آیین‌نامه اجرایی قانون راجع به ترجمه اظهارات و اسناد در محاکم و دفاتر رسمی
آیین‌نامه اجرایی قانون راجع به ترجمه اظهارات و اسناد در محاکم و دفاتر رسمی مصوب سال ۱۳۱۶ با اصلاحات بعدی
مصوب ۳۱ مرداد ۱۳۷۷ رییس قوه قضائیه
با اصلاحات و الحاقات بعدی
فصل اول- تشکیلات
بخش اول: انتخاب، اشتغال، تمدید
الف: ترتیب انتخاب
ماده ۱ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- قوه قضائیه در صورت نیاز از طریق روزنامه‌های کثیرالانتشار از داوطلبان واجد شرایط مترجمی رسمی دعوت می‌نماید تا درخواست خود را ظرف مهلت معینه در تهران به اداره امور مترجمان رسمی قوه قضائیه از طریق پست ارسال نماید.
ماده ۲– درخواست مترجمی رسمی باید دارای پیوستهای زیر باشد:
۱- یک برگ تصویر مصدق از کلیه صفحات شناسنامه.
۲- ۲قطعه عکس ۴*۳
۳- تصویر مصدق بالاترین مدرک تحصیلی (داوطلبانی که تحصیلاتی در ارتباط با زبان مربوط دارند درشرایط مساوی از اولویت برخوردار خواهند بود).
۴- گواهی عدم سوء پیشینه (برای کارمندان رسمی دولت گواهی اداره مربوطه مبنی بر اشتغال کافی است)
۵- گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر.
ماده ۳ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- درخواست مترجمی رسمی به ترتیب تاریخ وصول در دفتری ثبت و برای هر داوطلب پرونده جداگانه‌ای تشکیل می‌شود. اداره امور مترجمان رسمی قبل از صدور پروانه مترجمی رسمی از طریق دادگستری محل و یا به طریق مقتضی دیگر درباره صلاحیت داوطلب تحقیق به عمل آورده، نتیجه را در پرونده وی منعکس می‌نماید.
ماده ۴ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- اداره امور مترجمان رسمی پرونده داوطلبان را در کمیسیونی مرکب از رئیس یا معاون اداره امور مترجمان رسمی و یک نفر که به زبان خارجی مربوطه تسلط کامل داشته باشد و یک نفر از قضات به انتخاب معاونت حقوقی و توسعه قضایی ریاست قوه‌قضائیه مطرح می‌سازد و واجدین صلاحیت را با تعیین تاریخ برای شرکت در امتحان دعوت می‌کند. دعوت کتباً و حداقل یک ماه قبل از تاریخ امتحان به عمل می‌آید.
ماده ۵ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- امتحان در تهران در تاریخ معین که از طرف اداره امور مترجمان رسمی به وسیله روزنامه‌های کثیرالانتشار اعلام می شود زیر نظر اداره کل امور حقوقی و اسناد و امور مترجمین قوه قضائیه در دو مرحله عمومی و تخصصی زبان به عمل خواهد آمد.
تبصره- هیأت ممتحنه از سه نفر اشخاص متبحر در زبان مورد نظر به انتخاب اداره امور مترجمان رسمی تشکیل می‌گردد. در صورت عدم دسترسی به تعداد مذکور، ممکن است از تعداد کمتر استفاده شود.
ماده ۶- امتحان عمومی زبان به صورت کتبی و طرح سئوالات چهارگزینه‌ای در سطح تافل در زبان انگلیسی و هم سطح آن در سایر زبان ها خواهد بود.
سئوالات امتحان به صورت تشریحی از بان فارسی به زبان مورد نظر و بالعکس خواهد بود.
تبصره ۱- داوطلبانی که در امتحان مرحله عمومی حد نصاب نمره قبولی را احراز نکرده باشند می‌توانند درخواست تجدید نظر بدهند. در این مرحله ورقه امتحان توسط استاد مصحح بازبینی خواهد شد.
تبصره ۲- برای انجام امتحان مرحله عمومی از بانک سئوالات که به همین منظور تشکیل می‌گردد استفاده خواهد شد.
تبصره ۳– استفاده از فرهنگ لغات در امتحانات تخصصی تشریحی مجاز است.
ماده ۷ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- سئوالات امتحان مرحله تخصصی به صورت ترجمه از زبان فارسی به زبان خارجی و بالعکس‌می‌باشد و طرح سئوالات و تصحیح اوراق امتحان زیر نظر کمیسیون مذکور در ماده (۵) و توسط هیأت ممتحنه مذکور در تبصره ماده (۵) صورت میگیرد و نمره‌ای که به هر یک از دو مرحله داده می‌شود از عدد۱۰۰ منظور می‌گردد و نمره هر ورقه در ذیل یا ظهر آن به حروف و عدد ثبت شده و به امضای هیأت ممتحنه می‌رسد.
