علی اوسط هاشمی استاندار سابق سیستان و بلوچستان در سال ۱۳۹۶ اعلام کرده بود: این دیوار به علت مسائل امنیتی ۱۴ سال پیش به طول بیش از ۳۰ کیلومتر در مرز با افغانستان ساخته شد که هزاران هکتار زمین کشاورزی در آن سوی دیوار جاماند همچنین برخی از قبور ازجمله مزار شهدا در آن سوی دیوار قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
۲۰۰۰ هکتار زمین کشاورزی در آن سوی دیوار سیستان
دیوار مرزی سیستان به صورت غیر کارشناسی‌شده احداث شده است
حبیب‌الله دهمرده، نماینده زابل، زهک و هیرمند در مجلس در دی ماه سال گذشته گفته بود: ساخت دیوار مرزی در منطقه سیستان باعث شده تا عده زیادی از مردم منطقه، به‌خصوص کشاورزان وسیله امرار معاش خود را از دست بدهند.
بیشتر بخوانید:
- شرایط و چگونگی مصادره محل نگهداری کالای قاچاق ممنوع
- تصویب‌نامه در خصوص تعیین وضعیت بازارچه‌های مشترک مرزی (حذف، ایجاد، ادغام، انتقال و ابقا)
وی با اشاره به اینکه دیوار مرزی سیستان به صورت غیر کارشناسی‌شده احداث شده است، افزود: در حال حاضر هزاران هکتار از اراضی منطقه سیستان در پشت دیوار مرزی قرار گرفته و عملا دسترسی کشاورزان به این مزارع قطع شده است.
نماینده سیستان در مجلس با اشاره به آخرین اقدامات برای حل این مشکل، گفت: اول اینکه در شورای تأمین استان مصوب شده آن قسمتی که جزو مرز واقعی کشور ماست را فنس بکشند تا زمین‌هایی که آن طرف دیوار افتاده، داخل خاک ایران محسوب شود. مسأله دوم اینکه کشاورزان مالک زمین‌های آن‌سوی دیوار، می‌توانند از مرزبانی استان مجوز بگیرند و آزادانه تردد داشته باشند و کسی نباید مانع آنان شود.
کشاورزان سیستانی همواره گله‌مندند که برای تردد و سرکشی به مزارع کشاورزی خود، نیاز به کارت تردد و همچنین اجازه عبور مرزبانان داشته و مجبورند تراکتورهای خود را با اجازه مرزبانان از دیوار مرزی عبور دهند.
ادعای مالکیت کشورهای همسایه
برخی مسئولان نگرانند افغانستان، این دیوار امنیتی را نقطه صفر مرزی بداند و اراضی کشور که در آن‌سوی دیوار مرزی قرار دارد، در اختیار کشور همسایه قرار گیرد. همان اتفاقی که امروز در درگیری بین طالبان و مرزداران ایرانی رخ داد.
این دیوار در واقع «امنیتی» است، نه «مرزی»
محمد سرگزی، دیگر نماینده سیستان در مجلس اما نگرانی‌ها در خصوص ادعای مالکیت کشورهای همسایه بر زمین‌های کشاورزی آن‌سوی دیوار را غیرمنطقی دانسته و گفته بود: نقاط مرزی بر اساس طول و عرض جغرافیایی، مشخص و در اسناد بین‌المللی ثبت شده است؛ ملاک دیگر حدود مرزهای کشور هم همان میل‌های مرزی است که مورد توافق کشورهاست.
بیشتر بخوانید:
این نماینده با بیان اینکه “این دیوار در واقع «امنیتی» است، نه «مرزی» که در گذشته برای تثبیت امنیت مطلوب‌تر ایجاد شد: افزود: قرار بود کشاورزان بتوانند از درهای تعبیه شده در دیوار به سهولت تردد کنند، اما متأسفانه این امکان برای آنان فراهم نشد و باعث شد تا کشاورزی در آن سوی مرز، بدون کشت بماند و ضرر مالی به مالکان آن وارد سازد.
