قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران

قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران

مصوب ۱۳۶۶/۰۷/۰۷

با آخرین اصلاحات تا تاریخ ۱۳۸۷/۰۲/۱۸

فصل اول – تعاریف ، هدفها، اصول و ویژگی ها، وظایف و ماموریتها

بخش اول – تعاریف

ماده ۱ – در این قانون عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین کامل آن می گردد:
الف – "فرماندهی کل" به جای "فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران"
ب – " نیروهای مسلح " به جای تنیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران "
ج – " ارتش " به جای " ارتش جمهوری اسلامی ایران "
د – " ستاد مشترک" به جای "ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران"
ه – "سپاه پاسداران" به جای "سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران"
و – "بنا به دستور" به جای "بنا به دستور فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران"
ز – "سازمان عقیدتی سیاسی" به جای "سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران"
ح – "سازمان عقیدتی سیاسی" به جای "سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران"

ماده ۲ – نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: ارتش و سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی .
تبصره – نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران به ژاندارمری ، شهربانی و کمیته انقلاب اسلامی ایران اطلاق می گردد.

ماده ۳ – ارتش جمهوری اسلامی ایران به مجموعه ستاد مشترک ، نیروهای زمینی ، هوایی ، دریایی و سازمانهای وابسته به آنها اطلاق می گردد.

ماده ۴ – وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران بخشی از دولت است که مسئولیت پشتیبانی ارتش را به عهده دارد.
بخش دوم – هدفهای نظامی

ماده ۵ – هدفهای نظامی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از:
الف – حفظ و استقلال ، تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران .
ب – حفظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران خارج از قلمرو کشور در دریای خزر، خلیج فارس ، دریای عمان ، رود خانه ها و معادن .
ج – یاری به ملل مسلمان یا مستضعف غیر معارض با اسلام در جهت دفاع از سرزمین های مورد تهدید یا اشغال نیروهای متجاوز در صورت درخواست ملل مزبور.

بخش سوم – اصول و ویژگی های اساسی نیروهای مسلح (دکترین و استراتژی نظامی)

ماده ۶ – اصول و ویژگی های اساسی نیروهای مسلح عبارتند از:
الف – اسلامی بودن :
در تشکیل و تجهیز نیروهای مسلح اساس و ضابطه مکتب اسلام است به نحوی که بر همه شوون و ابعاد آن ، ضوابط و مقررات شرع حاکمیت داشته باشد. نیروهای مسلح رسالت مکتبی جهاد در راه خدا را بر عهده داشته ، پیروی از اصول اخلاقی اسلام و احترام به شخصیت انسانی افراد را وظیفه خود می دانند.
ب – ولایی بودن :
نیروهای مسلح تحت فرمان فرماندهی کل بوده و اصل وحدت فرماندهی در تمامی رده های آن حاکم می باشد و نیل به فرماندهی در تمامی رده ها بر اساس شایستگی و کارآیی صورت می گیرد. دستور فرمانده در صورتی که مغایر با دستورات مسلم شرع ، فرمانهای فرماندهی کل و حاکمیت نظام و قوانین جمهوری اسلامی ایران نباشد، لازم الاجرا است . پرسنل نیروهای مسلح در خط سیاسی مقام رهبری بوده ، عضویت و وابستگی آنان در تشکل های سیاسی با توجه به فرمان مقام رهبری مطلقا ممنوع می باشد.
ج – مردمی بودن :
نیروهای مسلح همواره در کنار مردم و در جهت مصالح و آرمانهای امت اسلامی انجام وظیفه می نمایند و در زمان صلح نیز به درخواست دولت افراد و تجهیزات فنی خود را در حدی که به آمادگی رزمی آنها آسیبی وارد نیاید، در جهت خدمت به مردم در زمینه کارهای امدادی ، آموزشی ، تولیدی و جهاد سازندگی به کار می گیرند.
د – خودکفایی :
نیروهای مسلح با بهره گیری از تمامی توان خود در جهت رسیدن به خودکفایی در کلیه زمینه ها از قبیل سازماندهی ، آموزشی ، تدارکاتی ، اطلاعاتی و صنعتی تلاش می نمایند.
ه – انضباط:
نیروهای مسلح باید با ایجاد انضباط معنوی برخاسته از اعتقاد و ایمان پرسنل ، وضع مقررات منطقی و عادلانه و برقراری سیستم های تشویق و تنبیه ، زمینه اجرای کامل دستورات و مقررات را فراهم سازند.
و – سادگی :
در نیروهای مسلح در تمامی زمینه ها اعم از طرح ریزی های ستادی ، اعمال مدیریت بکارگیری سیستم ها و روش ها، گزینش تکنولوژی و صدور دستورالعمل ها باید اصل سادگی رعایت شود. تشکیلات غیر ضروری و تشریفات بی مورد حذف و روش های یکنواخت سازی مورد توجه قرار گیرد.
ز – اقتدار:
نیروهای مسلح می بایست از چنان آمادگی ، تحرک و اقتداری برخوردار باشند که بتوانند با بهره گیری از تمامی امکانات جمهوری اسلامی ، جرات تعرض را از دشمنان آشکار و نهان سلب نمایند.
ح – تدافعی بودن :
نیروهای مسلح با بهره گیری از تمامی توان خود دشمن را از تعرض بازداشته و در برابر هر گونه تجاوز دفاع نموده و متجاوز را تنبیه و سرکوب می نمایند و در عین اعتقاد به اصل عدم تعرض ، ملل مسلمان یا مستضعف غیر معارض با اسلام را برای دفاع از خودیاری می کنند.

بخش چهارم – ماموریت و وظایف

ماده ۷ – ماموریت و وظایف ارتش به شرح زیر می باشد:
الف – آمادگی و مقابله در برابر هر گونه تجاوز نظامی علیه استقلال ،
تمامیت ارضی ، نظام جمهوری اسلامی ایران و منافع کشور.
ب – همکاری با نیروهای انتظامی سپاه پاسداران در مقابله با اشرار،
یاغیان ، قاچاقچیان ، تجزیه طلبان و جریانات براندازی در مواقع ضروری بنا به دستور.
ج – آمادگی جهت همکاری با سپاه پاسداران در کمک به ملل مسلمان و مستضعف غیر معارض با اسلام جهان ، در دفاع از خود در برابر تهدید و تجاوز نظامی بنا به درخواست آنان و بنا به دستور.
د – در اختیار قرار دادن افرادی که در استخدام ارتش هستند و تجهیزات
فنی خود بنا به درخواست دولت در اجرای اصل ۱۴۷ قانون اساسی و با رعایت کامل موازین عدل اسلامی در حدی که بنا به تشخیص شورای عالی دفاع به آمادگی رزمی ارتش آسیبی وارد نیاید.
ه – سازماندهی ، آموزش ، تجهیزات و گسترش نیروهای زمینی ، هوایی و دریایی متناسب با امکانات و تهدیدات ، برای انجام ماموریت های محوله .
و – تلاش مداوم و مستمر در جهت حاکمیت کامل فرهنگ و ضوابط اسلامی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ز – آماده نمودن مردم برای دفاع مسلحانه از کشور و نظام جمهوری اسلامی در چهار چوب قانون خدمت وظیفه عمومی .
ح – کمک به سپاه پاسداران در آموزش و سازماندهی بنا به دستور.
ط – اقدامات لازم در جهت نیل به خودکفایی در کلیه زمینه ها از قبیل صنعتی ، آموزشی ، تدارکاتی ، اطلاعاتی ، روشها و سازماندهی .
ی – اقدامات لازم در زمینه کسب اطلاع از اوضاع ، رویدادها و تحولات سیاسی ، نظامی آشکار و نهان منطقه و جهان و ارزیابی مستمر تهدیدات و توان رزمی دشمنان بالفعل و بالقوه .
ک – تلاش مداوم و مستمر در جهت حفظ و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها در زمینه های امنیتی .
ل – ایجاد تسهیلات لازم برای همکاری سپاه پاسداران با ارتش در مواقع ضروری که شورای عالی دفاع تعیین می نماید.

ماده ۸ – وظایف وزارت دفاع به شرح زیر می باشد:
الف – ساخت و تولید وسایل مورد نیاز نیروهای نظامی و انتظامی و انجام تحقیقات صنعتی لازم و افزایش امکانات تکنولوژی صنایع مربوط.
ب – هدایت و هماهنگ نمودن امور پژوهشی و تحقیقاتی صنعتی ارتش و سازمان های وابسته به وزارت دفاع و هماهنگی با شورای عالی صنایع و مراکز پژوهشی و تحقیقات کشور.
ج – انجام تعمیرات خارج از مقدورات نیروهای نظامی و انتظامی .
د – انجام کلیه خریدهای خارجی مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع و
سازمانهای وابسته به آنها بر اساس سیاست کلی و خط مشی دولت جمهوری اسلامی
ایران .

تبصره ۱ – وزارتین دفاع و سپاه موظفند در زمینه خریدهای خارجی زیر نظر شورای عالی و دفاع هماهنگی و اقدام نموده و می توانند خریدهای مورد نیاز یکدیگر را نیز انجام دهند.

تبصره ۲ – کلیه خریدهای خارجی اقلام دفاعی مورد نیاز دیگر وزارتخانه ها، نهادها و سازمانهای کشور نیز صرفا از طریق وزارتین دفاع و سپاه انجام خواهد شد.
ه – تهیه و تامین و خرید داخلی اقلام حساس ، مهم ، سنگین قیمت و اقلام مشترک مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع ، به استثنا سوخت و مواد فاسد شدنی .
تبصره – وزارت دفاع می تواند تامین بخشی از اقلام مشترک داخلی را با حفظ مسئولیت و تعیین خط مشی به نیروهای سه گانه تفویض نماید. موارد و چگونگی آن به موجب آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع با هماهنگی ستاد مشترک تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد.
و – تهیه لوایح مورد نیاز ارتش با هماهنگی ستاد مشترک و لوایح مورد نیاز وزارت دفاع و سازمانهای وابسته و پیگیری جهت سیر مراحل قانونی ، ابلاغ قوانین و مصوبات هیأت وزیران به ارتش و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات .
ز – دفاع از حقوق ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته با آنها در مراجع قضایی .
ح – بررسی و تحصیل بودجه اعتبارات ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها و نظارت در انجام هزینه ها و بررسی و تایید بیلان حساب بودجه آنها.
ط – تهیه و تامین زمین مورد نیاز و احداث تاسیسات ساختمانی ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در چهارچوب ضوابط و سیاست های وزارتین مسکن و شهرسازی و برنامه و بودجه .

تبصره – وزارت دفاع می تواند احداث برخی تاسیسات ساختمانی نیروها را با حفظ مسئولیت و نظارت به نیروی مربوط محول نماید.
ی – اداره امور املاک ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر حقوقی و قانونی .
ک – تامین خدمات درمانی پرسنل وزارت دفاع ، ارتش و نیروهای انتظامی و سازمانهای وابسته به آنها، بازنشستگان ، وظیفه بگیران مستمری بگیران و عائله تحت تکفل آنان .
ل – تامین خدمات تعاونی افراد مذکور در بند فوق و عائله تحت تکفل آنان .
م – انجام امور بیمه ، بازنشستگی ، وظیفه و مستمری پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ن – تهیه و تامین نقشه های نظامی و خدمات جغرافیایی مورد نیاز نیروهای نظامی و انتظامی .
س – پشتیبانی فنی ، آموزشی و تعمیراتی سازمان های خدمات کامپیوتری نیروهای نظامی و انتظامی .

ماده ۹ – ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران ستاد فرماندهی کل در ارتش بوده و فرماندهی کل را در اداره امور ارتش یاری می نماید و وظایف آن به شرح زیر می باشد:
الف – مشاورت فرماندهی کل نسبت به اعمال فرماندهی در ارتش .
ب – تهیه و توسعه تدابیر کلی نظامی (استراتژیک ) و تهیه طرحهای مربوط مبتنی بر فرمان های فرماندهی کل با توجه به قوانین ، تهدیدات و امکانات کشور.
ج – تهیه و تقدیم اطلاعات مورد نیاز جهت اخذ تصمیم به فرماندهی کل .
د – دریافت فرمان ها و تدابیر فرماندهی کل و ابلاغ آنها به نیروهای سه گانه و نظارت بر اجرای فرمان های صادره .
ه – تهیه و طرح ها و دستورالعمل ها بر مبنای فرمان ها و تدابیر دریافت شده و ابلاغ آنها به نیروهای سه گانه و نظارت بر اجرا.
و – نظارت بر حفظ توان رزمی ارتش .
ز – تهیه و طرح سازمان تجهیزات ارتش با توجه به تهدیدات ، مقدورات ، تدابیر دفاعی و اصول سیاست خارجی کشور با همکاری نیروهای سه گانه وزارت دفاع و تایید شورای عالی دفاع جهت تصویب فرماندهی کل .
ح – برآورد نهایی نیازمندیهای لجستیکی ارتش .
ط – بررسی و هماهنگ نمودن بودجه های پیشنهادی نیروها و ارسال بودجه پیشنهادی ارتش به وزارت دفاع .
ی – همکاری با وزارت دفاع در زمینه تهیه لوایح مورد نیاز ارتش .
ک – نظارت و کنترل کلیه فعالیت های بیمارستان های ارتش .

ماده ۱۰ – ماموریت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر می باشد:
الف – پاسداری از قلمرو زمینی کشور جمهوری اسلامی ایران در برابر هر گونه تجاوز نظامی خارجی .
ب – دفع و انهدام نیروهای متجاوز.
ج – سازماندهی ،تجهیز، آموزش و گسترش یگان های زمینی و آماده کردن آنان جهت اجرای ماموریت های محوله .
د – تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی زمینی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آن واگذار می گردد.
ه – انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه ها در جهت نیل به خودکفایی .
و – تامین دفاع هوایی کلیه یگانها، تاسیسات و نقاط حساس مربوطه در حد برد سلاح ضد هوایی سازمانی خود با هماهنگی و کنترل کلی عملیاتی نیروی هوایی .
ز – تامین و حفاظت تاسیسات و پادگان های مربوط.
ح – تامین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی زمینی و اداره بیمارستان ها و درمانگاه های مربوط.

ماده ۱۱ – ماموریت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است :
الف – پاسداری از قلمرو فضایی کشور.
ب – حمله به هدف های نظامی و تاسیسات حیاتی دشمن بنا به دستور.
ج – پشتیبانی هوایی از نیروهای نظامی و انتظامی .
د – تامین پدافند هوایی کشور، هماهنگی ، هدایت و کنترل کلی عملیات پدافند هوایی سایر نیروها و سازمانهایی که در زمینه پدافند هوایی مسئولیتهایی به عهده دارند.
ه – جمع آوری اطلاعات الکترونیکی از عوامل تهدیدکننده و ارائه خدمات لازم .
و – سازماندهی ، تجهیز، آموزش و گسترش یگانهای هوایی جهت اجرای ماموریت های محوله .
ز – تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی هوایی بوده و اقدام مشترک داخلی که به آن واگذار می گردد.
ح – انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه ها در جهت نیل به خودکفایی .
ط – تامین و حفاظت تاسیسات و پادگانهای مربوط.
ی – تامین نیازمندیهای پزشکی پرسنل نیروی هوایی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای مربوط.

ماده ۱۲ – ماموریت نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر می باشد:
الف – پاسداری از آبهای سرزمینی ، فلات قاره و مناطق انحصاری ، اقتصادی و جزایر کشور در برابر هر گونه تجاوز نظامی خارجی .
ب – حضور مستمر، کنترل و تامین امنیت خطوط مواصلات دریایی خودی و جلوگیری از استفاده غیر مجاز بیگانگان از مناطق دریایی مذکور در بند فوق .
ج – دفع و سرکوبی هر گونه تجاوز نظامی به حاکمیت ، حقوق و منافع کشور در مناطق مذکور در بند الف و انهدام تاسیسات دریایی دشمن بنا به دستور.
د – کنترل تردد کشتیها در خلیج فارس و دریای عمان و بازرسی کشتیهای مشکوک در مواقع لزوم بنا به دستور.
ه – سازماندهی ، تجهیز و آموزش یگانهای دریایی جهت اجرای ماموریتهای محوله .
و – تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی دریایی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آن واگذار می گردد.
ز – انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه ها جهت نیل به خودکفایی .
ح – تامین دفاع هوایی کلیه یگانها، تاسیسات و نقاط حساس مربوط، جزایر و تاسیسات دریایی در حد برد سلاح ضد هوایی سازمانی خود با هماهنگی و کنترل کلی عملیاتی نیروی هوایی .
ط – تامین و حفاظت تاسیسات و پادگانهای مربوط.
ی – تامین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی دریایی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای مربوط.

ماده ۱۳ – ماموریت های مذکور در بندهای الف ، مواد ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ و قسمت اول بند د ماده ۱۱ و قسمت آخر ج ماده ۱۲ این قانون چنانچه در زمینه پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی نظام جمهوری اسلامی ایران باشد، ماموریت اصلی بر عهده ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده و نیروهای سه گانه سپاه پاسداران با نیروهای سه گانه ارتش همکاری خواهند نمود. لکن چنانچه ماموریت های مزبور در زمینه نگهبانی از انقلاب اسلامی ایران و دستاوردهای آن باشد، ماموریت اصلی بر عهده سپاه پاسداران بوده و نیروهای سه گانه ارتش و با نیروهای سه گانه سپاه همکاری خواهند نمود. مصادیق این ماده و نحوه و میزان همکاری ارتش و سپاه پاسداران در هر مورد را شورای عالی دفاع تعیین می نماید.

ماده ۱۴ – سازمان عقیدتی سیاسی ، سازمانی است با سلسله مراتب مستقل و متمرکز که ماموریت و وظایف زیر را بر عهده دارد:
۱ – ماموریت .
رشد و گسترش فرهنگ و ارزشهای اسلامی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های
وابسته به آنها بر اساس معیارها و ضوابط اسلامی و تدابیر و رهنمودها و دستورالعمل های مقام رهبری .
۲ – وظایف .
الف – آموزش عقیدتی و سیاسی پرسنل جهت رشد مذهبی و سیاسی آنان .
ب – انجام فعالیت های تبلیغی برای پرسنل از قبیل انتشار جزوات و نشریات ، تشکیل کتابخانه ها و نمایشگاه ها و تولید برنامه های رادیو تلویزیونی ارتش و اداره مساجد و سایر اماکن مذهبی مربوط.
ج – ارائه خط مشی های مکتبی به مبادی ذیربط در جهت انطباق سازماندهی ها، مقررات ، آیین نامه ها و دستورالعمل ها با ضوابط و معیارهای اسلامی .
د – نظارت بر حفظ و عمل به موازین اسلامی در تمامی زمینه ها و اعلام موارد خلاف به مسئولین جهت رفع آنها و گزارش به فرماندهی کل در صورت لزوم .
ه – بررسی و ارزیابی پرسنل از لحاظ شایستگی مکتبی جهت انتصابات ، ترفیعات و ماموریت های خارج از کشور.
و – انجام کلیه وظایف روابط عمومی ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
تبصره – ارتش و وزارت دفاع و سازمان عقیدتی و سیاسی وابسته به آنها موظفند پشتیبانی های لجستیکی و پرسنلی مورد نیاز سازمان عقیدتی سیاسی را در چهارچوب جداول سازمان مربوط که به تصویب فرمانده کل می رسد، در اختیار قرار دهند.

