وزارت صنعت معدن و تجارت ـ وزارت کشور ـ وزارت راه و شهرسازی
وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ سازمان حفاظت محیط زیست
سازمان ملی استاندارد ایران
هیأت وزیران در جلسه ۹/۳/۱۴۰۰ به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و به استناد ماده (۸) قانون هوای پاک ـ مصوب ۱۳۹۶ ـ آیین‌نامه اجرایی ماده مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین نامه اجرایی ماده (۸) قانون هوای پاک
ماده۱ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
۱ـ قانون: قانون هوای پاک ـ مصوب۱۳۹۶ـ
۲ـ سازمان: سازمان حفاظت محیط زیست.
۳ـ سن مرز فرسودگی: سنی که وسایل نقلیه موتوری به علت طول عمر و میزان کارکرد، دچار افت عملکردی و ایمنی شده و نیازمند تعمیرات و نگهداری فنی بیشتر می‌باشند. این وسایل نقلیه موتوری مشمول افزایش دفعات سالیانه معاینه فنی میشوند.
۴ـ وسیله نقلیه موتوری فرسوده: وسیله نقلیه موتوری که بدون توجه به حد سن مرز فرسودگی، پس از دو دوره متوالی مندرج در جدول موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه، نتواند گواهی معاینه فنی معتبر اخذ نماید و مشمول محدودیتهای ماده (۸) قانون می‌شود.
ماده۲ـ جدول سن مرز فرسودگی و تعداد دفعات انجام معاینه فنی انواع وسایل نقلیه موتوری به شرح زیر تعیین می‌شود:
تبصره۱ـ تعداد دفعات معاینه فنی خودروهای شخصی ردیف (۱) جدول موضوع این ماده، پنج سال پس از گذشتن از سن مرز فرسودگی به سه مرتبه در سال (هر ۴ ماه یکبار) افزایش مییابد.
تبصره۲ـ تردد وسایل نقلیه ردیفهای (۲ـ ۱) و (۸ ـ ۱) جدول (تاکسی و موتورسیکلت) با سامانه سوخترسانی کاربراتوری، در شهرهای دارای اولویت آلایندگی طبق بند (۳) ماده (۱) آیین‌نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگیها (موضوع ماده (۲) قانون هوای پاک) از ابتدای سال ۱۴۰۱ ممنوع میباشد و مشمول کلیه محدودیتهای خودرو فرسوده مندرج در ماده (۸) قانون میشوند.
تبصره۳ـ تغییر پلاک انواع وسایل نقلیه عمومی به شخصی به علت کارکرد بالاتر وسایل نقلیه عمومی و افت عملکردی، ایمنی و محیط زیستی آنها، ممنوع میباشد.
تبصره۴ـ در صورت بازسازی اساسی اتوبوسهای حمل و نقل عمومی درون شهری طبق دستورالعمل مشترک وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان حفاظت محیط زیست، پنج سال به سن مرز فرسودگی آنها اضافه می‌شود.
تبصره۵ ـ تردد خودروهای کاربراتوری در محدوده نواحی کم انتشار ( LEZ ) و ممنوعه وفق ماده (۱۸) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ در شهرهای دارای اولویت آلایندگی (طبق بند (۳) ماده (۱) آیین‌نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگیها ( موضوع ماده (۲) قانون هوای پاک ) ، از ابتدای سال ۱۴۰۱ ممنوع میباشد.
ماده۳ـ برای خودروهای سنگین و نیمه سنگین، سبک و موتورسیکلت با قوای محرکه ترکیبی (هیبریدی) سن مرز فرسودگی براساس قوه محرکه احتراقی بوده و نسبت به وسایل نقلیه دارای قوای محرکه صرفاً احتراقی، دو سال به سن مرز فرسودگی آنها اضافه می‌شود.
ماده۴ـ در موارد زیر، دو سال به سن مرز فرسودگی موضوع جدول موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه اضافه می‌شود:
۱ـ کلیه خودروهای دیزلی در صورت نصب پالایشگر (فیلتر) دوده استاندارد حداقل یکسال قبل از رسیدن به سن مرز فرسودگی جدول موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه.
۲ ـ تعویض واکنش ساز (کاتالیست) استاندارد و سامانه (سیستم) آلایندگی اگزوز برای تاکسی های ردیف (۲ـ ۱) و (۲ ـ ۲) جدول موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه.
تبصره ـ سازوکار اجرایی این ماده توسط وزارت کشور با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ظرف سه ماه تدوین و ابلاغ می‌شود.
