آیین نامه اجرایی قانون طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و بیماریهای واگیردار

آئین نامه بیماری های آمیزشی
مصوب ۱۳۲۳

قانون طرز جلوگیری از بیماری های آمیزشی و بیماری های واگیر دار

ماده اول- مبتلایان به بیماریهای آمیزشی (سوزاک- کوفت- سفلیس) آتشک (شانکر نرم) که طبق ماده یک قانون خرداد ۱۳۲۰ مکلف بدرمان میباشند اشخاصی هستند که قبل از اجرای این قانون به این بیماریها مبتلا بوده و هنوز درمان کامل نشده یا آنکه بعد از اجرای این قانون مبتلا شوند. بنا براین کلیه مبتلایان به این بیماریه مکلفند تا آخرین موعدی که پزشک درمان کننده درمان را لازم می داند و تا موقع اخذ گواهینامه سلامت مزاج درمان خود را ادامه دهند.

تبصره- برای راهنمائی مبتلایان وزارت بهداری نشانیهای مهم بیماریهای آمیزشی را در دوره های مختلفه بیماری معین نموده به اطلاع عموم می رساند که در موقع ابتلاء بتوانند از وضعیت خود اطلاع حاصل نموده برای معالجه به پزشک مراجعه نمایند.

ماده دوم- مقصود از دوره واگیری بیماری های آمیزشی که درمان آن برای همه کس رایکان [رایگان] است دوره ایست که بیماری بگواهی پزشک از شخصی بشخص دیگر قابل سرایت باشد.

ماده سوم– برای اجرای ماده ۳ قانون مراتب ذیل در نظر گرفته میشود:

۱- در نقاطی که وزارت بهداری اجرای این قانون را آگهی میدهد بخش مخصوصی بعنوان بخش شهرستان جهت مبارزه با این بیماریها تأسیس میشود که مرکز مراجعات پزشکان و بیماران خواهد بود.
(این بخش از نقطه نظر فنی و اداری مستقیماً تحت نظر اداره مرکزی مبارزه با بیماریهای آمیزشی خواهد بود)

۲- کلیه پزشکانیکه بیماریهای آمیزشی را درمان مینمایند باید دفتر مخصوص داشته و در آن نام بیمار شماره شناسنامه- نشانی محل سکونت- تاریخ ابتلاء به بیماری- امتحاناتیکه از بیمار شده نتیجه آزمایش همچنین درمانهائیکه درباره او بعمل آمده و موعدیکه برای درمان او معین شده است ثبت نماید و علاوه بر این باید ستون مخصوص برای ثبت اخطاری که به پزشکی راجع به ادامه درمان بیمار نزد خود میفرستند و یا آنکه از پزشک دیگر درباره تعقیب درمان آن بیمار میرسد داشته باشد و در صورت امکان در همان دفتر طرز ابتلاء و نام و نشان شخص مبتلا کننده را ثبت نماید این دفتر را پزشک باید همیشه مخفی نگاهدارد که کسی بر آن آگاهی نیافته سر بیمار افشاء نشود.
(این دفتر که شماره اوراق آن معین است از طرف بهداری به پزشکانی که تقاضا نمایند داده خواهد شد)

۳- هر بیماریکه مبتلا به بیماریهای آمیزشی قابل سرایت باشد تا موقعی که گواهینامه عدم سرایت بدست نیاورده باید در مواعدیکه پزشک برای درمان او معین نموده مرتباً حاضر شود چنانچه ده روز از موعد مقرر بگذرد و اطلاعی از پزشک دیگر راجع بتحت درمان بودن آن بیمار نرسد پزشک درمان کننده مکلف است در برگهای مخصوصی که از طرف بهداری به اختیار آنها گذارده شده است مراتب را با قید نام و نشان صحیح بیمار ببخش بیماریهای آمیزشی شهرستان بفرستد.

۴- در صورتی که بیماری بخواهد پزشک خود را بواسطه مسافرت یا علت دیگری تغییر دهد اعم از اینکه پزشک در همان شهر و یا شهر دیگر باشد لازم است به پزشک دومی از سابقه درمان خود نزد پزشک پیشین اطلاع دهد و پزشک دومی نیز مکلف است در صورتیکه بیماری در دوره واگیری باشد تعقیب درمان را روی برگهای تمبر شده بهزینه بهداری (که از طرف بهداری برای آنها ارسال میشود) به پزشک اول اطلاع دهد.

