روش حذف ازدواج سابق از شناسنامه
حذف نام همسر از شناسنامه پس از طلاق در ایران امکان‌پذیر است، اما شرایط و مدارک لازم برای این فرآیند بسته به وضعیت زن متفاوت است.
اگر زن باکره باشد، ارائه گواهی بکارت از پزشکی قانونی الزامی است. برای زنانی که قبلاً ازدواج کرده‌اند، تنها در صورت ازدواج مجدد امکان حذف نام همسر سابق وجود دارد.
همچنین باید توجه داشت که اطلاعات مربوط به ازدواج‌ها و طلاق‌ها در سیستم ثبت احوال ذخیره می‌شود و حتی با حذف نام همسر از شناسنامه، این سوابق همچنان قابل دسترسی خواهند بود.
شرایط حذف نام همسر سابق از شناسنامه
به‌موجب ماده ۳۳ قانون ثبت‌احوال، کل وقایع ازدواج و طلاق یا وفات زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت شود، ولی در شناسنامه به شرح زیر انعکاس خواهد یافت: در المثنی شناسنامه زن یا مرد آخرین نکاح و طلاق یا بذل مدت و در صورت تعدد زوجات آن تعداد ازدواج که به قوت خود باقی است، منعکس خواهد شد و ازدواج و طلاق غیر مدخوله در المثنی شناسنامه درج نخواهد شد.
براساس این ماده از قانون حذف نام همسر سابق از شناسنامه در صورتی امکان‌پذیر است که زوجه هنگام انحلال نکاح باکره باشد، البته این امر هم در صورت دریافت نامه از پزشکی قانونی میسر خواهد بود لذا صرف عقد بودن، ولی نداشتن بکارت برای حذف نام همسر سابق مشمول این حکم نمی‌شود.
«اگرچه حذف نام همسر از شناسنامه در صورت باکرگی امکان‌پذیر است، اما باید توجه داشت تمامی اطلاعات اشخاص اعم از ازدواج‌های پیشین فرد در ثبت‌احوال باقی می‌ماند و حذف نام صرفاً از شناسنامه شخص صورت می‌گیرد.»
حدف نام همسر بعد از رابطه زناشویی
چنانچه زن باکره نباشد، شخص تنها پس از ازدواج مجدد می‌تواند نام همسر سابق را از شناسنامه پاک کند و این امر به این منظور است که همسر جدید نسبت به ازدواج پیشین همسر خودآگاهی داشته و با علم و اطلاع ایشان باید حذف نام همسر سابق از شناسنامه صورت گیرد.
پاک کردن نام همسر از شناسنامه بعد از فوت چگونه ممکن است؟
حذف نام همسر سابق از شناسنامه پس از فوت او به‌طور معمول امکان‌پذیر نیست، مگر اینکه فرد پس از ازدواج مجدد، درخواست خود را به اداره ثبت احوال ارائه دهد. در این حالت، زن می‌تواند با ارائه گواهی فوت همسرش و درخواست رسمی برای حذف نام همسر سابق از شناسنامه اقدام کند. همچنین، در صورت ادعای مفقود شدن شناسنامه، وی می‌تواند از دادگاه صالح تقاضا کند تا رای به حذف نام همسر صادر شود؛ اما این فرآیند پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و به سادگی انجام نمی‌شود.
حذف نام همسر در صورت داشتن فرزند
زوجین می‌توانند پس از طلاق یا فوت همسر سابق خویش در صورت ازدواج مجدد نام او را از شناسنامه خود حذف نموده و وجود فرزندی مشترک هیچ مانعی برای این امر به وجود نمی‌آورد؛ البته مشخصات پدر و مادر در شناسنامه فرزند و همچنین مشخصات فرزندان در شناسنامه زوجین به قوت خود باقی می‌ماند.
با استناد به قانون ۸۸۲ قانون مدنی، تنها در صورت لعان است که پدر می‌تواند اسم فرزند را از شناسنامه خود حذف کند و در این صورت فرزند نیز از ارث محروم خواهد شد.
مدارک موردنیاز برای حذف نام همسر از شناسنامه
مدارک مورد نیا برای حذف نام همسر از شناسنامه در صورت باکره بودن و باکره نبودن زن متفاوت است، مدارک موردنیاز در صورت باکره بودن زن عبارت است از گواهی بکارت از پزشکی قانونی، سند طلاق، حکم طلاق، مدارک شناسایی از قبیل کارت ملی و شناسنامه و برگه معرفی‌نامه از دادگاه، اما مدارک موردنیاز در صورت باکره نبودن زن شامل ثبت ازدواج جدید و ارائه مدارک مربوط به آن، سند طلاق همسر سابق و مدارک شناسایی فرد از قبیل کارت ملی و شناسنامه می‌شود.
در صورت فوت همسر، زوج یا زوجه لازم است با در دست داشتن گواهی فوت متوفی، سند ازدواج (مجدد) و مدارک شناسایی فرد از قبیل کارت ملی و شناسنامه به سازمان ثبت‌احوال مراجعه نمایند.
مراحل تعویض شناسنامه
برای دریافت شناسنامه جدید، ابتدا باید مدارک لازم به اداره ثبت‌احوال ارائه شود. پس از آن، صحت مدارک بررسی و اطلاعات با یکدیگر مطابقت داده می‌شود و در نهایت در صورت تایید اطلاعات، شناسنامه چاپ و تحویل متقاضی خواهد شد.
علاوه بر این، ثبت درخواست حذف نام همسر از شناسنامه به‌صورت الکترونیکی نیز امکان‌پذیر است. متقاضیان می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت سازمان ثبت‌احوال، درخواست خود را به صورت آنلاین ثبت کنند.