تبصره ۱ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- حداقل نمره قبولی برای هر یک از دو امتحان ۵۰ خواهد بود و درصورتی که در رشته مورد نیاز هیچیک از داوطلبان نمره مذکور را به دست نیاورد و نیاز مبرمی وجود داشته باشد اداره کل حقوقی و اسناد و امور مترجمان رسمی می تواند با موافقت معاونت حقوقی و توسعه قضایی نمره کمتری را هم بپذیرد.
تبصره ۲ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- هر داوطلب می‌تواند در خواست اعتراض به ورقه خود را ظرف مهلت ۲۰ روز از تاریخ اعلام نتیجه امتحان کتبی به اداره امور مترجمان رسمی تسلیم نماید و رئیس اداره امور مترجمان رسمی می‌تواند ورقه داوطلب را به شخص یا هیأت ممتحنه دیگری واگذار نماید.
ماده ۸- در اصلاحات ۱۳۸۴/۹/۸ حذف شده است.
ماده ۹ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- اداره امور مترجمان رسمی از قبول شدگان درامتحانات کتبی برای مصاحبه دعوت می نماید. مصاحبه زیر نظر کمیسیون مذکور در ماده (۴) انجام میگیرد و قبول شدگان در مصاحبه برای کارآموزی معرفی می شوند.
تبصره ( الحاقی ۱۳۸۴/۹/۸)- اعضاء رسمی هیأت علمی دانشگاه های معتبر که دارای درجه دکتری در رشته زبان مورد نظر بوده و در آن رشته تدریس می نمایند از شرکت در امتحان و کارآموزی معاف میباشند و نیز داوطلبانی که در رشته زبان مورد تقاضا دارای درجه فوق لیسانس یا دکتری باشند ، از شرکت در امتحان عمومی معاف خواهند بود.
ماده ۱۰ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- انتخاب شدگان باید حداقل ۳ ماه نزد یک مترجم رسمی همان زبان که حداقل ۱۰ سال تجربه مترجمی رسمی داشته باشند با معرفی داوطلب و تأیید مترجم رسمی مذکور و اداره امور مترجمان رسمی کارآموزی نموده و کارآموز باید در مدت کارآموزی زیر نظر مترجم سرپرست خود گواهی اتمام دوره کارآموزی و پیشرفت تجربی را از مترجم سرپرست خود اخذ نماید. در غیر این‌صورت دوره کارآموزی برای یک باردیگر تمدید خواهد شد.
تبصره- در رشته هایی که سابقه مترجمی رسمی کمتر از ۱۰ سال است، شرط مقرر در فوق از حیث مدت ۱۰ سال رعایت نخواهد شد.
ماده ۱۱ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- قبول شدگان در حضور کمیسیون مذکور در ماده (۴) به شرح زیر سوگند یاد می‌کنند:
«به خداوند متعال سوگند یاد می‌کنم که در امر ترجمه قلم و زبان خود را جز به راستی و حقیقت به کارنبرم و در سمت مترجمی راز دار و امین باشم.»
پس از انقضای مدت کارآموزی و ارائه گواهی، اداره امور مترجمان رسمی بر حسب تخصص داوطلب پروانه مترجمی رسمی تخصصی والا پروانه مترجمی رسمی به نام داوطلب صادر و پس از الصاق تمبر به مبلغ مقرر قانونی به آنان تسلیم می‌کند پروانه مترجمی باید دارای عکس و نمونه امضاء باشد.
ب: محل و شرایط اشتغال
ماده ۱۲- مترجم رسمی در غیر حوزه قضایی محل و آدرسی که در پروانه وی منعکس می‌باشد حق اشتغال ندارد و در صورت عدم اقامت در محل مذکور پروانه تمدید نخواهد شد.
ماده ۱۳ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- اداره امور مترجمان رسمی در صورت نیاز مشخصات کامل مترجمان را به وسیله روزنامه رسمی و دفترچه‌های مخصوص منتشر می‌کند.
ماده ۱۴ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- مترجم رسمی حق تغییر محل کار را از حوزه‌ای که در پروانه وی درج گردیده به حوزه دیگرندارد و هرگونه تغییر محل از شهرستان به تهران به تقاضای مترجم رسمی و موافقت کتبی رئیس دادگستری و اداره امور مترجمان رسمی پس از موفقیت در امتحان شفاهی و مصاحبه و تصویب معاونت حقوقی و توسعه قضایی رئیس قوه قضائیه ممکن خواهد بود و مراتب در پروانه مترجمی درج خواهد گردید.
ماده۱۵ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- مترجم رسمی می‌تواند فقط یک دارالترجمه یا مؤسسه ترجمه رسمی دایر نماید. در غیراین‌صورت به عنوان متخلف از ادامه کار وی توسط اداره امور مترجمان رسمی قوه قضائیه جلوگیری به عمل خواهدآمد.
تبصره (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- اداره امورمترجمان رسمی موظف است علاوه بر تعقیب قانونی مسؤول یا مسؤولین دارالترجمه هایی که‌برخلاف مقررات این آیین نامه دایر هستند از ادامه فعالیت آنها با کمک نیروی انتظامی جلوگیری به عمل‌آورد.
