آیین نامه اجرایی دریافت عوارض سالانه و آلایندگی از وسایل نقلیه

مصوبه شماره۱۴۸۵۸۸/ت۵۹۴۴۵هـ  مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۲۰ هیات وزیران

وزارت کشور

وزارت امور اقتصادی و دارایی

سازمان حفاظت محیط زیست

‌هیأت وزیران در جلسه ۱۷/۱۱/۱۴۰۰ به پیشنهاد شماره ۱۵۶۷۵۷ مورخ ۲۴/۹/۱۴۰۰ وزارت کشور و به استناد تبصره (۱۱) ماده (۲۹) قانون مالیات بر ارزش افزوده ـ مصوب ۱۴۰۰ ـ آیین‌نامه اجرایی ماده یادشده را به ‌شرح زیر تصویب کرد:

آیین‌­نامه اجرایی ماده (۲۹) قانون مالیات بر ارزش­ افزوده

ماده۱ـ در این آیین‌­نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می­ روند:

۱ـ وسائط نقلیه: هر نوع وسیله نقلیه موتوری تولید داخل یا خارج برای استفاده در معابر عمومی برای حمل سرنشین و بار تا ظرفیت مجاز.

۲ـ عوارض سالانه: پرداخت معادل یک درهزار قیمت فروش کارخانه برای وسائط نقلیه تولید داخل و معادل یک و نیم درهزار مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی عوارض سالانه برای وسائط نقلیه وارداتی.

۳ـ عوارض سالانه آلایندگی: علاوه بر عوارض سالانه، در شهرهای آلوده تا ده سال پس از تولید معادل یک بیستم نرخ­ های مندرج در جدول ذیل ماده (۲۸) قانون مالیات برارزش افزوده ـ مصوب ۱۴۰۰ ـ .

ماده۲ـ عوارض سالانه آلایندگی پس از سال دهم تولید، هر سال به میزان ده درصد ( ۱۰ %) به نرخ پایه عوارض آلایندگی وسائط نقلیه اضافه می­‌شود تا حداکثر به دو برابر نرخ پایه افزایش یابد. وسائط نقلیه­ای که نرخ عوارض سالانه آلایندگی آنها در جدول ذیل ماده (۲۸) قانون مالیات بر ارزش افزوده ـ مصوب ۱۴۰۰ ـ صفر می­باشد، تا سپری شدن پنج سال از سال تولید، از پرداخت عوارض سالانه آلایندگی معاف می­باشند و پس از آن، وسائط نقلیه سنگین با نرخی معادل یک دهم نرخ­های مندرج در ردیف ( D ) جدول یادشده و سایر وسائط نقلیه با نرخی معادل یک دهم نرخ­های مندرج در ردیف ( C ) جدول مذکور مشمول عوارض سالانه آلایندگی می­باشند. در مورد خودروهایی که تولید یا واردات آنها متوقف می‌شود، مأخذ محاسبه توسط سازمان امور مالیاتی کشور و متناسب با آخرین سال تولید یا واردات تعیین می­‌شود.

ماده۳ـ فهرست شهرهای آلوده که وسائط نقلیه با پلاک انتظامی متعلق به شهرهای مذکور مشمول عوارض سالانه آلایندگی می­‌شوند، تا پایان دی‌ماه هر سال با پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست و تصویب هیأت وزیران برای اجرا در سال بعد تعیین می­‌شوند.

ماده۴ـ مأخذ محاسبه عوارض سالانه و آلایندگی برای انواع وسائط نقلیه تولید داخل یا وارداتی تا پایان دی‌ماه، براساس آخرین نوع (مدل) خودروهای یادشده توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و برای اجرا در سال بعد اعلام می­‌شود. مأخذ مزبور برای وسائط نقلیه­­ای که جدیداً تولید یا وارد می­‌شوند، بلافاصله پس از تولید یا واردات توسط سازمان مذکور تعیین و اعلام خواهد شد.

