با استفاده از منابع دولتی) نمی‌شوند و به صورت مستقیم به بیمار تحویل خواهند شد. عناوین این داروها به عنوان فهرست دارویی موردی شناخته میشوند.
معاون اول رئیس‌جمهور ـ اسحاق جهانگیری
بند پ ماده ۷۲ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران:
فهرست رسمی دارویی ایران بر اساس نظام دارویی ملی کشور توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حداکثر هر سه ماه یک‌بار تدوین و منتشر می‌گردد. تجویز داروهای خارج از فهرست یادشده، تخلف محسوب شده و متخلف با توجه به شدت و ضعف عمل ارتکابی و تعدد و تکرار آن، حسب مورد به مجازات‌های مندرج در تبصره (۱) ماده (۲۸) قانون سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۶/۸/۱۳۸۳ محکوم می‌شود.