تبصره- نداشتن دفتر و برگهای مخصوص بهداری پزشک را از اجرای تکلیف قانونی خود معاف نمی نماید و در صورت نداشتن اوراق رسمی ممکن است مراتب را موقتاٌ در دفتر معمولی ثبت کرده و بوسیله کاغذ ساده گزارش دهد ضمناٌ دفتر و برک [برگ] مخصوص چایی بدون فوت وقت درخواست نماید.

۵- پس از آنکه پزشک دومی تعقیب درمان را به پزشک اطلاع داده پزشک اول موظف است آن را در ستون مخصوص دفتر خود ثبت نموده عین نامه پزشک را نکاهدارد [نگاهدارد].

۶- بمحض آنکه اطلاع نامه از طرف پزشکی راجع بغیبت بیمار مبتلا به بیماریهای آمیزشی در دوره واگیری ببخش بیماری های آمیزشی رسید بخش مربوطه بطور محرمانه به بیمار نامبرده اخطار نمایند که بپزشک خود یا بپزشک دیگر برای ادامه درمان مراجعه نموده تحت درمان مراجعه نموده تحت درمان بودن خود را توسط پزشک معالج اطلاع دهد چنانچه بیمار تخلف نماید پس از انقضای پنج روز از تاریخ وصول اخطار ملزم بدرمان میشود.

۷- برای اینکه سر بیماران انشاء نشود بخش بیماریهای آمیزشی مکلف است برای بررسی اطلاع نامه ها راجع به غیبت بیماران و اجرای دستورات لازم یکنفر پزشک را مأمور اینکار نماید که اجرای این امر بعهده غیر پزشک واگذار نشود.

ماده چهارم- وزارت بهداری پزشکان و دارو سازان و متصدیان سایر فنون پزشکی را که برای جلب منفعت و یا جهات دیگر به تبلیغات بی اساس و نشر اعلانات اقدام و ادعا میکنند که بیماریهای آمیزشی و دیگر بیماریهای واگیر را در مدتی معین با داروی مخصوص معالجه میکنند و در نتیجه اینعمل باعث اغفال و گمراهی بیماران میشوند بوسیله محاکم صالحه تعقیب خواهد نمود.
و هیچ پزشک و دارو ساز حق ندارد بدون اطلاع قبلی و موفات کتبی وزارت بهداری به نشر اینگونه اعلانات مبادرت نماید.
روزنامه ها هم قبل از موافقت وزارت بهداری نباید این قبیل اعلانات و تبلیغات را درج نمایند پزشکان و دارو سازان که بخواهند بطرز معالجه خود و یا داروئی تبلغات نمایند مکلفند قبلا اعلان را با دلایل علمی که برای ادعای خود دارند در مرکز بوزارت بهداری و در شهرستان ها برؤسای بهداری ارائه دهند در صورتیکه مورد موافقت شد بعد آنرا منتشر نمایند.

ماده پنجم- در مورد الزام بیماران به بستری شدن در بیمارستان موضوع ماده پنجم قانون بیماریهای آمیزشی ممکن است بهداری کسانی را که از نظر نوع پیشه و معاشرت و تماس خیلی نزدیک و هم بستری با اشخاص مختلفه واگیری بیماری آن ها را موجب نگرانی بداند فوراٌ در بیمارستان بستری نموده تحت درمان الزامی قرار دهند.
و نسبت به اشخاصیکه نگرانی سرایت بیماری آنها کمتر است ممکن است سه روز مهلت قائل شد و پس از آنمدت آنها را بستری نماید البته در صورتی که این قبیل اشخاص در موعد مقرر حاضر نشدند بهداری میتواند آنها را برای بستری نمودن جلب نماید.