ماده ۱۵ – مسئولین عقیدتی سیاسی کلیه یگان ها و سازمان ها از روحانیونی که حداقل دوره سطح را به پایان رسانده و از بینش سیاسی و اجتماعی کافی برخوردار باشند و در هیچ یک از تشکل های سیاسی عضویت و فعالیت نداشته باشند، تعیین می گردند.

ماده ۱۶ – سازمان حفاظت اطلاعات ارتش جمهوری اسلامی ایران سازمانی است با سلسله مراتب مستقل و متمرکز که با هماهنگی وزارت اطلاعات ماموریت و وظایف زیر را انجام می دهد:
۱ – ماموریت .
پیشگیری ، کشف ، شناسایی و خنثی کردن فعالیت های براندازی ، جاسوسی ، خرابکاری ، موارد ایجاد نارضایتی ، نفوذ جریانات سیاسی و ایجاد اختلال در انجام ماموریت به منظور حفظ و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها از طریق حفاظت پرسنل ، اطلاعات ، اسناد، مدارک ، اماکن ، تاسیسات ، وسایل و تجهیزات و امنیت ارتباطات با رعایت اصل ۱۵۶ قانون اساسی .
۲ – وظایف .
الف – کسب و جمع آوری اخبار و تولید، تجزیه و تحلیل و طبقه بندی اطلاعات مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ب – کشف و خنثی نمودن توطئه ها و براندازی ، جاسوسی و خرابکاری .
ج – تهیه طرح ها و دستورالعمل های حفاظتی در زمینه حفاظت اخبار، اطلاعات ، اسناد مدارک ، تاسیسات ، اماکن ، تجهیزات و پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها و نظارت بر اجرای آنها.
د – آموزش و ارشاد پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها در زمینه های حفاظتی و آموزش تخصصی پرسنل سازمان حفاظت اطلاعات .
ه – گزارش اطلاعات و اخبار امنیتی غیر نظامی واصله به وزارت اطلاعات .
و – کشف و شناسایی فعالیت های سیاسی پرسنل و نفوذ جریانات و تشکل های سیاسی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ز – کشف و شناسایی موارد کم کاری و کارشکنی و تخلف در انجام ماموریت و گزارش آن به مسئولین مربوط.
ح – مطلع نمودن فرماندهان از مواردی که برای انجام ماموریتشان ضروری بوده و در صلاحیت آنان است .
ط – بررسی صلاحیت امنیتی پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
ی – انجام کلیه امور مربوط به صدور پروانه حمل سلاح شکاری و کمری و مهمات مربوط در سطح ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ک – طرح ریزی و انجام عملیات فنی حفاظت اطلاعاتی و کنترل ارتباطات در سطح ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها.
تبصره ۱ – رییس سازمان حفاظت اطلاعات از بین افراد مورد تایید مقام رهبری با حکم رییس ستاد مشترک منصوب می گردد و مستقیما تحت امر مقام رهبری انجام وظیفه می نماید و عزل وی نیز با تایید مقام رهبری و حکم رییس ستاد مشترک انجام می شود.
تبصره ۲ – ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها موظفند پشتیبانی های پرسنلی و لجستیکی مورد نیاز را در چهارچوب جداول سازمان مربوط که به تصویب فرماندهی کل می رسد، در اختیار قرار دهند.
تبصره ۳ – رییس سازمان حفاظت اطلاعات موظف است در موارد براندازی و نیز خرابکاری های مهم ، دادستان کل کشور و فرمانده کل سپاه پاسداران را سریعا در جریان قرار دهد.
تبصره ۴ – سازمان حفاظت اطلاعات موظف است موارد انحرافات عقیدتی ، سیاسی و اخلاقی پرسنل را که در جریان ماموریت های خود مطلع می گردد، به سازمان عقیدتی سیاسی منعکس نماید.

ماده ۱۷ – شورای عالی دفاع به عنوان مشاور عالی نظامی مقام رهبری ، دارای وظایف زیر می باشد:
الف – پیشنهاد اعلان جنگ و صلح به فرماندهی کل .
ب – پیشنهاد اعلان بسیج همگانی به فرماندهی کل .
ج – پیشنهاد تعیین فرماندهان نیروهای سه گانه ارتش به فرماندهی کل .
د – تعیین سیستم تسلیحاتی کشور و سیاست های کلی ساخت و خریدهای تسلیحاتی و نظارت عالیه بر آنها و ایجاد هماهنگی های لازم بین وزارتین دفاع و سپاه در خریدهای خارجی و صنایع نظامی .
ه – تعیین موارد و نحوه همکاری و ایجاد هماهنگی های لازم بین ارتش و سپاه و پاسداران و نیروهای انتظامی در امور نظامی .
و – ایجاد هماهنگی بین نیروهای مسلح و دولت و نظارت عالیه بر آن .
ز – هدایت و هماهنگ نمودن امور پژوهش و تحقیقات صنعتی نظامی وزارتین دفاع و سپاه و ارتش و سپاه و سازمان های وابسته به آنها با مراکز تحقیقاتی و پژوهشی کشور.

فصل دوم – شرایط عمومی استخدام و طبقه بندی

بخش اول – تعاریف

ماده ۱۸ – استخدام در ارتش عبارت است از پذیرفته شدن شخص برای انجام خدمت موظف در یکی از مشاغل پیش بینی شده در این قانون .

ماده ۱۹ – مشاغل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها از نظر پرسنلی که در آن مشاغل منصوب می گردند به سه گروه تقسیم می شوند:
۱ – شغل نظامی که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان برای نظامیان پیش بینی می شود.
۲ – شغل کارمندی که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان برای کارمندان پیش بینی می شود.
۳ – شغل مشترک که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان با این عنوان تعیین شده و منحصر به نظامیان یا کارمندان نبوده و قابل تخصیص به هر دو می باشد.
تبصره ۱ – مشاغل فرماندهی در ارتش از مشاغل نظامی می باشد.
تبصره ۲ – غیر از مشاغل فرماندهی مدیریت کلیه رده ها در وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها از مشاغل مشترک می باشند.
تبصره ۳ – در مشاغل مشترک شرایط احراز شغل باید به نحوی تعیین گردد که شایسته ترین پرسنل اعم از نظامی و کارمند منصوب گردند صرف نظامی یا کارمند بودن موجب ارشدیت پرسنل بر یکدیگر نخواهد بود.

ماده ۲۰ – رسته عبارت از مجموع رشته های شغلی است که از نظر تخصص یا نوع کار یا نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند.

ماده ۲۱ – پرسنل ارتش کسانی هستند که برابر شرایط و مقررات مندرج در این قانون و یا قانون خدمت وظیفه عمومی به خدمت پذیرفته می شوند و عبارتند از:
الف کادر ثابت .
ب – وظیفه .
ج – پیمانی .
ماده ۲۲ – کادر ثابت به پرسنلی اطلاق می گردد که برای انجام خدمت مستمر در ارتش استخدام می شوند و عبارتند از:
۱ – نظامیان .
۲ – کارمندان .
۳ – محصلین .

ماده ۲۳ – نظامیان پرسنلی هستند که پس از طی آموزش لازم به یکی از درجات پیش بینی شده در این قانون نائل و از لباس و علائم نظامی استفاده می نمایند.

ماده ۲۴ – کارمندان پرسنلی هستند که بر اساس مدارج تحصیلی و یا مهارت تجربی و تخصصی استخدام شده و بدون استفاده از درجات ، علائم و لباس نظامی به یکی از رتبه های پیش بینی شده در این قانون نائل می شوند.

ماده ۲۵ – محصلین پرسنلی هستند که به منظور خدمت در کادر ثابت استخدام و قبل از انتصاب در یکی از مشاغل مندرج در این قانون در یکی از موسسات آموزشی به هزینه ارتش یا وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها مشغول تحصیل می باشند.

ماده ۲۶ – پرسنل وظیفه کسانی هستند که مطابق قانون خدمت وظیفه عمومی در یکی از دوره های ضرورت ، احتیاط یا ذخیره مشغول خدمت می باشند.

ماده ۲۷ – پرسنل پیمانی به کسانی اطلاق می گردد که خدمت پیمانی را به صورت نظامی یا کارمند برابر مقررات مندرج در این قانون انجام می دهند.

ماده ۲۸ – پرسنل خرید خدمت به کسانی اطلاق می گردد که طبق مقررات مربوط خدمت مشخصی را برابر قرار داد معینی انجام می دهند.

بخش دوم – شرایط عمومی استخدام

ماده ۲۹ – شرایط عمومی استخدام در کادر ثابت و پیمانی به شرح زیر می باشد:
الف – متدین بودن به دین اسلام .
ب – تابعیت جمهوری اسلامی ایران .
ج – ایمان به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و آمادگی فداکاری در راه تحقق اهداف آنها.
د – عدم محکومیت ناشی از اقدام علیه انقلاب اسلامی ونظام جمهوری اسلامی ایران .
ه – عدم محکومیت به محرومیت از خدمات دولتی .
و – عدم سابقه عضویت یا وابستگی به احزاب و گروه های سیاسی غیر قانونی و یا الحادی .
ز – عدم عضویت یا وابستگی به احزاب و گروه های سیاسی .
ح – داشتن شرایط تحصیلی و یا تخصصی لازم برای خدمت مورد نظر.
ط – داشتن حداقل ۱۶ و حداکثر ۴۰ سال سن .
ی – عدم معروفیت به فساد اخلاق و عدم اعتیاد به مواد مخدر.
ک – داشتن سلامت روانی و جسمی متناسب با خدمت مورد نظر.
تبصره ۱ – ادامه خدمت یا اعاده به خدمت پرسنل منوط به داشتن صلاحیت های فوق به استثنای بندهای ح و ط می باشد.
تبصره ۲ – اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی که تا تاریخ تصویب این قانون استخدام شده اند از نظر ادامه خدمت از بند الف مستثنی می باشند.
تبصره ۳ – در ستاد مشترک ، وزارت دفاع و نیروهای سه گانه هیأت هایی مرکب از بالاترین مسئولین عقیدتی سیاسی حفاظت اطلاعات و پرسنلی هر یک از سازمانهای فوق برای گزینش پرسنل جهت استخدام تشکیل می گردد. هیأت مرکزی گزینش مرکب از رییس ستاد مشترک ، وزیر دفاع ، مسئول سازمان عقیدتی سیاسی و مسئول سازمان حفاظت اطلاعات تشکیل و بر کار هیأت های فوق نظارت می نماید.

ماده ۳۰ – استخدام پرسنل نظامی برای خدمت در کادر ثابت منحصرا بر اساس یکی از مقاطع تحصیلی پایان دوره های راهنمایی ، دبیرستان ، فوق دیپلم ، لیسانس ، فوق لیسانس ، دکترا و بالاتر انجام می گیرد.

ماده ۳۱ – کارمندان به دو صورت زیر استخدام می شوند:
الف – بر اساس مدارک تحصیلی در یکی از مقاطع پایان دوره های ابتدایی ، راهنمایی ، دبیرستان ، فوق دیپلم ، لیسانس ، فوق لیسانس ، دکترا و بالاتر.
ب – بر اساس تخصص و مهارت عملی با حداقل سواد خواندن و نوشتن و حداکثر پایان دوره دبیرستان .

ماده ۳۲ – ارتش می تواند فقط برای مشاغل درمانی و بهداشتی زنان را استخدام نماید. نقل و انتقالات زنان باید حتی الامکان تابع شرایط خدمتی همسران آنان باشد.

ماده ۳۳ – ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند به منظور تامین نیاز سازمانی خود داوطلبینی را که حداقل دارای مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی می باشند با اخذ تعهد ۵ سال خدمت نظامی و یا ۶ سال خدمت کارمندی به صورت پیمانی استخدام نمایند. تمدید مدت و تجدید قرارداد مجاز نمی باشد.
تبصره ۱ – خدمت پرسنل پیمانی به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی می گردد و در صورتی که قبل از خاتمه تعهد به هر علت از خدمت مستعفی یا بر کنار گردند برابر قانون خدمت وظیفه عمومی با آنان رفتار خواهد شد.
تبصره ۲ – ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند پرسنلی را که در حال انجام خدمت دوره ضرورت می باشند به صورت پیمانی استخدام نمایند.

ماده ۳۴ – به منظور جلوگیری از تورم پرسنلی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها، در جدول سازمانی مشاغل باید به نحوی پیش بینی گردد که حتی الامکان از پرسنل وظیفه و پیمانی استفاده شود.

ماده ۳۵ – ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند در صورت نیاز از پرسنل وظیفه در حین خدمت دوره ضرورت و همچنین پرسنل پیمانی در طول مدت قرارداد با دارا بودن شرایط لازم برای کادر ثابت استخدام نمایند و این قبیل داوطلبان در شرایط مساوی از اولویت برخوردارند. آموزش ، درجه یا رتبه و ترفیعات آنان تابع مقررات مندرج در این قانون خواهد بود.

ماده ۳۶ – سابقه خدمت وظیفه و پیمانی پرسنل کادر ثابت از نظر پایه حقوقی و سنوات بازنشستگی احتساب می گردد.

ماده ۳۷ – خرید خدمت اشخاص بنا به ضرورت و برای مدت محدود، بنا به تشخیص سازمان های استخدام کننده ، به موجب آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع با هماهنگی ستاد مشترک و نیروهای سه گانه تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد.

ماده ۳۸ – ارتش وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند به منظور تامین استاد و تکمیل اعضای هیأت علمی و موسسات آموزشی خود پرسنل مورد نیاز را بر اساس مقررات استخدامی هیأت علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عادی استخدام و به مشاغل آموزشی منصوب نمایند.
تبصره – استخدام مربی برای آموزش های پائین تر از سطوح دانشگاهی و همچنین پرداخت حق التدریس به اساتید و مربیان در کلیه سطوح تابع آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع و با همکاری ستاد مشترک و سازمان عقیدتی سیاسی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد.

ماده ۳۹ – استخدام اشخاص برای کادر ثابت بدون نیاز سازمانی و همچنین استخدام و یا تغییر وضع پرسنل جز به یکی از صور مذکور در این قانون مطلقا ممنوع است .

بخش سوم – طبقه بندی

ماده ۴۰ – مشاغل نظامی ارتش به تناسب احتیاج نیروها و سازمان ها از رسته های مختلف تشکیل می گردد. انواع رسته و علائم رسته ای هر یک از آنها و همچنین علائم درجات و شکل لباس پرسنل نظامی به موجب دستورالعمل هایی خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع خواهد رسید.

ماده ۴۱ – وزارت دفاع موظف است با هماهنگی ستاد مشترک مشاغل مختص کارمندان موضوع بند ب ماده ۳۱ این قانون را از نظر پیچیدگی به سه گروه ۱،
۲، ۳، و میزان مهارت در انجام مشاغل هر یک از سه گروه را به سه رده (۱) ،
(۲) و (۳) طبقه بندی نماید. کمیسیون ارزیابی مهارت فنی که حسب مورد در وزارت دفاع ، ستاد مشترک یا هر یک از نیروهای سه گانه تشکیل می گردد در بدو استخدام تخصص و مهارت فنی این قبیل کارمندان را مورد ارزیابی قرار داده ، گروه و رده آنان را تعیین می نماید.

ماده ۴۲ – وزارت دفاع و ستاد مشترک با هماهنگی نیروها مکلفند حداکثر ظرف مدت یک سال در چهارچوب این قانون کلیه مشاغل ارتش را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و شرح وظایف و شرایط احراز هر شغل را تعیین و در انتصابات و ترفیعات ملاک عمل قرار دهند.
تبصره – بکارگیری پرسنل در مشاغل غیر مرتبط با تخصص آنان ممنوع است .

ماده ۴۳ – پرسنل وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آن نیز تابع مقررات این قانون می باشند.

فصل سوم – آموزش و ترفیعات

بخش اول – آموزش

ماده ۴۴ – مراکز و دوره های آموزشی نظامیان کادر ثابت به شرح زیر می باشد:
الف – آموزشگاه نظامی .
ب – دوره تخصصی .
ج – دوره سرپرستی .
د – دانشکده علوم نظامی .
ه – دوره مقدمات رسته ای .
و – دوره عالی رسته ای .
ز – دوره آموزش نظامی .
ح – دانشکده فرماندهی و ستاد.
ط – دانشگاه علوم استراتژیک .
تبصره – نیروها و سازمان ها می توانند در صورت لزوم با هماهنگی ستاد مشترک علاوه بر آموزش های فوق دوره های عرضی آموزشی و تخصصی را برای پرسنل تشکیل دهند.

ماده ۴۵ – آموزشگاه نظامی .
آموزشگاه های نظامی به منظور آموزش نظامی و تخصصی اولیه به کسانی که با مدرک پایان دوره راهنمایی استخدام می شوند تشکیل می شود و دوره آموزشی آن حداقل یک سال خواهد بود. هر نیرو یا سازمان متناسب با نیاز خود نسبت به تشکیل آنها در یگان ها و مناطق مختلف اقدام و اساسنامه مربوط را تدوین و مواد آموزشی را معین خواهند نمود به نحوی که فارغ التحصیلان آن به خوبی از عهده مشاغل گروهبان دومی ، گروهبان یکمی و استواردومی برآیند. دوره های آموزش نظامی و تخصصی اولیه این آموزشگاه ها ممکن است به صورت مجزا در مراکز آموزشی مختلف ارتش اجرا شود.

ماده ۴۶ – دوره تخصصی .
دوره های تخصصی برای تکمیل رسته و تخصص پرسنل بین درجات استواردومی و استواریکمی به مدت حداقل ۶ ماه تشکیل می گردد. نیروها و سازمانها مکلفند نسبت به تشکیل این دوره ها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل بعد از درجه استواردومی بتوانند به موقع این دوره را طی نمایند. اساسنامه و برنامه های آموزشی باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات استواریکمی تا ستوان یکمی برآیند. نیل این پرسنل به درجات استواریکمی و ستوان سومی منوط به موفقیت در طی این دوره می باشد.

ماده ۴۷ – دوره سرپرستی .
دوره های سرپرستی برای کلیه پرسنلی که با مدرک پائین تر از دیپلم استخدام شده و به درجه ستوان سومی نائل گردیده اند بر حسب نیاز در تمامی یگان ها و سازمان ها به مدت حداقل ۳ ماه تشکیل می گردد. نیل این پرسنل به درجات ستوان دومی و ستوان یکمی منوط به موفقیت در طی این دوره می باشد.

ماده ۴۸ – نیروها و سازمان ها می توانند دوره سرپرستی و دوره تخصصی را به صورت متوالی در یک مرحله اجرا نمایند و همچنین می توانند بخشی از این دوره را به صورت آموزش حین خدمت انجام دهند.

