رأی شماره ۲۷۲۶ مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۶ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معافیت از پرداخت شهریه شامل دانشجویان معلول دانشگاه‌های غیردولتی و پردیس‌ها نیز می‌شود
تاریخ دادنامه: 19؍۹؍۱۳۹۸ شماره دادنامه : ۲۷۲۶ شماره پرونده: ۹۷۰۲۲۸۷
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای علی ناصری مهر
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل شماره ۲۷۴؍۹۷۲۶؍۷۱۷-۲۰؍۶؍۱۳۹۷ معاون پشتیبانی و منابع انسانی سازمان بهزیستی استان تهران
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال دستورالعمل شماره ۲۷۴؍۹۷۲۶؍۷۱۷-۲۰؍۶؍۱۳۹۷ معاون پشتیبانی و منابع انسانی سازمان بهزیستی استان تهران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" اینجانب در سال ۱۳۹۶ در رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه امیرکبیر (پردیس بین الملل) پذیرفته شدم و به علت معلولیت جسمی دارای پرونده در بهزیستی استان تهران می باشم. در ارتباط با قانون جامع حمایت از معلولان مصوب سال ۱۳۸۳ و قانون حمایت از معلولان مصوب ۱۳۹۷ در ماده ۸ (قانون ۸۳) و ماده ۹ (قانون ۹۷) به صراحت تحصیل رایگان معلولان تحت پوشش بهزیستی را در مقاطع مختلف و سنین مختلف، تاکید نموده ولی سازمان بهزیستی استان تهران طی دستورالعمل شماره ۲۷۴؍۹۷۲۶؍۷۱۷-۲۰؍۶؍۱۳۹۷ که به امضای معاون پشتیبانی و منابع انسانی آن اداره رسیده، مانع از اجرای کامل قوانین فوق گردیده و با آنها در تضاد است. لذا درخواست ابطال دستورالعمل یاد شده را دارم و نیز الزام آن سازمان به پرداخت شهریه دانشگاه اینجانب را خواستارم."
متن دستورالعمل مورد اعتراض به قرار زیر است:
" مدیر محترم بهزیستی شهرستان…
رئیس محترم اداره بهزیستی شهرستان …
سلام علیکم:
احتراماً به استحضار می رساند در خصوص تسهیلات امور دانشجویی مددجویان تحت پوشش، سازمان بهزیستی هیچ گونه تعهدی نسبت به پرداخت شهریه دانشجویانی که در واحدهای بین المللی داخلی یا خارج دانشگاه های دولتی یا غیردولتی مشغول به تحصیل می باشند را ندارد، لذا خواهشمند است دستور فرمایید تا به نحوی مطلوب اطلاع رسانی لازم صوت پذیرد تا مددجویان واجد شرایط، بدون هیچ گونه مشکلی امکان بهره مندی از تسهیلات امور دانشجویی مطابق با بخشنامه های ابلاغی را داشته باشند.- معاون پشتیبانی و منابع انسانی"
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل امور حقوقی سازمان بهزیستی کشور به موجب لایحه شماره ۸۱۰۳۸؍۹۸؍۹۰۰-۲۴؍۶؍۱۳۹۸ توضیح داده است که:
" احتراماً، در خصوص کلاسه پرونده ۹۷۰۲۲۸۷ به شماره پرونده ۹۷۰۹۹۸۰۹۰۵۸۰۱۵۰۹-۲؍۸؍۱۳۹۷ موضوع دادخواست آقای علی ناصری مبنی بر ابطال دستورالعمل ۲۷۴؍۹۷۲۶؍۷۱۷-۲۰؍۶؍۱۳۹۷ معاون پشتیبانی و امور مالی بهزیستی استان تهران و الزام بهزیستی استان تهران به پرداخت شهریه دانشگاه دفاعیات قانونی این سازمان را به شرح ذیل به استحضار عالی می رساند:
1- به استناد ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۸ قانون جامع حمایت از معلولان کلیه معلولان نیازمند واجد شرایط می توانند از آموزش رایگان در تمام مقاطع تحصیلی و در کلیه واحدهای آموزشی بهره مند گردند و به استناد بند (پ) همان آیین نامه معلول نیازمند واجد شرایط معلولی می باشد که نیازمند بودن وی به تایید واحدهای ذیربط در سازمان بهزیستی کشور رسیده است.