ماده ششم- ولی یا سرپرست صغیر و تا سفیه و یا دیوانه اگر علائم مخصوصی از بیماری های آمیزشی در اشخاصی که تحت سر پرستی او هستند مشاهده نماید باید فوراٌ برای تشخیص و درمان آن اقدام نماید چنانچه مأمورین بهداری از وجود صغیر یا سفیه یا دیوانه مبتلا به بیماری آمیزشی اطلاع حاصل نمودن که سرپرست برای او تعیین نشده لازم است نام برده را فوراً تحت معالجه قرار داده ضمناً مراتب را بدادسرا اطلاع دهند که برای نصب سرپرست جهه او اقدام نمایند.

ماده هفتم- اشخاصیکه بمناسبت پیشه خود ممکن است باعث انتشار بیماریهای آمیزشی شوند بدو دسته تقسیم میشوند.

دسته اول پیشه وران مجاز که طبق مقررات شهرداری یا شهربانی (در مورد امثال شوفر و شاگرد شوفر) دارای پروانه مخصوص اشتغال و کتابچه معاینه میباشند این قبیل پیشه وران در مواعد مقرر در تبصره ذیل در بنگاههای شهرداری معاینه میشوند و در صورتی که مبتلا به بیماریهای آمیزشی باشند ببخش بیماری های آمیزشی فرستاده میشوند بخش بیماریهای آمیزشی وضعیت آنها را بررسی نموده در صورتیکه جلوگیری از ادامه پیشه آنها لازم باشد ببنگاه مربوط شهرداری یا شهربانی تذکر میدهند که جواز شغل آنها را ضبط نموده تا رفع خطر سرایت آنها را از ادامه شغل محروم دارند.

تبصره- سلمانی- حمامی- آشپز و پیشخدمت کافی و رستوران قهره چی و شاگرد آن ماهی دو مرتبه و سایر پیشه وران ماهی یکمرتبه معاینه میشوند.

دسته دوم- کسانی از قبیل فواحش که بیش از دسته اول وسیله انتشار اینگونه بیماریها هستند چون این دسته اشخاص از نقطه سرایت بیماری های آمیزشی خطرناکترین دسته میباشند برای جلوگیری از خطر سرایت بیماری های آمیزشی بطریق ذیل عمل میشود.

۱- شهربانی صورت کلیه این قبیل اشخاص را با نام و نشان صحیح تهیه نموده در تهران بوزارت بهداری و در شهرستانها ببهداری محل میفرستند که به بخش مبارزه با بیماری های آمیزشی مراجعه شود تا پس از بررسی وشعیت تکلیف آنها را از نقطه نظر معاینه معلوم نمایند.

۲- بخش بیماریهای آمیزشی نام و نشان کلیه این اشخاصرا در دفتر مخصوص ثبت نموده مواعدی برای معاینه آنان معین میکند.

۳- معاینه معالجه ممکن است بنکاههای [بنگاههای] مخصوص بهداری یا نزد پزشکان خاصی که از طرف وزارت بهداری معین میشوند بعمل آید.

۴- چنانچه این قبیل اشخاص در موعد مقرر برای معاینه حاضر نشوند بخش مربوطه می تواند بوسیله مأمورین شهربانی آنها را برای معاینه احضار و در صورت عدم حضور برای معاینه و معالجه جلب نماید.

۵- در صورتی که در نتیجه معاینه معلوم شود که به بیماریهای آمیزشی قابل سرایت مبتلا نیستند در ستون مخصوص آن دفتر ثبت و همین امر در حکم پروانه عدم امکان سرایت محسوب میشود.

۶- هرکاه [هرگاه] پس از معاینه معلوم گردد که این اشخاص به بیماری های آمیزشی که در مرحله واگیری است مبتلا میباشند بهداری آنها را از ادامه پیشه خود محروم نموده مجبور بدرمان مینماید تا خطر سرایت بیماری بر طرف شود.

ماده هشتم- برای مبارزه با انتشار بیماریهای آمیزشی مقررات ذیل تنظیم میگردد.

۱- برای اماکن عمومی که مورد رفت و آمد مردم است از قبیل کافه- رستوران- پانسیون- مهمانخانه- مسافرخانه- قهوه خانه- حمام- دکان های سلمانی و همچنین سایر اماکنی که از مردم متفرق پذیرائی میشود بهداری شهرداری ها مقررات خاصی وضع نموده پس از تصویب وزارت بهداری بموقع اجرا میگذارد.