سرگزی صریح کرد: احداث این دیوار برای جلوگیری از تردد مردم به آن‌سوی دیوار، امنیتی نبوده، بلکه علت آن ساماندهی ترددها و جلوگیری از اقدامات ضد امنیتی بوده است؛ اگر چه در حال حاضر نیز شرایط امنیتی نقاطی که دیوار وجود دارد با سایر نقاط مرزی که دیوار ندارد به دلیل تسلط کامل نیروهای مرزی تفاوتی ندارد، لذا می‌توان زمینه حذف این دیوار را با توجه به شرایط روز منطقه نیز دنبال کرد.
بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی، احداث دیوار روی نقطه صفر مرزی ممنوع است
سرهنگ ابوالحسن ضیایی، معاون اجتماعی فرماندهی مرزبانی استان سیستان و بلوچستان در خصوص این دیوار ۹ ساله اعلام کرد: این دیوار بنا به ضرورت زمان و با صلاح‌دید مقامات امنیتی ایجاد شده و اینکه برخی فکر می‌کنند دیوار مرزی را مرزبانی کشیده، درست نیست.
وی گفت: نوار مرزی ما با هر کشوری، بر اساس نقاط جغرافیایی است که در پروتکل‌های بین‌المللی آمده و کسی حق ادعای مالکیت و تعرض به خاک کشور همسایه را ندارد. بنابراین حتی یک وجب از خاک کشور ما، آن‌سوی مرز نیفتاده و کشور همسایه هم نمی‌تواند ادعای مالکیت کند.
معاون اجتماعی فرماندهی مرزبانی استان با بیان “تاثیر گذار بودن این دیوار در مسائل امنیتی” اظهار کرد: از آنجایی که بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی، احداث دیوار روی نقطه صفر مرزی ممنوع است، ما دیوار را آن‌طرف‌تر احداث کردیم که در این‌صورت، از لحاظ امنیتی هم بهتر می‌توان کار محافظت و حراست را انجام داد.
عده‌ای به بهانه سوخت‌رسانی به تراکتورها، اقدام به قاچاق سوخت می‌کنند
ضیایی با اشاره به اینکه مرزبانی برای تردد کشاورزان به هیچ وجه سختگیری نمی‌کند، بیان کرد: ما بارها به منطقه رفته‌ایم و دقیقاً افرادی که زمین داشته و کشاورزی می‌کنند را می‌شناسیم. خیلی راحت تردد می‌کنند و کسی هم مانع نمی‌شود.
وی تصریح کرد: مشکلی که وجود دارد و کشاورزان نسبت به آن گله‌مند هستند، تردد تراکتورهاست، زیرا بارها مشاهده شده که عده‌ای به بهانه سوخت‌رسانی به تراکتورها، اقدام به قاچاق سوخت می‌کنند، بنابراین اگر کسی پیاده باشند، یا با تراکتور هم باشد ولی سوخت اضافه نداشته باشد، در باز است و مرزبانی مانع تردد هیچکس نمی‌شود، اما این حق را داریم که تراکتور را چک کنیم تا سوخت اضافی نداشته باشد.
بیشتر بخوانید:
معاون اجتماعی فرماندهی مرزبانی استان اظهار کرد: ما تعصب نداریم که دیوار باشد یا نباشد. این دستور از مراجع ذیصلاح ابلاغ شده و هر زمان آنان دستور دادند، دیوار را خراب می‌کنیم. ما جاهای بی دیوار و با دیوار را حراست می‌کنیم، حتی نقاط صعب العبور مانند جکیگور و مرز سراوان، همه حراست می‌شوند، اما دیوارکشی یا تخریب آن، در حوزه اختیارات ما نیست. هر زمان که مقامات ذیصلاح دستور بدهند، ما دیوار را برمی‌داریم
