آیین نامه اجرایی ماده ۲۰ قانون مدیریت بحران کشور
وزارت کشور- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت دادگستری- سازمان اداری و استخدامی کشور
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران – بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران
هیئت وزیران در جلسه ۳۰/۳/۱۴۰۰ به پیشنهاد سازمان مدیریت بحران کشور (با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران) و به استناد تبصره (۱) ماده (۲۰) قانون مدیریت بحران کشور- مصوب ۱۳۹۸- آییننامه اجرایی ماده یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین نامه اجرایی ماده ۲۰ قانون مدیریت بحران کشور
ماده ۱- در این آییننامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
۱- سازمان: سازمان مدیریت بحران کشور.
۲- قانون: قانون مدیریت بحران کشور – مصوب ۱۳۹۸-.
۳- دستگاههای اجرایی: کلیه دستگاههای موضوع ماده (۲) قانون.
۴- کارکنان: کلیه شاغلین دستگاههای اجرایی اعم از رسمی، پیمانی، قراردادی، خرید خدمتی و سایر عناوین مشابه که به موجب قوانین و مقررات مربوط بهکارگیری شده یا میشوند.
۵- داوطلب: فردی که داوطلبانه و یا به درخواست سازمان با اختیار و رضایت خود برای ارایه خدمت در مراحل مختلف مدیریت بحران بدون انتظار دستمزد اعلام آمادگی می‌کند و تحت مدیریت هماهنگ سازمان و نظارت و سازماندهی دستگاه اجرایی ذیربط یا فرماندهی عملیات پاسخ موضوع ماده (۱۱) قانون نسبت به انجام وظایف محوله اقدام می‌نماید.
ماده ۲- کارکنان و داوطلبانی که در فاصله زمانی اعلام تا خاتمه شرایط اضطراری موضوع ماده (۱۱) قانون، داوطلبانه یا به درخواست سازمان، طبق برنامه عملیات پاسخ دستگاههای ذیربط که به تأیید سازمان رسیده است، همکاری میکنند و به سبب انجام وظایف محولشده، فوت یا دچار آسیبدیدگی میشوند، مشمول این آییننامه میباشند و به عنوان فداکار خدمت محسوب میشوند.
ماده ۳- به منظور بررسی پروندههای تشکیل‌شده به درخواست فرد آسیبدیده، وراث قانونی متوفی و یا دستگاهاجرایی ذیربط، احراز اولیه مصادیق فداکار خدمت و ارجاع پروندههای تأییدشده به کارگروه ملی، در سطح هر استان کارگروه استانی متشکل از مدیر کل مدیریت بحران استان (رییس کمیته)، نماینده فرمانده نیروی انتظامی استان، رییس جمعیت هلال احمر استان، نماینده دادگستری استان، رییس دانشگاه علوم پزشکی استان یا معاون ذیربط وی به تشخیص وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مدیرکل پزشکی قانونی استان و نماینده دستگاه ذیربط کارکنان و داوطلبان حسب مورد تشکیل میشود.
تبصره ۱- دبیرخانه کارگروه‌های استانی در اداره کل مدیریت بحران استان مستقر و تحت ریاست مدیرکل مدیریت بحران استان فعالیت خواهند کرد.
تبصره ۲- پزشکی قانونی استان مرجع تخصصی تشخیص علت فوت یا علت و میزان آسیبدیدگی فداکار خدمت میباشد.
ماده ۴- به منظور رسیدگی و تأیید نهایی پروندههای ارجاع شده از استان‌ها، بررسی درخواست‌های تجدیدنظر و تأیید نهایی گزارش‌های استانی مصادیق فداکار خدمت در سطح کشور، کارگروه ملی متشکل از رییس سازمان مدیریت بحران کشور (رییس کمیته ملی)، دبیرکل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، معاون ذیربط فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا)، معاون ذیربط وزارت دادگستری و رییس سازمان پزشکی قانونی کشور و معاون مربوط دستگاه ذیربط کارکنان و داوطلبان حسب مورد تشکیل میشود.
تبصره ۱- دبیرخانه کارگروه ملی در سازمان مستقر است و تحت مدیریت رییس سازمان فعالیت خواهد نمود.
تبصره ۲- در مواردی که کارگروه ملی ضروری بداند، میتواند نظر سازمان پزشکی قانونی کشور را نیز در خصوص گزارش علت فوت یا علت و میزان آسیبدیدگی اخذ نماید.