2- با استناد به بخشنامه شماره ۱۲۴۴۹؍۲۲؍۲-۴؍۲؍۱۳۹۲ صادره از مدیرکل دفتر گسترش و برنامه ریزی آموزش عالی و دبیر شورای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری عنوان واحدهای بین الملل به پردیس خودگردان تغییر نام یافته و واحدهای دانشگاهی از استفاده از عنوان واحد بین الملل منع شده و همچنین با استناد به بند ۲-۳ شیوه نامه تاسیس پردیس دانشگاهی معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فضاهای فیزیکی پردیس دانشگاهی مستقل از فضاهای فیزیکی موجود دانشگاه مادر (خارج از سایت اصلی دانشگاه) و یا در مناطق آزاد تجاری، مناطق ویژه می باشد.
3- واحدهای پردیس بین الملل بر اساس بند ی از ماده ۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه تشکیل یافته و همان گونه که مستحضرید اجرای برنامه پنجساله پنجم در سال ۱۳۹۴ به اتمام رسیده است و بر اساس بند ۱۱ دستورالعمل اجرایی شیوه نامه تاسیس پردیسهای دانشگاهی مصوب ۱؍۵؍۱۳۹۰ شورای گسترش آموزش عالی دانشجویان ورودی در پردیسهای دانشگاهی می بایست تا اتمام دوره در پردیس ادامه تحصیل بدهند و انتقال آنان به ساختمان اصلی دانشگاه مادر امکان پذیر نخواهد بود و همچنین بر اساس بند ۶ همان دستورالعمل شهریه ثابت و متغیر برای دوره های دائر در پردیسهای بین الملل دانشگاهی توسط هیأت امناء دانشگاه مادر تعیین خواهد شد و همچنین بر اساس شیوه نامه های تاسیس پردیسهای بین الملل دانشگاهی، این واحدها می بایست در شهر محل استقرار دانشگاه مادر یا دیگر شهرها و مناطق آزاد داخل و خارج کشور به صورت خودگردان تاسیس شوند.
با عنایت به اینکه حدود پنج میلیون نفر تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور می باشند و از این سازمان مستمری و خدمات دریافت می کنند و با توجه به اینکه در آیین نامه اجرایی ماده ۸ قانون جامع حمایت از معلولان مصوب سال ۱۳۸۳ اشاره ایی به پردیس های بین الملل نشده است و همچنین با استناد به بند ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۸ قانون جامع حمایت از معلولان مصوب سال ۱۳۸۳ پرداخت شهریه تنها به مددجویان نیازمند مورد تایید واحدهای سازمان بهزسیتی امکان پذیر می باشد و با توجه به اتمام برنامه پنجم توسعه و همچنین منع قانونی و نبود بودجه جهت پرداخت شهریه دانشجویان پذیرفته شده در واحدهای پردیس بین الملل، لذا تقاضای رد دادخواست خواهان مورد استدعا می باشد."
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۹؍۹؍۱۳۹۸ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
به موجب ماده ۹ قانون حمایت از حقوق معلولان مقرر شده است افراد دارای معلولیت نیازمند واجد شرایط می‌توانند با معرفی سازمان بهزیستی از آموزش عالی رایگان در واحـدهای آموزشی تابعـه وزارتخانه های آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دیگر دستگاه‌های دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی و سایر مراکز آموزش عالی غیر دولتی بهره‌مند شوند و پرداخت شهریه حسب قسمت اخیر ماده مذکور، از محل ردیف مربوطه در بودجه سنواتی تأمین می‌شود. عبارات مقـرر در ماده ۹ قانون مذکور، واحدهای بین المللی داخل یا خارج دانشگاه های دولتی یا غیر دولتی را نیز در برمی گیرد. بر این اساس مستثنا کردن این واحدها از شمول حکم مقرر در ماده ۹ به موجب بخشنامه مورد اعتراض و در نتیجه محروم کردن معلـولان از امتیـاز موضوع این مـاده خلاف قانـون است و دستـورالعمل مورد اعتراض از این حیث ابطال می شود./
محمدکاظم بهرامی
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