ماده ۴۹ – دانشکده علوم نظامی .
هر یک از نیروهای سه گانه متناسب با نیاز خود اقدام به تشکیل دانشکده های علوم نظامی می نمایند. حداقل مدت آموزش این دانشکده ها هفت ترم تحصیلی در دو دوره به شرح زیر می باشد:
دوره اول – این دوره حداقل شامل ۳ ترم تحصیلی می باشد که برای آموزش به کسانی که با مدرک پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی استخدام می شوند تشکیل می گردد.
دوره دوم – این دوره حداقل شامل چهار ترم تحصیلی می باشد که برای آموزش به کسانی که با انجام مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغ التحصیل دوره اول پذیرفته شده اند تشکیل می گردد. این قبیل داوطلبان بلافاصله پس از انجام دوره اول فقط یک بار حق در ارزیابی و مسابقه ورودی دوره دوم را دارند.
تبصره ۱ – نیروها می توانند بر حسب نیاز دوره اول را در مناطق مختلف تشکیل دهند.
تبصره ۲ – پرسنلی که با مدرک پائین تر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک پایان دوره دبیرستان شده اند. در فواصل درجات گروهبان یکمی تا استواریکمی و نیز کارمندانی که مدرک پایان دبیرستان داشته و حداکثر ۲۵ سال سن داشته باشند می توانند در مسابقه ورودی دوره اول شرکت نمایند و در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل است .
تبصره ۳ – اساسنامه مربوط و مواد آموزشی باید طوری تنظیم گردد که با طی دوره های آموزشی بعدی ، فارغ التحصیلان دوره اول از عهده مشاغل ستوان سومی تا سرهنگی برآمده و فارغ التحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل کلیه درجات از ستوان دومی به بالا را داشته باشند.
تبصره ۴ – نیروها می توانند برای دوره های خلبانی و رسته های دریایی و سایر موارد ضروری دو دوره را به صورت پیوسته با حداقل هفت ترم تحصیلی اجرا نمایند.
تبصره ۵ – در صورت ضرورت و فوریت ، نیروها می توانند بر حسب نیاز از دارندگان مدارک فوق دیپلم مورد نیاز برای شرکت در مسابقه ورودی دوره دوم ثبت نام نمایند.
تبصره ۶ – پذیرفته شدگان در دوره دوم بدون استفاده از درجه نظامی به تحصیل ادامه خواهند داد.

ماده ۵۰ – دوره مقدماتی رسته ای .
دوره های مقدماتی رسته ای بر حسب نیاز، به منظور آموزش مقدماتی برای رسته های مورد احتیاج به فارغ التحصیلان دوره های اول و دوم دانشکده های علوم نظامی و قبل از اعزام به یگان ها به مدت حداقل ۶ ماه در نیروها تشکیل می گردد.

ماده ۵۱ – دوره عالی رسته ای .
دوره های عالی رسته ای در درجات ستوان یکمی و سروانی به مدت حداقل ۶ ماه برای تمامی پرسنل فارغ التحصیل دوره های مقدماتی رسته ای و پرسنلی که در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته شوند، و از آموزش قبلی آنان حداقل چهار سال گذشته باشد متناسب با رسته های آنان تشکیل می گردد. نیل به درجه سرگردی برای این قبیل پرسنل منوط به طی این دوره می باشد.

ماده ۵۲ – دوره آموزش نظامی .
دوره های آموزش نظامی برای کسانی که از بین فارغ التحصیلان موسسات و مدارس
آموزش عالی و دانشگاه ها با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر به منظور خدمت در رسته های مورد نیاز به صورت نظامی در کادر ثابت استخدام می شوند به مدت حداقل ۳ ماه قبل از نیل به درجه تشکیل می گردد.
تبصره – هزینه های تحصیلات بالاتر از دیپلم این قبیل پرسنل بر اساس آیین نامه مربوط محاسبه و به آنان پرداخت می گردد.

ماده ۵۳ – دانشکده فرماندهی و ستاد.
این دانشکده برای آموزش به فارغ التحصیلان دوره دوم دانشکده های نظامی که دوره عالی را طی کرده اند و یا در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته شده اند و دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز، که حداقل ۳ سال از آموزش قبلی آنها گذشته است ، در درجات سرگردی سرهنگ دومی و همچنین کارمندان دارای مدرک لیسانس و بالاتر مورد نیاز ارتش تشکیل می شود و دوره آن حداقل ۹ ماه خواهد بود پرسنل واجد شرایط ۳ بار حق شرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی این دانشکده را دارند. اساسنامه مربوط و مواد آموزشی بایستی طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن توانایی طراحی ، فرماندهی و مواد آموزشی و مدیریت رده های بالای ارتش را داشته باشند. فارغ التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.

ماده ۵۴ – دانشگاه علوم استراتژیک .
دوره این دانشگاه برای آموزش ، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی و خط مشی کشور در امور دفاعی به مدت یک سال خواهد بود. فارغ التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد و دارندگان مدارک فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز ارتش در درجات سرهنگی و سرتیتدومی و همچنین کارمندان که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر می باشند، سه بار حق شرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی این دانشگاه را دارند.
مقامات مملکتی که نظامی نبوده ولی به نحوی از انحا در مسائل دفاعی مسئولیت هایی دارند و همچنین فرماندهان و مدیران رده بالای سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی با معرفی شورای عالی دفاع می توانند این دانشگاه را طی نمایند.
ستاد مشترک مکلف است نسبت به تشکیل این دانشگاه اقدام و اساسنامه و مواد آموزشی آن را تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع برساند.

ماده ۵۵ – طول هر یک از دوره ها و مراکز آموزشی در هر نیرو و سازمان با توجه به حداقل تعیین شده در این قانون بر اساس محتوای آموزشی مورد نیاز در اساسنامه های مربوط که به وسیله نیروها و سازمان ها زیر نظر ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می رسد تعیین می گردد.

ماده ۵۶ – پرسنلی که به هر یک از مراکز و دوره های آموزشی پیش بینی شده در این قانون اعزام می شوند، باید امکان و فرصت ادامه خدمت و بازدهی متناسب با مدت و کیفیت و اهمیت دوره آموزشی ، حداقل دو برابر مدت تحصیل پس از اتمام آن را داشته باشند. این مدت در اساسنامه های آموزشی معین می گردد.

ماده ۵۷ – کلیه کارمندان اعم از کار ثابت و پیمانی در بدو خدمت باید یک دوره یک ماهه آموزش مقدماتی نظامی و آشنایی با قوانین و مقررات و آیین نامه ها و وضعیت خدمتی خود در ارتش را طی نمایند.

ماده ۵۸ – آموزش های ارتش باید به گونه ای برنامه ریزی و اجرا گردد که نیاز سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده ، ارتش را به سمت خودکفایی سوق دهد و در زمان صلح نیز پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل ۱۴۷ قانون اساسی برآیند.

ماده ۵۹ – پرسنل پیمانی که به صورت نظامی خدمت خواهند کرد و همچنین پرسنل وظیفه در بدو خدمت ، دوره های آموزشی مقدماتی نظامی و تخصصی مربوط را طی خواهند نمود. ستاد مشترک موظف است در جهت بهره گیری هر چه بهتر از پرسنل پیمانی و وظیفه برنامه آموزشی هر یک از دوره های مزبور را با همکاری نیروها تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع برساند.

ماده ۶۰ – هر یک از دوره های آموزشی که بین دو یا چند نیرو و سازمان مشترک باشد حتی المقدور به وسیله یکی از نیروها و سازمان ها دائر و پرسنل سایر نیروها و سازمان ها نیز در آن آموزش خواهند دید.

ماده ۶۱ – در زمان جنگ در صورت ضرورت ممکن است زمان اجرای آموزش های
مذکور در این قانون با حفظ سطح کیفی آموزش به پیشنهاد نیروها و سازمان ها با هماهنگی ستاد مشترک و تصویب شورای عالی دفاع تقلیل یابد.

ماده ۶۲ – ارتش موظف است با همکاری نهضت سواد آموزی برای پرسنل امکانات سواد آموزی را فراهم آورد.

بخش دوم – ترفیعات

ماده ۶۳ – ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالا برابر مقررات این قانون .
تبصره – ترفیعات و روش اجرای آن به موجب آیین نامه ای خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک تهیه می گردد و اجرای آن منوط به تصویب فرماندهی کل می باشد.

ماده ۶۴ – ترتیب درجات پرسنل نظامی زمینی و هوایی و درجات معادل آن در نیروی دریایی به شرح زیر است :
۱ – سرباز ناوی
۲ – سربازدوم ناوی دوم
۳ – سربازیکم ناوی یکم
۴ – سرجوخه سرناوی
۵ – گروهبان سوم مهناوی سوم
۶ – گروهبان دوم مهناوی دوم
۷ – گروهبان یکم مهناوی یکم
۸ – استواردوم ناواستواردوم
۹ – استواریکم ناواستواریکم
۱۰ – ستوان سوم ناوبان سوم
۱۱ – ستوان دوم ناوبان دوم
۱۲ – ستوان یکم ناوبان یکم
۱۳ – سروان ناوسروان
۱۴ – سرگرد ناخداسوم
۱۵ – سرهنگ دوم ناخدادوم
۱۶ – سرهنگ ناخدایکم
۱۷ – سرتیتدوم دریاداردوم
۱۸ – سرتیت دریادار
۱۹ – سرلشکر دریابان
۲۰ – سپهبد دریاسالار
تبصره – در کلیه مواردی که در این قانون عناوین درجات پرسنل نیروی زمینی و هوایی ذکر شده است در مورد پرسنل نیروی دریایی عناوین درجات معادل آن مورد نظر می باشد.

ماده ۶۵ – فارغ التحصیلان آموزشگاه نظامی به درجه گروهبان دومی نائل و حداقل مدت توقف آنان در تمامی درجات تا درجه ستوان سومی چهار سال و از آن به تعهد ۵ سال خواهد بود.

تبصره ۱- پرسنلی که مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان داشته باشند پس از ارائه مدرک دیپلم متوسط مدت توقف در درجات ستوان سومی به بعد برای آنان حداقل چهار سال خواهد بود.

تبصره ۲ – پرسنلی که با مدرک تحصیلی پائین‌تر از دیپلم به استخدام ارتش درآمده‌اند در صورتی که موفق به اخذ مدارک تحصیلی بالاتر گردند به ازاء‌هر سال تحصیلی تا مدرک دیپلم از نُه ماه ارشدیت برخوردار خواهند شد. (الحاقی مصوب ۱۳۸۱/۱/۲۱)

ماده ۶۶ – فارغ التحصیلان دوره اول دانشکده علوم نظامی به درجه ستوان سومی نائل می شوند و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات بعدی چهار سال خواهد بود که در نهایت به درجه سرهنگی خواهند رسید.
تبصره – در موارد استثنایی به تشخیص شورای عالی دفاع و در صورت تصویب فرماندهی کل درجه سرتیتدومی به صورت درجه تشویقی به این پرسنل اعطا می گردد.

ماده ۶۷ – فارغ التحصیلان دوره دوم دانشکده علوم نظامی به درجه ستوان دومی نائل و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات تا درجه سرتیت دومی چهار سال خواهد بود.
تبصره – در مورد کسانی که به درجه سرتیتدومی نائل شده اند و دانشکده فرماندهی و ستاد را طی نموده یا مدارک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول ارتش را دارند، ارتقا به درجات سرتیپی ، سرلشکری و سپهبدی بر حسب نیاز با پیشنهاد شورای عالی دفاع منوط به تصویب فرماندهی کل خواهد بود.

ماده ۶۸ – چنانچه در اساسنامه طول هر یک از دوره ها و مراکز آموزشی بدو خدمت بر اساس نیاز نیرو یا سازمان مربوط بیش از حداقل زمان تعیین شده برای دوره های مشابه در سطح ارتش تعیین شود، پرسنل تحت آموزش پس از گذشت حداقل زمان ، از حقوق و دیگر امتیازات درجه ای که پس از طی دوره بدان نائل خواهند شد، برخورداری می گردند. استفاده از درجه موکول به اتمام دوره آموزشی می باشد.

ماده ۶۹ – وضعیت ترفیعات پرسنل نظامی فارغ التحصیل مدارس و موسسات آموزش عالی و دانشگاه ها پس از استخدام و طی دوره آموزش نظامی ، حسب مورد به قرار زیر خواهد بود:
الف – دارندگان مدارک فوق دیپلم به درجه ستوان سومی نائل می شوند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده ۶۶ این قانون خواهد بود.
ب – دارندگان مدارک لیسانس به درجه ستوان دومی نائل می شوند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده ۶۷ این قانون خواهد بود.
ج – دارندگان مدارک بالاتر در ازا هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس با معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه بالاتر برخوردار می گردند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده ۶۷ این قانون خواهد بود.

ماده ۷۰ – با پرسنلی که در طور خدمت موفق به اخذ و ارائه مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول ارتش شوند به ترتیب زیر رفتار می شود:
الف – چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان پائین تر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، به درجات ورودی مدرک جدید برابر مقررات ماده ۶۹ این قانون نائل می شوند.
ب – چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان بالاتر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، صرفا ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید تابع مقررات ماده ۶۹ این قانون خواهد بود.

ماده ۷۱ – پرسنل پیمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به درجات یا رتبه های زیر نائل می گردند:
الف – دارندگان مدرک پایان دوره ابتدایی به درجه گروهبان سومی یا رتبه ۲
ب – دارندگان مدرک پایان دوره راهنمایی به درجه گروهبان دومی یا رتبه ۵
ج – دارندگان مدرک پایان دوره دبیرستان به درجه گروهبان یکمی یا رتبه ۷
د – دارندگان مدرک فوق دیپلم به درجه ستوان سومی یا رتبه ۱۰
ه – دارندگان مدرک لیسانس به درجه ستوان دومی یا رتبه ۱۱
و – دارندگان مدرک بالاتر در ازا هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازا هر چهار سال ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می گردند.
تبصره – پرسنل پیمانی که برابر مقررات این قانون در کادر ثابت استخدام می شوند چنانچه آموزش های مورد نیاز کادر ثابت را طی نکرده باشند می بایست آن را طی نموده و چنانچه درجه آنان پس از آموزشهای مزبور برابر درجات پیمانی آنان نباشد، مدت خدمت پیمانی در آن درجه جز سابقه ترفیع منظور خواهد شد.

ماده ۷۲ – پرسنل وظیفه از نظر نیل به درجات تابع مقررات قانون خدمت وظیفه عمومی می باشند.

ماده ۷۳ – اولین رتبه کارمندان موضوع بند الف ماده ۳۱ این قانون در بدو استخدام با مدرک پنجم ابتدایی ت۲ت با مدرک پایان دوره راهنمایی ته با مدرک پایان دوره دبیرستان ت۹ت و با مدرک تحصیلی بالاتر از دیپلم به ازا هر دو سال تحصیل بالاتر از دیپلم یک رتبه بالاتر از ت۹ت می باشد.
تبصره ۱ – در صورتی که تعداد سنوات تحصیلی بالاتر از دیپلم ، فرد باشد به ازا آخرین سال تحصیلی از دو سال ارشدیت برخوردار می گردند.
تبصره ۲ – کارمندان موضوع این ماده که در طول خدمت مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک ارائه شده در بدو استخدام که مورد نیاز سازمان باشد ارائه نمایند چنانچه در زمان ارائه مدرک جدید رتبه خدمتی آنان بالاتر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده باشد رتبه آنان به رتبه ورودی مدرک تغییر یافته و از مزایای مقرره مربوط به آن ، در طول خدمت استفاده خواهند نمود. چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی رتبه آنان بالاتر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده باشد صرفا ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید انجام خواهد شد.

ماده ۷۴ – اولین رتبه کارمندان موضوع بند ب ماده ۳۱ این قانون که با مهارتی در یکی از رده های یک تا سه برای مشاغلی استخدام می شوند که از نظر پیچیدگی و سختی در یکی از گروه های یک تا سه قرار دارند به شرح زیر می باشد:
الف – رده ۱ گروه ۱، رتبه (۱) .
ب – رده ۲ گروه ۱ و رده ۲، رتبه (۳) .
ج – رده ۳ گروه ۱ و رده ۲ گروه ۲ و رده ۱ گروه ۳، رتبه (۵) .
د – رده ۳ گروه ۲ و رده ۲ گروه ۳، رتبه (۷) .
ه – رده ۳ گروه ۳، رتبه (۹) .
تبصره ۱ – کارمندان موضوع بند الف این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره ابتدایی از یک سال ارشدیت و کلیه کارمندان موضوع این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره راهنمایی از چهار سال ارشدیت و به شرط داشتن مدرک پایان دوره دبیرستان از ۶ سال ارشدیت برخوردار می گردند. و در صورتی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه این مدارک گردند و از مدت خدمت آنها حداقل پنج سال باقی مانده باشد از تاریخ ارائه مدرک از ارشدیت مربوط برخوردار خواهند شد.
تبصره ۲ – کارمندان موضوع این ماده در صورتی که در طول خدمت موفق شوند در شغلی که در گروه بالاتری قرار دارد، به تایید کمیسیون ماده ۴۱ این قانون با یکی از رده های سه گانه مهارت انجام وظیفه نمایند، در صورت نیاز سازمان به گروه شغلی مزبور انتقال یافته و چنانچه رتبه ورودی رده مهارت و گروه شغلی جدید، بالاتر از رتبه آنان در زمان انتصاب در شغل جدید باشد از زمان انتصاب ، رتبه آنان به رتبه ورودی مزبور تغییر یافته و از مزایای مقرره مربوط به آن در طول خدمت استفاده خواهند نمود.

ماده ۷۵ – تعداد رتبه ها برای کارمندان موضوع مواد ۷۳ و ۷۴ این قانون ۲۰ رتبه بوده و کارمندان مزبور در صورت شایستگی و کارآیی هر چهار سال یک رتبه ارتقا خواهند یافت .

ماده ۷۶ – کارمندانی که دوره های طولی آموزشی را در ارتش یا وزارت دفاع طی نمایند به ازا هر سال آموزش از دو سال ارشدیت و هر دو سال آموزش از یک مرتبه بالاتر برخوردار می گردند.

ماده ۷۷ – ستاد مشترک و وزارت دفاع موظفند همه ساله نیازمندیهای تخصصی و تحصیلی ارتش و وزارت دفاع را اعلام نمایند و تا پرسنل بتوانند در صورت تمایل در رشته های مزبور تحصیل کنند.

ماده ۷۸ – ترفیع پرسنل با رعایت مقررات این قانون منوط به تصویب مقامات زیر خواهد بود:
الف – نظامیان تا درجه ستوان دومی و کلیه کارمندان . در نیروها، فرمانده نیروی مربوط در وزارت دفاع و ستاد مشترک ، وزیر دفاع و رییس ستاد مشترک .
ب – از درجه ستوان یکمی به بالا، فرماندهی کل .

ماده ۷۹ – وضعیت پرسنل در کلیه مراحل خدمت از نظر مکتبی به وسیله سازمان عقیدتی سیاسی ، از نظر امنیتی به وسیله سازمان حفاظت اطلاعات و از نظر کارایی توسط کمیسیون ارزیابی مورد بررسی قرار می گیرد تا در ترفیعات و انتصابات ملاک عمل واقع شود.
تبصره – وزارت دفاع و ستاد مشترک در زمینه ارزیابی کارآیی ، سازمان عقیدتی سیاسی در زمینه صلاحیت مکتبی و سازمان حفاظت و اطلاعات در زمینه صلاحیت امنیتی ، آیین نامه اجرایی ماموریت محوله در این ماده را تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می رسانند.

ماده ۸۰ – برای ترفیع ، پرسنل علاوه بر حائز بودن کلیه شرایط مقرر در این قانون و ضوابط مربوط بایستی قبلا یا همزمان با ترفیع در شغل سازمانی بالاتر منصوب شده باشند.
تبصره ۱ – وزارت دفاع و ستاد مشترک با هماهنگی نیروهای سه گانه مکلفند حتی الامکان پیش بینی های لازم را در زمینه های استخدام ، آموزش و گردش مشاغل سازمانی به نحوی انجام دهند که پرسنل به علت نداشتن محل سازمانی از نیل به ترفیع محروم نگردند.
تبصره ۲ – وضعیت ترفیعاتی پرسنل منتسب و همچنین مامورین به مناطق جنگی مطابق دستورالعملی می باشد که از طریق ستاد مشترک با هماهنگی نیروها تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع خواهد رسید.
تبصره ۳ – ایجاد یا بالا بردن محل سازمانی به منظور ترفیع پرسنل ممنوع است .