ماده۵ ـ وزارت کشور موظف به تشدید نظارت بر عملکرد مراکز معاینه فنی کلانشهرها با افزایش بازرسی سرزده و حضور نیروی ناظر مقیم از طریق شهرداریها می باشد. دستورالعمل نحوه تشدید نظارت، ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه توسط وزارت کشور و با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و ابلاغ می‌شود.
ماده۶ ـ وزارت کشور و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظفند سازوکار لازم را از طریق سامانه یکپارچه معاینه فنی کشور به نحوی فراهم نمایند که پس از انجام آزمونهای برخط معاینه فنی، نتیجه فرایند آزمون وسیله نقلیه شامل غیر فرسوده، سن مرز فرسودگی، وسیله نقلیه فرسوده و تعداد دفعات متوالی مردودی وسیله نقلیه در سامانه و برگ معاینه فنی مربوط به مالک وسیله نقلیه درج شود.
ماده۷ـ به جهت حفظ سطح ایمنی و آلایندگی خودروها در محورهای مواصلاتی کشور، وزارت راه و شهرسازی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظفند ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به تخصیص شماره (کد) جریمه فاقد گواهی معاینه فنی و خودروهای فرسوده به کلیه دوربینهای نظارتی در محورهای جادهای برون‌شهری اقدام نمایند.
ماده۸ ـ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است برابر تبصره (۱) ماده (۶) و ماده (۸) قانون، نسبت به اعمال جریمه تردد خودروهای فاقد گواهی معاینه فنی و خودروهای فرسوده مندرج در جدول جریمههای تخلفات مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور در کلیه نقاط کشور و مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی اقدام نماید.
ماده۹ـ آن دسته از خودروهای ناوگان حمل و نقل عمومی بار و مسافر که در طرحهای نوسازی اعلامشده توسط دولت ثبت نام نمودهاند، تا زمان تحویل خودروی جدید از مقررات مربوط به خودروهای فرسوده موضوع ماده (۸) قانون مستثنی می‌باشند.
تبصره ـ در صورتی که خودروهای جدید موضوع طرحهای مذکور در این ماده آماده تحویل باشند و مالکان خودروهای مربوط از انجام اقدامات تکمیلی و یا پرداخت مبالغ مربوط به خرید خودروی جدید در موعد مقرر استنکاف نمایند، استثنای موضوع این ماده درخصوص خودروهای مذکور از تاریخ پایان فرصت اقدام مالکان آنها لغو می‌شود. دستورالعمل اجرایی این ماده توسط وزارتخانههای کشور و راه و شهرسازی با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تهیه و ابلاغ می‌شود.
ماده۱۰ـ خودروهای مربوط به آیین‌نامه شناسایی و صیانت از وسیله های نقلیه تاریخی موضوع تصویبنامه شماره۷۳۶۷۱/ت۵۰۲۴۳هـ مورخ ۱۷/۶/۱۳۹۵، از شمول این آیین‌نامه مستثنی می‌باشند.
ماده۱۱ـ از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، بند (۴) تصویبنامه شماره ۹۲۳۰۸/ت۴۰۵۸۷ک مورخ ۷/۶/۱۳۸۷، بند (۱) تصویبنامه ۲۱۲۳۲۶/ت۴۶۳۲۰هـ مورخ ۱۶/۱۲/۱۳۹۰، ماده (۵) تصویبنامه شماره ۱۲۰۶۷۱ /ت۵۰۸۹۱هـ مورخ ۱۴/۱۰/۱۳۹۳ و تصویبنامه شماره ۹۵۲۰۰/ت۵۵۰۷۴هـ مورخ ۱۸/۷/۱۳۹۷ لغو میشوند.
معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری
ماده (۸) قانون هوای پاک:
تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موتوری اعم از سبک، نیمه‌سنگین، سنگین، موتورسیکلت مکلفند وسایل نقلیه خود را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند و مسؤولیت خود را از این جهت، نزد یکی از مؤسسات بیمه داخلی تحت نظارت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بیمه کنند. تعیین سن فرسودگی و بیمه انواع وسایل نقلیه موتوری موضوع این ماده براساس آیین‌نامه‌ای است که حداکثر ظرف مدت سه‌ماه پس از ابلاغ این قانون به پیشنهاد مشترک سازمان و وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به‌تصویب هیأت‌وزیران می‌رسد.
حمل بار و مسافر، صدورگواهی معاینه فنی، تخصیص بیمه شخص ثالث، خرید و فروش، نقل و انتقال و تردد وسایل نقلیه موتوری فرسوده ممنوع میباشد. پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران خودروهای فرسوده را به ازای هر روز تردد با عنوان ورود و تردد وسایل نقلیه غیرمجاز در معابر، محدوده‌ها و مناطقی که ممنوع اعلام شده است، جریمه می‌کند.