تبصره- شهربانی و شهرداری مکلفند صورت اماکن مزبور و کارمندان آنرا در تهران بوزارت بهداری و در شهرستانها بهداری محل بفرستند تا در موقع لزوم توسط بهداری یا بخش بیماریهای آمیزشی بازرسی لازم در طرز اجرای مقررات و آئین نامهای مربوطه بعمل آید.

۲- بهداری ارتش موظف است علاوه بر آنکه در تمام مدت خدمت افراد و سربازان وظیفه را مرتبا معاینه نموده و در صورت ابتلاء ببیماری های آمیزشی معالجه می نمایند در یکماهه آخر خدمت آنها را تحت مراقبت مخصوص قرار دهند که مبتلا به بیماری های آمیزشی نشوند و در صورتیکه در پایان خدمت وظیفه مبتلا به بیماری آمیزشی قابل سرایت باشند موظفند که آنها را تا رفع خطر سرایت تحت معالجه قرار دهند.

۳- بهداری ژاندارمری و شهربانی موظفند که مرتباً نفرات خود را معاینه نموده و درصورتیکه مبتلا ببیماری آمیزشی باشند آنها را معالجه نمایند که بیماری آنها بسایرین سرایت نکند و مخصوصاً در موقع اعزام آنها بمأموریت های خارج از شهرها مراقبت مخصوص نمایند که مبتلا به بیماری های آمیزشی قابل سرایت نباشند.

ماده نهم- وزارت بهداری بمنظور آکاهی [آگاهی] مردم به بیماریهای آمیزشی علائم مهم دوره واگیری این بیماریها و طرز سرایت را طبع و نشر می نماید تا آنکه هر کس یکی از این علائم را نزد خود مشاهده نمود مخصوصاً اشخاصی که طرز زندکانی [زندگانی] و معاشرت آنها طوری باشد که در معرض ابتلا ببیماری های آمیزشی میباشند فوراٌ بیماری خود را حدس زده بپزشک آزاد یا یکی از بنکاههای [بنگاههای] بهداری برای معاینه و درمان مراجعه نموده و از هر نوع آمیزشی که باعث سرایت میشود خودداری نماید که باعث سرایت بیماری خود بدیگران نشود و الا مبتلا کننده طبق مقررات ماده نهم قانون بمیاریهای آمیزشی محکوم و مجازات میشود.

ماده دهم- برای تسهیل اجرای ماده دهم قانون بیماریهای آمیزشی وزارت بهداری بمنظور آگهی عموم آثار و علائم دوره واگیری این بیماریها در زن شیرده و کودکان شیرخوار و طرز سرایت این بیماری از ره شیر یا بطریق دیگر بطفل یا از طفل بدایه را طبع نموده بوسایل مقتضی باطلاع عموم می رساند.
هر زنی که بخواهد بعنوان دایه کودکی را شیر دهد موظف است که پیش از آنکه پستان بدهان طفل بگذارد قبلا برای معاینه پزشکی و آزمایشهای لازمه مراجعه نموده در صورت سالم بودن پروانه دایگی تحصیل نماید بعلاوه در تمام دوره شیر دادن هم مرتباً ماهی یکمرتبه برای معاینه حاضر شود که مبتلا ببیماری قابل سرایت بکودک نباشد و در صورت تخلف مانند پیشه وران طبق ماده هفت بیماری های آمیزشی محکوم و مجازات می شود.
معاینه دایه ممکن است نزد پزشکان آزاد یا یکی از بنکاههای [بنگاههای] بهداری بعمل آید ولی بررسی بصورت معاینه و صدور پروانه دایگی بعهده بخش بیماریهای آمیزشی است و پروانه مجانی خواهد بود در صورتی که دایه مبتلا بکوفت بود و طفل شیرخوار را مبتلا نماید مبتلا کننده طبق ماده دهم قانون بیماری های آمیزشی بیک تا سه ماه حبس تأدیبی با پرداخت ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ ریال و یا بهر دو مجازات محکوم خواهد شد.