ماده ۸۱ – ستاد مشترک با هماهنگی نیروهای سه گانه مکلفند حداکثر ظرف مدت یک سال پس از تصویب این قانون محل های سازمانی ارتش را مورد بررسی قرار داده و ضرورت نظامی یا کارمندی یا مشترک بودن شغل را تعیین و درجات و رتبه های متناسب برای هر محل سازمانی را در نظر بگیرند. وزارت دفاع نیز مکلف است نسبت به این تجدید نظر در مورد محل های سازمانی خود با هماهنگی سازمان امور اداری و استخدامی اقدام نماید.

ماده ۸۲ – تعداد و ترکیب نیروی انسانی ارتش و همچنین نسبت به درجه ها و رتبه های آنان بر مبنای خط مشی ، استراتژی و تهدیدات ، برابر جداول سازمان و تجهیزات مصوب و به نسبتی که به وسیله ستاد مشترک تعیین و پس از تایید شورای عالی دفاع به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید مشخص می گردد.

ماده ۸۳ – کلیه پرسنل برای نیل به درجه یا رتبه بالاتر باید مدت توقف مقرر در درجه یا رتبه مربوط را برابر ضوابط مقررات این قانون طی نمایند و جز در مورد پرسنل منتسب ، حداقل نصف آن در آخرین درجه یا رتبه در شغل سازمانی باشند.

ماده ۸۴ – دادن ارشدیت به پرسنلی که خود رشادت ، فداکاری ، تلاش ، ابتکار و خلاقیت فوق العاده و ارزنده نشان می دهند تابع شرایط عمومی ترفیعات نبوده و با پیشنهاد فرماندهان یا مسئولان مربوط و تصویب مقامات مصرحه در ماده ۷۸ این قانون خواهد بود.

ماده ۸۵ – در موارد استثنایی به منظور تامین نیازمندیهای سازمان و حفظ تعادل در سلسله مراتب در مشاغل حساس ممکن است نظامیان با پیشنهاد فرمانده مربوط و تصویب فرماندهی کل حداکثر دو درجه موقت ترفیع یابند.
تبصره ۱ – پرسنلی که به درجه موقت نائل می شوند در تمام مدتی که حق استفاده از درجه مزبور را دارند حقوق همان درجه را دریافت خواهند داشت .
تبصره ۲ – ترفیع این قبیل پرسنل از لحاظ درجه ثابت تابع مقررات این قانون بوده و نیل به درجه ثابت بالاتر پس از طی حداقل مدت توقف امکان پذیر است .
تبصره ۳ – در صورت رفع نیاز سازمانی یا مشاهده عدم کارآیی و شایستگی درجه موقت سلب می گردد.
تبصره ۴ – در صورتی که مشمولین این ماده در حین استفاده از درجه موقت بازنشسته یا معلول و یا فوت شوند عنوان و مزایای درجه موقت از آنان سلب و ماخذ احتساب حقوق بازنشستگی یا وظیفه و یا مستمری بر مبنای حقوق و درجه ثابت خواهد بود مگر در مورد پرسنل شهید و جانباز که درجه موقت آنان مبنای احتساب حقوق مستمری و وظیفه خواهد بود.

ماده ۸۶ – وضع ترفیع پرسنلی که تحت تعقیب قانونی قرار می گیرند به شرح زیر خواهد بود:
الف – در صورتی که در مراجع قضایی تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و با قرار صادره از مراجع ذیصلاح بازداشت شوند، از تاریخ بازداشت ترفیع معلق می گردد، مشروط بر این که تاریخ بازداشت قبل از تاریخ استحقاق ترفیع باشد.
ب – در صورتی که پرونده منتهی به صدور رای قطعی برائت یا قرار منع پیگرد و یا موقوفی تعقیب گردد، ترفیع پرسنل از تاریخ استحقاق از این لحاظ بلامانع است .
ج – در صورت محکومیت ، مدتی که بر اثر اجرای کیفر عملا از خدمت منفک شده اند، به حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه اضافه خواهد شد.
د – محکومیت ها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق مجازات ، تاخیر اجرای حکم و حبس با خدمت قرار گرفته اند اثری در ترفیع ندارند.

ماده ۸۷ – مدت توقف در درجه یا رتبه برای پرسنلی که به تنزیل موقت درجه یا رتبه تنبیه می شوند بلافاصله پس از انقضای مدت تنبیه ، همان قدمتی خواهد بود که در درجه یا رتبه قبل از تنبیه داشته اند.

فصل چهارم – وضعیت پرسنل از لحاظ خدمت

ماده ۸۸ – وضعیت پرسنل مشمول این قانون از لحاظ خدمت حسب مورد به شرح زیر خواهد بود:
الف – خدمت آزمایشی .
ب – خدمت آموزشی .
ج – حاضر به خدمت .
د – مامور.
ه – مامور به خدمت .
و – مرخصی .
ز – غایب .
ح – فراری .
ط – بازداشت .
ی – منتظر خدمت .
ک – بدون کار.
ل – منتسب .

ماده ۸۹ – تخدمت آزمایشی ت وضع خدمتی کارمندانی است که برابر مقررات مربوطه به خدمت پذیرفته شده و به منظور ارزیابی شایستگی های لازم به مدت ۶ ماه تا دو سال مرحله آزمایشی را می گذرانند.

ماده ۹۰ – تخدمت آموزشی ت وضع خدمتی پرسنلی است که بدون داشتن شغل سازمانی در یکی از موسسات یا مراکز آموزشی به هزینه ارتش یا وزارت دفاع و یا سازمان های وابسته به آنها، آموزش می بینند.
تبصره – جز در مورد آموزش های بدو استخدام چنانچه دوره آموزش کمتر از شش ماه باشد پرسنل با حفظ محل سازمانی به صورت مامور دوره را طی خواهند نمود و در صورتی که دوره آموزش بیشتر از ۶ ماه باشد پرسنل در دوران آموزش منتسب خواهند شد.

ماده ۹۱ – تحاضر به خدمت ت وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط در یکی از مشاغل سازمانی منصوب و عملا در آن شغل انجام وظیفه می نمایند.

ماده ۹۲ – تمامورت وضعیت پرسنلی است که برای مدتی کمتر از یک سال در یکی از مشاغل سازمان غیر از شغل سازمانی خود و یا در شغلی که در سازمان ، محلی برای آن پیش بینی نشده است گمارده شوند و یا به سایر نیروها و سازمان ها برای مدت مزبور اعزام گردند.
تبصره ۱ – در مورد مشاغلی که در جداول سازمان ، محلی برای آن پیش بینی نشده است نیرو و یا سازمان مربوط موظف است حداکثر ظرف مدت یک سال تکلیف آن از لحاظ حذف شغل و یا درج آن در جدول سازمان مشخص نماید.
تبصره ۲ – مامور شدن و انتقال پرسنل به نیرو یا سازمان دیگر با هماهنگی دو نیرو و یا سازمان مربوط و تصویب ستاد مشترک انجام خواهد شد.
تبصره ۳ – نیروها و سازمان ها مکلفند پرسنل مازاد بر نیاز خود را به ستاد مشترک معرفی نمایند تا با انتقال یا مامور نمودن آنان به سایر نیروها و سازمان ها امکان بهره برداری هر چه بیشتر از پرسنل و تامین نیازهای سازمانی فراهم گردد.

ماده ۹۳ – تمامور به خدمت ت وضعیت پرسنلی است که به سایر وزارتخانه ها یا نهادها یا سازمان های دولتی یا وابسته به دولت مامور می گردند.
تبصره – مامور به خدمت شدن پرسنل منوط به تصویب مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون و درج مراتب در فرمان همگانی می باشد.

ماده ۹۴ – تمرخصی ت وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط در حال استفاده از مرخصی های زیر می باشند:
الف – مرخصی استحقاقی – پرسنل اعم از کادر ثابت ، وظیفه پیمانی حق استفاده از یک ماه مرخصی سالانه را با استفاده از حقوق و مزایای مربوط دارا می باشند. مدت مرخصی در مناطق بد آب و هوا ۴۵ روز خواهد بود.
تبصره – پرسنل در دوره های آموزشی می توانند طبق مقررات مندرج در اساسنامه آموزشگاه های مربوط از مرخصی تحصیلی استفاده نمایند.
ب – مرخصی استعلاجی – پرسنلی که به علت بیماری قادر به خدمت نمی باشند با تجویز پزشک مسئول علاوه بر مرخصی استحقاقی حداکثر تا ۴ ماه می توانند از این مرخصی استفاده نمایند. پرسنل زن از نظر مرخصی دوران بارداری شمول قانون استخدام کشوری می باشند.
ج – مرخصی اضطراری – پرسنلی که استحقاق مرخصی سالانه را نداشته لکن اضطرارا نیاز به مرخصی دارند می توانند از مرخصی های استحقاقی سال های بعد استفاده نمایند.
د – مرخصی بدون حقوق – پرسنل در شرایط خاص و ضروری می توانند حداکثر جمعا سه سال در طول خدمت بدون حقوق استفاده نمایند. این مدت از لحاظ حقوق و ترفیعات و بازنشستگی جز سنوات خدمتی محسوب نمی گردد.
ه – مرخصی تشویقی – به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی ممکن است حداکثر تا ۳۰ روز در طول سال به پرسنل مرخصی تشویقی داده شود.

و – مرخصی مأموریت – پرسنلی که به منظور انجام مأموریت های محوله از طرف ارتش حداقل به مدت سه ماه به خارج از محل خدمت و سکونت ‌خود اعزام شوند، می‌توانند علاوه بر مرخصی استحقاقی به ازای هر یک ماه حداکثر از پنج روز مرخصی مأموریت استفاده کنند. (اصلاحی مصوب ۱۳۷۷/۹/۱۱)

تبصره ۱ – ترتیب استفاده از مرخصی های مذکور، تعیین مناطق بد آب و هوا موضوع بند الف این ماده و حدود اختیارات فرماندهان و روسا در دادن مرخصی ها به موجب آیین نامه ای است که به وسیله ستاد مشترک ، با هماهنگی وزارت دفاع و نیروهای سه گانه و سازمان امور اداری و استخدامی تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع خواهد رسید.
تبصره ۲ – در شرایط جنگی و بسیج همگانی و در مواقعی که ضرورت ایجاد می نماید، اعطا مرخصی و مدت آن تابع شرایط عمومی این ماده نبوده و در آیین نامه ای که به وسیله ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می رسد مشخص خواهد شد.

ماده ۹۵ – تغایب ت وضع پرسنلی است که بدون رعایت مقررات در محل خدمت حاضر نشوند.

ماده ۹۶ – تفراری ت وضع پرسنلی است که مدت غیبت آنان در زمان صلح از ۱۵ روز و در زمان جنگ از ۵ روز تجاوز نماید. و حقوق و مزایای این قبیل پرسنل از تاریخ غیبت قطع می گردد و پرسنل فراری پس از معرفی یا دستگیری بلافاصله شروع به خدمت نموده و به اتهام فرار آنان برابر مقررات کیفری مربوط رسیدگی می شود. وضعیت خدمتی پرسنل کادر ثابت که مرتکب فرار از خدمت شده اند به شرح زیر خواهد بود:
الف – در صورت صدور رای برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا قرار منع پیگرد، ایام غیبت و فرار به انتساب تبدیل خواهد شد.
ب – در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت نباشد، ایام غیبت و فرار جز خدمت محسوب نمی گردد.
ج – در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت باشد از تاریخ قطعیت رای اخراج خواهند شد.
تبصره – هر گاه مدت فرار پرسنل کادر ثابت بالغ بر ۶ ماه گردد از زمان آغاز غیبت اخراج می گردند و پس از آن برابر مقررات کیفری مربوط محاکمه شده و فقط در صورت صدور رای برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد، حکم اخراج نیز کان لم یکن خواهد شد. در صورتی که محاکمه غیابی انجام گردد پرسنل می توانند پس از حضور به حکم صادره اعتراض نموده و در صورت صدور رای برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد در رسیدگی مجدد، حکم اخراج آنان نیز کان لم یکن می گردد.

ماده ۹۷ – تبازداشت ت وضع پرسنلی است که به موجب قرارهای صادره از مراجع ذیصلاح قضایی تا صدور حکم قطعی در توقیف به سر برده و یا برابر مقررات انضباطی در بازداشتگاه یا محل خدمتی تحت نظر باشند.

ماده ۹۸ – تمنتظر خدمت ت وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط به علت ارتکاب تخلفات انضباطی به طور موقت از کار بر کنار شده باشند.
تبصره – مدت انتظار خدمت جز ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر بازنشستگی محسوب می گردد. کسور بازنشستگی این مدت بر اساس آخرین حقوق قبل از انتظار خدمت به صندوق بازنشستگی واریز می گردد.

ماده ۹۹ – تبدون کارت وضع پرسنلی است که به یکی از علل زیر موقتا از کار بر کنار گردند:
الف – به موجب قرارهای صادره از مراجع ذیصلاح قضایی بازداشت شوند.
ب – برابر احکام صادره از دادگاه های صالح زندانی شوند.
ج – به علت عدم پرداخت محکوم به یا بدهی منجر به صدور اجرائیه ، زندانی شوند.
د – به علت ارتکاب تخلفات انضباطی بدون کار شوند.
ه – در صورتی که محکوم به اقامت اجباری یا ممنوع از اقامت در محل معین شوند.
تبصره ۱ – چنانچه در محل اقامت پرسنل مشمول بند (ه ) پادگان و یا سازمان نظامی وجود داشته باشد ارتش در صورت نیاز می تواند آنان را به جای بدون کاری در آن محل حاضر به خدمت نماید.
تبصره ۲ – مدت بدون کاری جز ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر بازنشستگی محسوب می گردد.
کسور بازنشستگی این مدت بر اساس آخرین حقوق قبل از بدون کاری به صندوق بازنشستگی واریز خواهد شد.
تبصره ۳ – محکومیت ها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق اجرای مجازات ، تاخیر اجرای حکم یا حبس با خدمت قرار گیرند باعث بدون کاری نخواهد شد.

ماده ۱۰۰ – تمنتسب ت وضعیت پرسنلی است که در یکی از حالت های زیر از یگان خدمتی خود منفک گردیده و در اختیار آجودانی نیرو یا سازمان مربوط یا آجودانی ستاد مشترک قرار می گیرند و کلیه عملیات پرسنلی آنان در مدت انتساب بر عهده آجودانی های مزبور می باشد.
مدت انتساب جز مدت خدمت برای ترفیع منظور می گردد به استثنای پرسنل مفقودالاثر که موکول به تعیین تکلیف آنان است .
الف – پرسنلی که به واسطه حذف یا انحلال محل سازمانی موقتا بدون شغل شوند که در این صورت نیرو یا سازمان مربوط موظفند حداکثر تا سه ماه وضعیت شغلی این قبیل پرسنل را روشن نمایند.
ب – پرسنلی که به دست دشمنان خارجی اسیر گردیده یا توسط ضد انقلاب یا اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان به گروگان گرفته شده باشند، برای تمام مدت اسارت یا در گروگان بودن و حداکثر تا شش ماه پس از آزادی . نیرو یا سازمان مربوط موظف است ظرف مدت مزبور وضعیت این قبیل پرسنل را روشن نماید.
ج – پرسنل مفقودالاثری که در نبرد با دشمنان خارجی یا رویارویی با ضد انقلاب یا اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان ناپدید شده و وضع آنان نامعلوم است تا تعیین وضعیت .
د – پرسنلی که به لحاظ بیماری بیش از ۴ ماه بستری می گردند، حداکثر تا یک سال .
ه – مدت بدون کاری پرسنل موضوع بند الف ماده ۹۹ این قانون در صورت صدور رای برائت ، قرار موقوفی تعقیب یا قرار منع پیگرد.
تبصره – پرسنل مامور و مامور به خدمت بیش از ۶ ماه و همچنین محصلینی که در طول خدمت به دوره های آموزشی بیش از شش ماه اعزام می گردند در حکم منتسب خواهند بود.

فصل پنجم – تکالیف انضباطی پرسنل ، تشویقات ، تنبیهات و چگونگی رسیدگی به شکایات

ماده ۱۰۱ – پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها از نظر امور انضباطی تابع آیین نامه ای می باشند که تکالیف انضباطی پرسنل ، میزان تشویقات و تنبیهات انضباطی و حدود اختیارات فرماندهان و مسئولان در زمینه اعمال آنها را در حدود مقرر در این قانون تعیین می نماید. آیین نامه انضباطی فوق توسط ستاد مشترک با همکاری و هماهنگی وزارت دفاع و نیروهای سه گانه و سازمان عقیدتی سیاسی تهیه و در صورت تصویب مقام رهبری به اجرا گذارده می شوند.

ماده ۱۰۲ – پرسنل به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی به شرح زیر تشویق می شوند:
الف – تشویق شفاهی .
ب – تشویق کتبی .
ج – تشویق در دستور قسمتی .
د – تشویق در دستور نیرو یا سازمان .
ه – تشویق در فرمان همگانی ارتش .
و – مرخصی تشویقی حداکثر به مدت ۳۰ روز در سال .
ز – پاداش و جوائز.
ح – اعطای نشان .
ط – رفع تنبیهات .
ی – ارشدیت .
تبصره – اعطا درجه تشویقی از طریق ارشدیت به میزانی که منجر به نیل به درجه بالاتر گردد انجام می شود.

ماده ۱۰۳ – تنبیهاتی که به علت تخلفات پرسنل اعمال می شود به شرح زیر است :
الف – توبیخ شفاهی .
ب – توبیخ کتبی .
ج – توبیخ در دستور قسمتی .
د – توبیخ در دستور نیرو یا سازمان .
ه – توبیخ در فرمان همگانی ارتش .
و – خدمت شبانه روزی در قسمت ، حداکثر تا ۳۰ روز.
ز – بازداشت غیر قابل تمدید در بازداشتگاه ، حداکثر تا ۳۰ روز.
ح – کسر حقوق حداکثر به میزان یک پنجم ، حداکثر به مدت ۴ ماه .
ط – انتظار خدمت حداکثر تا ۶ ماه .
ی – بدون کاری حداکثر تا ۳ ماه .
ک – محرومیت از ترفیع به مدت محدود و حداکثر دو سال در زمان صلح و چهار سال در زمان جنگ .
ل – تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود یا دائم .
م – معافیت از خدمت .
ن – اخراج از خدمت .
تبصره ۱ – اعمال تنبیهات مذکور در بندهای (ز) و (ح ) این ماده منوط به تفویض اختیار از سوی فرماندهی کل (مقام رهبری ) به فرماندهان می باشد.
تبصره ۲ – در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود اعمال شود، پس از انقضای مدت مزبور پرسنل مورد تنبیه یا رتبه قبل از تنبیه با همان سابقه به خدمت ادامه داده و ترفیعات بعدی آنان بر اساس درجه یا رتبه مزبور خواهد بود و در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه به طور دائم اعمال شود، پرسنل مورد تنبیه پس از طی حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه تنبیهی با احتساب قدمت خدمت در درجه یا رتبه قبل از تنزیل به درجه یا رتبه بالاتر نائل شده و ترفیعات بعدی آنان طبق مقررات این قانون خواهد بود.

