آیین نامه اجرایی نحوه شناسایی کارگران شاغل در کارگاه های ساختمانی کشور
ماده ۱- در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
۱- قانون: قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب ۱۳۸۴ با اصلاحات بعدی آن
۲- وزارت: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
۳- سازمان: سازمان تأمین اجتماعی.
۴- کارگر ساختمانی: کارگران شاغل در کارهای ساختمانی اعم از ایجاد یا توسعه ساختمان، احداث و یا افزایش تراکم ساختمان، تجدید بنا، تعمیرات اساسی و یا تخریب مربوط به ساختمان که به طور مستقیم فعالیت داشته، مشمول مقررات خاص از نظر بیمه و بازنشستگی نبوده و اشتغال وی با بررسی مدارک، انجام استعلام ها و بازرسی توسط سازمان، احراز می شود.
۵- کارگاه ساختمانی: محلی که در آن عملیات ساختمانی اعم از ایجاد یا توسعه، احداث ساختمان افزایش تراکم ساختمان تجدید بنا تعمیرات اساسی و یا تخریب مربوط به ساختمان صورت می پذیرد.
۶- سامانه: سامانه بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی که به منظور فراهم سازی زیر ساخت لازم جهت ثبت درخواست متقاضیان بیمه کارگران ساختمانی و سهولت دسترسی به اطلاعات مرتبط با آنها در راستای تعریف شاخص های ارزیابی راستی آزمایی و شناسایی دقیق کارگران ساختمانی توسط سازمان ایجاد و مورد استفاده قرار می گیرد. بخشی از اطلاعات موصوف از بانک های اطلاعاتی مستقر در وزارت از جمله سامانه اطلاعات رفاه ایرانیان و بخشی دیگر به صورت برخط با سایر نهادها و دستگاه های ذی ربط تغذیه می شوند.
ماده ۲- متقاضیان بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی موظفند درخواست خود را در سامانه ثبت نمایند سازمان مکلف است ظرف یک ماه درخواست را بررسی و نتیجه را به متقاضی اعلام نموده و متقاضی واجد شرایط را با رعایت بند (ج) ماده (۵) قانون تحت پوشش بیمه قرار دهد.
تبصره ۱- سازمان مکلف است امکان ثبت اطلاعات کارگاه ساختمانی محل اشتغال به کار متقاضیان مربوط را در سامانه فراهم آورد کارگر ساختمانی موظف است در صورت تغییر کارگاه ساختمانی به صورت دوره ای سه ماهه اطلاعات مربوط به کارگاه ساختمانی جدید را به منظور تسهیل در انجام بازرسی در سامانه اعلام نماید فقدان پروانه ساختمانی مالک، نافی بهره مندی کارگر ساختمانی از امتیازات موضوع این آیین نامه نیست.
تبصره ۲- سازمان مکلف است به اعتراضات متقاضیانی که درخواست آنها تأیید نشده است ظرف دو ماه بر اساس شیوه نامه ای که توسط وزارت تهیه و ابلاغ میشود رسیدگی کند و نتیجه رسیدگی را ظرف یک ماه در سامانه ثبت نماید.
ماده ۳- دستگاه های موضوع بند (ب) اصلاحی ماده (۵) و ماده (۱۳) قانون مکلفند اطلاعات مورد نیاز برای بررسی و احراز اشتغال کارگران ساختمانی فعال در کارگاه های ساختمانی را به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهند.
تبصره ۱- مراجع صدور پروانه ساختمانی مکلفند اطلاعات مربوط به پروانه ساختمانی صادره را شامل پلاک ثبتی اطلاعات موقعیت مکانی طول و عرض جغرافیایی کارگاه ساختمانی و مجموع عوارض صدور پروانه شماره پرونده دوره شروع و خاتمه طرح (پروژه) اطلاعات مالک سازنده ساختمان و پایان کار و هرگونه تغییرات بعدی که در پروانه ایجاد می شود را به صورت ماهانه در سامانه ملی املاک و اسکان وزارت راه و شهرسازی بارگذاری نمایند.
تبصره ۲- وزارت راه و شهرسازی مکلف است نسبت به ایجاد دسترسی به اطلاعات سامانه مذکور برای سازمان به صورت برخط جهت اخذ اطلاعات پروانه ساختمانی اقدام نماید.