ماده ۱۶ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- دایر کردن مؤسسه‌ای با نام دارالترجمه یا تحت عنوان دیگر که بدون مسؤولیت رسمی یک نفر دارنده پروانه رسمی مترجمی به امر ترجمه اشتغال داشته باشد، ممنوع است و مدیران و مسؤولین این گونه مؤسسات طبق مقررات کیفری با اعلام اداره امور مترجمان رسمی تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.
ج: تمدید پروانه
ماده ۱۷ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- مترجم رسمی باید با در دست داشتن مفاصاحساب مالیاتی سنوات گذشته یا گواهی مراجعه به دارایی به منظور تصفیه حساب مالیاتی، هر سه سال یک نوبت در اردیبهشت ماه برای تمدید پروانه خود به اداره امور مترجمان رسمی مراجعه نماید، در صورتی که موجبی برای عدم تمدید نباشد پس از الصاق تمبر به مبلغ مقرر قانونی پروانه وی برای سه سال توسط اداره امور مترجمان رسمی تمدید می‌شود. اداره امور مترجمان رسمی و دادگستری‌شهرستان از تصدیق امضای مترجمی که پروانه وی تمدید نشده ممنوع میباشند، اداره امور مترجمان رسمی تمدید پروانه را به دادگستری اطلاع می‌دهد.
بخش دوم- شورای عالی ترجمه
ماده ۱۸ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- نظر به ماده (۹) این قانون شورایی تحت عنوان «شورای عالی ترجمه» به ریاست معاونت حقوقی و توسعه قضایی رئیس قوه قضائیه تشکیل می‌گردد.
ماده ۱۹ ( اصلاحی ۱۳۷۸/۲/۱۳ و ۱۳۸۴/۹/۸)- شورای عالی ترجمه علاوه بر معاون حقوقی و توسعه قضایی که رئیس شورا می‌باشد و رئیس اداره امور مترجمان رسمی که در شورا عضویت ثابت دارد دارای ۷ عضو دیگر است که دو نفر از مترجمان رسمی زبان انگلیسی، دو نفر از مترجمان رسمی زبان فرانسه، یک نفر مترجم رسمی زبان عربی و دو نفر از اساتید دانشگاهها در رشته مورد نیاز و مسلط لااقل به یکی از زبان های انگلیسی یا فرانسه به حکم ریاست قوه قضائیه یا تفویض اختیار از ناحیه ایشان منصوب می شوند .
تبصره ( اصلاحی ۱۳۷۸/۲/۱۳ و ۱۳۸۴/۹/۸)- مترجمان رسمی عضو شورا و اساتید دانشگاه به پیشنهاد رییس اداره اور مترجمان رسمی و در مورد اساتید دانشگاه در صورت نیاز با مشورت وزارت علوم و آموزش عالی منصوب می شوند .
ماده ۲۰- وظایف شورای عالی ترجمه به قرار زیر است:
۱- رسیدگی به موضوعاتی که مترجمان رسمی در ارتباط با انجام ترجمه‌های رسمی تقاضای ارائه طریق و راهنمایی می کنند.
۲ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- رسیدگی و اعلام نظر مشورتی در باب سئوالاتی که از طرف رئیس اداره امور مترجمان رسمی قوه قضائیه در باب ترجمه رسمی مطرح می‌گردد.
۳- به موجب اصلاحیه آیین نامه اجرایی مصوب ۱۳۷۸/۲/۱۳ حذف شده است.
۴- اتخاذ تصمیم درباره تعیین بهترین و مطلوبترین معادل ها در زبان های خارجی و برای لغات و اصطلاحات فارسی در مواردی که مترجمان رسمی به یک نتیجه واحد دست نیافته‌اند و از لغات، اصطلاحات و تعبیرات متفاوتی در یک مورد خاص استفاده می‌نمایند و ایجاد وحدت رویه نسبی در امر ترجمه از فارسی به زبانهای خارجی و بالعکس و تهیه الگوهای مناسب ومطلوب در این زمینه.
تبصره- شورای عالی ترجمه نمی‌تواند به وضع لغات جدید فارسی به عنوان معادل های خارجی که از وظایف فرهنگستان زبان است، بپردازد لکن می‌تواند معادلهایی برای کلمات خارجی که در زبان فارسی وارد شده‌اند به فرهنگستان زبان پیشنهاد نماید.
۵- برقراری ارتباط با مراکز علمی، پژوهشی، فرهنگی و آموزشی داخلی و خارجی و به کارگیری ابزار و شیوه های نوین در جهت تأمین آخرین نیازهای علمی مترجمین کشور.
۶- بررسی و اعلام نظر نسبت به موضوعاتی که از طرف دستگاههای دولتی و مراکز علمی و آموزشی کشور و نظیر آن به شورا ارجاع می شود .