ماده ۱۰۴ – رسیدگی به تخلفات پرسنل که فرمانده نیروی مربوط برای آنان پیشنهاد محرومیت از ترفیع ، تنزیل درجه یا رتبه ، معافیت از خدمت و یا اخراج از خدمت می دهد و همچنین رسیدگی به شکایات پرسنل از رده های بالاتر در امور خدمتی ، در هیأت هایی مرکب از اعضا مشروحه زیر به عمل می آید:
الف – معاون پرسنلی نیروی مربوط یا جانشین وی .
ب – رییس بازرسی نیروی مربوط یا جانشین وی .
ج – مسئول سازمان عقیدتی سیاسی نیروی مربوط یا جانشین وی .
د – مسئول سازمان حفاظت اطلاعات نیروی مربوط یا جانشین وی .
ه – نماینده سازمان قضایی نیروهای مسلح .
تبصره ۱ – چنانچه پرسنل متخلف یا شاکی ، جمعی وزارت دفاع یا ستاد مشترک باشند، مقامات هم تراز وزارت دفاع و مشترک هیأت را تشکیل خواهند داد و پیشنهاد تنبیهات فوق الذکر نیز به وسیله وزیر دفاع یا رییس مشترک به هیأت ارائه خواهد شد.
تبصره ۲ – هیأت های رسیدگی می توانند از اشخاصی که ضروری تشخیص می دهند
به منظور اظهار نظر دعوت نمایند لیکن حق رای منحصر به اعضا اصلی هیأت است .
تبصره ۳ – دعوت از شخص متخلف جهت استماع دفاعیات وی در جلسه رسیدگی الزامی است لکن در صورتی که دو بار بدون عذر موجه در جلسه هیأت حضور نیابد این حق از وی سلب می گردد.
تبصره ۴ – حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه رسیدگی ، موضوع تخلف و دلائل مربوط و خلاصه پرونده و سوابق پرسنل متخلف به تمامی اعضا هیأت و همچنین شخص متخلف کتبا اعلام می گردد.
تبصره ۵ – شکایات پرسنل از رده های بالاتر تنها در صورتی که قابل طرح در این هیأت خواهد بود که قبلا توسط پرسنل مزبور به فرمانده یک رده بالاتر و فرمانده نیروی مربوط و در مورد پرسنل وزارت دفاع و ستاد مشترک به وزیر دفاع یا رییس ستاد مشترک گزارش شده باشد.
تبصره ۶ – تصمیمات هیأت با اکثریت آرا اتخاذ خواهد شد و جز در موارد معافیت یا اخراج از خدمت و شکایت از فرماندهان نیروها و رییس ستاد مشترک و وزیر دفاع ، پس از درج در فرمان همگانی قابل اجرا می باشد. در این موارد نیز در صورتی که ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ تصمیمات به شخص ذینفع مورد اعتراض وی قرار نگیرد پس از درج در فرمان همگانی قابل اجرا است و در صورت تسلیم اعتراضیه ، موضوع در هیأت مذکور در ماده ۱۰۵ این قانون مورد رسیدگی قرار گرفته و رای هیأت مزبور پس از درج در فرمان همگانی قابل اجرا خواهد
بود. ذینفع نسبت به آرا قابل اجرا هر یک از دو هیأت می تواند به مراجع صالحه قضایی تنظیم نماید.
تبصره ۷ – رسیدگی به تخلفات مرتبط با جنگ که برای عاملین آنها پیشنهاد تنبیهات فوق الذکر گردیده است بر عهده دادگاه های نظامی خواهد بود که به منظور رسیدگی به جرائم و تخلفات پرسنل ، در مناطق مورد نیاز تشکیل می گردد.
تبصره ۸ – اعمال تنبیهات مذکور در این ماده به وسیله فرماندهی کل ، منوط به طی مراحل فوق الذکر نمی باشد.

ماده ۱۰۵ – هیأت تجدید نظر از اعضا زیر تشکیل می گردد:
الف – رییس ستاد مشترک .ب – وزیر دفاع .
ج – فرماندهان نیروهای زمینی ، هوایی ، دریایی .
د – رییس سازمان عقیدتی سیاسی .
ه – رییس سازمان حفاظت اطلاعات .
و – رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح .
تبصره ۱ – پرسنل معترض به تصمیمات هیأت رسیدگی مذکور در ماده ۱۰۴ می بایست ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ تصمیمات هیأت ، اعتراض کتبی خود را به دبیرخانه ستاد مشترک تحویل و یا با پست سفارشی ارسال نمایند.
تبصره ۲ – چگونگی تشکیل و نحوه رسیدگی هیأت های رسیدگی و هی .هیأت تجدید نظر به موجب آیین نامه ای خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک با هماهنگی وزارت دفاع و همکاری نیروهای سه گانه تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می رسد.

فصل ششم – پایان خدمت

ماده ۱۰۶ – خدمت پرسنل در ارتش و وزارت دفاع و سازمان وابسته به آنها به یکی از صور زیر پایان می یابد:
الف – شهادت .
ب – جانباز شدن .
ج – بازنشستگی .
د – بازخریدی .
ه – انتقال .
و – معلولیت .
ز – فوت .
ح – استعفا.
ط – معافیت از خدمت .
ی – اخراج .

ماده ۱۰۷ – پرسنل در موارد زیر شهید و یا در حکم شهید محسوب می شوند: 
الف – کشته شدن یا فوت در میدان نبرد به سبب ماموریت .
ب – کشته شدن یا فوت در هر گونه ماموریت رزمی یا جنگی یا ویژه و در طول رفت و برگشت به سبب ماموریت . (اصلاحی مصوب ۱۳۷۶/۷/۲۹) 
ج – کشته شدن یا فوت در اسارت دشمن یا ضد انقلاب یا اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان .
د – کشته شدن در هر گونه حملات زمینی ، هوایی و دریایی دشمن .
ه – کشته شدن یا فوت در رفت و برگشت از منطقه عملیات تا محل مرخصی .
و – کشته شدن توسط اشرار، سارقین مسلح و قاچاقچیان به سبب ماموریت .
ز – کشته شدن توسط ضد انقلاب و یا به سبب عملیات خرابکاری عوامل دشمن .
ح – کشته شدن در هر گونه آموزش های رزمی و عملیات مانوری .
ط – کشته شدن حین آزمایش و تحقیقات در زمینه اسلحه و مهمات و وسائل جنگی و خنثی سازی مواد منفجره و محترقه به سبب ماموریت .
ی – کشته شدن به سبب خدمت از طریق سو قصد اعم از این که در ایام خدمت یا غیر خدمت باشد.
ک – فوت در اثر جراحات ، صدمات و بیماری های حاصله از موارد مندرج در بندهای بالا، مشروط بر این که جراحات یا صدمات مذکور علت فوت باشد.
تبصره – منظور از ماموریت های مندرج در این ماده کلیه وظایفی است که تحت همین عنوان به پرسنل اعم از انفرادی یا دسته جمعی از طرف یگان مربوط واگذار می شود.

ماده ۱۰۸ – پرسنلی که یک یا چند عضو خود یا بخشی از آن را برای همیشه از دست دهند، یا بیش از یک سال به منظور درمان بستری گردند، و یا به علت فقدان سلامتی ، تمام یا بخشی از توان کاری خود را از دست بدهند و تا یک سال کارآیی خود را به دست نیاورند، چنانچه در یکی از موارد مذکور در ماده فوق این وضعیت برای آنان به وجود آمده باشد جانباز و در سایر موارد معلول شناخته می شوند.
جانبازان و معلولین از نظر وضعیت خدمتی مشمول یکی از بندهای زیر خواهند شد:
الف – پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضا آنان و یا میزان کارآیی از دست رفته ایشان جزئی بوده و امکان ادامه خدمت بدون مشقت برای آنان وجود داشته باشد به خدمت ادامه خواهند داد.
ب – پرسنلی که خسارات وارده بر عضو یا اعضا آنان و یا میزان کارایی از دست رفته ایشان در حدی باشد که ادامه خدمت برای آنان توام با مشقت باشد لکن شخصا مایل به ادامه خدمت باشند به خدمت ادامه می دهند و در صورت عدم تمایل بازنشسته می گردند.
ج – پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضا آنان و یا میزان کارایی از دست رفته ایشان در حدی باشد که امکان ادامه خدمت را از آنان سلب نماید و پرسنلی که بیش از یک سال بستری باشند بازنشسته می گردند.
تبصره ۱ – تشخیص تطبیق وضعیت پرسنل با این ماده و بندهای آن از نظر پزشکی بر عهده کمیسیون عالی پزشکی می باشد.
تبصره ۲ – پرسنلی که بر اساس این ماده بازنشسته می گردند چنانچه حداکثر تا ۵ سال پس از بازنشستگی سلامت خود را به نحوی بازیابند که به تشخیص کمیسیون عالی پزشکی امکان ارجاع شغل به آنان وجود داشته باشد در صورتی که واجد صلاحیت اعاده به خدمت باشند با تمایل شخصی و با تصویب مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون با درجه یا رتبه قبل از بازنشستگی به خدمت اعاده می گردند.

ماده ۱۰۹ – جانبازان به تناسب آسیب وارده از یک ماه تا چهار سال ارشدیت برخورداری می گردند.
تبصره ۱ – طبقه بندی صدمات وارده بر جانبازان و میزان ارشدیت استحقاقی طبق آیین نامه ای خواهد بود که با توجه به آیین نامه مشابه در بنیاد شهید توسط ستاد مشترک تهیه و به تصویب فرماندهی کل می رسد.
تبصره ۲ – تشخیص جانباز بودن پرسنل از نظر تطبیق وضعیت آنان با موارد مذکور در ماده ۱۰۷ این قانون و همچنین تعیین میزان ارشدیت استحقاقی هر یک از جانبازان بر عهده کمیسیون مذکور در ماده ۱۲۰ این قانون می باشد.
تبصره ۳ – مزایای شغل جانبازان بند ب ماده فوق که به خدمت ادامه می دهند صرف نظر از مشاغلی که به آنان محول می گردد حداقل معادل مزایای شغل آنان در زمان جانباز شدن خواهد بود.

ماده ۱۱۰ – پرسنل مشمول این قانون با داشتن ۳۰ سال خدمت یا ۶۰ سال سن بازنشسته می شوند.
تبصره ۱ – در مواقع استثنایی و نیاز ارتش و تمایل پرسنل ، در صورت تصویب هیأت مذکور در ماده ۱۰۵ این قانون بازنشستگی به مدت محدود به تعویق خواهد افتاد.
تبصره ۲ – پرسنل ذکوری که دارای حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت و پرسنل اناثی که دارای حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت باشند می‌توانند شخصاً ‌تقاضای بازنشستگی نمایند قبول یا رد تقاضای آنان موکول به نظر نیرو و یا سازمان مربوط ‌باشد و صرف تقاضای بازنشستگی رافع مسوولیتهای محوله نخواهد بود. (اصلاحی مصوب ۱۳۷۲/۰۵/۲۰)
تبصره ۳ – در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه تنزیل درجه یا رتبه بازنشسته شوند با درجه رتبه تنبیهی بازنشسته خواهند شد.
تبصره ۴ – تصویب بازنشستگی با رعایت مقررات این قانون به عهده مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون خواهد بود.

ماده ۱۱۱ – ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها در موارد استثنایی می توانند در صورت نیاز، پرسنل بازنشسته ای را که صلاحیت اعاده به خدمت داشته باشند و سن آنها بیش از ۶۵ سال نباشد با تمایل شخصی آنان و تصویب هیأت مذکور در ماده ۱۰۵ این قانون با درجه یا رتبه و قدمت خدمت قبل از بازنشستگی برای مدت محدود به خدمت اعاده نماید.
تبصره ۱ – تقاضای بازنشستگی مجدد قبل از انقضا مدت فوق ممنوع است لیکن سازمان می تواند قبل از انقضا مدت مزبور آنان را مجددا بازنشسته نماید.
تبصره ۲ – پرسنلی که به خدمت اعاده می گردند از تاریخ اعاده ، حقوق و بازنشستگی آنان قطع شده و از حقوق درجه یا رتبه خود و مزایای شغل مربوط استفاده می نمایند و از نظر کلیه امور استخدامی مانند سایر شاغلین با آنان رفتار و مدت خدمت جدید این قبیل پرسنل بر سنوات خدمت قبلی اضافه و موجب تجدید نظر در حقوق بازنشستگی آنان خواهد شد.

ماده ۱۱۲ – ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها می توانند از پرسنل بازنشسته مشمول این قانون و سایر بازنشستگان دولت با حفظ وضعیت و حقوق بازنشستگی به طریق خرید خدمت استفاده نمایند.
تبصره – آیین نامه اجرایی این ماده را وزارت دفاع با هماهنگی ستاد مشترک و سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه می نماید.

ماده ۱۱۳ – نظامیان بازنشسته حق استفاده از لباس مخصوص نظامی را ندارند مگر در مواردی خاصی که استفاده از لباس نظامی از طرف ارتش اعلام گردد.

ماده ۱۱۴ – پرسنل پس از انجام خدمت به میزان حداقل دو برابر مدت آخرین دوره آموزشی بعد از اتمام آن دوره ، در صورتی که حداقل ۵ سال بیش از مجموع سنواتی که به هزینه ارتش تحصیل کرده اند سابقه خدمت داشته باشند می توانند تقاضای بازخریدی نمایند. تصویب این تقاضا با هماهنگی نیرو یا سازمان ذیربط به عهده مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون خواهد بود.
تبصره – در زمان جنگ و مواقع بحرانی و شرایطی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد تصویب تقاضای بازخریدی به عهده شورای عالی دفاع می باشد.

ماده ۱۱۵ – به پرسنلی که سوابق خدمتی آنان بازخرید می شود به ازا هر سال خدمت قابل احتساب از نظر بازنشستگی مبلغی معادل یک برابر و نیم آخرین حقوق و مزایا پرداخت خواهد شد.
تبصره – در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه تنزیل دائمی درجه یا رتبه بازخرید شوند با درجه یا رتبه تنبیهی بازخرید خواهند شد.

ماده ۱۱۶ – ارتش می تواند در صورت نیاز پرسنل بازخرید شده ای را که صلاحیت اعاده به خدمت داشته باشند و از مدت بر کناری آنان بیش از ۵ سال نگذشته باشد با تقاضای شخصی و تصویب مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون فقط برای یک بار با درجه یا رتبه و قدمت خدمت قبلی به خدمت اعاده نماید.
این قبیل پرسنل باید وجوهی را که بابت بازخرید سوابق خدمت دریافت داشته اند مسترد دارند.

ماده ۱۱۷ – در صورت درخواست یکی از وزارتخانه ها، موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا نهادهای انقلاب اسلامی پرسنل با تمایل شخصی و هماهنگی نیرو یا سازمان مربوط با تصویب مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون منتقل می گردند.
تبصره ۱ – در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد انتقال پرسنل با تصویب شورای عالی دفاع امکان پذیر است و در شرایط مزبور در صورت امر فرماندهی کل ، پرسنل منتقل شده به سازمان های دیگر اعاده می گردند.
تبصره ۲ – اداره بازنشستگی و بیمه ارتش مکلف است کسور بازنشستگی و بیمه پرسنل منتقل شده (اعم از سهم دولت و پرسنل ) را به سازمان مربوط واریز نماید.
تبصره ۳ – پرسنلی که از ارتش منتقل شده اند در صورت داشتن کارآیی لازم و صلاحیت اعاده به خدمت با همان درجه یا رتبه و سابقه قبل از انتقال ممکن است با تصویب مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون اعاده گردند.

ماده ۱۱۸ – پرسنلی که به یکی از بیماری هایی که قانون ، شرایط ویژه ای برای مستخدمین مبتلا به آنها پیش بینی نموده است ، از قبیل سل و سرطان مبتلا شوند، از تسهیلات آن قوانین برخوردار خواهند شد.

ماده ۱۱۹ – موارد فوت در حین انجام وظیفه یا با سبب آن به شرح زیر است :
الف – فوت در محل خدمت و همچنین در حال رفت و برگشت یا خارج از محل خدمتی در ارتباط با امور خدمتی .
ب – فوت در طول ماموریت غیر از موارد مذکور در ماده ۱۰۷ این قانون از لحظه ابلاغ تا خاتمه ماموریت در ارتباط با ماموریت .
ج – چنانچه پرسنل در ساعات خدمت یا به سبب امور خدمتی یا در طول ماموریت بیمار شده و یا در اثر حوادث و سوانح مصدوم و مجروح گردیده و بعدا فوت شوند.
د – فوت در اثر بیمارهای ناشی از موقعیت یا شرایط خاص خدمتی .
ه – فوت در رفت و برگشت از مرخصی .
تبصره – فوت در غیر از موارد مذکور در این ماده فوت عادی محسوب می گردد.

ماده ۱۲۰ – برای تشخیص شهید، جانباز، فوت در حین انجام وظیفه یا به سبب آن ، فوت عادی و همچنین تشخیص موارد مختلف معلولیت حسب مورد در وزارت دفاع ، ستاد مشترک ، نیروها و سازمان های مربوط کمیسیون هایی با عضویت اعضا زیر تشکیل می گردد:
الف – مسئول امور پرسنلی یا جانشین وی .
ب – رییس بازرسی یا جانشین او.
ج – متصدی امور قضایی یا حقوقی .
د – نماینده فرمانده یگان یا سازمان مربوط.
ه – یک نفر پزشک (رییس بهداری مربوط یا نماینده او) .
و – مسئول عقیدتی سیاسی یا نماینده او.
ز – مسئول امور شهدا یا نماینده او.
ح – مسئول سازمان حفاظت اطلاعات یا نماینده او.

ماده ۱۲۱ – چنانچه نظریه کمیسیون مندرج در ماده فوق ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ مورد اعتراض جانباز یا معلول یا یکی از وارث شهدا یا متوفی قرار گیرد صدور رای نهایی بر عهده کمیسیون تجدید نظر که از مقامات زیر تشکیل می گردد می باشد:
الف – رییس اداره یکم ستاد مشترک یا جانشین او.
ب – رییس اداره بهداری ستاد مشترک یا جانشین او.
ج – معاون اداری وزارت دفاع یا جانشین او.
د – رییس اداره بازنشستگی و بیمه ارتش یا جانشین او.
ه – معاون پرسنلی نیروی مربوط یا جانشین او.
و – مسئول سازمان عقیدتی سیاسی ارتش یا نماینده او.
ز – مسئول سازمان حفاظت اطلاعات ارتش یا جانشین او.

ماده ۱۲۲ – آیین نامه اجرایی مواد ۱۰۷ و ۱۱۹ و ۱۲۰ و ۱۲۱ این قانون توسط وزارت دفاع و با هماهنگی ستاد مشترک و نیروها تهیه می گردد.

ماده ۱۲۳ – استعفا پرسنل در صورت تقاضای شخصی و تصویب مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون حسب مورد تابع یکی از بندهای زیر می باشد:
الف – محصلین در مدت طی دوره آموزشی بدو خدمت در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها و یا به هزینه آنها یا بلافاصله پس از پایان آموزش با پرداخت دو برابر هزینه های تحصیلی مستعفی می گردند.
ب – پرسنلی که علاوه بر سنوات آموزشی مدتی خدمت نموده اند به میزان یک دوم مدت مزبور از پرداخت هزینه سنوات آموزشی معاف می باشند. در مورد آخرین دوره آموزشی ، سنوات خدمتی پس از آن ملاک محاسبه خواهد بود.
ج – پرسنلی که ارتش و وزارت دفاع یا سازمان های وابسته به آنها برای تحصیل آنان هزینه ای پرداخت نکرده است پس از خدمت به میزان مدت حداقلی که برای تقاضای استعفا در قرارداد استخدامی تعیین گردیده مستعفی می گردند.
تبصره – در محاسبه مبلغی که برای تحصیل پرسنل صرف شده است کمک هزینه تحصیلی ، حقوق و مزایای پرداختی به آنان در مدت تحصیل ، هزینه های جاری تحصیلی در مراکز آموزشی ، وجوهی که بابت شهریه به موسسه های آموزشی پرداخت شده است ، فوق العاده ماموریت آموزشی در داخل یا خارج از کشور و هزینه نوشت افزار و تهیه مدارک تحصیلی ، خوراک و پوشاک منظور می گردد.

ماده ۱۲۴ – تصویب استعفا در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد، در اختیار شورای عالی دفاع می باشد.

ماده ۱۲۵ – پرسنل مستعفی در صورت نیاز یکی از نیروها یا سازمان ها با تقاضای شخصی و داشتن صلاحیت اعاده خدمت در صورتی که مدت بر کناری آنان بیش از ۵ سال نباشد با تصویب مقامات ماده ۷۸ این قانون با حفظ درجه یا رتبه و قدمت خدمت قبل از استعفا ممکن است فقط برای یک بار به خدمت اعاده شوند.
این پرسنل باید وجوهی را که در زمان استعفا دریافت داشته اند مسترد نمایند و متقابلا وجوهی را که پرداخت نموده اند به آنان بازگردانده می شود.

ماده ۱۲۶ – پرسنلی که تا ۴ سال پس از حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه صلاحیت نیل به ترفیع را به دست نیاورند و همچنین پرسنلی که فاقد توانایی لازم برای انجام وظایف متناسب با درجه یا رتبه و تخصص مربوط باشند و نیز پرسنلی که ادامه خدمت آنها به مصلحت ارتش وزارت دفاع و سازمان وابسته به آنها نبوده و در حد اخراج نباشند با تشخیص هیأت های رسیدگی موضوع ماده ۱۰۴ این قانون از خدمت معاف گردیده و با درج در فرمان همگانی با آنان به ترتیب زیر رفتار می شود:
چنانچه حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت داشته باشند در ردیف بازنشستگان منظور خواهند شد و در غیر این صورت سوابق خدمتی آنان بر اساس مقررات این قانون بازخرید می گردد.

ماده ۱۲۷ – ارتش می تواند در موارد حذف و یا تعدیل سازمان ، پرسنل مربوط را مشروط بر این که در سازمان های دیگر ارتش شغل مناسبی برای آنان وجود نداشته باشد با داشتن ۱۵ سال سابقه خدمت بازنشسته و کمتر از ۱۵ سال را بازخرید نماید. به مدت خدمت مشمولین این ماده فقط از نظر احتساب وجوه بازخریدی و حقوق بازنشستگی ۵ سال اضافه می گردد لیکن در هر صورت سنوات موثر در حقوق بازنشستگی آنها از ۳۰ سال بیشتر نخواهد بود.
تبصره – کسور مربوط به سنوات اضافه شده از محل اعتبارات وزارت دفاع تامین می گردد.

ماده ۱۲۸ – تصویب بازنشستگی و بازخریدی موضوع مواد ۱۲۶ و ۱۲۷ این قانون به عهده مقامات مذکور در ماده ۷۸ این قانون خواهد بود.
تبصره – حذف یا تعدیل سازمان منوط به تصویب فرماندهی کل می باشد.

ماده ۱۲۹ – پرسنل در موارد زیر با حکم دادگاه صالح و یا رای هیأت های رسیدگی موضوع ماده ۱۰۴ این قانون اخراج می گردند:
الف – از دست دادن صلاحیت ادامه خدمت .
ب – ارتکاب تخلفات انضباطی موجب اخراج از خدمت .

فصل هفتم – دریافتی ماهانه پرسنل

ماده ۱۳۰ – وجوه دریافتی ماهانه پرسنل کادر ثابت و پیمانی عبارت است از مجموع حقوق و مزایای مستمر به علاوه مزایای شغل منهای کسورات .

بخش اول – حقوق و مزایای مستمر

ماده ۱۳۱ – حقوق ماهانه پرسنل از مجموع چهار عامل زیر تشکیل می گردد:
الف – حداقل حقوق – مبلغ معینی است که به عنوان کمترین میزان حقوق دریافتی در سطح پرسنل مشمول این قانون پرداخت می گردد.
ب – حق کارآیی – مبلغی است برابر با حاصل ضرب رتبه حقوقی به توان دو در واحد حق کارآیی .
ج – حق ارتقا – مبلغ ثابتی است که به طور یکسان در ازای نیل به یک درجه یا رتبه بالاتر به حقوق پرسنل افزوده می گردد.
د – حق پایه – مبلغ ثابتی است که به طور یکسان در ازای هر پایه که پس از هر دو سال خدمت به پرسنل تعلق می گیرد، به حقوق آنان افزوده می گردد.
تبصره ۱ – اولین رتبه حقوقی برای پرسنلی که بر اساس تحصیلات پائین تر از پایان دوره ابتدایی استخدام می شوند برابر است با یک و برای دارندگان مدارک تحصیلی پایان دوره ابتدایی برابر است با ۲ و در ازا هر سال تحصیل بالاتر از آن یک واحد به آن افزوده می گردد. در محاسبه اولین رتبه حقوقی پرسنل ، سنوات آموزشی قبل از نیل به درجه یا رتبه در بدو استخدام نیز منظور می گردد.
تبصره ۲ – اولین رتبه حقوقی کارمندان موضوع ماده ۷۴ این قانون برابر است با رتبه های مذکور در همان ماده .
تبصره ۳ – رتبه تبصره پرسنل پس از اولین رتبه برابر است با تعداد درجات یا رتبه های دریافتی پس از نخستین درجه یا رتبه به اضافه اولین رتبه حقوقی .

ماده ۱۳۲ – چنانچه فارغ التحصیلان آموزشگاه نظامی و دوره اول و دوم دانشکده علوم نظامی و پرسنل موضوع بندهای الف و ب ماده ۶۹ این قانون به علت دریافت ارشدیت پس از طی حداقل مدت توقف در درجات نهایی مذکور در مواد ۶۵ و ۶۶ و ۶۷ این قانون حداکثر ۲۸ سال سابقه خدمت داشته و شایستگی و کارآیی لازم جهت نیل به درجه بالاتر را نیز دارا باشند ولی امکان اعطا درجه به آنان وجود نداشته باشد در ازا هر چهار سال یک واحد حق ارتقا به حقوق آنان افزوده شده و به رتبه حقوقی آنان نیز یک واحد اضافه می شود، در صورتی که باقیمانده خدمت پرسنل کمتر از حداقل مدت توقف در درجات نهایی و حداقل ۲ سال باشد معادل یک دوم واحد حق ارتقا و همچنین یک دوم مابه التفاوت حق کارآیی رتبه حقوقی بالاتر با رتبه حقوقی آنان ، به حقو ایشان افزوده می گردد.

ماده ۱۳۳ – پرسنل مذکور در بند ج ماده ۶۹ این قانون پس از ۴ سال توقف در درجه سرتیتدومی در صورت شایستگی و کارآیی لازم جهت نیل به درجه بالاتر، چنانچه امکان اعطا درجه به آنان وجود نداشته باشد، در ازا هر چهار سال یک واحد حق ارتقا به حقوق آنان افزوده شده و به رتبه حقوقی آنان نیز یک واحد اضافه می شود.

ماده ۱۳۴ – در محاسبه حق ارتقا پرسنلی که به درجات سرتیپی ، سرلشگری و سپهبدی و درجات مشابه آنان در نیروی دریایی نائل می گردند در ازا هر درجه دو واحد حق ارتقا به حقوق آنان افزوده شده و همچنین در محاسبه رتبه حقوقی آنان نیز در ازا هر یک از درجات مزبور دو واحد منظور می گردد.

ماده ۱۳۵ – پرسنلی که مدارک تحصیلی بالاتر از مدرک استخدامی خود ارائه نمایند و مورد نیاز قبول سازمان واقع شود در صورتی که ارائه مدرک تحصیلی جدید موجب درجه یا رتبه آنان نگردد صرفا در محاسبه رتبه حقوقی ، به جای اولین رتبه حقوقی ناشی از مدرک تحصیلی قبلی ، اولین رتبه حقوقی مدرک جدید مبنای محاسبه قرار می گیرد.
در صورتی که ارائه مدرک تحصیلی جدید موجب تغییر درجه یا رتبه آنان گردد در محاسبه حقوق آنان به ترتیب زیر عمل می شود.
در محاسبه حق ارتقا، حق ارتقاهای قبلی به اضافه حق ارتقاهایی که پس از اولین درجه جدید به آنان تعلق خواهد گرفت ملاک محاسبه خواهد بود.
حق کارایی آنان همچون پرسنلی که در زمان ارائه مدرک تحصیلی جدید استخدام شوند محاسبه و بابت خدمت قبلی مبلغی معادل حاصل ضرب واحد حق کارآیی در تعداد ارتقاهای قبل از ارائه مدرک در مجموع اولین رتبه حقوقی قبلی و رتبه حقوق قبلی به آن افزوده خواهد شد.
تبصره – در محاسبه حقوق ، تغییر رتبه کارمندان موضوع تبصره ۲ ماده ۷۴ این قانون در حکم ارائه مدرک تحصیلی جدید سایر پرسنل می باشد.

خاص خدمت در ارتش و وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها و به منظور حفظ قدرت جذب نیروی انسانی به آنها، حداقل و حداکثر حقوق پرسنل مشمول این قانون از حداقل و حداکثر حقوق مشمولین قانون استخدام کشوری ۲۰ درصد بیشتر خواهد بود.

ماده ۱۳۷ – مزایای مستمر پرسنل مبالغی است که به تناسب تعداد عائله تحت تکفل آنان به عنوان کمک هزینه مسکن و کمک هزینه عائله مندی پرداخت می گردد.
تبصره – میزان کمک هزینه مسکن پرسنلی که از خانه های سازمانی استفاده نمی کنند و میزان اجاره بهای خانه های سازمانی باید به نحوی تعیین گردد که با توجه به اجاره بهای مسکن در سطح جامعه ، به پرسنل استفاده کننده از خانه های سازمانی و سایرین به میزان واحدی در امر مسکن کمک شود.

ماده ۱۳۸ – وزارت دفاع مکلف است با هماهنگی ستاد مشترک و نیروها لایحه میزان حداقل حقوق ، واحد حق کارآیی ، واحد حق ارتقا و واحد حق پایه را با توجه به مواد این بخش و نیز جداول مزایای مستمر پرسنل و همچنین جداول مبالغی را که ماهانه به پرسنلی که قبل از نیل به درجه یا رتبه در بدو استخدام ، مراکز و دوره های آموزشی را طی می نمایند پرداخت می گردد، حداکثر ظرف مدت ۶ ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.
تبصره – عوامل متشکله حقوق باید به نحوی تعیین گردد که با توجه به این که بر اساس این قانون حقوق ماهانه پرسنل جایگزین حقوق فوق العاده شغل مستمر قبل از اجرای آن می شود وضعیت حقوق پرسنل نسبت به وضعیت حقوقی قبل تنزل ننماید.

بخش دوم – مزایای شغل

ماده ۱۳۹ – به پرسنلی که عهده دار انجام مشاغل خاصی هستند که به نحو فوق العاده از یک یا چند عامل از عوامل زیر برخوردارند، ماهانه مبلغی به عنوان مزایای شغل پرداخت می گردد:
الف پیچیدگی شغل .
ب – سختی شغل .
ج – پذیرش خطرات .
د – حساسیت و سنگینی مسئولیت شغل .
ه – ایجاد فرسودگی جسمانی به وسیله شغل .
و – مهارت لازم در مشاغل تخصصی .
تبصره ۱ – برای هر یک از عوامل فوق الذکر مبلغی به عنوان حداکثر مزایای آن عامل مشخص می گردد که به مشاغلی که از یک یا چند عامل فوق برخوردار باشند به تناسب برخورداری ، درصدی از مبالغ تعیین شده تعلق گرفته و در مجموع به عنوان مزایای آن مشاغل در نظر گرفته می شود.
تبصره ۲ – مزایای مذکور در این ماده فقط به شغل تعلق گرفته و هیچ گونه ربطی به درجه یا رتبه ندارد و پرسنلی حق استفاده از آن را دارند که عملا در شغل واگذار شده انجام وظیفه نمایند.
تبصره ۳ – وزارت دفاع مکلف است با همکاری و هماهنگی ستاد مشترک و نیروها و سازمان های ذیربط آیین نامه اجرایی مربوط به این ماده را تهیه و به تصویب هیأت وزیران برساند.

ماده ۱۴۰ – پرداخت حقوق و مزایا بر اساس این قانون از زمان تصویب و ابلاغ لایحه مذکور در ماده ۱۳۸ این قانون و آیین نامه مزایای شغل موضوع ماده ۱۳۹ این قانون انجام خواهد گرفت و قبل از آن کلیه پرسنل بر مبنای مقررات بلی از حقوق و مزایای مقرره استفاده خواهند نمود.

ماده ۱۴۱ – وجوه زیر ماهانه از دریافتی پرسنل کسر می گردد:
الف – حق بازنشستگی به میزان ده درصد (۱۰%) مجموع حقوق ماهانه، مزایای شغل و فوق‌العاده جذب موضوع ماده (۶) قانون نظام هماهنگ‌پرداخت کارکنان دولت. (اصلاحی مصوب ۱۳۷۶/۸/۱۴) 

‌تبصره – در احتساب حقوق بازنشستگی ، وظیفه و مستمری پرسنل نیروهای مسلح موضوع تبصره (۵) ماده (۲) قانون نظام هماهنگ حقوق‌بازنشستگی و وظیفه مصوب ۱۳۷۳ حقوق، تفاوت تطبیق حقوق ، مزایای شغل و سایر فوق ‌العاده‌هایی که از بابت آنها کسور بازنشستگی دریافت ‌می‌شود مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

ب – حق بیمه پرسنل به میزان مقرر در قانون مربوط.
ج – حق بیمه درمانی پرسنل و عائله آنان به میزان مقرر در قانون ربوط.
د – سهم ماهیانه پس انداز پرسنل به میزان مقرر در قانون مربوط در صورت مایل پرسنل به استفاده از آن .

ماده ۱۴۲ – وجوه زیر حسب مورد از دریافتی ماهانه پرسنل کسر می گردد:
الف – حقوق اولین ماه خدمت .
ب – هر گونه افزایشی که در طول خدمت در حقوق پرسنل اعمال می گردد در
ماه اول افزایش .

ماده ۱۴۳ – وجوه بند الف ماده ۱۴۱ این قانون به اضافه معادل آن که از ودجه وزارت دفاع تامین می گردد به طور ماهیانه و همچنین وجوه ماده ۱۴۲ ین قانون حسب مورد به حساب صندوق بازنشستگی ارتش واریز می گردد.

ماده ۱۴۴ – وجوه بندهای (ب ) و (ج ) و (د) ماده ۱۴۱ این قانون ماهیانه ه حساب های مربوط واریز می گردد.
تبصره – سهم دولت بابت خدمات درمانی برای کلیه پرسنل به میزان ۳ درصد قوق پرسنل می باشد

بخش چهارم – دریافتی ماهانه پرسنل در موارد خاص

ماده ۱۴۵ – دریافتی ماهانه پرسنل اسیر و گروگان و مفقودالاثر و منتسب و امور به خدمت بر مبنای حقوق و مزایای مستمر پرسنل حاضر به خدمت همتراز نان و مزایای آخرین شغل آنها محاسبه می گردد.

ماده ۱۴۶ – میزان دریافتی پرسنل مامور به خدمت در داخل ارتش ، وزارت فاع و سازمان های وابسته به آنها بر مبنای حقوق درجه یا رتبه مربوط و زایای شغل جدید آنان محاسبه می گردد.

ماده ۱۴۷ – پرسنل بازنشسته ای که به موجب ماده ۱۱۱ این قانون به خدمت عاده می گردند از تاریخ اعاده به خدمت حقوق بازنشستگی آنان قطع شده و از قوق درجه یا رتبه خود و مزایای مستمر مربوط و مزایای شغلی که در آن نجام وظیفه خواهند کرد استفاده می نمایند.
و از نظر کلیه امور پرسنلی مانند سایر شاغلین خواهند بود.
مدت خدمت جدید این قبیل پرسنل بر سنوات خدمت قبلی اضافه شده و در میزان قوق بازنشستگی آنان موثر خواهد بود.

ماده ۱۴۸ – میزان دریافتی ماهانه پرسنل منتظر خدمت بر مبنای دو سوم و رسنل بدون کار بر مبنای یک دوم حقوق درجه یا رتبه آنها محاسبه و تعیین ی گردد.

بخش پنجم – سایر پرداخت ها

ماده ۱۴۹ – پاداش و هزینه سفر و فوق العاده ماموریت در داخل و خارج از شور و فوق العاده های انتقال ، محل خدمت ، بدی آب و هوا و محرومیت از تسهیلات ندگی به میزان مشمولین قانون استخدام کشوری به پرسنل پرداخت می گردد.
تبصره – آیین نامه پرداخت فوق العاده اشتغال خارج از مرکز و بدی آب و وا و محرومیت از تسهیلات زندگی با توجه به تبصره ماده ۱۳۸ این قانون باید ه نحوی تجدید نظر گردد که مبالغ پرداختی بابت موارد مزبور جز در صورت جدید نظر در مورد مشمولین قانون استخدام کشوری ، معادل کارکنان هم طراز رسنل ، در قانون استخدام کشوری باشد.

ماده ۱۵۰ – جز در زمینه نگهبانی و مواردی که پرسنل از فوق العاده اموریت استفاده می نمایند در مواردی که به تشخیص بالاترین مقام سازمان یا یرو ادامه کار پرسنل حسب مورد در غیر ساعات خدمت رورت پیدا می کند با در نظر گرفتن افزایش بازده کار به تناسب افزایش اعات خدمت ، به پرسنل مربوط اضافه کار پرداخت می گردد. میزان اضافه کار بق آیین نامه ای خواهد بود که به وسیله وزارت دفاع با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تهیه و پس از تأیید‌ ستاد کل تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. (اصلاحی مصوب ۱۳۸۰/۸/۸)

ماده ۱۵۱ – در صورتی که ضرورت و مقتضیات خدمتی ادامه خدمت روزانه رسنل را ایجاب نماید خوراک و سایر هزینه های ضروری آنان به هزینه ارتش امین می گردد.

ماده ۱۵۲ – لباس آن عده از پرسنل که الزاما بایستی از لباس متحدالشکل ستفاده نمایند و یا مشاغل آنان ایجاب می نماید که لباس خاصی بپوشند، به زینه ارتش تامین خواهد شد.

ماده‌ ۱۵۲ مکرر – به‌ کلیه‌ جانبازان‌ اعم‌ از شاغل‌ و بازنشسته‌ و وظیفه‌، هدیه‌ ایثار (حق‌ از کارافتادگی‌) تعلق‌ می‌ گیرد که‌ میزان‌ و نحوه‌ پرداخت‌ آن‌ به‌ موجب‌ آئین‌ نامه‌ ای‌ خواهد بود که‌ توسط‌ وزارت‌ دفاع‌ و پشتیبانی‌ نیروهای‌ مسلح‌ و ستاد کل‌ نیروهای‌ مسلح‌ تهیه‌ و به‌ تصویب‌ هیأت‌ وزیران‌ خواهد رسید.(اصلاحی مصوب ۱۳۸۳/۱۱/۲۷)

فصل هشتم – حقوق بازنشستگی – وظیفه – مستمری

ماده ۱۵۳ – تحقوق بازنشستگی ت، تحقوق وظیفه ت عبارت است از وجوهی که سب ورد به بازنشستگان ، جانبازان ، معلولین و عائله تحت تکفل پرسنل شهید یا توفی برابر مقررات مربوط از صندوق بازنشستگی ارتش به طور ماهانه پرداخت ی گردد.

