تصمیم قانونی دائر به ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور ۱۳۲۹

تصمیم قانونی دائر به ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور
و دو ماه تمدید به کمیسیون نفت جهت مطالعه در اطراف ‌اجرای این اصل ‌تصمیم متخذه کمیسیون نفت

مصوب ۲۹ اسفند ۱۳۲۹

نظر باینکه ضمن پیشنهادات واصله به کمیسیون نفت پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور مورد توجه و قبول کمیسیون قرار گرفته و از‌آنجائی که وقت کافی برای مطالعه در اطراف اجرای این اصل باقی نیست کمیسیون مخصوص نفت از مجلس شورایملی تقاضای دو ماه تمدید‌می‌نماید.

ماده واحده- مجلس شورایملی تصمیم مورخ ۱۷ اسفند ماه ۱۳۲۹ کمیسیون مخصوص نفت را تأیید و با تمدید مدت موافقت می‌نماید

تبصره ۱- کمیسیون نفت مجاز است از کارشناسان داخلی و خارجی در صورت لزوم دعوت نماید و مورد استفاده قرار دهد.

تبصره ۲- آقایان نمایندگان حق دارند تا پانزده روز بعد از تشکیل کمیسیون پیشنهادات و نظریات خود را بکمیسیون داده و برای توضیحات در‌کمیسیون حق حضور داشته باشند

تصمیم قانونی بالا که منضم به تصمیم متخذه کمیسیون نفت می‌باشد در جلسه بیست و چهارم اسفند ماه یکهزار و سیصد و بیست و نه از طرف‌مجلس شورایملی اتخاذ شده است.

رئیس مجلس شورایملی- رضا حکمت

تصمیم قانونی بالا در جلسه ۲۹ اسفند ماه ۱۳۲۹ مورد تأیید مجلس سنا واقع گردید

طرح قانونی دائر بطرز اجرای اصل ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور

مصوب ۱۳۳۰/۰۲/۰۹ با اصلاحات و الحاقات بعدی

ماده ۱- بمنظور ترتیب اجرای قانون مورخ ۲۴ و ۲۹ اسفند ماه ۱۳۲۹ راجع به ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور هیأت مختلطی مرکب از پنج نفر از نمایندگان مجلس سنا و پنج نفر از نمایندگان مجلس شورای ملی بانتخاب هر یک از مجلسین و وزیر دارائی وقت یا قائم مقام او تشکیل می شود.

ماده ۲- دولت مکلف است با نظارت هیئت مختلط بلافاصله از شرکت سابق نفت انگلیس و ایران خلع ید کند و چنانچه شرکت برای تحویل فوری بعذر وجود ادعائی بر دولت متعذر شود دولت میتواند تا میزان بیست و پنج درصد از عایدات جاری نفت را پس از وضع مخارج بهره برداری برای تأمین مدعابه احتمالی شرکت در بانک ملی ایران یا بانک مرضی الطرفین دیگر ودیعه گذارد.

ماده ۳- دولت مکلف است با نظارت هیأت مختلط به مطالبات و دعاوی حقه دولت و همچنین بدعاوی حقه شرکت رسیدگی نموده نظریات خود را به مجلسین گزارش دهد که پس از تصویب مجلسین بموقع اجرا گذاشته شود.

ماده ۴- چون از تاریخ ۲۹ اسفند ماه ۱۳۲۹ که ملی شدن صنعت نفت بتصویب مجلس سنا نیز رسیده است کلیه درآمد نفت و محصولات نفتی حق مسلم ملت ایران است دولت مکلف است با نظارت هیأت مختلط بحساب شرکت رسیدگی کند و نیز هیأت مختلط باید از تاریخ اجرای این قانون تا تعیین هیأت عامله در امور بهره برداری دقیقاً نظارت نماید.

ماده ۵- هیأت مختلط باید هر چه زودتر اساسنامه شرکت ملی نفت را که در آن هیأت عامله و هیأت نظارتی از متخصصین پیش بینی شده باشد تهیه و برای تصویب به مجلسین پیشنهاد کند.

ماده ۶- برای تبدیل تدریجی متخصصین خارجی به متخصصین ایرانی هیأت مختلط مکلف است آئین نامه فرستادن عده ای محصل بطریق مسابقه در هر سال برای فراگرفتن رشته های مختلف معلومات و تجربیات مربوط به صنایع نفت به کشورهای خارج را تدوین و پس از تصویب هیأت وزیران بوسیله وزارت فرهنگ بموقع اجرا گذارد – مخارج تحصیل این محصلین از عوائد نفت پرداخته خواهد شد.

ماده ۷- کلیه خریداران محصولات معادن انتزاعی از شرکت سابق نفت انگلیس و ایران هر مقدار نفتی را که از اول سال مسیحی ۱۹۴۸ تا تاریخ ۲۹ اسفند ماه ۱۳۲۹ (۲۰ مارس ۱۹۵۱) از آن شرکت سالیانه خریداری کرده اند می توانند از این به بعد بنرخ عادله بین المللی همان مقدار را سالیانه خریداری نمایند و برای مازاد آن مقادیر در صورت تساوی شرایط در خرید حق تقدم خواهند داشت.

ماده ۸- کلیه پیشنهادهای هیأت مختلط که برای تصویب مجلس شورای ملی تهیه و تقدیم مجلس خواهد شد به کمیسیون نفت ارجاع می گردد.

ماده ۹- هیأت مختلط باید در ظرف ۳ ماه از تاریخ تصویب این قانون بکار خود خاتمه دهد و گزارش عملیات خود را طبق ماده ۸ به مجلس تقدیم کند و در صورتی که احتیاج بتمدید مدت باشد با ذکر دلائل موجه درخواست تمدید نماید و تا زمانیکه تمدید مدت به هرجهتی از جهات از تصویب مجلسین نگذشته است هیأت مختلط میتواند بکار خود ادامه دهد.

طرح قانونی بالا که مشتمل بر نه ماده است در جلسه شب یکشنبه هشتم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و سی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی – رضا حکمت

طرح قانونی بالا که مشتمل بر ۹ ماده است در جلسه عصر روز دوشنبه ۹ اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و سی به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا – سید حسن تقی زاده