ماده یازدهم- هر شخصی که بخواهد طفلی را بدایه بسپارد موظف است قبل از آنکه دایه پستان بدهان طفل بگذارد طفل و دایه را نزد پزشک ببرد تا آنها را معاینه نموده آزمایشهای لازم مخصوصاً آزمایش خود و با آزمایش های دیگر مورد لزوم بعمل آورده گواهی نامه بهداشتی بدست آورد که طفل یا دایه مبتلا بسیفلیس یا بیماریهای قابل سرایت دیگری نیستند که خطری متوجه طفل یا دایه شود.
برای حسن جریان این امر لازمست احتیاطات مخصوص بعمل آید که هیچگونه سوء استفاده مثل عوض کردن خون و یا معرضی شخص سالم بجای مریض پیش نیابد. بنا بر این باید ورقه شناسنامه دایه یا عکس او بپزشک معاینه کننده و آزمایشکاه [آزمایشگاه] ارائه شود که پس از احراز مطابقت عکس و معاینه کامل گواهینامه بهداشتی دائر بسلامت طفل و دایه در آن تاریخ صادر نماید ضمناً لازمست که روی ورقه آزمایشکاه [آزمایشگاه] و گواهینامه بهداشتی هم عکس الصاق شود و معاینه دایه ماهی. یکمرتبه باید تجید شود همین گواهی نامه صحت مزاج را ممکن است برای صدور پروانه دایگی ببخش بیماری های آمیزشی ارائه دهند و هنگاه شخصی قبل از تحصیل گواهینامه بهداشتی طفلی را بدایه بسپارد طبق ماده یازدهم قانون بیماری های آمیزشی بسه تا هفت روز حبس و یا ۵ تا ۵۰ ریال کیفر نقدی محکوم میشود و در صورت ابتلاء طفل یا دایه کیفر متخلف حبس تأدیی از دو ماه تا ۶ ماه خواه بود

ماده دوازدهم- در صورتی که بهداری اطلاع پیدا نماید که اشخاصی مبتلا ببیماریهای آمیزشی در حال واگیری میباشند در صورت مقتضی بوسیله بخش بیماریهای آمیزشی توسط نامه محرمانه آن اشخاص را دعوت مینماید تا بطور مخفی بازجوئی و معاینه لازم بعمل آید و اگر بیمار مزبور در ظرف مدت معین برای معاینه حاضر نشود ممکن است بوسیله مأمورین مخصوص احضار و پس از مسلم شدن بیماری ملزم بدرمان شود.

ماده سیزدهم- بمنظور تنظیم آمار مبتلایان ببماریهای آمیزشی لازمست آخر هر ماه کلیه پزشکان آزاد و بنگاههای بهداری که این قبیل بیمارانرا معاینه و درمان می نمایند از روی دفاتری که دارند شماره بیماران آمیزشی که برای اول مرتبه بپزشک مراجعه نموده اند با نوع بیماری آنها معین نموده بدون ذکر نام و مشخصات بیمار در برگهای مخصوص ببخش بیماریهای آمیزشی بفرستند متخلفین طبق ماده ۲۳ قانون بیماریهای آمیزشی و واگیر مجازات میشوند.

تبصره- نداشتن برگهای چاپی بهداری مانع از انجام تکلیف پزشک نخواهد بود و ممکن است موافق تبصره ماده ۳ عمل شود

ماده چهاردهم- کلیه پزشکان و بنگاه های بهداری علاوه بر اقداماتیکه برای درمان بیماران می نمایند لازمست حتی المقدور بکشف کانون ابتلاء و عمل مبارزه با بیماریهای آمیزشی کمک و مساعدت نموده کوشش نمایند که بوسیله پرسش از بیمار طرز ابتلاء شخص مبتلا کننده را معین نموده در صورت مقتضی نام و نشان صحیح شخص بیمار کننده را با اطلاعات کافی ببخش بیماریهای آمیزشی بفرستند.

ماده پانزدهم- در هر محلی که وسایل اجرای این قانون فراهم شد برای اطلاع عموم آگهی خواهد شد

از طرف وزیر دادگستری