تبصره – هرگاه مستمری‌ بگیر بازنشسته یا از کار افتاده به مدت شش‌ ماه مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی خود را مطالبه ننماید، بازماندگان واجد شرایط وی حق دارند موقتاً مستمری و یا حقوق وظیفه قانونی خود را تقاضا و دریافت کنند. در صورتی که معلوم شود شخص مذکور در حال حیات است وضع مستمری او به حالت اول اعاده می گردد. بازنشستگان کلیه صندوقهای بازنشستگی کشور نیز مشمول این تبصره خواهند بود. (الحاقی مصوب ۱۳۸۷/۲/۱۸)

ماده ۱۵۴ – به پرسنل بازنشسته ماهانه مبلغی معادل افزایش حقوق آنان در ول خدمت به اضافه حاصل ضرب سنوات خدمت در یک سی ام حقوق بدو خدمت آنان به نوان حقوق بازنشستگی پرداخت می گردد.
تبصره – چنانچه رتبه حقوقی پرسنل در طول خدمت در اثر ارائه مدرک حصیلی بالاتر ارتقا یافته باشد حقوق بدو خدمت پرسنل به تناسب سنواتی که ا هر مدرک تحصیلی خدمت کرده اند محاسبه خواهد شد.

ماده ۱۵۵ – دریافت حقوق بازنشستگی یا وظیفه و سهمیه مستمری تواما منوع بوده و در این حالت فقط مبلغ بیشتر پرداخت خواهد شد.

ماده ۱۵۶ – فرزندانی که یکی از والدین آنها فوت شود حق دریافت سهمیه ستمری از حقوق وی را خواهند داشت گرچه پدر یا مادر آنها که در حال حیات ست به هر عنوان حقوق یا حقوق بازنشستگی یا وظیفه از دولت دریافت دارد.

ماده ۱۵۷ – میزان حقوق وظیفه جانبازان موضوع بندهای ب و ج ماده ۱۰۸ ین قانون و حقوق مستمری بگیران شهدا به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – در مورد کادر ثابت و پیمانی حقوقی معادل مجموع حقوق یک درجه یا رتبه بالاتر و آخرین مزایای شغلی که دریافت می داشته اند.
ب – در مورد محصلین ، حقوقی معادل حقوق درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزشی به آن نائل می شدند با قدمتی معادل سابقه تحصیل .
ج – در مورد پرسنل وظیفه حقوقی معادل حقوق پرسنل کادر ثابت یک درجه بالاتر.
تبصره – حقوق مستمری بگیران جانبازان پس از فوت عبارت است از آخرین حقوق وظیفه آنان .

ماده ۱۵۸ – میزان حقوق وظیفه و حقوق مستمری بگیران پرسنلی که بنا به تشخیص کمیسیون مندرج در ماده ۱۲۰ در هر یک از موارد پیش بینی شده در ماده ۱۱۹ این قانون در حین انجام وظیفه یا به سبب آن معلول یا فوت شوند به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – در مورد کادر ثابت و پیمانی آخرین حقوق و مزایا.
ب – در مورد محصلین نه دهم حقوق درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزشی به آن نائل می شدند با قدمتی معادل سابقه تحصیل .
ج – در مورد پرسنل وظیفه حقوقی معادل حقوق پرسنل هم طراز کادر ثابت .
تبصره – حقوق مستمری بگیران معلولین این ماده در صورتی که بنا به تشخیص کمیسیون مندرج در ماده ۱۲۰ این قانون فوت ناشی از معلولیت باشد معادل آخرین حقوق وظیفه و در صورتی که فوت ناشی از معلولیت نباشد معادل نه دهم آخرین حقوق وظیفه خواهد بود.

ماده ۱۵۹ – میزان حقوق وظیفه و حقوق مستمری بگیران پرسنلی که بنا به تشخیص کمیسیون مندرج در ماده ۱۲۰ این قانون به طور عادی معلول یا فوت می شود به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – در مورد کادر ثابت و پیمانی حقوقی معادل آخرین حقوق دریافتی .
ب – در مورد محصلین چهار پنجم حقوق درجه یا رتبه ای که بعد از پایان دوره آموزشی به آن نائل می شدند با قدمتی معادل سابقه تحصیل .
ج – در مورد پرسنل وظیفه نه دهم حقوق پرسنل هم طراز کادر ثابت .
تبصره – حقوق مستمری بگیران معلولین این ماده معادل آخرین معادل حقوق وظیفه آنان خواهد بود.

ماده ۱۶۰ – پرسنل بازنشسته در صورتی که شهید شوند با مستمری بگیران آنان همانند مستمری بگیران پرسنل هم درجه یا رتبه آنان برابر مقررات ماده ۱۵۷ این قانون رفتار خواهد شد و در صورت فوت چهار پنجم آخرین حقوق بازنشستگی استحقاقی به عنوان حقوق مستمری به مستمری بگیران آنان پرداخت خواهد گردید.

ماده ۱۶۱ – پرسنل وظیفه دوره احتیاط و ذخیره که قبل از خدمت از کارمندان دولت بوده اند در صورت شهادت ، جانباز شدن ، فوت و یا معلولیت حقوق مستمری و وظیفه آنان برابر مقررات این قانون بر مبنای آخرین حقوق دریافتی از سازمان مربوط و از بودجه همان سازمان پرداخت خواهد شد و چنانچه حقوق آنان در سازمان مربوط کمتر از حقوق پرسنل کادر ثابت هم تراز آنان باشد حقوق مستمری و وظیفه بر مبنای حقوق پرسنل کادر ثابت هم طراز محاسبه شده و مابه التفاوت آن از بودجه وزارت دفاع پرداخت خواهد شد.

ماده ۱۶۲ – هر گاه سابقه خدمت جانبازان و معلولینی که از حقوق وظیفه استفاده می نمایند کمتر از ۲۰ سال باشد، حقوق وظیفه مقرره را از بودجه وزارت دفاع دریافت نموده و هر دو سال یک بار از مبلغی معادل افزایش پایه حقوقی مربوط استفاده خواهند کرد و کسور بازنشستگی به صندوق مربوط واریز و پس از رسیدن به ۲۰ سال خدمت ، از مبلغی معادل آخرین حقوق دریافتی از صندوق بازنشستگی و بیمه ارتش برخوردار خواهند شد.

ماده ۱۶۳ – وجوهی که بابت حقوق مستمری پرداخت می گردد تا میزان حقوق بازنشستگی بر مبنای سنوات خدمت از صندوق بازنشستگی و بیمه ارتش و مازاد آن از بودجه وزارت دفاع پرداخت خواهد شد.

ماده ۱۶۴ – مستمری بگیران مشمول این قانون عبارتند از:
الف – همسر دائم جز در صورتی که شوهر اختیار کرده یا شاغل باشد و شوهر در صورتی که همسرش مخارج وی را تامین می نموده است .
ب – فرزندان ذکور غیر شاغل تا سن (۲۰) سال تمام و در صورتی که مشغول تحصیل باشند تا پایان تحصیل حداکثر تا (۲۵) سال تمام.(اصلاحی مصوب ۱۳۷۷/۹/۱۱)
ج – اولاد اناث جز در صورتی که شوهر داشته باشد یا شاغل باشند.
د – پدر و ماری که در کفالت متوفی بوده اند.
ه – بردار محجور یا بیمار که در کفالت متوفی بوده و قادر به اداره امور خود نباشد.
و – برادر صغیری که در کفالت متوفی بوده تا سن ۱۹ سال تمام و در صورت تحصیل تا سن ۲۳ سال تمام مشروط به این که شاغل نباشد.
ز – خواهری که در کفالت متوفی باشد جز در صورتی که شوهر داشته یا شاغل باشد.
ح – نوه هایی که تحت کفالت متوفی بوده اند پسر تا سن ۱۹ سال و در صورت تحصیل تا سن ۲۳ سال تمام و دختر جز در صورتی که شوهر داشته یا شاغل باشند.
تبصره ۱ – هر یک از مستمری بگیران چنانچه به بیماری غیر قابل علاج و یا نقص عضو مبتلا گردند به طوری که برابر تشخیص کمیسیون عالی پزشکی برای همیشه قادر به تامین معاش خود نباشند مستمری آنان مادام العمر پرداخت خواهد شد.
تبصره ۲ – مستمری بگیران در طول خدمت دوره ضرورت نیز از حقوق مستمری برخوردار خواهند شد.

ماده ۱۶۵ – حقوق مستمری بین مستمری بگیران به طور مساوی تقسیم خواهد شد و ملاک تشخیص و تعیین اشخاصی که برابر ماده ۱۶۴ این قانون تحت الکفاله می باشند تعرفه خدمتی یا اظهارنامه سالانه ای است که پرسنل در زمان اشتغال ، بازنشستگی ، جانبازی یا معلولیت تنظیم می کنند. برای رسیدگی به اعتراض کسانی که خود را محق به دریافت مستمری می دانند و در تعرفه های خدمتی پرسنل جز افراد تحت تکفل قید نشده اند در صورتی که شهادت یا فوت در طول خدمت اتفاق افتاده باشد هیأت های زیر حسب مورد در وزارت دفاع ، ستاد مشترک و نیروهای سه گانه تشکیل می شود:
الف – معاون پرسنلی نیرو یا سازمان مربوط یا جانشین وی .
ب – رییس دایره قضایی نیرو یا سازمان مربوط یا معاون وی .
ج – رییس بازرسی نیرو یا سازمان مربوط یا معاون وی .
در صورتی که شهادت یا فوت در زمان بازنشستگی ، جانبازی یا معلولیت اتفاق افتاده باشد هیأت رسیدگی در اداره بازنشستگی و بیمه ارتش از اشخاص زیر تشکیل می شود:
۱ – رییس اداره بازنشستگی و بیمه ارتش یا معاون او.
۲ – معاون حقوقی وزارت دفاع یا جانشین وی .
۳ – نماینده پرسنلی ستاد مشترک .

ماده ۱۶۶ – هر یک از مستمری بگیران که از دریافت حقوق مستمری محروم گردد سهم وی به سهم سایر مستمری بگیران افزوده خواهد شد.

ماده ۱۶۷ – جانبازان و خانواده شهدا علاوه دریافت حقوق وظیفه و مستمری از نظر کلیه خدمات رفاهی و مزایای دیگر مانند سایر جانبازان و شهدا در سطح کشور، تحت پوشش بنیاد شهید قرار می گیرند.

ماده ۱۶۸ – به وراث کلیه پرسنل اعم از شاغل، بازنشسته و وظیفه، جانباز، معلول که شهید یا‌فوت می‌شوند معادل مبلغ پیش‌بینی شده در قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی ‌از هزینه‌های ضروری به کارکنان دولت – مصوب ۱۳۷۵/۲/۲۶ با اصلاحات بعدی-‌هزینه کفن و دفن پرداخت می‌شود. (اصلاحی مصوب ۱۳۸۳/۰۳/۰۵)

ماده ۱۶۹ – به‌ کارکنانی‌ که‌ خدمت‌ آنان‌ پایان‌ می‌ پذیرد و به‌ مستمری‌ بگیران‌ کارکنانی‌ که‌ شهید یا فوت‌ می‌ شوند به‌ میزان‌ مدتی‌ که‌ در طول‌ مدت‌ خدمت‌ از مرخصی‌ استحقاقی‌ استفاده‌ نکرده‌ باشند معادل‌ تمام‌ مدت‌ مرخصی‌ استفاده‌ نشده‌ بر اساس‌ آخرین‌ حقوق‌ و مزایای‌ آنان‌ از محل‌ اعتباراتی‌ که‌ بدین‌ منظور همه‌ ساله‌ در بودجه‌ دستگاههای‌ ذی‌ ربط‌ منظور می‌ گردد پرداخت‌ خواهد شد. (اصلاحی مصوب ۱۳۸۳/۱۱/۲۷)
تبصره‌- به‌ کسانی‌ که‌ بازخرید، مستعفی‌ و یا اخراج‌ می‌ شوند علاوه‌ بر وجوه‌ مذکور، کسور بازنشستگی‌ و پس‌ انداز که‌ از حقوق‌ آنان‌ کسر شده‌ است‌ از محل‌ صندوق‌ های‌ بازنشستگی‌ و پس‌ انداز پرداخت‌ خواهد شد.
تبصره – به کسانی که بازخرید، مستعفی و یا اخراج می گردند علاوه بر وجوه مذکور، کسور بیمه و بازنشستگی که از حقوق آنان کسر شده است از محل صندوق بازنشستگی و بیمه نیز پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۷۰ – هر گاه حقوق ماهانه پرسنل شاغل اضافه یا کسر گردد به همان نسبت حقوق بازنشستگان ، وظیفه بگیران و مستمری بگیران اضافه یا کسر خواهد شد و مبلغ اضافی از محل بودجه وزارت دفاع تامین می گردد.

ماده ۱۷۱ – ترک تابعیت کسانی که از حقوق بازنشستگی یا حقوق وظیفه یا مستمری برخوردارند موجب قطع حقوق آنان حسب مورد به نفع صندوق بازنشستگی یا صندوق دولت یا سایر مستمری بگیران خواهد شد.

ماده ۱۷۲ – در صورتی که میزان صدمات وارده به جانبازان و معلولین حین انجام وظیفه یا به سبب آن در حدی باشد که به تایید کمیسیون عالی پزشکی در انجام کارهای روزانه زندگی محتاج کمک و معاضدت عملی دیگران باشند، در صورتی که در آسایشگاه جانبازان نگهداری نشوند بر حسب مورد و متناسب با میزان ازکارافتادگی از حقوق نگهداری که حداقل آن ۵۰۰ برابر ضرایب ریالی و حداکثر آن ۱۰۰۰ برابر ضرایب ریالی می باشد استفاده خواهند کرد. (اصلاحی مصوب ۱۳۷۶/۱۱/۲۶) 

تبصره ۱- حق نگهداری این قبیل جانبازان در صورت اشتغال قطع خواهد شد. 

‌تبصره ۲ – هزینه درمان جانبازان مبتلا به بیماریهای سرطان و تالاسمی مشمول قوانین نیروهای مسلح به میزان هزار(۱۰۰۰) برابر ضریب ریالی تعیین ‌می‌شود. 

‌تبصره ۳ – سایر بیماریهای مشمول تبصره (۱)، همچنین اصلاحات بعدی ضرایب فوق‌الذکر به هیأت وزیران واگذار می‌شود. 

‌تبصره ۴ – شماره تبصره ذیل مواد (۱۷۲) قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران و (۱۸۳) قانون مقررات استخدامی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی‌ ایران به تبصره (۳) تغییر می‌یابد

فصل نهم – امور خدماتی پرسنل

ماده ۱۷۳ – ارتش و وزارت دفاع مکلفند در حدود امکانات و اعتباراتی که به موجب بند یکم اصل ۴۳ قانون اساسی به منظور تامین نیازهای اساسی و رفاهی پرسنل شاغل و یا بازنشسته و همچنین استفاده کنندگان از حقوق وظیفه و مستمری اختصاص می یابد امکان برخورداری عادلانه و بدون تبعیض آنها را ایجاد نمایند.

ماده ۱۷۴ – ارتش و وزارت دفاع مکلفند بیمارستان ها و درمانگاه های خود را از نظر امکانات درمانی به نحوی تجهیز نمایند که پاسخگوی نیازمندیهای پرسنل باشد.
تبصره ۱ – در مناطقی که امکانات درمانی منحصر به یگان های نظامی مستقر در آنها است عائله تحت تکفل پرسنل می توانند از امکانات مزبور استفاده نمایند. هزینه خدمات ارائه شده برابر مقررات سازمان خدمات درمانی ارتش به یگانهای مزبور پرداخت می گردد.
تبصره ۲ – در مواردی که امکانات بیمارستان های ارتش و وزارت دفاع بیش از نیازهای درمانی پرسنل می باشد بیمارستان های مزبور با رعایت تقدم پرسنل کادر و وظیفه شاغل مجازند به کلیه اشخاص خدمات درمانی ارائه نمایند.
هزینه خدمات ارائه شده برابر مقررات به بیمارستان های مربوط پرداخت می گردد.
تبصره ۳ – یگان ها و بیمارستان های مذکور در تبصره های فوق موظف اند وجوه دریافتی فوق و همچنین وجوه مشابهی که از بیماران اورژانس دریافت می نمایند را به حساب خزانه واریز و در پایان هر ماه معادل وجوه واریز شده را حداکثر در حدود اعتبارات مصوب در قانون بودجه هر سال از خزانه دریافت و صرف تامین نیازمندی ها و توسعه امکانات خود نمایند.

ماده ۱۷۵ – جانبازان ، معلولین ، بازنشستگان ، مستمری بگیران و عائله تحت تکفل پرسنل شاغل و بازنشسته و وظیفه بگیر و مستمری بگیران زیر پوشش سازمان خدمات درمانی خواهند بود.
تبصره – پرسنل کادر ثابت می توانند از امکانات سازمان تامین خدمات درمانی ارتش نیز استفاده نمایند.

ماده ۱۷۶ – پرسنل برابر قانون استفاده از خانه های سازمانی مصوب ۲۸/۵ /۱۳۶۳ از امکانات مزبور استفاده می نمایند.

ماده ۱۷۷ – کلیه پرسنل در قبال حوادثی که منجر به شهادت ، فوت ، بیماری ، نقص عضو یا ازکارافتادگی شود بیمه بوده و در مقابل سوانح مشابه متساوی الحقوق خواهند بود.
تبصره ۱ – مقررات مربوط به اجرای این ماده تابع قانون بیمه پرسنل و آیین نامه اجرایی آن خواهد بود.
تبصره ۲ – اعتبارات مربوط به این ماده از محل صندوق بیمه ارتش تامین می گردد.

ماده ۱۷۷ مکرر – ارتش موظف است در جهت حل مشکلات پرسنل جانباز و معلول مورد نیاز خود و به منظور ایجاد زمینه برای بازگشت فعالانه آنها‌به محیط کار، تسهیلات لازم اعم از خدمات درمانی، توانبخشی، امکانات تردد خاص برای افرادی که نیازمند هستند و اشتغال را فراهم نماید. 
‌تبصره – در صورت عدم ایجاد تسهیلات تردد مبلغی از (۱۰۰) تا (۲۰۰) برابر ضریب ریالی در اختیارشان قرار می‌گیرد. (اصلاحی مصوب ۱۳۷۷/۹/۱۱)

ماده ۱۷۸ – ارتش و وزارت دفاع مکلفند هزینه تحصیلی پرسنلی را که به خواست ارتش و وزارت دفاع در رشته های مورد نیاز در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تحصیل می کنند پرداخت نمایند.
تبصره ۱ – ارتش و وزارت دفاع مکلفند با همکاری نهضت سواد آموزی زمینه آموزش پرسنل بیسواد را فراهم نمایند.
تبصره ۲ – اجرای این ماده طبق دستورالعملی خواهد بود که ستاد مشترک تهیه می نماید.

ماده ۱۷۹ – وزارت دفاع موظف است لایحه یک نواخت شدن میزان برخورداری پرسنل از صندوق پس انداز ثابت و همچنین برابری میزان کسور حق بیمه و بیمه درمانی را ظرف مدت ۶ ماه تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.