ماده ۲۱- شورای عالی ترجمه می‌تواند نتیجه بررسی های خود را به صورت مقالات و نشریات ادواری یا به صورت فرهنگ های تخصصی نظیر فرهنگ های حقوقی، اداری، اقتصادی، پزشکی، فنی و غیره منتشر نماید و در این زمینه می‌تواند از نظر مشورتی استادان علوم تخصصی و فقها استفاده نماید،پدیدآورندگان این گونه کتب و فرهنگ ها از مزایای حقوقی مؤلفین و مترجمین و حق التألیف قانونی بهره‌مند خواهند شد.
ماده ۲۲- به اعضای شورای عالی طبق مقررات حق حضور پرداخت خواهد شد.
ماده ۲۳– شورای عالی ترجمه می‌تواند در چارچوب همکاریهای علمی و پژوهشی در زمینه امرترجمه با دانشگاه ها و سایر مؤسسات علمی و پژوهشی در داخل و خارج از کشور قراردادهای همکاری برای اجرای طرح های ویژه منعقد نماید.
تبصره– مواردی از وظایف شورای عالی که انجام آن مستلزم هزینه‌های مالی است پس از تأیید معاونت اداری و مالی وزارت دادگستری و تأمین اعتبارات مربوطه قابل اجرا می‌باشد.
ماده ۲۴ (اصلاحی ۱۳۷۸/۲/۱۳)- شورای عالی ترجمه براساس نیاز و مقتضیات اولویت های لازم را که فعلاً به ترتیب زبان های انگلیسی و فرانسه است تعیین خواهد کرد. رشته علمی مشمول اولویت فعلاً رشته حقوق و شاخه های مختلف آن می باشد.
ماده ۲۵ (اصلاحی ۱۳۷۸/۲/۱۳)- امور اداری و دفتری شورای عالی ترجمه در اداره امور مترجمان رسمی قوه قضائیه متمرکز است و اداره مذکور وظایف دبیرخانه آن شورا را به عهده خواهد گرفت.
ماده ۲۶- شورای عالی در اولین جلسه خود یک نایب رئیس و یک منشی انتخاب خواهد کرد و برای انجام وظایف خود می‌تواند با دعوت از صاحبنظران کمیته‌های تخصصی فرعی تشکیل دهد.
ماده ۲۷- برای تشکیل هر جلسه با ذکر موضوعاتی که در دستور جلسه است دعوتنامه با امضای رئیس یا نایب رئیس شورای عالی ترجمه برای کلیه اعضاء به نشانی آنان ارسال خواهد شد. جلسات شورای‌عالی ترجمه با حضور حداقل بیش از نصف اعضاء رسمیت یافته و تصمیمات به رأی اکثریت اتخاذ خواهد شد.
ماده ۲۸- در صورت استعفاء یا فوت هر یک از اعضای شورای عالی ترجمه، عضو جانشین به پیشنهاد شورا و با حکم ریاست محترم قوه قضائیه منصوب می‌گردد و در صورت غیبت بدون عذر موجه هریک از اعضاء در سه جلسه متوالی عضو مذکور مستعفی شناخته شده و جانشین وی تعیین و منصوب‌خواهد شد.
فصل دوم- نحوه اداره
ماده ۲۹ (اصلاحی۱۳۸۴/۹/۸)- چنانچه مترجمین رسمی به صورت مؤسسه به ترجمه زبانهای مختلف اشتغال داشته باشند مؤسسه مذکور باید یکی از مترجمین را به عنوان مدیر مؤسسه به اداره امور مترجمان رسمی معرفی نماید فرد معرفی‌شده مسؤول نظارت بر اداره کلیه امور مؤسسه خواهد بود. لکن این امر رافع مسؤولیت دیگر مترجم رسمی زبان مورد نظر در قبال تخلفات مرتکب شده نخواهد بود.
ماده ۳۰ (اصلاحی۱۳۸۴/۹/۸)- دادگاه یا هر مقام رسمی دیگر که به مترجم کار ارجاع می‌کند باید طرز رفتار او را مراقبت و هرگونه تخلفی را که مشاهده نماید به اداره امور مترجمان رسمی گزارش دهد.
ماده ۳۱ (اصلاحی۱۳۸۴/۹/۸)- اداره امور مترجمان رسمی موظف است اسناد و مدارک تحصیلی وکلاً اوراقی را که از طرف مراجع رسمی ذی صلاح برای ترجمه به آن اداره فرستاده می‌شود در صورت پرداخت هزینه به مترجم رسمی ارجاع و پس‌از ترجمه و گواهی امضاء اعاده نماید.
ماده ۳۲ (اصلاحی۱۳۸۴/۹/۸)- برای مترجمی زبانهایی که در آن زبان مورد نظر مترجم رسمی وجود ندارد اداره امور مترجمان رسمی ودادگستریهای شهرستانها می‌توانند از خبرگان محلی پس از اتیان سوگند التزام به صحت گفتار استفاده‌کنند.
