رای وحدت رویه شماره ۱۴۴۱ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۱۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شماره دادنامه: ۱۴۴۱           تاریخ دادنامه: ۱۳۹۹/۱۰/۱۶      شماره پرونده: ۹۸۰۳۰۰۶

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: رئیس دیوان عدالت اداری

موضوع شکایت و خواسته: اعمال ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به آراء معارض، هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص احتساب ایام خدمت وظیفه در سوابق بیمه پردازی بعد از بازنشستگی

گردش کار: ۱- معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری به موجب گزارش شماره ۲۰۲؍۸۸۶۶۰؍۹۰۰۰- ۱۶؍۴؍۱۳۹۸ به رئیس دیوان عدالت اداری در موضوع تعارض احتساب ایام خدمت وظیفه در سوابق بیمه پردازی بعد از بازنشستگی اعلام کرده است که:

“دادنامه شماره ۱۰۵۱- ۲۷؍۹؍۱۳۸۶ مقرر می دارد: «مطابق تبصره ۱ اصلاحی ماده ۱۴ قانون کار مصوب سال ۱۳۸۳، مدت خدمت نظام وظیفه شاغلین مشمول قانون کار با شرکت داوطلبانه آنان در جبهه قبل از اشتغال و یا حین اشتغال جزو سوابق خدمتی آنان نزد سازمان تامین اجتماعی محسوب می گردد. اعتبار مورد نیاز برای اجرای این قانون از محل دریافت میانگین حق بیمه دو سال آخر فرد بیمه شده تامین می گردد. نظر به اینکه شمول مقررات آیین نامه اجرایی قانون اصلاح تبصره ماده ۱۴ قانون کار و الحاق یک تبصره به آن به افراد متقاضی احتساب مدت خدمت نظام وظیفه یا شرکت  داوطلبانه آنان در جبهه قبل از اشتغال یا حین اشتغال منوط به تحقق و اجتماع شرایط مقرر در قانون از جمله مشمول قانون کار و بیمه پرداز بودن و اشتغال آنان به کار در تاریخ تقاضا است، بنابراین بند یک قسمت دوم بخشنامه شماره ۶ سازمان تامین اجتماعی که مبین حکم مقنن در این باب است، مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات سازمان تامین اجتماعی نمی باشد» که دلالت بر عدم امکان احتساب ایام خدمت وظیفه در سوابق بیمه پردازی بعد از بازنشستگی دارد.

 ۲- دادنامه ۲۰۵- ۳؍۳؍۱۳۸۸ نیز اشعار می دارد: «به صراحت تبصره ۱ اصلاحی ماده ۱۴ قانون کار مصوب سال ۱۳۸۳ مدت خدمت نظام وظیفه شاغلین مشمول قانون کار یا شرکت داوطلبانه آنان در جبهه قبل از اشتغال و یا حین اشتغال جزو سوابق خدمتی آنان نزد سازمان تامین اجتماعی قابل احتساب است و به موجب قانون استفساریه قانون فوق الذکر کلیه مشمولین قانون تامین اجتماعی که حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی می پردازند نیز مشمول قانون فوق الاشعار می باشند. نظر به اینکه بازنشستگی مشمولین قانون تامین اجتماعی سالب حق مکتسب قانونی فوق الذکر نیست.»

 بنا به مراتب آراء هیات عمومی فوق الاشعار که در زمینه امکان یا عدم امکان احتساب ایام خدمت وظیفه در سوابق بیمه پردازی بعد از بازنشستگی، اصدار یافته اند حاوی احکام متعارض هستند، لذا موضوع در اجرای اعمال ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به هیات عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع می‌شود.”

  ۲- رئیس دیوان عدالت اداری پس از ملاحظه گزارش معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری موضوع را در اجرای ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به هیات تخصصی مربوطه ارجاع می کند و پس از ملاحظه نظر اکثریت هیات تخصصی بیمه، کار و تامین اجتماعی در هامش گزارش مورخ ۱۲؍۵؍۱۳۹۹ مدیرکل هیات عمومی و هیات های تخصصی دیوان عدالت اداری در اجرای ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری موضوع را به هیات عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع می کند.

  هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۶؍۱۰؍۱۳۹۹ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

الف- تعارض در آراء محرز است.

ب- استدلال مصرح در رای وحدت رویه شماره ۲۰۵-۳؍۳؍۱۳۸۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری صحیح و موافق مقررات است و با توجه به استدلال مذکور مبنی بر اینکه به صراحت تبصره ۱ اصلاحی ماده ۱۴ قانون کار مصوب سال ۱۳۸۳ مدت خدمت نظام وظیفه شاغلین مشمول قانون کار یا شرکت داوطلبانه آنان در جبهه قبل از اشتغال و یا حین اشتغال جزو سوابق خدمتی آنان نزد سازمان تامین اجتماعی قابل احتساب است و به موجب قانون استفساریه قانون مذکور کلیه مشمولین قانون تامین اجتماعی که حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی می‌پردازند نیز مشمول قانون یاد شده می‌باشند. نظر به اینکه بازنشستگی مشمولین قانون تامین اجتماعی سالب حق مکتسب قانون یاد شده نیست، بنابراین استدلال به کار رفته در رای شماره ۱۰۵۱-۲۷؍۹؍۱۳۸۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری در عدم ابطال بند ۱ قسمت دوم بخشنامه شماره ۶ سازمان تامین اجتماعی مغایر قانون است و مستنداً به ماده ۹۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲، رای شماره ۱۰۵۱-۲۷؍۹؍۱۳۸۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری نقض می شود و مستند بـه بند ۱ ماده ۱۲ و مـاده ۸۸ قانون پیش گفته، بند ۱ قسمت دوم بخشنامه شماره ۶ سازمان تامین اجتماعی که پذیرش مدت خدمت نظام وظیفه و حضور داوطلبانه در جبهه بیمه شدگان مشمول قانون کار را به اشتغال آنان به کار در تاریخ تقاضا موکول کرده است ابطال می شود.

محمدکاظم بهرامی- رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
آخرین ویرایش در تاریخ ۱۸ بهمن ۱۳۹۹