قانون اساسنامه سازمان فرهنگی هنری فارسی زبانان (ایتا)
مصوب ۲۴ بهمن ۱۳۹۵
ماده‌واحده ـ اساسنامه سازمان فرهنگی هنری فارسی‌زبانان(ایتا) مشتمل بر یک مقدمه و هشت ماده به‌شرح پیوست تصویب می‌شود.
تبصره۱ـ مفاد این اساسنامه و کلیه مقررات مربوط به این سازمان در صورت انطباق با موازین شرعی و قوانین جمهوری اسلامی ایران قابل قبول است و منظور از هیأت امناء مندرج در جزء (ب) بند (۱) و اجزای (ب) و (پ) بند (۳) ماده (۳)، همان شورا یا هیأت وزیران می‌باشد.
تبصره۲ـ رعایت اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای اصلاح اساسنامه مذکور الزامی است.
بسم الله الرحمن الرحیم
اساسنامه سازمان فرهنگی هنری فارسی‌زبانان(ایتا)
مقدمه توجیهی
به منظور صیانت از میراث مشترک فرهنگی و معرفی تاریخ و تمدن مشترک و نیز گسترش و تقویت ادبیات غنی منطقه و نیز تقویت پیوندهای فرهنگی بین کشورهای حوزه تمدنی مشترک، یک سازمان توسط کشورهای عضو تشکیل می‌شود.
فصل اول ـ تعاریف و کلیات
ماده۱ـ نام، اهداف و وظایف
سازمان فرهنگی هنری آموزشی کشورهای عضو که از این پس «ایتا» خوانده می‌شود به عنوان یک تشکیلات بین‌المللی عهده‌دار وظایف زیراست:
الف ـ اهداف:
۱ـ تقویت پیوندهای فرهنگی، علمی، آموزشی و اجتماعی بین ملتها به‌ویژه نخبگان، دانشمندان، ادیبان و هنرمندان منطقه
۲ـ تقویت همکاری در زمینه‌های تاریخ، فرهنگ و ادبیات، مردم‌شناسی، انسان‌شناسی، باستان‌شناسی و گردآوری و نگهداری میراث مشترک فرهنگی و معماری کشورهای عضو، حفظ بناهای تاریخی
۳ـ ترویج و تشویق هنرهای اصیل ملی و بومی
۴ ـ ایجاد پیوندهای فرهنگی و ادبی در کشورها از طریق تأسیس اتحادیه‌ها، انجمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد
۵ ـ حمایت از ایجاد و گسترش رشته‌ها، مراکز آموزشی و دانشگاهی و تحقیقات پیرامون مشترکات فرهنگی و ادبی خط نیاکان در کشورهای دیگر و حمایت از فعالیت‌های آنها
۶ ـ حمایت از پژوهش‌ها و تألیفات برتر در زمینه فرهنگ و تمدن و ادبیات مشترک
۷ـ احیای آیین‌های مشترک و تلاش جهت شناساندن آنان به سایر ملل
۸ ـ کمـک به توسـعه همکاری‌های فرهنـگی در سـایر زمـینه‌ها مـطابق با توافقات مربوط
ب ـ وظایف و مسؤولیت‌ها:
۱ـ برگزاری برنامه‌های فرهنگی مشترک، همایش‌ها، جشنواره‌ها و هفته‌های فرهنگی
۲ـ شناسایی و معرفی میراث فرهنگی و تمدنی مشترک و تلاش جهت معرفی آنها به جهانیان و همکاری برای ثبت جهانی و منطقه‌ای بناهای تاریخی کشورها و همکاری کشورها جهت حفظ و احیای مجدد
۳ـ چاپ و انتشار مجله‌های علمی، کتب، اطلسهای فرهنگی، هنری و تاریخی درباره مشترکات فرهنگی و تمدنی
۴ـ برگزاری برنامه‌های آموزشی برای محققان در زمینه مرمّت و نگهداری کتاب های قدیمی و دست نوشته‌ها
۵ ـ تهیه دایره المعارف و لغتنامه‌های دو و چند زبانه و سایر کتاب های مرجع
۶ ـ برگزاری نشستها و همایش‌های علمی و ادبی و مراسم نکوداشت مفاخر و شخصیت‌های برجسته
۷ـ تقویت همکاری بین دانشگاهها، فرهنگستان‌های زبان و ادبیات و مراکز علمی و ادبی کشورهای مختلف با در نظر داشتن موافقت وزارت‌های اطلاعات و فرهنگ کشورهای عضو
۸ ـ کمک به برگزاری نمایشگاههای فرهنگی، هنری و آیین‌های مشترک
۹ـ تجلیل از نام‌آوران، مفاخر علمی، هنری و ادبی و خادمان فرهنگ
۱۰ـ تنظیم برنامه‌های تبادل فرهنگی نظیر بازدید محققان، استادان، نویسندگان، هنرمندان، سخنرانان، شخصیت‌های عالی‌رتبه، دانشجویان و جوانان
۱۱ـ تأسیس شبکه ارتباطی بین مراکز فرهنگی و کتابخانه‌ها و موزه‌های ملی منطقه به منظور تبادل کتابها، نسخه‌های خطی و آثار ارزشمند علمی و ادبی
۱۲ـ به‌کارگرفتن سایر اقدامات ضروری جهت ایجاد پیوندهای عمیق‌تر بین ملتها از طریق برنامه‌های فرهنگی، علمی و ادبی
۱۳ـ استفاده از شبکه آموزش مجازی و استفاده از اساتید برجسته به صورت برخط در کلیه کشورها
۱۴ـ تدوین سازوکار همکاری بین موزه‌های ملی برای معرفی آثار هنری و فرهنگی کشورهای عضو
۱۵ـ گردآوری خدمات علمی و تلاشهای ادبی نویسندگان و شعرای منطقه
ماده۲ـ وضعیت حقوقی
«ایتا» به عنوان یک تشکیلات منطقه‌ای در چهارچوب اساسنامه و طبق مقررات مالی و اداری مصوب خود، برنامه‌ها و مأموریت‌های خود را زیر نظر هیأت امناء اجراء می‌کند.