ماده ۳۳– سازمان ثبت شرکتها، تقاضای ثبت مؤسسات مترجمی را خواهد پذیرفت که علاوه برداشتن شرایط قانونی پروانه مترجمی رسمی معتبر نیز داشته باشد.
ماده ۳۴ (اصلاحی۱۳۸۴/۹/۸)- دارالترجمه‌هایی که قبل از تاریخ تصویب این آیین‌نامه دایر بوده‌اند موظفند از تاریخ لازم الاجراء شدن این آیین‌نامه وضع خود را با مقررات آن تطبیق داده و ادامه فعالیت آنها منوط به قبول مسؤولیت دارالترجمه از طرف یک نفر مترجم رسمی و موافقت اداره امورمترجمان رسمی قوه قضائیه می‌باشد.
ماده ۳۵ (اصلاحی۱۳۸۴/۹/۸)- مترجم مسؤول باید در دارالترجمه‌ای که مسؤولیت آن را به‌عهده گرفته است حضور و نظارت داشته باشد و تغییراتی که در اداره دارالترجمه مؤثر است به اطلاع اداره امور مترجمان رسمی قوه قضائیه برساند.
ماده ۳۶– علامت قوه قضائیه، نام و نام‌خانوادگی مترجم مسؤول و شماره پروانه وی باید در تابلو دارالترجمه بدین شرح قید گردد.
قوه قضائیه
دارالترجمه رسمی شماره …….مترجم مسوول……شماره پروانه مترجمی رسمی…………….
ماده ۳۷ (اصلاحی۱۳۸۴/۹/۸)- کسانی که بدون داشتن پروانه مترجمی، از تاریخ لازم الاجراء شدن این آیین نامه مبادرت به تأسیس دارالترجمه و یا ادامه فعالیت غیرقانونی دارالترجمه بنمایند با اعلام اداره امور مترجمان رسمی تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت و مسؤولیت نظارت بر صحت اجراء و پیگیریهای لازم بر عهده اداره امور مترجمان رسمی است. اداره مزبور موظف است نسبت به شناسایی دارالترجمه‌هایی که بر خلاف مقررات مشغول فعالیت هستند اقدام و اداره اماکن نیروهای انتظامی نیز از ادامه کار آن ها جلوگیری به عمل آورد.
فصل سوم- وظایف مترجم رسمی و مقررات انتظامی
الف: وظایف مترجم رسمی
ماده ۳۸- وظایف مترجم رسمی به قرار زیر است:
۱- ترجمه رسمی اسناد و اوراق مورد درخواست متقاضی که به این منظور به مترجم تسلیم می‌گردد.
۲- ترجمه اظهارات اصحاب دعوا یا وکلای آنان یا شهود یا کارشناسان در مراجع قضایی و طرفین‌معامله یا وکلای آنان یا شهود در دفاتر اسناد رسمی.
۳- گواهی صحت ترجمه رسمی اسنادی که در ایران یا یکی از کشورهای بیگانه ترجمه یا تنظیم شده‌است.
ماده ۳۹- مترجم رسمی باید دارای دفتر ثبت و برگ رسید و مهر به شرح زیر باشد:
۱ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸) – دفتر ثبت که شماره ردیف و مشخصات کارهای ارجاعی شامل نوع و تعداد و نام صاحب سند یا نام متقاضی اگر غیر از صاحب سند باشد و تعداد نسخ اضافی و نشانی کامل او و تاریخ ارجاع و تاریخ استرداد ترجمه و میزان دستمزد در آن ثبت می‌شود. این دفتر به‌وسیله اداره امورمترجمان رسمی تهیه و برگ شماری و منگنه و مهر و در اختیار مترجمین رسمی قرار خواهد گرفت.
۲- برگ رسید که نوع و تعداد و نام صاحب سند یا نام متقاضی (اگر غیر از صاحب سند باشد) و تاریخ استرداد و میزان دستمزد ترجمه در آن ثبت و هنگام دریافت سند به متقاضی ترجمه داده می‌شود.
۳- ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- مهر که در آن نام و نام‌خانوادگی مترجم و زبانی که مترجم رسمی آن است و شماره پروانه مترجمی رسمی قید شده و مترجم با آن ذیل اوراق ترجمه را مهر می‌کند. دفتر و رسید و مهر مذکور طبق نمونه موجود در اداره امور مترجمان رسمی تهیه می‌شود.
ماده ۴۰– مترجم رسمی موظف است:
۱ ( اصلاحی۱۳۸۴/۹/۸)- ترجمه سند را روی برگ مخصوص که شکل و اندازه آن از طریق اداره امور مترجمان رسمی تعیین می‌شود بدون غلط و قلم خوردگی و حک و اصلاح به هزینه خود ماشین و در پایان آن مطابقت ترجمه را با اصل تصدیق و با قید تاریخ ترجمه امضاء کند هرگاه ترجمه سندی از یک صفحه تجاوز کند مترجم باید زیر هر صفحه تصریح کند که بقیه در صفحه بعد ترجمه شده است و ذیل تمام صفحات را امضاء و آنها را منگنه یا پلمپ نماید و بین امضای مترجم و متن ترجمه شده نباید فاصله باشد.
