آیین نامه ارزیابی اثرات زیست محیطی طرحها و پروژه های بزرگ تولیدی، خدماتی و عمرانی
مصوب جلسه مورخ 1390/8/29 هیأت وزیران با اصلاحات
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۹/۸/۱۳۹۰ بنا به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین نامه ارزیابی اثرات زیست محیطی طرحها و پروژه های بزرگ تولیدی، خدماتی و عمرانی را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱. در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف ـ سازمان: سازمان حفاظت محیط زیست.
ب ـ طرح: طرحها و پروژه های بزرگ تولیدی، خدماتی و عمرانی موضوع پیوست شماره (۱) مصوبه شماره ۱۴۴۴۷۹/۴۵۸۸۰ مورخ ۲۰/۷/۱۳۹۰.
ج ـ گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی: گزارش مطالعاتی که با هدف پیش بینی و شناسایی مجموعه آثار و پیامدهای زیست محیطی احتمالی یک طرح صورت می گیرد و در قالب گزارش ارزیابی اجمالی و گزارش ارزیابی تفصیلی تدوین می شود.
د ـ گزارش ارزیابی اجمالی: گزارشی که بر اساس سرفصلهای تعیین شده در پیوست شماره (۲) مصوبه شماره ۱۴۴۴۷۹/۴۵۸۸۰ مورخ ۲۰/۷/۱۳۹۰، تهیه می شود و هدف عمده آن، پیش بینی اثرات مهم و ماندگار طرح مورد نظر در محیط زیست و کمک به انتخاب بهینه گزینه های طرح می باشد.
هـ ـ گزارش ارزیابی تفصیلی: گزارشی تکمیلی و تا حد امکان کمّی و مدلل که در آن جنبه ها و نکات مندرج در گزارش ارزیابی اجمالی به ویژه وضع موجود محیط زیست منطقه اجرای طرح، جنبه های زیست محیطی طرح و شعاع تأثیرگذاری آنها و نیز تمهیدات مربوط به طور دقیق تشریح و ارایه می شود. هدف عمده این گزارش تدقیق پیش بینی اثرات و تصمیمات متخذه و در نهایت ارتقای کیفی تمهیدات پیشنهادی می باشد که شرح خدمات آن بر اساس پیوست شماره (۲) مصوبه شماره ۱۴۴۴۷۹/۴۵۸۸۰ مورخ ۲۰/۷/۱۳۹۰ در مقیاس دقیق تر توسط دستگاه اجرایی ذی ربط و با همکاری سازمان تهیه می شود.
وـ مناطق تحت حفاظت: مناطق چهارگانه تحت حفاظت شامل پارک ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده موضوع بند (الف) ماده (۳) قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست ـ مصوب ۱۳۵۳ـ
زـ تالاب بین المللی: تالابهایی که در کنوانسیون جهانی رامسر به ثبت رسیده اند.
ح ـ مناطق حساس ساحلی ـ دریایی: شامل خورها، مصبها، خلیجها، تالابهای ساحلی، رویشگاههای حرا، بسترهای علفی، صخره های مرجانی، مناطق تخم گذاری لاک پشتهای دریایی و نظایر آن که دارای منابع حساس ساحلی و دریایی و یا وابسته به دریا می باشند.
ماده۲. مجریان طرحها موظفند در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی آنها گزارش
ارزیابی اثرات زیست محیطی مربوط را تهیه و جهت بررسی و تأیید به کارگروه ملی ارزیابی اثرات زیست محیطی که متشکل از اعضای زیر است، ارایه نمایند:
۱ـ معاون محیط زیست انسانی سازمان (رییس)
۲ـ نماینده تام الاختیار سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
۳ـ نماینده تام الاختیار رئیس دستگاه اجرایی مربوط (حداقل در سطح مدیرکل)
تبصره۱ـ دبیرخانه کارگروه مذکور در دفتر ارزیابی اثرات زیست محیطی سازمان مستقر می‌باشد و مدیرکل آن دفتر به عنوان دبیر کارگروه تعیین می‌شود.
تبصره۲ـ جلسات کارگروه یادشده با حضور همه اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با رأی مثبت حداقل دو عضو، معتبر می‌باشد.