فصل دوم ـ ارکان و تشکیلات
ارکان «ایتا» عبارتند از:
ـ شورای وزیران
ـ شورای نمایندگان
ـ دبیرخانه
ماده۳ـ تشکیلات
۱ـ شورای وزیران
الف ـ شورای وزیران مرکب از وزرای فرهنگ و یا هر وزیر دیگری که مسؤولیت امور فرهنگی در کشورهای عضو را بر عهده دارد، می‌باشد.
ب ـ شورای وزیران سیاستگذار و تصمیم‌گیرنده اصلی «ایتا» می‌باشد و هر سال به صورت دوره‌ای در کشورهای عضو تشکیل جلسه می‌دهد. تصمیم‌ها در هیأت امناء با اجماع خواهد بود.
۲ـ شورای نمایندگان
الف ـ این شورا مرکب از سفیران/ نمایندگان دائم دولتهای عضو می‌باشد که از طرف دولتهای خود معرفی می‌شوند. جلسات آنها به‌صورت دوره‌ای تشکیل می‌شود.
ب ـ این شورا وظیفه دارد طرحها و پیشنهادهای کشورهای عضو و دبیرکل را مورد بررسی قرار داده و به تصویب برساند.
پ ـ تصویب بودجه سالانه و نظارت بر هزینه‌ها از وظایف این شورا می‌باشد.
۳ـ دبیرخانه
الف ـ دبیرخانه دائمی «ایتا» در ایران مستقر است و همه وظایف هماهنگی و امور اجرائی را زیر نظر شورای وزیران برعهده دارد.
ب ـ دبیرکل مسؤول اجرای سیاست‌های کلی و مصوبات هیأت امناء می‌باشد و ریاست دبیرخانه را برعهده دارد.
پ ـ دبیرکل «ایتا» از میان شخصیت‌های عالی‌رتبه فرهنگی به‌وسیله هیأت امناء برای مدت چهار سال منصوب می‌گردد. انتخاب دبیرکل برای بیش از یک دوره بلامانع است.
ت ـ دبیرکل از میان چهره‌های فرهنگی کشورهای عضو، معاونان فرهنگی، آموزشی و اجرائی خود را انتخاب می‌کند.
ث ـ کارمندان محلی که شامل کارمندان اداری، دبیرخانه و امور اداری و خدماتی می‌باشند از اتباع کشورهای عضو می‌باشند.
ماده۴ـ مقر «ایتا»
مقر «ایتا» در تهران می‌باشد. «ایتا» می‌تواند دفاتر نمایندگی را در هر یک از کشورهای عضو براساس مقررات آن کشور تأسیس نماید. رئیس شعبه با پیشنهاد کشور متبوع و حکم دبیرکل منصوب خواهد شد.
ماده۵ ـ ارتباط با کشورها و سازمان‌های دیگر
۱ـ «ایتا» در ارتباط نزدیک با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، همچنین سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و غیردولتـی فرهنگی کشورهای مختلف بوده و می‌تواند در چهارچوب سیاست‌های مصوب شورای وزیران با آنها قرارداد همکاری امضاء نماید.
۲ـ کشورهای دارای پیوندهای مشترک فرهنگی و تمدنی و همچنین سازمان‌های فرهنگی بین‌المللی مرتبط با حوزه فعالیت سازمان می‌توانند با تصویب شورای وزیران به عضویت آن درآیند.
فصل سوم ـ مقررات مختلف
ماده۶ ـ منابع مالی
بودجه سازمان تحت عنوان آیین‌نامه مالی از سوی دبیرکل تنظیم و برای تصویب به شورای وزیران پیشنهاد می‌شود. همچنین «ایتا» می‌تواند از هبه، وقف و منابع دیگر نیز استفاده نماید.
ماده۷ـ مقررات مالی و اداری
مقررات مالی و اداری «ایتا» پس از پیشنهاد شورای نمایندگان و تصویب نهائی شورای وزیران لازم‌الاجراء خواهد بود.
ماده۸ ـ اصلاح اساسنامه
اصلاحیه‌های مربوط به اساسنامه که از سوی یک کشور عضو یا دبیرکل پیشنهاد می‌شود مستلزم تصویب شورای وزیران می‌باشد.
این اساسنامه در تاریخ ۷ می ۲۰۱۳(۱۷/۲/۱۳۹۲) در سه نسخه واحد به زبان فارسی در تهران به امضاء رسیده و نزد دولت جمهوری اسلامی ایران سپرده خواهد شد. دولت مزبور نسخه‌های مصدق برابر با اصل آن را ظرف سی روز از تاریخ فوق‌الذکر به دیگر کشورهای امضاء‌کننده ارسال خواهد کرد.