تبصره- مترجم رسمی باید در نگهداری اوراق مخصوص ترجمه که با قید شماره و ترتیب در اختیار وی قرار میگیرد نهایت دقت را نماید اوراق مذکور نباید به صورت سفید مهر و امضاء شده در اختیاردیگران قرار گیرد و چنانچه هنگام استفاده اوراق مذکور مخدوش و غیر قابل استفاده گردد باید در محل مطمئن آن را تا سه سال نگهداری نماید.
۲- گواهی مطابقت رونوشت یا فتوکپی با اصل اسناد خارجی باید ذیل اوراق مورد گواهی به عمل آید و درصورت تعدد صفحات، ذیل هر صفحه گواهی و امضاء و به ترتیب بند (یک) با ذکر تعداد و منضمات منگنه یا پلمپ شود.
۳ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- مترجم رسمی موظف است تصویری از اصل سند را به انضمام یک نسخه تأیید شده از ترجمه آن برای بایگانی خود تهیه و تا سه سال نگهداری نماید و در صورت مطالبه اداره امور مترجمان رسمی یا سایر مراجع ذی‌صلاح آن را ارائه دهد.
ماده ۴۱ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- مترجم رسمی نمی‌تواند از قبول کاری که از طرف اداره امور مترجمان رسمی یا دادگستری محل به او رجوع می‌شود بدون عذر موجه خودداری کند و یا آن را به تأخیر بیندازد. وقت لازم برای ترجمه اسناد و مدارک عنداللزوم از طرف اداره امور مترجمان رسمی یا دادگستری محل تعیین خواهد شد.
ماده ۴۲ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- در صورتی که مترجم رسمی به لحاظ بیماری یا مأموریت یا هر علت دیگری قادر به انجام کار ترجمه نباشد باید به فوریت مراتب را به اداره امورمترجمان رسمی در مرکز و دادگستری محل در شهرستانها به متقاضی‌اعلام نماید و هرگاه اسناد و اوراق برای ترجمه نزد او باشد این اسناد و اوراق را سریعاً مسترد دارد.
ماده ۴۳- با دعوت کتبی مقام صلاحیت دار مترجم رسمی مکلف است در محل مقرر حاضر شود مگراینکه عذر موجهی داشته باشد و در صورت امکان باید عذر خود را قبلاً به اطلاع آن مقام برساند.
ماده ۴۴– مترجم رسمی باید ضمن رعایت امانت تمام اظهارات و مندرجات اسناد و مدارک و اوراق را که برای ترجمه به او داده می‌شود جزء به جزء و کلمه به کلمه به نحوی که از لحاظ مضمون و مفهوم کاملاً با اصل برابر باشد ترجمه نماید و حق ندارد چیزی را حذف و یا اضافه کند و در صورتی که سند مخدوش باشد مراتب را در ترجمه و برگ رسیدی که به صاحب سند می‌دهد قید کند.
تبصره ۱- مترجم رسمی می‌تواند ترجمه رسمی اسناد را با ذکر نام مترجم و تاریخ ترجمه سند به زبان‌دیگری ترجمه رسمی نماید.
تبصره ۲ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- در مورد اسناد رسمی، تشخیص مواردی که ترجمه آنها ضرورتی ندارد با اداره امور مترجمان رسمی است و رعایت دستورات اداره مذکور در این مورد برای مترجم الزامی است.
تبصره ۳- ترجمه فاکس و تلکس که صحت متن آن توسط دستگاه مربوطه تعیین شده باشد بلااشکال‌است. تبصره ۴- مترجم موظف است تصویر اصل سند را به متن ترجمه شده ضمیمه و پلمپ نمای.
ماده ۴۵- مترجم رسمی مسوول حفظ و مراقبت از اسنادی است که برای ترجمه به او سپرده می‌شود و موظف است اسناد را به همان صورتی که تحویل گرفته مسترد دارد.
ب: مقررات انتظامی
ماده ۴۶ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- هرگاه اشتباه مترجم رسمی به تصدیق دو نفر از مترجمین رسمی دیگر به انتخاب اداره امور مترجمان رسمی در امر ترجمه محرز شود و خسارتی بابت وجه تمبر و تصدیق امضاء و سایر هزینه‌های مربوط به امر ترجمه متوجه صاحب سند گردد مترجم موظف است با اخطار اداره امورمترجمان رسمی در جبران خسارت وارده یاجلب رضایت صاحب سند اقدام کند در غیر این‌صورت توسط اداره امور مترجمان رسمی تحت تعقیب انتظامی قرارخواهد گرفت.
تبصره- در خصوص این ماده و ماده (۴۳) در صورت احراز عمد مترجم رسمی چنانچه عمل وی مطابق با ماده (۲۸) قانون راجع به کارشناسان رسمی مصوب ۱۳۱۷/۱۱/۲۳ باشد قابل تعقیب کیفری خواهدبود.
