دستورالعمل سفرهای خارجی کارکنان قوه قضائیه
و دعوت از مقامات و هیأتهای خارجی
مقدمه
به منظور انسجام، هماهنگی و یکپارچگی اقدامات مربوط به انجام مأموریت‌های خارج از کشور مقامات و کارکنان قوه قضائیه در قالب اعزام هیأتهای قضایی و کارشناسی، اعم از گروهی و انفرادی، و نیز دعوت از هیأتهای قضایی و کارشناسی سایر کشورها توسط واحدهای مختلف قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، موضوع قانون نظارت بر سفرهای خارجی کارکنان دولت، مصوب ۱۳۷۳ و اصلاحیه آن و آیین نامه قانون مذکور، مصوب ۱۳۸۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی و با نگرش به راهکارها در عرصه بین‌الملل، مندرج در سند تحول قضایی “دستورالعمل سفرهای خارجی کارکنان قوه قضائیه و دعوت از مقامات و هیأتهای خارجی” به شرح مواد آتی است.
فصل اول: کلیات
ماده۱ـ اختصارات و عبارات زیر در این دستورالعمل در معانی زیر به کار می‌رود:
الف ـ واحدهای زیرمجموعه قوه قضائیه: واحدهای ستادی و قضایی، دادگستری‌ها، دادسراها، سازمان‌ها و مراکز وابسته به قوه قضائیه؛
ب ـ کارکنان: اعم از قضات، کارآموزان قضایی و کارمندان واحدهای زیرمجموعه قوه قضائیه؛
پ ـ مأموریت خارجی: سفرها و مأموریت‌های رسمی کارکنان که بصورت غیرثابت در راستای اهداف و برنامه‌های قوه قضائیه با هزینه قوه قضائیه یا دولت یا نهاد میزبان به خارج از کشور انجام می‌شود؛
ت ـ دعوت از مقامات یا هیأتهای خارجی: دعوت‌های رسمی از مقامات قضایی، کارشناسان یا هیأتهای قضایی یا غیرقضایی خارجی که در راستای انجام اهداف و برنامه‌های مصوب قوه قضائیه به عمل می‌آید؛
ث ـ فرد یا هیأت: کارکنانی که به صورت انفرادی یا به صورت هیأت به مأموریت خارجی اعزام می‌شوند؛
ج ـ واحد متقاضی: واحد زیرمجموعه قوه قضائیه که درخواست اعزام فرد یا هیأت یا دعوت از مقامات یا هیأتهای خارجی را ارایه می‌دهد؛
چ ـ کارگروه: کارگروه سفرهای خارجی قوه قضائیه؛
ح ـ دبیرخانه: دبیرخانه موضوع ماده ۳ این دستورالعمل.
خ ـ معاون/ معاونت بین‌الملل: معاون/معاونت امور بین‌الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر
ماده۲ـ به منظور بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص انجام مأموریت کارکنان به خارج از کشور، دعوت از مقامات یا هیأتهای خارجی و بررسی درخواست‌های سفر به جمهوری اسلامی ایران، کارگروه، مرکب از رییس حوزه ریاست قوه قضائیه، دادستان کل کشور یا یکی از معاونین وی، معاون امور بین‌الملل (رییس کارگروه)، معاون پشتیبانی و مالی و عمرانی، و رییس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه تشکیل می‌شود.
تبصره۱ـ در صورتی که کارگروه برای اتخاذ تصمیم مناسب در مورد درخواست سفر به توضیحات یا اطلاعات بیشتر یا تکمیلی نیاز داشته باشد، از واحد متقاضی یا نماینده وی جهت حضور در کارگروه (بدون حق رای) دعوت به عمل می‌آید.
تبصره۲ـ هرگونه مکاتبه و درخواست صرفاً به کارگروه ارسال می‌شود و درخواست‌های خارج از ضوابط مقرر، قابل پذیرش نخواهد بود.
ماده۳ـ کارگروه در معاونت بین‌الملل تشکیل می‌گردد. امور دفتری و ثبت و ضبط، ارسال و دریافت نامه‌های مربوط به شورا توسط دبیرخانه معاونت بین‌الملل انجام می‌شود. مدیرکل همکاری‌های بین‌المللی حقوقی و قضایی دبیر کارگروه خواهد بود.
ماده۴ـ درخواست واحد متقاضی برای اعزام فرد یا هیأت باید حداقل بیست روز قبل از تاریخ برنامه مورد نظر، همراه با دلائل توجیهی و اهمیت سفر، تعداد اعضا، مدت زمان مأموریت، محل تامین هزینه‌ها و هرگونه توضیح ضروری دیگر، به دبیرخانه ارائه گردد.
تبصره ـ در موارد فوری، بر اساس گزارش دبیرخانه، رییس کارگروه می‌تواند با تأیید رییس قوه قضائیه، موافقت با سفر را اعلام نموده و دستور انجام اقدامات لازم را به دبیرخانه ابلاغ نماید.
ماده۵ ـ هرگونه دعوت از مقامات یا هیأتهای خارجی یا پذیرش درخواست سفرهای موضوع این دستورالعمل به جمهوری اسلامی ایران در زمان مقتضی همراه با دلائل توجیهی و اهمیت سفر، محل تامین هزینه‌ها و برنامه‌های سفر به دبیرخانه جهت بررسی و تصویب در کارگروه ارائه می‌گردد.
تبصره ـ برنامه‌های دیدار و ملاقات مقامات و هیأتهای خارجی با مقامات قوه قضائیه و بازدید از واحدهای زیر مجموعه قوه قضائیه با هماهنگی معاونت بین‌الملل و واحد مربوط انجام خواهد شد.
ماده۶ ـ درخواست‌های واصله به دبیرخانه توسط دبیر کارگروه در جلسه کارگروه مطرح خواهد شد. کارگروه در بررسی‌های خود به اصل صرفه جوئی و کاهش سفرهای خارجی، توجه ویژه خواهد نمود.
ماده۷ـ کارگروه صرفاً در مواقعی که درخواستی برای موارد مذکور در ماده ۲ این دستورالعمل به دبیرخانه واصل گردد، تشکیل جلسه خواهد داد.
ماده۸ ـ کارگروه در مورد ضرورت یا عدم ضرورت سفر، تعداد و ترکیب اعضای هیأت اعزامی، تعداد روزهای سفر و موارد مربوط تصمیم‌گیری خواهد نمود.
ماده۹ـ کارگروه با اکثریت اعضا تشکیل و تصمیمات کارگروه با اکثریت آراء اتخاذ خواهد شد. در صورت تساوی آراء، آراء طرفی که با رییس کارگروه همسو است، قابل اجرا خواهد بود.
ماده۱۰ـ کارگروه در خصوص درخواست واحد متقاضی برای اعزام فرد یا هیأت، یا دعوت از مقامات یا هیأتهای خارجی، در ارتباط با موضوعاتی که ذاتاً یا به لحاظ کاربردی با وظایف قوه قضائیه مرتبط است، تصمیم‌گیری خواهد کرد. موضوعاتی که ممکن است مستلزم سفر خارجی باشد، به شرح زیر است:
الف ـ دیدارهای متقابل با مقامات همتای خارجی؛
ب ـ شرکت در نشست‌ها، اجلاس‌ها و کنفرانس‌های منطقه ای و بین‌المللی؛
پ ـ شرکت در دوره‌های آموزشی در خارج از کشور؛
ت ـ حضور در هیأت‌های‌کارشناسی اعزامی به کشورهای دیگر جهت تدوین موافقتنامه‌های همکاری قضایی؛
ث ـ حضور در هیأتهای اعزامی سایر دستگاه‌های اجرایی بنا به درخواست دستگاه‌ها؛
ج ـ سفر فرد یا هیأت با هدف توسعه همکاری‌های‌حقوقی ـ قضایی و تبادل تجربیات با سایر کشورها؛
چ ـ سایر اموری که توسط رییس قوه قضائیه ارجاع می‌گردد.
فصل دوم: اقدامات اجرایی
ماده۱۱ـ پس از اعلام نظر کارگروه با انجام سفر و ابلاغ موافقت کتبی رییس قوه قضائیه از سوی حوزه ریاست، اقدامات زیر به ترتیب انجام خواهد شد:
الف ـ اخذ مجوز هیأت نظارت بر سفرهای خارجی کارکنان دولت (نهاد ریاست جمهوری) از سوی رییس کارگروه؛
ب ـ مکاتبه دبیرخانه با اداره کل تشریفات قوه قضائیه جهت اخذ گذرنامه مربوط (خدمت یا سیاسی) و تهیه بلیط؛
پ ـ امضاء حکم مأموریت فرد یا هیأت توسط معاون منابع انسانی قوه قضائیه؛
تبصره۱ـ حکم مأموریت فرد یا هیأت اعزامی از سازمان‌های دارای بودجه مستقل توسط رییس سازمان مربوط صادر می‌شود.
تبصره۲ـ رونوشت حکم مأموریت فرد یا هیأت به واحدهای زیر ارسال می‌گردد:
۱ـ دبیرخانه، جهت ثبت در سوابق و اخذ گزارش سفر؛
۲ـ اداره کل امور مالی قوه قضائیه و در مورد سازمان‌های دارای بودجه مستقل، واحد مالی بخش مربوط، جهت تامین فوق‌العاده مأموریت خارجی و هزینه‌های سفر؛
۳ـ واحد متبوع؛
۴ـ مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه؛
۵ ـ ادارات کل کارگزینی قضایی یا اداری، حسب مورد، جهت درج در پرونده پرسنلی فرد؛
۶ ـ سازمان بازرسی کل کشور در اجرای قانون نحوه اعمال نظارت بر کاهش هزینه‌های غیر ضرور و جلوگیری از تجمل گرایی.
ماده۱۲ـ پس از صدور حکم مأموریت فرد یا هیأت و قبل از انجام مأموریت، اداره کل امور مالی قوه قضائیه یا بخش مالی واحد متبوع، در اسرع وقت نسبت به تامین فوق‌العاده مأموریت خارجی و هزینه‌های سفر، بر اساس تصویبنامه هیأت وزیران در مورد ضوابط تعیین ارز مورد نیاز مأمورین اعزامی به خارج از کشور یا به صورت پیش پرداخت (علی‌الحساب) یا تنخواه اقدام می‌نماید.
تبصره۱ـ پس از انجام مأموریت خارجی، فرد یا رییس هیأت موظف است با ارائه صورتحساب هزینه‌ها و اسناد مربوط به انجام مأموریت، از قبیل لاشه بلیط، صورتحساب اقامت، غذا، جابه جایی، هزینه ثبت نام و سایر هزینه‌های مرتبط با انجام مأموریت خارجی، با اداره کل امور مالی قوه قضائیه یا بخش مالی واحد متبوع تسویه حساب نماید.
تبصره۲ـ در صورتی که مأموریت خارجی لغو گردد و پیش پرداخت مذکور در این ماده پرداخت شده باشد، فرد یا رییس هیأت مکلف به استرداد وجوه به واحد مربوط است.
ماده۱۳ـ دبیر کارگروه هرگونه مکاتبه لازم برای هماهنگی را از طریق دبیرخانه با نهادهای مرتبط با مأموریت فرد یا هیأت اعزامی، از جمله وزارت امور خارجه انجام خواهد داد.
ماده۱۴ـ اداره کل تشریفات قوه قضائیه با اعلام دبیرکارگروه، گذرنامه متناسب با سطح مقام یا فرد اعزامی (گذرنامه سیاسی یا خدمت) را تهیه خواهد نمود.
ماده۱۵ـ مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه، با هدف حفاظت و صیانت از کارکنان قوه قضائیه و زیرمجموعه‌های آن و تضمین ایمنی و امنیت مأموریت، مکلف است دستورالعمل‌های حفاظتی و امنیتی را در قالب کتابچه یا جزوه تدوین و قبل از مأموریت، به فرد یا هیأت اعزامی ارائه نماید.
ماده۱۶ـ فرد یا رییس هیأت اعزامی موظف است گزارش سفر را حداکثر تا ۱۰ روز پس از بازگشت از سفر با ذکر نتایج، دستاوردها، پیشنهادها و نقایص احتمالی به دبیرخانه ارائه نماید.
تبصره ـ پردازش و استفاده از گزارش سفر، از جمله ارائه به نهادها و واحدهای مرتبط، به صلاحدید دبیرکارگروه خواهد بود.
ماده۱۷ـ دبیرخانه مکلف است با نظارت دبیر کارگروه بانک اطلاعاتی کامل از سفرها و مأموریت‌های خارجی واحدهای زیرمجموعه قوه قضائیه، از قبیل تعداد سفرها در سال، تعداد افراد یا هیأتهای اعزامی، تعداد هیأتهای خارجی و نتایج حاصله را تهیه و نگهداری نماید.
ماده۱۸ـ رعایت مفاد این دستورالعمل برای فرد یا هیأت اعزامی ضروری است.
ماده۱۹ـ سفرهای مطالعاتی و علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم قضایی و پژوهشگاه قوه قضائیه تابع مقررات مربوط به خود می‌باشد.
ماده۲۰ـ مقررات این دستورالعمل نافی اختیارات رییس قوه قضائیه برابر قوانین و مقررات مربوط نمی‌باشد.
ماده۲۱ـ این دستورالعمل در ۲۱ ماده و ۹ تبصره در تاریخ ۲۰/۴/۱۴۰۱ به تصویب رییس قوه قضائیه رسید و از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل کلیه بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها که مغایر این دستورالعمل باشد، ملغی و بلااثر است.
رئیس قوه قضائیه ـ غلامحسین محسنی اژیه
