رأی شماره ۲۳۲۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
رأی شماره ۲۳۲۳ مورخ ۱۳۹۸/۷/۳۰ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال اطلاق «دفن افراد غیرشهید» در گلزار شهدا در مصوبه هیات دولت
تاریخ دادنامه: ۳۰/۷/۱۳۹۸ شماره دادنامه: ۲۳۲۳ شماره پرونده: ۹۷/۱۰۰۵
مرجع رسیدگی: هیأتعمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: آقای احمدرضا جهان اندیش
طرف شکایت: هیأت وزیران
موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمتی از ماده ۵ آییننامه اجرایی ماده ۱۱ قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران موضوع تصویب نامه شماره ۱۲۰۶۶۰/ت۵۰۵۷۲هـ ـ ۱۴/۱۰/۱۳۹۳ هیأت وزیران
گردشکار: شاکی دادخواستی به طرفیت هیأت وزیران به خواسته ابطال عبارت «و دفن افراد غیرشهید» در ماده ۵ آییننامه اجرایی ماده ۱۱ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران موضوع تصویب نامه شماره ۱۲۰۶۶۰/ت۵۰۵۷۲هـ ـ ۱۴/۱۰/۱۳۹۳ به علت مغایرت با موازین شرع مقدس اسلام به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است. متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر میباشد:
«ماده ۵: هرگونه جابه جایی قبول و دفن افراد غیرشهید یا تغییر کاربری و اجرای هرگونه طرح ساماندهی در قطعات و حریم گلزار شهدا با موافقت بنیاد امکان پذیر است.»
شاکی عبارت «و دفن افراد غیرشهید» در ماده ۵ آییننامه مورد اعتراض را مغایر آیه ۵۹ سوره مبارک نساء اعلام کرده و صرفاً ابطال آن را از بُعد شرعی تقاضا کرده است و مدعی شده با دفن افراد غیرشهید در گلزار شهدا، شأن و منزلت فرهنگ ایثار و شهادت و جهاد تضعیف میشود.
در خصوص ادعای مغایرت مصوبه با شرع، قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره ۱۰۷۳۲/۱۰۲/۹۸ ـ ۱۹/۴/۱۳۹۸ اعلام کرده است که:
««اطلاق مصوبه مورد شکایت از جهت شمول نسبت به مواردی که گلزار شهدا را از صورت مرکز فرهنگی اسلامی خارج میکند و موجب عدم رعایت قداست و احترام شهدا و ایثارگران میگردد و به عبارت دیگر موجب تضعیف فرهنگ ایثار، جهاد و شهادت شده و باعث فراموش شدن منزلت و حق عظیم ایثارگران بر مردم و کشور میگردد، خلاف سیاستهای کلی نظام در امور «ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی مدظله العالی» بوده و خلاف شرع میباشد.»»
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۳۰/۷/۱۳۹۸ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
با توجه به اینکه مطابق تبصره ۲ ماده ۸۴ و ماده ۸۷ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، نظر فقهای شورای نگهبان برای هیأتهای تخصصی و هیأت عمومی لازمالاتباع است و حسب مفاد نامه شماره ۱۰۷۳۲/۱۰۲/۹۸ ـ ۱۹/۴/۱۳۹۸ قائم مقام دبیر شورای نگهبان، فقهای شورای نگهبان اطلاق مصوبه مورد شکایت را خلاف شرع تشخیص دادهاند، بنابراین در راستای احکام قانونی مذکور و تبعیت از نظر فقهای شورای نگهبان اطلاق عبارت «و دفن افراد غیرشهید» در ماده ۵ آییننامه اجرایی ماده ۱۱ قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران به علت مغایرت با شرع با استناد به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۱۳ و تبصره ۲ ماده۸۴ و ۸۸ و ۸۷ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی
به کدام استدلال فقهی قابل استنباط است که هرموضوعی که مغایرت با سیاست های کلی نظام است، حرام است؟
فقیهی که به ملازمه این دو فتوا بدهد، استدلال فقهی آن چیست؟
پیشاپیش از هرکسی که به این سوال جواب بدهد،کمال تشکر را دارم