پایگاه خبری اختبار- فردا سه‌شنبه ۱۵ آبان ماه، اولین سه‌شنبه ماه نوامبر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار می‌شود.
انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، هر چهارسال یکبار در اولین سه شنبه ماه نوامبر برگزار می‌شود به این شرط که اولین سه‌شنبه، روز اول ماه نباشد. البته فرایند انتخابات تقریبا از یک‌ماه قبل شروع می‌شود تا کسانی که امکان حضور در پای صندوق‌های رای را ندارند برگه‌های رایشان برایشان پست شود تا آنها رایشان را بدهند و با پست برگردانند. اما تمام آراء در یک روز مشخص شمرده می‌شود.
آمریکا از پنجاه ایالت، یک حوزه فدرال، پنج بخش خودمختار و تعدادی جزیره تشکیل شده است و چهل و هشت ایالت و منطقه فدرال یا واشنگتن‌دی‌سی در بخش اصلی این کشور پهناور قرار گرفته است. مساحت این کشور ۸.۹ میلیون کیلومتر مربع و سومین کشور بزرگ و پهناور دنیاست. شیوه حکمرانی در ایالات متحده آمریکا «جمهوری فدرال» است. ایالات متحده امریکا یک جمهوری مشروطه فدرال است و چهارچوب‌های قانون اساسی آن بر چهارچوب فدرال شکل گرفته است.
حکومت فدرال آمریکا از سه قوه تشکیل می‌شود: قوه مجریه، قوه قضاییه، قوه مقننه (شامل مجلس نمایندگان و مجلس سنا). در این نوع حکومت، رئیس جمهور در واقع رئیس دولت و قوه مجریه و فرمانده کل نیروهای مسلح نیز می‌باشد. حال این رئیس جمهور چگونه انتخاب می‌شود؟ اما پیش از پاسخ به این سوال لازم است بدانیم رقابت‌های انتخاباتی در امریکا بیشتر رقابت میان احزاب این کشور است. بطور کلی، آمریکا دو حزب اصلی دارد تحت عناوینِ جمهوریخواه و دموکرات. چند حزب کوچکتر هم وجود دارد که معمولا در انتخابات خیلی تأثیرگذار نیستند. از بعد از جنگ داخلی آمریکا تمام روسای جمهور آمریکا عضو یکی از دو حزب مذکور بوده اند. و اما در ادامه به فرایند انتخابات ریاست جمهوری می‌پردازیم.
قدم اول) مشخص شدن نماینده‌های هر حزب در انتخابات
فرایند رسیدن فرد به مرحله انتخاب شدن توسط احزاب دوگانه صورت می‌گیرد و هر دو حزب فرایند طولانی را از انجمن‌های محلی حزب تا انتخابات‌های درون حزبی برای عرضه کردن یک کاندید به عرصه انتخابات طی می‌کند. داشتن برنامه منسجم و توانایی هر نامزد انتخاباتی برای جلب رضایت حزب بسیار موثر است.
قدم دوم) تبلیغات انتخاباتی
نماینده هر حزب با نماینده‌های حزب دیگر مناظره می‌کند که معولا حزب‌های کوچکتر به نفع یکی از دو حزب اصلی کنار می‌کشند . فقط دو کاندیدای دو حزب بزرگ باقی می‌مانند. کاندیداهای ریاست جمهوری قبل از انتخابات، ایالت به ایالت سفر می‌کنند و برنامه‌ها و اهدافشان را با مردم هر ایالت به اشتراک می‌گذارند.
قدم سوم) مرحله انتخابات و رأی‌گیری
قوانین رأی‌گیری ایالت به ایالت متفاوت است؛ مثلا در برخی ایالتها، فرد برای اینکه به یکی از گزینه‌های هر حزب رأی بدهد باید حتما از قبل در آن حزب عضو شده باشد و در یکسری ایالت‌های دیگر چنین شرطی برای حضور در انتخابات و رأی‌دهی نیاز نیست.
قدم چهارم) شمارش آراء و تعیین پیروزِ رقابت انتخاباتی
نکته مهم اینکه در هر ایالت فقط یک رئیس جمهور پیروز می‌شود و کسی که پیروز می‌شود تمام امتیاز آن ایالت را برنده می‌شود. این سخن به چه معناست؟ اینجاست که مفهوم رأی الکترال رخ‌نمایی می‌کند و در ادامه تلاش میکنیم به شیوه‌ای شیوا، ساده و در عین حال دقیق ببینیم رأی الکترال به چه معناست؟
همانطور که گفتیم ایالات متحده آمریکا از پنجاه و سه ایالت تشکیل شده است. هر ایالت در آمریکا تعداد مشخصی امتیاز دارد مثلا ایالت کالیفرنیا ۵۵ امتیاز دارد یا به عبارت صحیح‌تر این ایالت ۵۵ رأی الکترال دارد. اما چرا؟ این تعداد رأی الکترال منحصرا برای این ایالت از کجا آمده است؟
پیش از گفتیم قوه مقننه ایالات متحده آمریکا از دو مجلس تشکیل شده است: مجلس نمایندگان و مجلس سنا. ایالت کالیفرنیا در مجلس نمایندگان پنجاه و سه نماینده دارد و در مجلس سنا دو نماینده دارد که مجموعا می‌شود پنجاه و پنج نماینده از این ایالت در بخش قوه مقننه حضور دارند و بر این اساس پنجاه و پنج رأی الکترال نصیب ایالت کالیفرنیا شده است.
حال فرض کنید شصت درصد مردم ایالت کالیفرنیا به نماینده دموکرات رای دهند و چهل درصد به نماینده جمهوریخواه. چه اتفاقی افتاده است؟ بله، درست است، در این ایالت دموکرات‌ها برنده شده‌اند و تمام پنجاه و پنج امتیاز (رأی الکترال) این ایالت را به دست می‌آورند. پس پنجاه و پنج بر صفر از جمهوری‌خواه‌ها جلو افتاده‌اند.
مجموع رأی‌های الکترال ایالتها روی هم می‌شود ۵۳۸ رأی و هر کاندیدایی که ۲۷۰ رأی الکترال را از آنِ خودش کند رئیس جمهور کشور آمریکا می‌شود. ۲۷۰ می‌شود نصف+یک.
پس باید به خاطر داشت چیزی که در آمریکا مهم است رأی الکترال است نه مجموع رأی‌های ایالات! ممکن است در یک دور انتخاباتی، کاندیدایی تعداد تمام آرایی که به دست آورده بیشتر از کاندیدای دیگر باشد اما چون آراء االکترالش کمتر است در انتخابات پیروز نشده و به سمت ریاست جمهوری دست پیدا نکند.
در این راستا می‌توان به رقابت انتخاباتی میان ترامپ و هیلاری کلینتون اشاره کرد که با وجود آنکه هیلاری کلینتون آراء کل بیشتری را به دست آورده بود اما چون تعداد آراء الکترال وی کمتر از ترامپ بود شکست‌خورده‌ی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶ شد.
خالی از لطف نیست در ادامه، شرایط کاندیداتوری ریاست جمهوری و شرایط رأی دهندگان را به طور اجمالی بررسی کنیم.
شرایط کاندید شدن برای ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا
بر اساس اصل دوم قانون اساسی ایالات متحده آمریکا: «هر شخصی برای احراز مقام ریاست جمهوری باید در زمان تصویب این قانون اساسی، شهروند بومی یا تبعه ایالات متحده، حداقل سی و پنج ساله و مدت چهارده سال مقیم ایالات متحده باشد.»
شرایط رأی‌دِهی برای ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا
بر اساس اصل بیست و ششم قانون اساسی ایالات متحده آمریکا: «ایالات متحده یا هر یک از ایالتها حق رأی شهروندان ایالات متحده را که به سن هیجده سالگی یا بیشتر رسیده باشند، نفی یا محدود نمی‌کند.»
همچنین در ادامه همین اصل تاکید می‌کند که جنسیت حق قانونی فرد را برای رای دادن محدود نمی‌کند.