ماده ۵ ـ وزارت کشور (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور) مکلف است با ایجاد سامانه ملی الکترونیک متمرکز عوارض وسائط نقلیه (سمیع)، امکان محاسبه عوارض، استعلام، پرداخت و صدور الکترونیکی مفاصاحساب عوارض را برای مالکان، فرماندهی انتظامی و دفاتر اسناد رسمی فراهم نماید. شهرداری‌ها، فرماندهی انتظامی (با رعایت طبقه‌بندی)، شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران، دفاتر اسناد رسمی و سازمان ثبت احوال کشور، مراکز اسقاط و سایر دستگاه‌های اجرایی مرتبط مکلفند نسبت به دسترسی برخط اطلاعات مورد نیاز به صورت رایگان ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌­نامه به سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور اقدام نمایند. سازمان مذکور نیز موظف است دسترسی برخط سامانه سمیع را برای دستگاه‌های اجرایی مذکور فراهم نماید.

تبصره۱ـ شهرداری­ها موظفند کلیه اطلاعات پرداختی مالکین را ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌­نامه در چهارچوب اعلامی در سامانه سمیع ثبت نمایند. پاسخگویی به اطلاعات عوارض دریافتی قبل از راه­اندازی سامانه بر عهده شهرداری­ها می­باشد.

تبصره۲ـ از زمان راه­اندازی سامانه سمیع از تاریخ ۱/۱/۱۴۰۱ مرجع پاسخ استعلامات مرتبط با عوارض خودرو این سامانه خواهد بود و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور مکلف است زمینه استعلام برخط از سامانه را از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات فراهم نماید.

تبصره۳ـ سازمان شهرداری‌ها و دهیاری­های کشور می­تواند نسبت به واگذاری راه‌اندازی و پشتیبانی سامانه به اتحادیه­های زیرمجموعه خود در حوزه حمل و نقل اقدام نماید.

تبصره۴ـ مالکانی که سوابق پرداختی قبلی آنان در سامانه سمیع ثبت نشده است می­توانند یک بار به همراه اسناد مربوط جهت ثبت سوابق در سامانه به شهرداری یا دفاتر پیشخوان دولت یا دفاتر پیشخوان شهرداری مراجعه نمایند.

ماده۶ ـ پرداخت عوارض­ موضوع این آیین‌نامه برعهده مالک است و مالک مکلف است عوارض هر سال را تا پایان همان سال پرداخت نماید. عوارض مذکور در سالی که نقل و انتقال صورت می­گیرد بر عهده خریدار می­باشد. مالک بعد از پرداخت عوارض موضوع این آیین‌­نامه بری­ء­الذمه است.

ماده۷ـ پرداخت عوارض سالانه و آلایندگی هر سال، حداکثر تا پایان همان سال،
موجب برخورداری از تخفیف به میزان بیست درصد (۲۰%)  است.

ماده۸ ـ پرداخت عوارض سالانه و آلایندگی پس از موعد مقرر مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی معادل ده درصد (۱۰%) عوارض سالانه است و در صورت تأخیر بیش از یک ماه، علاوه بر جریمه مذکور مشمول جریمه­ای معادل دو درصد (۲%) عوارض سالانه به ازای هر ماه نسبت به مدت تأخیر است.

ماده۹ـ مراکز اسقاط موظفند قبل از اسقاط وسائط نقلیه، تسویه عوارض وسائط نقلیه را به صورت برخط استعلام نمایند. وسائط نقلیه­ ای که گواهی اسقاط دارند، در سال اسقاط، مشمول عوارض آلایندگی نمی­‌شوند.

ماده۱۰ـ وسائط نقلیه که قبل یا بعد از لازم ­الاجرا شدن این قانون شماره­گذاری شده باشند نیز مشمول عوارض‌های موضوع این آیین‌­نامه می­‌شوند.

ماده۱۱ـ ثبت سند انتقال وسائط نقلیه توسط دفاتر اسناد رسمی و یا تعویض پلاک توسط فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (معاونت راهنمایی و رانندگی) منوط به تسویه عوارض وسائط نقلیه مورد معامله و سایر وسائط نقلیه متعلق به انتقال‌گیرنده و انتقال‌دهنده است.