تبصره۳ـ تهیه گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی صرفاً توسط مشاورین حقیقی و حقوقی ذی‌صلاح که صلاحیت آنها به تصویب مراجع قانونی رسیده باشد، مجاز است.
تبصره۴ (اصلاحی ۲/۴/۱۳۹۵) ـ گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌های استانی موضوع بند (ث) تصویبنامه شماره ۷۵۶۰۹/ت۵۱۰۵۲هـ مورخ ۱۱/۶/۱۳۹۴ در صورت اخذ تأییدیه کارگروه متشکل از مدیران کل محیط زیست (رئیس) و دستگاه ذیربط استان و رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان مربوط به محل اجرای طرح، از ارایه گزارش مذکور به کارگروه موضوع این ماده مستثنی می‌باشند.
ماده۳ـ مجریانی که گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌های آنها به تأیید کارگروه موضوع ماده (۲) می‌رسد، موظفند از آغاز عملیاتی شدن و اجرای طرح خود بر اساس شیوه نامه‌ای که توسط سازمان تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد از اجرای صحیح طرح مصوب و الزامات مربوط اطمینان حاصل نمایند. (اصلاحی ۲/۴/۱۳۹۵)
تبصره ـ دستگاههای دولتی فاقد واحد مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست می توانند از مشاورین ذی صلاح جهت نظارت استفاده نمایند.
ماده ۴. گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی باید شامل هر دو دوره ساخت و بهره برداری طرح باشد و مسئولیت اجرا و زمان هر اقدام به منظور رفع یا کاهش آثار سوء زیست محیطی مشخص گردد.
ماده ۵. سازمان موظف است برای اطلاع مجریان طرحها، محدوده مناطق تحت حفاظت خود را مطابق مصوبات شورای عالی حفاظت محیط زیست و همچنین تالابهای بین المللی و مناطق حساس ساحلی ـ دریایی را به صورت نقشه های رقومی تهیه و منتشر نماید. نقشه منتشر شده تا انتشار نقشه جدید، معتبر خواهد بود.
ماده۶ ـ کارگروه موضوع ماده (۲)، نظرات نهایی خود را در مورد گزارش ارزیابی، ظرف یک‌ماه پس از دریافت گزارش به مجری اعلام می‌نماید.
تبصره (اصلاحی ۲/۴/۱۳۹۵) ـ رئیس کارگروه می‌تواند برای یک بار مهلت بررسی گزارش ارزیابی را به مدت یک‌ماه تمدید نماید. عدم ارسال پاسخ کارگروه در پایان مهلت تعیین شده به معنی موافقت می‌باشد.
ماده ۷. سازمان نظر کارگروه موضوع ماده (۲) در خصوص گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی را به یکی از سه شکل زیر به مجری طرح ابلاغ خواهد نمود:
الف ـ موافقت با اجرای طرح (تأیید گزارش)
ب ـ موافقت مشروط با اجرای طرح (براساس انجام گزینه های اصلاحی و یا راهکارهای بهسازی)
ج ـ مخالفت با اجرای طرح (عدم تأیید گزارش) و لزوم معرفی گزینه دیگر
ماده ۸. سازمان موظف است برای مجریانی که مفاد مندرج در گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی را رعایت ننمایند، در دو نوبت با مهلت ۲۰ روزه اخطاریه صادر نماید و در صورت عدم توجه با مجری طرح برابر قوانین و مقررات از جمله ماده (۶۹۰) قانون مجازات اسلامی رفتار می شود.
تبصره (اصلاحی ۲/۴/۱۳۹۵) ـ در صـورت عدم رعایت مفاد گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی توسط مدیران دولتی مجری طرح، موضوع به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع می‌شود.
ماده۹ (الحاقی ۲/۴/۱۳۹) . ارزیابی اثرات زیست محیطی تأسیسات هسته‌ای و فعالیت‌های پرتوی بر اساس قانون سازمان انرژی اتمی ایران ـ مصوب ۱۳۵۳ ـ و قانون حفاظت در برابر اشعه ـ مصوب ۱۳۶۸ ـ توسط مراکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور و با رعایت قوانین و مقررات ملی و بین‌المللی و تأیید شورای انرژی اتمی خواهد بود.