ماده ۵- جلسه کارگروه استانی پس از پایان شرایط اضطراری با اعلام گزارش و دریافت تقاضا، به تشخیص مدیرکل مدیریت بحران استان یا درخواست هریک از دستگاههای اجرایی استانی ذیربط تشکیل میشود. کارگروه موظف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت درخواست، بررسی و تصمیمگیری و مصوبات را پس از امضای رییس کارگروه به دبیرخانه کارگروه ملی ارسال کند. کارگروه ملی موظف است ظرف دو ماه از ارجاع پروندههای استانی، نتیجه رسیدگی را به کارگروه استانی اعلام نماید. در صورت نیاز به بررسی بیشتر، مدت‌های یادشده تا یک ماه دیگر قابل تمدید است .
ماده ۶- سازمان موظف است تمهیداتی پیشبینی کند که اطلاعات و مستندات مربوط در مورد کارکنان و داوطلبانی که در میدان عملیات، آسیبدیده و یا فوت میشوند، با حفظ و رعایت محرمانگی ثبت و ضبط شود.
ماده ۷- آسیب‌های موضوع این آییننامه به شرح جدول زیر در سه سطح طبقه‌بندی میشود:
ماده ۸- خدمات و تسهیلات حمایتی به فداکاران خدمت به شرح جدول زیر ارایه میشود:
تبصره ۱- مبلغ موضوع ردیف (۱) گروه (الف) مطابق با قوانین و مقررات مربوط به ورثه قانونی و مبلغ موضوع ردیف (۱) گروه (ج) به قیم قانونی پرداخت میشود.
تبصره ۲– مستمری قانونی موضوع گروه (الف) تا (ج)، صرفاً شامل آن دسته از فداکاران خدمت میشود که فاقد هرگونه پوشش بیمهای هستند و یا پوشش بیمهای آنها فاقد تعهد پرداخت مستمری ناشی از فوت یا ازکارافتادگی است.
تبصره ۳- در مورد آن دسته از فداکاران خدمت که تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی هریک از صندوقهای بیمه درمان و بازنشستگی میباشند، حسب مورد خود یا خانواده تحت تکفل آنان از خدمات و تسهیلات بیمه همان صندوقهای ذیربط بهرهمند خواهند شد و در صورتی که از پرداختی به مشمولین این آییننامه کمتر باشد، سازمان مابه‌التفاوت آن را از محل اعتبارات موضوع ماده (۱۶) قانون جبران خواهد نمود.
ماده ۹- چنانچه هریک از کارکنان یا داوطلبان حین عملیات پاسخ، مفقود گردند، تا زمان تعیین وضعیت نهایی فرد مبنی بر غایب مفقودالاثر بودن وی که طبق قوانین و مقررات مربوط به تأیید مرجع قضایی ذیصلاح میرسد، مستمری موضوع جدول موضوع ماده (۸) حسب مورد به ذینفعان قانونی وی پرداخت می‌گردد.
تبصره ۱- در صورت صدور حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر طبق قوانین و مقررات مربوط، علاوه بر پرداخت مستمری، معادل دیه نیز به وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد. چنانچه جسد فرد پیدا شود، علاوه بر موارد فوق، هزینه خاکسپاری نیز به وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد.
تبصره ۲- در صورتی که فرد پیدا شود و دچار آسیب ناشی از انجام وظیفه حین عملیات پاسخ شده باشد، خدمات و تسهیلات با رعایت مفاد این آییننامه حسب مورد طبق گروه (ب) و (ج) جدول موضوع ماده (۸) ارایه خواهد شد.
تبصره ۳- در مدت زمانی که فرد مفقود است، دستگاه اجرایی ذیربط مکلف به پرداخت مستمری به وراث قانونی وی میباشد مگر آنکه فرد مفقود دارای پوشش بیمهای بوده و طبق مقررات مورد عمل صندوق ذیربط به سبب مفقودی مشمول دریافت مستمری باشد.
ماده ۱۰- دستگاههای اجرایی می توانند برای کارکنان و داوطلبان متبوع خود متناسب با نیاز به تشخیص بالاترین مقام دستگاه، پوشش‌های بیمهای مسئولیت و حوادث بینام در چهارچوب
قوانین مربوط که در آن تعهدات بیمه‌گر برابر با هزینههای مربوط در این آییننامه باشد، برای موارد خاص خریداری نمایند. در این صورت خدمات و تسهیلات حمایتی موضوع ماده (۸) این آییننامه از محل همان بیمه‌نامه‌ها تأمین میشود.
ماده ۱۱- سازمان موظف است با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور تمهیداتی فراهم نماید تا میزان مستمری دریافتی مشمولان این آییننامه که خود یا خانواده ایشان مستحق دریافت مستمری میشوند، بعد از همسان‌سازی با قانون مدیریت خدمات کشوری، از مبلغ پرداختی به مشمولان قانون مذکور کمتر نباشد. در غیر این صورت، سازمان مابه‌التفاوت آن را از محل اعتبارات موضوع ماده (۱۶) قانون جبران خواهد نمود.
ماده ۱۲- آن دسته از فداکاران خدمت که خدمات برجستهای در حفظ اموال و نجات جان مردم و کاهش صدمات ناشی از حوادث و سوانح داشتهاند، متناسب با سطح خدمات ارایهشده به پیشنهاد استاندار و تأیید رییس سازمان و تصویب وزیر کشور جهت دریافت و بهرهمندی از نشانهای موضوع مواد (۱۴) و (۱۵) آییننامه اعطای نشانهای دولتی، موضوع تصویبنامه شماره ۱۲۳۳۴/ت۳۳۵هـ مورخ ۳۰/۸/۱۳۶۹ و اصلاح بعدی آن موضوع تصویبنامه شماره ۵۱۴۶۸/ت۳۵۹۱۱هـ مورخ ۶/۴/۱۳۸۶، به مرجع ذیربط معرفی میشوند.
ماده ۱۳- سازمان موظف است با همکاری شوراهای اسلامی شهر و روستا و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها با رعایت قوانین و مقررات مربوط تمهیداتی را فراهم نماید که به منظور پاسداشت خدمات فداکاران خدمت و ترویج ارزش‌های فداکاری و ایثار به پیشنهاد کارگروه استانی و تصویب کارگروه ملی برنامههای تقدیر از فداکاران خدمت از قبیل نامگذاری معابر، اماکن و فضاهای عمومی در شهرها و روستاها و پیشبینی محل دفن مناسب اجرا شود.
ماده ۱۴- جبران خسارات و هزینههای پزشکی، غرامت صدمه جسمی، نقص عضو، فوت کارکنان و سایر موارد مشابه قابل پرداخت توسط دستگاههای اجرایی حسب وظایف قانونی و یا از محل این آییننامه، صرفاً از یک منبع قابل پرداخت میباشد.
ماده ۱۵- اعتبار مورد نیاز اجرای این آییننامه از محل اعتبارات موضوع ماده (۱۶) قانون پیشبینی و تأمین میشود.
اسحاق جهانگیری
معاون اول رییس جمهور
ماده ۲۰ قانون مدیریت بحران کشور:
کارکنان دستگاههای موضوع ماده (۲) این قانون و اشخاصی که داوطلبانه یا به درخواست سازمان مدیریت بحران کشور در پاسخ به حوادث و بحران‌ها، تحت مدیریت این سازمان به هر نحو همکاری میکنند، در صورت آسیب یا فوت ناشی از انجام وظایف محوله به عنوان «فداکار خدمت» شناخته میشوند. هزینههای پزشکی و غرامت صدمه جسمی، نقص عضو، فوت و مستمری خود یا خانواده ایشان، به‌شرح ذیل پرداخت میشود:
۱ـ در مورد مشمولان قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۸/۷/۱۳۸۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی، طبق احکام این قانون اقدام میشود.
۲ـ در مورد آن دسته از کارکنان دستگاههای موضوع ماده (۲) این قانون که مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری نیستند، مطابق قوانین و مقررات دستگاه متبوعشان اقدام میشود، به نحوی که درپرداخت مستمری بهگونهای اقدام شود که میزان آن بعد از همسان‌سازی با قانون مدیریت خدمات کشوری، از مبلغ پرداختی به مشمولان قانون مذکور کمتر نباشد. سازمان موظف است مابه‌التفاوت آن را از محل اعتبارات موضوع ماده (۱۶) این قانون پرداخت کند.
۳ـ در مورد اشخاصی که تحت پوشش بیمه مسؤولیت قرار دارند، طبق مقررات این بیمه اقدام میشود.
۴ـ در مورد سایر اشخاص، سازمان مکلف است از محل اعتبارات موضوع ماده (۱۶) این قانون، معادل دیه بیمه حوادث فراگیر، غرامت پرداخت کند و در پرداخت مستمری بهگونهای عمل کند که میزان آن بعد از همسان‌سازی با قانون مدیریت خدمات کشوری، از مبلغ پرداختی به مشمولان قانون مذکور کمتر نباشد.