تبصره ۳- وزارت کشور مکلف به انجام هماهنگی های لازم و ابلاغ بخشنامه ها و دستور العمل های لازم و سایر سازوکارها و ابزارهای قانونی جهت ثبت اطلاعات مذکور در سامانه فوق الذکر توسط شهرداری ها و دهیاری ها می باشد تا زمان تکمیل اطلاعات و بهره برداری سامانه موضوع این ماده مراجع صدور پروانه ساختمانی باید به صورت ماهانه نسبت به ارائه اطلاعات فوق به شعب سازمان تأمین اجتماعی شهرستان مربوط اقدام نمایند.
تبصره ۴- وزارت صنعت معدن و تجارت مکلف است اطلاعات و سوابق مربوط به صدور تمدید تجدید و یا ابطال پروانه کسب واحدهای صنفی فعالیت شخص صاحب جواز مباشر و همچنین اطلاعات مربوط به کارت بازرگانی شامل نوع فعالیت دوره فعالیت و هرگونه تغییرات بعدی متقاضیان را با رعایت قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱ به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهد.
تبصره ۵- سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (اداره کل ثبت شرکت ها و مؤسسات غیر تجاری) مکلف است اطلاعات اشخاص حقوقی ثبت شده از جمله اعضای هیئت مدیره، مدیر عامل و اعضای موظف و غیر موظف و تغییرات بعدی آنها را به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهد.
ماده ۴- وزارت مکلف است امکان استفاده سازمان از اطلاعات برخط در زمینه شناسایی کارگران واقعی ساختمان از جمله پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و اطلاعات دهک بندی را در سامانه فراهم آورد.
ماده ۵- سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور مکلف است با همکاری وزارت، سازمان و وزارت راه و شهرسازی و کانون عالی انجمن های صنفی کارگران کل کشور با توجه به تغییر رویکرد تدوین استانداردهای مهارتی از شغلی به حرفه ای ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه نسبت به تدوین و بازنگری استانداردهای شایستگی و ارزشیابی مرتبط با مشاغل و حرف کارگران ساختمانی متناسب با مهارت مورد نیاز کسب و کار و ساخت و ساز اقدام نماید.
ماده ۶- استفاده دارندگان موافقت اصولی، پروانه کسب، کارت بازرگانی و کارگران شاغل در کارگاه های صنفی، صنعتی و موارد مشابه غیر مرتبط از خدمات بیمه ای موضوع قانون ممنوع است. سازمان مکلف است با به کارگیری روش های متنوع و مطابق شیوه نامه بازرسی برای واحدهای اجرایی تابع به طور مستقیم بر اشتغال کارگران ساختمانی نظارت مستمر داشته باشد. در صورتی که توسط سازمان احراز شود که فرد بیمه شده در شغل ساختمانی تعریف شده اشتغال نداشته است، متقاضی مکلف است ظرف یک ماه نسبت به پرداخت بیست درصد (۲۰%) سهم کارفرمایی برای مدت مربوط اقدام نماید، در غیر این صورت سوابق بیمه ای متخلف، متناسب با مدت عدم اشتغال حذف و مطابق ضوابط قانونی مربوط با وی برخورد می شود. سازمان مکلف است با به کارگیری روش های متنوع و حتی الامکان به صورت مستقیم، بر پوشش بیمه ای کارگران ساختمانی نظارت داشته باشد.
تبصره – شعب سازمان مکلفند نسبت به رسیدگی به اعتراضات بیمه شدگانی که در فرآیند بازرسی از شمول این آیین نامه خارج می شوند بر اساس شیوه نامه موضوع تبصره (۲) ماده (۲) این آیین نامه اقدام نمایند و نتیجه را ظرف یک ماه در سامانه ثبت نمایند.
ماده ۷- سازمان مکلف است فرآیند و وضعیت نهایی پوشش بیمه اجتماعی متقاضیان را به روش اعلامی وزارت در اختیار آن وزارت قرار دهد.
ماده ۸ – نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه بر عهده وزارت می باشد.
محمد مخبر
معاون اول رییس جمهور