ماده۱۲ـ در صورتی که مالک یا مالکان وسائط نقلیه از پرداخت عوارض‌های موضوع این آیین‌­نامه به مدت پنج سال از سال مالکیت، خودداری نمایند و یا مبلغ عوارض و جریمه پرداخت نشده از پنج درصد (۵%) نصاب معاملات کوچک موضوع جزء (۱) ماده (۳) قانون برگزاری مناقصات ـ مصوب ۱۳۸۳ـ با اصلاحات بعدی بیشتر شود، فرماندهی انتظامی موظف است براساس فهرست برخط اعلامی وزارت کشور (سازمان شهرداریها و دهیاری­های کشور) نسبت به توقف وسائط نقلیه مزبور اقدام تا پرداخت بدهی به صورت کامل انجام شود.

تبصره ـ وزارت کشور (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور) پس از دو بار تذکر و با فاصله سه ماه به روش مقتضی به مالکین، نسبت به اعلام فهرست مذکور به فرماندهی انتظامی اقدام نماید.

ماده۱۳ـ عوارض و جرایم وسائط نقلیه موضوع این آیین‌­نامه به حساب شهرداری و دهیاری محل سکونت مالک که هنگام صدور پلاک انتظامی ثبت شده واریز می­ گردد.

تبصره۱ـ عوارض و جرایم وسائط نقلیه موضوع این آیین‌­نامه مربوط به ساکنین واقع در روستاهای فاقد دهیاری به حساب نزدیکترین روستای مجاور آن پرداخت می­‌شود.

تبصره۲ـ عوارض و جرایم قبلی خودرو موضوع ماده (۴۳) قانون مالیات بر ارزش­ افزوده ـ مصوب ۱۳۸۷ـ از زمان راه­ اندازی سامانه براساس ترتیبات موضوع ماده (۴۱) قانون مالیات بر ارزش ­افزوده ـ مصوب ۱۴۰۰ ـ وصول و به حساب شهرداری و دهیاری محل سکونت پرداخت می­‌شود.

ماده۱۴ـ وزارت کشور (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور) موظف است نسبت به تهیه دستورالعمل اجرایی و اطلاع ­رسانی درخصوص وظایف و تکالیف مالکان وسائط نقلیه به طرق مقتضی ازجمله از طریق ارسال پیامک اقدام کند.

معاون اول رئیس‎جمهور ـ محمد مخبر

ماده (۲۹) قانون مالیات بر ارزش­ افزوده:

عوارض سالانه کلیه وسائط نقلیه اعم از خودروهای سبک و سنگین و موتورسیکلت‌ها به‌شرح ذیل تعیین می‌شود:

الف‌ـ وسائط نقلیه تولید داخل معادل یک ‌درهزار قیمت فروش کارخانه و وسائط نقلیه وارداتی معادل یک و نیم ‌در هزار مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی مشمول عوارض سالانه می‌شوند. ماخذ محاسبه عوارض موضوع این بند ماخذ مذکور در تبصره (۱) ماده‌(۲۸) این قانون است.

ب‌ـ وسائط نقلیه در شهرهای آلوده تا ده­سال پس از تولید با ماخذ مذکور در تبصره (۱) ماده‌(۲۸) این قانون و معادل یک‌بیستم نرخ‌های مندرج در جدول ماده‌مذکور مشمول عوارض سالانه آلایندگی وسائط نقلیه علاوه بر عوارض موضوع بند «الف» این ماده‌می‌شوند. پس از سال دهم تولید، هر سال به میزان ده‌درصد (۱۰%) به نرخ پایه عوارض آلایندگی وسائط نقلیه مذکور اضافه می‌شود تا حداکثر به دو برابر نرخ پایه افزایش یابد. وسائط نقلیه‌ای که نرخ عوارض سالانه آلایندگی آنها در جدول ذیل ماده‌(۲۸) صفر می‌باشد، تا سپری شدن پنج‌سال از سال تولید، از پرداخت عوارض سالانه آلایندگی معاف می‌باشند و پس از آن، وسائط نقلیه سنگین با نرخی معادل یک‌دهم نرخ‌های مندرج در ردیف (D) جدول ماده‌(۲۸) و سایر وسائط نقلیه با نرخی معادل یک‌دهم نرخهای مندرج در ردیف (C) جدول مذکور مشمول عوارض سالانه آلایندگی می‌باشند. در مورد خودروهایی که تولید یا واردات آنها متوقف می‌شود، ماخذ محاسبه توسط سازمان و متناسب با آخرین سال تولید یا واردات تعیین می‌شود. فهرست شهرهای آلوده که وسائط نقلیه با پلاک انتظامی متعلق به شهرهای مذکور مشمول عوارض سالانه آلایندگی می‌شوند، حداکثر تا پایان دی‌ماه هر سال با پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست و تصویب هیات وزیران برای اجراء در سال بعد تعیین می‌شوند.

تبصره۱ـ وزارت کشور مکلف است با ایجاد سامانه الکترونیک متمرکز عوارض سالانه وسائط نقلیه، امکان پرداخت و صدور الکترونیکی مفاصاحساب عوارض موضوع بندهای «الف» و «ب» این ماده‌را برای مالکان و استعلام برخط میزان عوارض پرداخت نشده مربوط به وسائط نقلیه را برای نیروی انتظامی و دفاتر اسناد رسمی فراهم کند.

تبصره۲ـ پرداخت عوارض موضوع بندهای «الف» و «ب» این ماده‌برعهده مالک است. مالکان وسائط نقلیه مکلفند عوارض‌ مذکور هر سال را تا پایان همان سال پرداخت نمایند. چنانچه مالکیت وسائط نقلیه مذکور پس از سال تولید تغییر نماید، پرداخت عوارض سالانه و عوارض سالانه آلایندگی موضوع این ماده‌از سال انتقال بر عهده مالک جدید است.

تبصره۳ـ وسائط نقلیه‌ای که گواهی اسقاط دارند، در سال اسقاط، مشمول عوارض بند «ب» موضوع این ماده‌نمی‌شوند.

تبصره۴ـ کلیه وسائط نقلیه که قبل یا بعد از لازم‌الاجراءشدن این قانون شماره‌گذاری شده باشند نیز مشمول عوارض‌ موضوع این ماده‌می‌شوند.

تبصره۵ـ ثبت سند انتقال وسائط نقلیه توسط دفاتر اسناد رسمی و یا تعویض پلاک توسط نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (معاونت راهنمایی و رانندگی)، منوط به تسویه عوارض بندهای «الف» و «ب» این ماده‌مربوط به وسائط نقلیه مورد معامله و سایر وسائط نقلیه متعلق به انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده است.

تبصره۶‌ـ پرداخت عوارض موضوع بندهای «الف» و «ب» این ماده‌هرسال، حداکثر تا پایان همان سال، موجب برخورداری از تخفیف به میزان بیست‌درصد (۲۰%) است.

تبصره۷‌ـ پرداخت عوارض مذکور پس از موعد مقرر مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی معادل ده‌درصد (۱۰%) عوارض سالانه است و در صورت تاخیر بیش از یک­ماه، علاوه بر جریمه مذکور مشمول جریمه‌ای معادل دودرصد (۲%) عوارض سالانه به ازای هر ماه نسبت به مدت تاخیر است.

تبصره۸‌ـ در صورتی که مالک یا مالکان خودروهای سبک و سنگین و موتورسیکلت از پرداخت عوارض‌ موضوع این ماده‌به مدت پنج­سال از سال مالکیت، خودداری نمایند و یا مبلغ عوارض و جریمه پرداخت‌نشده از پنج‌درصد (۵%) نصاب معاملات کوچک موضوع جزء (۱) ماده‌(۳) قانون برگزاری مناقصات مصوب ۲۵/۱/۱۳۸۳، بیشتر شود، نیروی انتظامی موظف است براساس فهرست اعلامی وزارت کشور نسبت به توقف وسائط نقلیه مزبور تا پرداخت بدهی اقدام کند.

تبصره۹‌ـ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و شهرداری‌ها مکلفند امکان دسترسی برخط به پایگاه اطلاعات وسائط نقلیه خود را با رعایت طبقه‌بندی برای وزارت کشور فراهم کنند.

تبصره۱۰‌ـ وزارت کشور موظف است نسبت به اطلاع‌رسانی در خصوص وظایف و تکالیف مالکان وسائط نقلیه به طرق مقتضی از جمله از طریق ارسال پیامک اقدام کند.

تبصره ۱۱‌ـ آیین‌نامه اجرائی این ماده‌ظرف سه‌ماه از تاریخ ابلاغ این قانون با پیشنهاد وزارت کشور به‌تصویب هیات وزیران می‌رسد.