ماده ۴۷ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- مرجع تعقیب انتظامی مترجم رسمی اداره امور مترجمان رسمی است و همین که از تخلف مترجم در تهران و سایر شهرستانها رأساً یا حسب اعلام مراجع رسمی یا شکایت اشخاص اطلاع حاصل نماید مکلف است تقاضای تعقیب وی را از هیأت رسیدگی به تخلفات انتظامی که محل تشکیل آن در اداره امور مترجمان رسمی خواهد بود درخواست نماید.
تبصره (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- دفتر اداره امور مترجمان رسمی عهده دار امور دفتری هیأت رسیدگی به تخلفات انتظامی نیز خواهد بود.
ماده ۴۸ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- اداره امور مترجمان رسمی در هر رشته از زبانهایی که برای آنها مترجم رسمی وجود دارد دو نفر را به عنوان اعضای هیأت رسیدگی به تخلفات انتظامی به معاونت حقوقی و توسعه قضایی قوه قضائیه معرفی می‌نماید که پس از تصویب رئیس قوه قضائیه کتباً به این سمت منصوب خواهند شد.
ماده ۴۹ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- دفتر همزمان با تسلیم درخواست رسیدگی اداره امور مترجمان رسمی برای تعقیب مترجم رسمی به مرجع انتظامی، شکایت اداره امور مترجمان رسمی را به مترجم ابلاغ و وی می‌تواند ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ پاسخ خود را به دفتر ارسال یا تسلیم نماید.
ماده۵۰ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- دفتر با وصول پاسخ یا عدم وصول آن ظرف مهلت مقرره مراتب را به مرجع انتظامی گزارش و مرجع مذکور با دعوت از نماینده اداره امور مترجمان رسمی و مترجم رسمی مورد تعقیب رسیدگی خواهند نمود. عدم حضور مترجم رسمی یا نماینده اداره امور مترجمان رسمی مانع رسیدگی به مورد یا یا موارد تخلف نخواهد بود.
ماده ۵۱ ( اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- معاونت حقوقی و توسعه قضایی می‌تواند همین که از سوء رفتار و اخلاق مترجم رسمی مطلع شد و یا اینکه نامبرده را فاقد یکی از شرایط بندهای (ج) الی (ز) از ماده (۳) این قانون تشخیص داد امر به تعقیب انتظامی او بدهد و همچنین در مواردی که اشتغال او را به مترجمی منافی با حیثیت مترجمی رسمی تشخیص داد تقاضای تعلیق وی را از شغل مترجمی از هیأت رسیدگی به تخلفات انتظامی می‌نماید. تعلیق مترجم رسمی موکول به رأی هیأت رسیدگی به تخلفات انتظامی خواهد بود.
ماده ۵۲- چنانچه مترجم رسمی به اتهام ارتکاب بزهی تحت پیگرد مراجع قضایی قرار گیرد و عمل ارتکابی به تشخیص مرجع انتظامی مغایر با شئون مترجم رسمی باشد از سمت مترجمی رسمی معلق خواهد شد و در صورت صدور رأی قطعی برائت یا منع پیگرد یا موقوفی تعقیب رفع تعلیق به عمل‌خواهد آمد. چنانچه درباره متهم قرار تعلیق تعقیب کیفری یا حکم به تعلیق اجرای مجازات صادر شود، رفع تعلیق وی با مرجع انتظامی خواهد بود.
فصل چهارم- حق‌الزحمه مترجم
{نرخ نامه هزینه ترجمه اسناد رسمی ۱۳۹۴ را اینجا ببینید}
ماده ۵۳- حق‌الزحمه مترجم رسمی به قرار زیر است:
۱ (اصلاحی ۱۳۹۱/۳/۳)- برای ترجمه از زبان بیگانه به فارسی و بالعکس هر کلمه ۲۸۰ ( دویست و هشتاد) ریال.
۲ (اصلاحی ۱۳۹۱/۳/۳)- برای ترجمه‌های فوری هر کلمه ۴۰۰ (چهارصد) ریال.
۳ (اصلاحی ۱۳۹۱/۳/۳)- برای ترجمه کلمات مشکل تخصصی و فنی غیر فوری از زبان بیگانه به فارسی و بالعکس هر کلمه از۳۵۰ (سیصد و پنجاه) ریال تا ۵۵۰ (پانصد و پنجاه) ریال به تشخیص اداره امور مترجمان رسمی یا دادگستری محل.
۴ (اصلاحی ۱۳۹۱/۳/۳)- برای ترجمه کلمات مشکل تخصصی و فنی فوری از زبان بیگانه به فارسی و بالعکس هر کلمه از ۴۰۰ (چهار صد) ریال تا ۶۵۰ (ششصد و پنجاه) ریال به تشخیص اداره امور مترجمان رسمی یا دادگستری محل.
۵- کلمات مرکب از قبیل کتابخانه و دهکده یک کلمه محسوب می‌شود.
۶- حروف ربط و اضافه یک کلمه محسوب خواهد شد.
۷- در ترجمه اعداد تا ۵ رقم مستقل یک کلمه به شماره می‌رود.
۸ (اصلاحی ۱۳۹۱/۳/۳)- هر صفحه از نسخ اضافی ۶۰۰۰ (شش هزار) ریال و بابت حق امضاء مترجم برای هر صفحه از نسخ اضافی ۶۰۰۰ (شش هزار) ریال
۹ (اصلاحی ۱۳۹۱/۳/۳) – حق الزحمه گواهی مطابقت رونوشت سند با اصل که طبق ماده (۷۵) قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی به وسیله مترجم رسمی انجام شود هر صفحه ۵۰۰۰ (پنج هزار) ریال
۱۰ (اصلاحی ۱۳۹۱/۳/۳)- حق الزحمه مترجم برای ترجمه شفاهی تا یک ساعت ۵۰۰۰۰۰ (پانصد هزار) ریال و مازاد بر یک ساعت به ازای هر ساعت اضافی ۳۰۰۰۰۰ (سیصد هزار) ریال که متقاضی باید قبل از تشکیل جلسه حداقل حق الزحمه را به طور علی الحساب در صندوق دادگستری تودیع و قبض آن را ارائه نماید. هزینه ایاب و ذهاب به عهده متقاضی است.
۱۱- هزینه سفر مترجمان رسمی بر طبق تعرفه کارشناسان رسمی دادگستری مندرج در آیین‌نامه مربوطه‌و اصطلاحات بعدی خواهد بود.
۱۲- پول تمبر ترجمه و نسخ اضافی و هزینه پلمپ به عهده متقاضی است.
ماده ۵۴ (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۴/۳۱)– معاون حقوقی و امور مجلس قوه قضاییه هر سال یک نوبت کمیسیونی مرکب از مدیر کل نظارت بر وکلا کارشناسان رسمی و خدمات حرفه‌ای عضو قضایی هیئت رسیدگی به تخلفات انتظامی مترجمین و سه مترجم رسمی به انتخاب مدیر کل را تشکیل می‌دهد تا با در نظر گرفتن نرخ تورم و سایر عوامل و مقتضیات نسبت به تعدیل تعرفه حق الزحمه ترجمه رسمی مندرج در ماده ۵۳ آیین نامه اجرایی اقدام کند نظریه کمیسیون به طریق مقتضی به معاون حقوقی و امور مجلس قوه قضاییه اعلام می‌شود تا در صورت موافقت مراتب جهت تصویب به رئیس قوه قضاییه پیشنهاد شود.
نظریه کمیسوین به طریق مقتضی به معاون حقوقی قوه قضائیه اعلام تا در صورت موافقت آن معاونت با نظریه کمیسیون مراتب جهت تصویب به ریاست قوه قضائیه پیشنهاد و چنانچه مورد تصویب واقع گردید، از تاریخ تصویب قابلیت اجرا پیدا نماید.
ماده ۵۵ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- امضای مترجم ذیل ترجمه یا رونوشت یا فتوکپی اسناد و اوراق در مرکز وسیله اداره امور مترجمان رسمی و درشهرستانها وسیله یکی از قضات قضایی تعیین خواهد شد، تصدیق و به مبلغ مقرر قانونی تمبر الصاق می شود.
تبصره (الحاقی ۱۳۸۲/۴/۲۵) – درصورتیکه قاضی تعیین شده از شهرستان مربوطه منتقل، بازنشسته و یا به هر علتی از خدمت منفصل شود یا حضور نداشته باشد، تا تعیین قاضی دیگر یا حضور وی، وظیفه مزبور به عهده رییس حوزه قضایی و در غیاب وی به عهده معاون قضایی او خواهد بود.
ماده ۵۶ (اصلاحی ۱۳۸۴/۹/۸)- در صورت تعلیق یا انفصال یا غیبت طولانی یا حجر یا بیماری طولانی یا فوت مترجم رسمی بنا به تقاضای اداره امور مترجمان رسمی در مرکز و دادگستری محل در شهرستانها برگها و اسناد و دفاتر راجع به امور ترجمه جمع آوری و به اداره امور مترجمان رسمی یا دادگستری محل ارسال می‌گردد درصورتی که بین آنها اشیاء یا اسنادی متعلق به مردم باشد باید در قبال اخذ رسید به صاحبان آنها مسترد شود.
ماده ۵۷– از تاریخ قابل اجراشدن این‌آیین‌نامه، کلیه آیین‌نامه‌های مربوط به مترجمان رسمی ملغی است.
ماده ۵۸– این آیین‌نامه پانزده روز پس از درج در روزنامه رسمی قابل اجراء است.
ماده ۵۹- این آیین‌نامه در ۵۸ ماده و ۱۸ تبصره تصویب می‌شود.