فصل دهم – تطبیق

ماده ۱۸۰ – کلیه درجه داران کادر ثابت موجود طبق جدول پیوست شماره ۱ به شرح زیر تطبیق می گردند:
الف – گروهبان سوم ها پس از سه سال توقف در درجه گروهبان سومی به درجه گروهبان دومی نائل می گردند.
ب – از درجه گروهبان دومی تا استواریکمی با درجه فعلی به خدمت خود ادامه می دهند.
ج – ستوان یاران با رعایت مفاد ماده ۱۳۲ این قانون به درجه ستوان سومی ، ستوان یاردوم ها و ستوان یاریکم ها به شرط داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی به ترتیب به درجات ستوان دومی و ستوان یکمی نائل می گردند.
ستوان یاریکم هایی که بیش از چهار سال سابقه خدمت در درجه ستوان یاریکمی دارند با احراز یکی از شرایط زیر به درجه سروانی نائل و سابقه خدمت مازاد بر چهار سال در درجه اخیر منظور خواهد شد:
۱ – داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان .
۲ – داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی یا دوم متوسطه و حداقل چهار سال سابقه آموزش نظامی و تخصصی با احتساب آموزشگاه گروهبانی .
۳ – داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی یا دوم متوسط و سطح مهارت فنی (۹) .
تبصره ۱ – چنانچه مدت خدمت این قبیل پرسنل از ۲۵ سال کمتر باشد قبل از نیل به درجه سروانی بایستی آموزش های مذکور در مواد ۴۶ و ۴۷ این قانون را طی نمایند.
تبصره ۲ – کلیه پرسنل مشمول این بند در صورت ارائه دیپلم از تاریخ اخذ آن به ازا هر سال از یک ماه ارشدیت برخوردار خواهند شد.
تبصره ۳ – سنوات خدمتی مازاد بر چهار سال توقف در درجه استواریکمی ستوان یاران موضوع این بند قبل از تطبیق به سنوات درجه ستوان یاری آنان اضافه و سپس تطبیق می شوند.
د – درجه دارانی که بر اساس مدرک تحصیلی حداقل چهارم متوسط استخدام و یا حداقل دو سال آموزش در ارتش به درجه استواری یا ستوان یاری نائل شده اند (ستوان یاران خلبان هوانیروز و استخدام های مشابه ) از بند ج این ماده مستثنی بوده و طبق جدول پیوست شماره ۲ به شرح زیر تطبیق می شوند:
۱ – درجه دارانی که جمعا پنج سال سابقه خدمت استواری و ستوان یاری دارند به درجه ستوان سومی نائل می گردند.
۲ – درجه دارانی که جمعا ده سال سابقه خدمت استواری و ستوان یاری دارند به درجه ستوان دومی نائل می گردند.
۳ – درجه دارانی که جمعا پانزده سال سابقه خدمت استواری و ستوان یاری دارند به درجه ستوان یکمی نائل می گردند.
۴ – درجه دارانی که جمعا بیست سال سابقه خدمت استواری و ستوان یاری دارند به درجه سروانی نائل می گردند.
۵ – درجه دارانی که جمعا بیست و پنج سال سابقه خدمت استواری و ستوان یاری دارند به شرط داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان و طی دوره آموزش مناسب به تشخیص نیرو یا سازمان مربوط، به درجه سرگردی نائل می گردند.
ه – درجه دارانی که بر اساس مدرک پایان دوره دبیرستان استخدام و یک تا دو سال آموزش را در ارتش طی نموده اند طبق جدول پیوست شماره ۳ به شرح زیر تطبیق می شوند:
۱ – درجه دارانی که سه سال سابقه خدمت استواری دارند به درجه ستوان سومی نائل می گردند.
۲ – درجه دارانی که جمعا هشت سال سابقه خدمت استواری یا ستوان یاری دارند به درجه ستوان دومی نائل می گردند.
۳ – درجه دارانی که جمعا سیزده سال سابقه خدمت استواری یا ستوان یاری دارند به درجه ستوان یکمی نائل می گردند.
۴ – درجه دارانی که جمعا هیجده سال سابقه خدمت استواری یا ستوان یاری دارند به درجه سروانی نائل می گردند.
۵ – درجه دارانی که جمعا بیست و سه سال سابقه خدمت استواری یا ستوان یاری دارند به درجه سرگردی نائل می گردند.

ماده ۱۸۱ – همافران بر اساس سوابق خدمتی طبق جدول پیوست شماره ۴ به شرح زیر تطبیق می گردند:
الف – کلیه همافرسوم ها به درجه ستوان سومی نائل می گردند.
ب – کلیه همافرانی که چهار سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه ستوان دومی نائل می گردند.
ج – کلیه همافرانی که هشت سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه ستوان یکمی نائل می گردند.
د – کلیه همافرانی که سیزده سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه سروانی نائل می گردند.
ه – کلیه همافرانی که نوزده سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه سرگردی نائل می گردند.
و – کلیه همافرانی که بیست و شش سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه سرهنگ دومی نائل می گردند.
تبصره – همافران می توانند با تقاضای شخصی و موافقت سازمان مربوط برابر مقررات این قانون مانند کارمندان دیپلمه که در بدو خدمت دو سال آموزش دیده اند با احتساب سنوات خدمتی به کارمند تبدیل شوند.

ماده ۱۸۲ – کلیه افسران موجود ارتش با درجه فعلی طبق جدول پیوست شماره ۵ تطبیق می گردند.
تبصره – سرهنگ هایی که دوره دانشکده افسری را گذرانده یا دارای مدرک لیسانس مورد نیاز و قابل قبول ارتش می باشند با داشتن ۵ سال سابقه خدمت در درجه سرهنگی به درجه سرتیتدومی نائل خواهند شد. چنانچه این قبیل پرسنل دوره فرماندهی و ستاد را طی کرده و یا دارای مدرک فوق لیسانس مورد نیاز و قابل قبول ارتش باشند با داشتن چهار سال سابقه خدمت در درجه سرهنگی به درجه سرتیتدومی نائل می گردند.

ماده ۱۸۳ – تا انجام تجدید نظر اساسی در جدول سازمان (مذکور در مواد ۴۲ و ۸۱ این قانون ) به منظور اجرای این قانون مشاغل موجود ستوان یاری و همافری در جداول سازمان به مشاغل افسری متناسب تبدل می شود.
تبصره ۱ – همافران و درجه دارانی که قبل از اجرای این قانون به افسری و کارمندی تغییر وضعیت داده و از تخصص های خود منفک گردیده اند سازمان در صورت نیاز به تخصص قبلی آنها می تواند از ایشان در زمینه تخصص قبلی استفاده نماید.
تبصره ۲ – پرسنل کارمند مذکور در تبصره ۱ با تقاضای شخصی و تصویب نیرو یا سازمان مربوط به وضعیت نظامی قبلی اعاده و با احتساب مدت خدمت کارمندی برابر مقررات این قانون تطبیق خواهند شد.

ماده ۱۸۴ – در مواردی که به موجب اساسنامه های مربوط طول هر یک از دوره ها مراکز آموزشی بدو خدمت بیش از حداقل زمان تعیین شده در این قانون برای دوره های مشابه ، ادامه یافته باشد پرسنل مربوطه در ازا هر شش ماه مازاد طول دوره از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.

ماده ۱۸۵ – کارمندان طبقات سه گانه موجود به شرح زیر تطبیق می گردند:
الف – کارمندانی که دارای سواد حدود ابتدایی می باشند. اولین رتبه آنان یک بوده و به ازا هر چهار سال سابقه خدمت یک واحد به رتبه آنان افزوده می گردد.
ب – اولین رتبه کارمندانی که دارای مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی و یا بالاتر می باشند بر اساس ماده ۷۳ این قانون محاسبه و به ازای هر چهار سال سابقه خدمت یک رتبه به آنان افزوده می گردد.

ماده ۱۸۶ – اولین رتبه کارمندان فنی بر اساس طبقه آنان به شرح زیر بوده و به ازا هر چهار سال سابقه خدمت نیز یک رتبه به آنان اضافه می گردد:
الف – طبقه یکم رتبه ۹
ب – طبقه دوم رتبه ۷
ج – طبقه سوم رتبه ۵
د – طبقه چهارم رتبه ۳
ه – طبقه پنجم رتبه ۱
تبصره – کارمندان فنی به شرط داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی چهار سال و پایان دوره دبیرستان ۶ سال ارشدیت خواهند گرفت و کارمندان فنی طبقه ۵ در صورت داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی یک سال ارشدیت خواهندگرفت .

ماده ۱۸۷ – پرسنلی که سابقه خدمت در وزارتخانه ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت داشته و سوابق خدمتی آنان به ارتش منتقل شده است چنانچه سابقه خدمتی مذکور در رابطه با شغل آنان در ارتش باشد جز سنوات خدمتی و ترفیعات محسوب خواهد شد و در غیر این صورت فقط در سنوات خدمت به حساب می آید. مفاد این ماده شامل پرسنلی که پس از تصویب این قانون استخدام می شوند نیز می باشد.

ماده ۱۸۸ – پرسنلی که قبل از اجرای این قانون به هر علت تغییر طبقه یا وضعیت خدمتی داده اند ملاک تطبیق آنان آخرین وضعیت با احتساب سنوات خدمت در وضعیت اخیر بوده و به ازا سال های خدمت قبلی به شرح زیر از ارشدیت برخوردار می شوند:
الف – هر سال خدمت همافری یا کارمندی از دیپلم به بالا و درجه داری که بر اساس دیپلم استخدام شده باشند ۸ ماه ارشدیت .
ب – هر سال خدمت ستوان یاری ۶ ماه ارشدیت .
ج – هر سال خدمت گروهبانی و استواری و کارمندی پائین تر از دیپلم و یا طبقه مادون ، ۴ ماه ارشدیت .
تبصره – پرسنلی که به هر علت تغییر وضعیت داده اند پس از تطبیق نبایستی پایین تر از حالتی که بدون تغییر وضعیت به آن می رسیدند قرار گیرند.

ماده ۱۸۹ – پرسنل پیمانی موجود که پس از انقضای مدت تعهد به علت نیاز سازمان به خدمت خود ادامه داده اند در صورت تمایل شخصی و نیاز سازمان بایستی برابر مقررات این قانون با احتساب کلیه سنوات خدمتی بر حسب مورد با یکی از وضعیت های مربوط به کادر ثابت تطبیق گردند و در غیر این صورت به خدمت خاتمه داده می شود.

ماده ۱۹۰ – تشویقات و تنبیهات پرسنل که در ترفیع آنان موثر بوده همچنین عقب افتادگی های ناشی از عدم صلاحیت و کارایی پرسنل برای نیل به درجه بالاتر و مردودیت در دوره های آموزشی ، در موقع تطبیق به همان میزان لحاظ خواهد شد.

ماده ۱۹۱ – در احتساب رتبه حقوقی پرسنل نظامی علاوه بر مدرک تحصیلی و آموزش های بدو استخدام تعداد درجاتی که طبق جداول تطبیقی مربوط از اولین
درجه آنان در همان جدول ارتقا یافته اند منظور می گردد.
تبصره – رتبه حقوقی کارمندان و کارمندان فنی بر اساس رتبه ای که طبق مواد ۱۸۵ و ۱۸۶ این قانون بدان نائل شده اند محاسبه می گردد.

ماده ۱۹۲ – کلیه پرسنل صرف نظر از درجه ، طبقه و شغلی که قبل از اجرای این قانون داشته اند در صورت تساوی در شغل ، درجه ، قدمت خدمت میزان تحصیلات و سایر عوامل موثر در محاسبه حقوق ، از حقوق و مزایای مساوی برخوردار خواهند شد و هیچ یک از آنان به هیچ وجه حتی تحت عنوان مابه التفاوت حقوق و مزایای گذشته بر دیگران امتیازی نخواهند داشت .

ماده ۱۹۳ – مقررات فصل دهم این قانون صرفا برای تطبیق پرسنل معتبر بوده و پس از انجام تطبیق کلیه پرسنل مطابق مقررات مندرج در فصول قبلی این قانون به خدمت خود ادامه خواهند داد.

ماده ۱۹۴ – برای پرسنلی که خدمت وظیفه عمومی را انجام داده اند مدت خدمت وظیفه آنان از نظر پایه حقوقی و احتساب سنوات بازنشستگی منظور خواهد شد.

ماده ۱۹۵ – پرسنلی که به موجب مقررات فصل تطبیق این قانون به درجات جدیدی نائل می گردند برای نیل به درجه جدید صلاحیت مکتبی و امنیتی آنان باید مورد تایید مراجع مربوط قرار گیرد.

ماده ۱۹۶ – زنان نظامی شاغل به کارمند معادل خود تبدیل می شوند.

ماده ۱۹۷ – ستاد مشترک موظف است با هماهنگی وزارت دفاع و نیروهای سه گانه از تاریخ تصویب این قانون حداکثر ظرف مدت یک سال وضعیت پرسنل موجود ارتش اعم از نظامیان ، کارمندان و کارمندان فنی را برابر مقررات این قانون تطبیق داده و همزمان برای کلیه پرسنل به اجرا بگذارد.

فصل یازدهم – مواد متفرقه .
ماده ۱۹۸ – غیر از مواردی که در این قانون برای تهیه آیین نامه های اجرایی مرجع خاصی مشخص شده است ستاد مشترک و وزارت دفاع می توانند در موارد دیگری که ضروری تشخیص می دهند نیز دستورالعمل ها و روش های اجرایی مربوط را تهیه و به موقع اجرا بگذارند.

ماده ۱۹۹ – بدیهی است اختیارات فرماندهی کل محدود به موارد مصرحه در این قانون نمی باشد. همچنین در کلیه مواردی که در این قانون صدور دستور یا تصویب امری از سوی فرماندهی کل در پی ارائه پیشنهاد از سوی مقامات یا مراجع دیگر ذکر شده است ، اخذ تصمیم فرماندهی کل منحصر به ارائه پیشنهادات مزبور نخواهد بود.

ماده ۲۰۰ – انتصاب در مشاغل فرماندهی از سوی فرماندهی کل محدود به پرسنل نظامی نمی باشد.

ماده ۲۰۱ – روسای سازمان های عقیدتی سیاسی و حفاظت اطلاعات در زمینه های انتصابات ترفیعات ، نقل و انتقالات ، ماموریت ها، تشویقات و تنبیهات و مرخصی های پرسنل سازمان خود از اختیاراتی معادل فرماندهان نیروها برخوردار می باشند.
تبصره – در ترفیعات می بایست حفظ تعادل سازمان ارتش و هماهنگی در روش اعطای ترفیعات مراعات گردد.

ماده ۲۰۲ – اعضا کمیسیون ارزیابی مذکور در ماده ۷۹ این قانون در مورد پرسنل سازمان عقیدتی سیاسی صرفا از مسئولین سازمان مزبور و در مورد پرسنل سازمان حفاظت اطلاعات صرفا از مسئولین آن سازمان و در بند ج هیأت مذکور در ماده ۱۰۴ این قانون معاون اداری یا پرسنلی سازمان مربوط یا جانشین وی خواهند بود.

ماده ۲۰۳ – وزارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موظف است ظرف مدت ۲ سال از تصویب این قانون با همکاری فرمانده کل سپاه پاسداران لایحه قوانین سپاه را تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.

فصل دوازدهم – شمول قانون بر شهربانی و ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران

ماده ۲۰۴ – ژاندارمری و شهربانی جمهوری اسلامی ایران از نظر امور استخدامی و پرسنلی تابع مقررات این قانون می باشند.

تبصره ۱ – حداقل سن مستخدمین مذکور در بند ط ماده ۲۹ این قانون برای ژاندارمری و شهربانی ۱۷ سال می باشد.

تبصره ۲ – شهربانی می تواند علاوه بر موارد مذکور در ماده ۳۲ این قانون برای مشاغل دیگری که منحصرا پرسنل زن باید بر عهده گیرند زنان را به صورت کارمند استخدام نماید.

تبصره ۳ – مراکز و دوره های آموزشی شهربانی به شرح زیر می باشد:
الف – آموزشگاه سرپاسبانی معادل آموزشگاه نظامی مذکور در ماده ۴۵ این قانون .
ب – دوره تخصصی – سرپرستی معادل دوره های تخصصی و سرپرستی مذکور در مواد ۴۶ و ۴۷ این قانون .
ج – دانشکده علوم انتظامی معادل دانشکده علوم نظامی مذکور در ماده ۴۹ این قانون .
د – دوره رسته ای معادل دوره مقدماتی رسته ای مذکور در ماده ۵۰ این قانون .
ه – دوره عالی رسته ای معادل دوره عالی رسته مذکور در ماده ۵۱ این قانون .
و – دوره آموزش انتظامی معادل دوره آموزش نظامی مذکور در ماده ۵۲ این قانون .

تبصره ۴ – عناوین درجات مذکور در بندهای ۵ و ۶ و ۷ ماده ۶۴ این قانون در شهربانی به ترتیب عبارتند از سرپاسبان سوم ، سرپاسبان دوم ، سرپاسبان یکم .

تبصره ۵ – در کلیه موارد این قانون به استثنای فصل یکم در رابطه با پرسنل شهربانی و ژاندارمری مقامات و سازمان های زیر اختیارات و مسئولیت های مقامات و سازمان های معادل خود در ارتش و وزارت دفاع را از نظر امور استخدامی و پرسنلی به شرح زیر دارا می باشند:
الف – وزیر و وزارت کشور معادل وزیر و وزارت دفاع و رییس ستاد مشترک و ستاد مشترک .
ب – رییس شهربانی و فرمانده ژاندارمری و شهربانی و ژاندارمری معادل فرماندهان نیروها و نیروها.
ج – مسئولین سازمان عقیدتی سیاسی شهربانی و ژاندارمری و سازمانهای مزبور معادل مسئول سازمان عقیدتی سیاسی ارتش و سازمان مزبور.
د – مسئول سازمان حفاظت اطلاعات نیروهای انتظامی و سازمان مزبور معادل مسئول سازمان حفاظت اطلاعات ارتش و سازمان مزبور.

تبصره ۶ – پاسبان های درجه ۱ و ۲ و ۳ موجود شهربانی که فارغ التحصیل آموزشگاه پاسبانی می باشند به ترتیب زیر تطبیق می گردند:
الف – دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی به درجه
سرپاسبان سومی .
ب – دارندگان مدرک تحصلی پایان دوره راهنمایی یا سیکل اول متوسطه به درجه سرپاسبان دومی .
ج – دارندگان مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان به درجه سرپاسبان یکمی .

تبصره ۷ – آن گروه از پرسنل شهربانی که به موجب تبصره ذیل بند ب ماده ۳۳ قانون استخدام ارتش ، اصلاحی ۲۹/۸/۱۳۵۸ درجات پاسبان یکمی به سرپاسبان سومی ، سرپاسبان سومی به سرپاسبان دومی را یک و نیم برابر مشابهین خود در ارتش طی نموده اند به هنگام تطبیق معادل مدت های مازاد بر حداقل توقف در درجات یاد شده از ارشدیت برخوردار می گردند.

تبصره ۸ – هم ردیفان موجود شهربانی با حفظ وضعیت هم ردیفی خود مشابه افسران هم درجه موجود شهربانی با این قانون تطبیق می گردند.
قانون فوق مشتمل بر دویست و چهار ماده و یکصد و سی و نه تبصره و جداول پیوستی در جلسه روز سه شنبه هفتم مهر ماه یک هزار و سیصد و شصت و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۵/۷/۱۳۶۶ به تایید شورای نگهبان رسیده است.

رییس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی