رأی شماره ۱۹۲۶ مورخ ۱۳۹۷/۱۰/۱۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
ابطال مصوبه یکصد و شصت و دومین جلسه شورا به شماره ۱۰۳۹۶ـ۱۳۸۵/۴/۴، شصت و نهمین جلسه شورا به شماره ۲۴۷۲ـ ۱۳۸۶/۱۰/۲۵، شصت و سومین جلسه شورا به شماره ۲۱۰۰ ـ ۱۳۸۶/۹/۱۳ و پنجاهمین جلسه شورا به شماره ۱۳۳۸ ـ ۱۳۸۶/۷/۱۷ از مصوبات شورای اسلامی شهر سبزوار
تاریخ دادنامه : ۱۳۹۷/۱۰/۱۸ شماره دادنامه: ۱۹۲۶ شماره پرونده : ۱۲۶۳/۹۶
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : آقای غلامعباس کافی و خانم میترا افتخاری یزدی با وکالت آقای عباس افچنگی
موضوع شکایت و خواسته : ابطال مصوبه یکصد و شصت و دومین جلسه شورا به شماره ۱۰۳۹۶ـ۱۳۸۵/۴/۴، شصت و نهمین جلسه شورا به شماره ۲۴۷۲ـ ۱۳۸۶/۱۰/۲۵، شصت و سومین جلسه شورا به شماره ۲۱۰۰ ـ ۱۳۸۶/۹/۱۳ و پنجاهمین جلسه شورا به شماره ۱۳۳۸ ـ ۱۳۸۶/۷/۱۷ از مصوبات شورای اسلامی شهر سبزوار
گردش کار : آقای عباس افچنگی به وکالت از آقای غلامعباس کافی و خانم میترا افتخاری یزدی به موجب درخواستی که به شماره ۳۲۶۲۲ـ ۱۳۹۶/۸/۲۹ ثبت دفتر اداره کل امور هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری شده اعلام کرده است که:
«ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراماً اینجانب عباس افچنگی وکیل غلامعباس کافی و میترا افتخاری یزدی به‌استحضار می‌رساند: طبق ماده ۲ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، تصویب نقشه جامع شهر به عهده شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و تدوین و تصویب طرح تفصیلی شهرها با رعایت ضوابط مربوط به نقشه جامع شهر در زمره وظایف و مسئولیتهای کمیسیون مقرر در ماده ۵ قانون فوق‌الذکر می‌باشد. این در حالی است که بر خلاف بند ۲۳ از ماده ۷۱ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران که وظایف شورای اسلامی شهر در خصوص شهرسازی، نظارت بر اجرای طرحهای مربوط به ایجاد و توسعه معابر، خیابانها، میادین و فضاهای سبز و تأسیسات عمومی شهر طبق مقررات موضوعه می‌باشد و لاغیر. شورای اسلامی شهر سبزوار در استان خراسان رضوی با تصویب مصوبه‌هایی به شماره‌های ۱۰۳۹۶ ـ ۱۳۸۵/۴/۴، ۱۳۳۸ ـ ۱۳۸۶/۷/۱۷، ۲۱۰۰ ـ ۱۳۸۶/۹/۱۳ و ۲۴۷۲ـ ۱۳۸۶/۱۰/۲۵ در خارج از حدود و اختیارات و صلاحیت خود چنین مصوب نموده که «با توجه به ایراداتی که در طرح تفصیلی سال ۱۳۸۴ بوده بایستی در مناطق طرح ۱۳۵۸، همان طرح تفصیلی قبلی ۱۳۵۸ ملاک عمل قرار گیرد.» این در حـالی است کـه بـا تصویب طـرح تفصیلی سال ۱۳۸۴، عملاً طرح تفصیلی سال ۱۳۵۸ منسوخ شده می‌باشد و نامه شماره ۱۲/۱۴۱۶۲ـ ۱۳۹۶/۲/۲۰ مدیر شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی مؤید صحت این مطالب است که نقشه تفصیلی ملاک عمل شهرستان سبزوار سال ۱۳۸۴ می‌باشد، لذا با امعان نظر به مطالب فوق و با توجه به اینکه مصوبات فوق‌الذکر بدون رعایت مقررات قانونی فوق‌الذکر و خارج از حدود و اختیارات شورای اسلامی شهرستان سبزوار تنظیم و تصویب شده است و مصوبات مذکور مغایر هدف و حکم مقنن تلقی می‌گردد، مستنداً به قسمت دوم اصل ۱۷۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ و مواد ۱۳ و ۹۲ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۸۵ تقاضای ابطال مصوبات به شماره‌های ۱۰۳۹۶ ـ ۱۳۸۵/۴/۴، ۱۳۳۸ ـ ۱۳۸۶/۷/۱۷، ۲۱۰۰ ـ ۱۳۸۶/۹/۱۲ و ۲۴۷۲ـ ۱۳۸۶/۱۰/۲۵ شورای شهر سبزوار مورد استدعاست.
ضمناً با توجه به اینکه شهرداری سبزوار اصول مصوبات را در اختیار اینجانب قرار نداده و صرفاً در پرونده کلاسه ۹۵۱۵۵۰ شعبه ۳۰ سابق (۶ جدید) دیوان عدالت اداری بدان اشاره که به پیوست ضمیمه می‌باشد از آن مقام عندالاقتضاء بدواً تقاضای دستورات مقتضی در خصوص ارائه اصول مصوبات از شهرداری سبزوار مستنداً به تبصره ۲ ماده ۲۰ قانون دیوان عدالت اداری مورد استدعاست. »
متن مصوبات مورد اعتراض به قرار زیر است:
الف) مصوبه یکصد و شصت و دومین جلسه شورا به شماره ۱۰۳۹۶ ـ ۱۳۸۵/۴/۴:
«شهرداری محترم سبزوار
سلام علیکم
احتراماً نظر به درخواست شماره ۲/۵/۳۸۳۳ـ ۱۳۸۵/۳/۲۵ فرمانداری شهرستان سبزوار به استحضار می‌رساند:
شورا در یکصد و شصت و دومین جلسه خود مصوب نمود: ۱ محدوده سال ۱۳۵۸ طبق طرح تفصیلی سال ۱۳۵۸ اعمال گردد. ۲ـ محدوده‌های الحاقی کلاته سیفر، صالح آباد، قلعه نو، شرق کال عیدگاه و زیر جایگاه نماز جمعه طبق طرح تفصیلی سال ۱۳۸۵ اعمال گردد و در بقیه موارد الحاقی به محدوده بعد از اعلام نظر شهرداری مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ـ رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار »
ب) مصوبه شصت و نهمین جلسه شورا به شماره ۲۴۷۲ـ ۱۳۸۶/۱۰/۲۵:
«شهرداری محترم سبزوار
سلام علیکم
با سلام و صلوات بر محمدو آل محمد، احتراماً پیرو نامه‌های شماره ۱۳۳۸ ـ ۱۳۸۶/۷/۱۷ و ۲۱۰۰ ـ ۱۳۸۶/۹/۱۳ موضوع اجرای طرح تفصیلی سال ۱۳۸۵ در مناطق شمال شهر و با عنایت به مصوبه شصت و نهمین جلسه شورا، مقتضی است دستور فرمایید نسبت به اجرای طرح تفصیلی سال ۱۳۸۵ فقط در قسمت شمال شهر، امتداد و شمال خیابان رازی از امتداد محدوده خدماتی تا انتهای محدوده خدماتی از شرق تا غرب برابر ضوابط طرح و رعایت مقررات و قوانین مربوطه اقدام فرمایند و شروع و ضوابط طرح را طی اطلاعیه‌ای به نظر کلیه مالکین مناطق مذکور برسانند. ـ رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار »
ج) مصوبه شصت و سومین جلسه شورا به شماره ۲۱۰۰ ـ ۱۳۸۶/۹/۱۳:
«شهرداری محترم سبزوار
سلام علیکم
با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد، احتراماً پیرو نامه‌های شماره ۱۳۳۸ـ۱۳۸۶/۷/۱۷ و ۲۱۰۰ـ ۱۳۸۶/۹/۱۳ موضوع اجرای طرح تفصیلی سال ۱۳۸۵ در مناطق شمال شهر و با عنایت به مصوبه شصت و سومین جلسه شورا، مقتضی است دستور فرمایید نسبت به‌اجرای طرح تفصیلی سال ۱۳۸۵ فقط در قسمت شمال شهر، امتداد و شمال خیابان رازی از امتداد محدوده خدماتی تا انتهای محدوده خدماتی از شرق تا غرب برابر ضوابط طرح و رعایت مقررات و قوانین مربوطه اقدام فرمایند و شروع و ضوابط طرح را طی اطلاعیه‌ای به‌نظر کلیه مالکین مناطق مذکور برسانند. ـ رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار »
د) مصوبه پنجاهمین جلسه شورا به شماره ۱۳۳۸ ـ ۱۳۸۶/۷/۱۷:
شهرداری محترم سبزوار
سلام علیکم
احتراماً بازگشت به نامه شماره ۱۷۶۳۸ ـ ۱۳۸۶/۶/۲۸ به استحضار می‌رساند: شورا در پنجاهمین جلسه خود مصوب نمود شهرداری در اسرع وقت نسبت به صدور پروانه ساختمانی مسکونی در مناطق اشاره شده طبق طرح تفصیلی سال ۱۳۸۵ ـ ۱۳۸۴ اقدام نماید. ـ رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار »
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار به موجب لایحه شماره ۳۳۴۸۹ ـ ۱۳۹۷/۵/۸ توضیح داده است که:
«مدیر محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد، احتراماً در پاسخ به شکایت آقای غلامعباس کافی و خانم میترا افتخاری یزدی موضوع پرونده کلاسه ۹۶۰۱۲۶۳ مبنی بر درخواست ابطال مصوبه‌های شماره ۱۰۳۹۶ ـ ۱۳۸۵/۴/۴، ۱۳۳۸ ـ ۱۳۸۶/۷/۱۷، ۲۱۰۰ ـ ۱۳۸۶/۹/۱۲ و ۲۴۷۲ـ ۱۳۸۶/۱۰/۲۵ شورای اسلامی شهر سبزوار به استحضار می‌رساند: با توجه به اینکه طرح تفصیلی مصوب سال ۱۳۸۴ شهر سبزوار دارای اشکالات عدیده‌ای بوده که در آن خیابانهای سطح شهر به سه صورت (دارای تعریض، دارای کاهش عرض و فاقد تعریض) همچنین اختصاص کاربریهای جدید بوده که این موارد به دلیل مسائل مالی و مالکیتی دارای تبعات زیادی بوده و شهرداری سبزوار توان مالی و اعتبارات لازم برای اجرای طرح تعریض و بازگشایی خیابانها را نداشته است، همچنین در خصوص کاهش عرض خیابان نیز احتمال بروز مشکلات مالکیتی بین مالکین حاشیه خیابان و شهرداری محتمل بوده که حل هر کدام از آنها در دادگاههای صالحه سالها به طول می‌انجامید و عملاً شهرداری وارد معضلات شدید مالکیتی با شهروندان می‌شده است که شهرداری طی لایحه‌ای از شورای اسلامی شهر تقاضای اجرای طرح تفصیلی ۱۳۵۸ در مناطق طرح تفصیلی قبلی (۵۸) را نموده و شورای اسلامی شهر سبزوار طی مصوبه شماره ۱۰۳۹۶ ـ ۱۳۸۵/۴/۴ به‌شهرداری اجازه داده است پاسخ گویی محدوده سال۱۳۵۸ را طبق طرح تفصیلی سال ۱۳۵۸ در نظر گرفته و در خصوص سایر مناطق که در طرح تفصیلی سال ۱۳۸۴ الحاق گردیده است بر اساس طرح تفصیلی ۱۳۸۴ پاسخگویی به شهروندان انجام گیرد. قابل ذکر است از سال۱۳۸۵ تا کنون یعنی حدود ۱۲سال است که شهرداری برابر مصوبه مذکور به شهروندان پاسخگویی می‌نماید، لذا با عنایت به مراتب مذکور تقاضای رد شکایت نامبرده را دارم. »
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۳۹۷/۱۰/۱۸ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
طبق ماده ۷ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب سال ۱۳۵۱، شهرداریها مکلّف به اجرای مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران طبق مفاد ماده ۲ می‌باشند و در موارد ابهام و اختلاف نظر، طبق تبصره ماده مذکور مقرر شده است: « در موارد ابهام و اشکال و اختلاف نظر در نحوه اجرای طرحهای جامع و تفصیلی شهر موضوع ماده ۵ مراتب در شورای عالی شهرسازی مطرح و نظر شورای عالی قطعی و لازم‌الاجرا خواهد شد ». از طرفی طبق بند ۳۴ ماده ۸۰ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال ۱۳۷۵ و اصلاحات بعدی، بررسی و تأیید طرحهای هادی و جامع شهرسازی و تفصیلی و حریم و محدوده قانونی شهرها پس از ارائه آن توسط شهرداری و ارسال آن به مراجع ذیربط قانونی جهت تصویب نهایی از جمله وظایف و اختیارات شوراهای اسلامی شهرها است، بنابراین مصوبات مورد شکایت مبنی بر تجویز اجرای طرح تفصیلی سال ۱۳۵۸ با بودن طرح تفصیلی مصوب سال ۱۳۸۵، مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود. با اعمال ماده ۱۳ قانون اخیرالذکر و تسری ابطال به زمان تصویب مصوبه موافقت نشد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی
