قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفتخام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی
مصوب ۱۳۹۸/۴/۲۴
با آخرین اصلاحات و الحاقات تا ۱۴۰۰/۰۴/۱۶
ماده۱ـ اصطلاحات این قانون در معانی مشروح ذیل به کار می‌رود:
الف ـ طرح: طرحهای ایجاد تأسیسات پتروشیمی با خوراک پروپان یا بوتان و همچنین تأسیسات پالایشگاهی و پترو‌پالایشگاهی با خوراک نفت خام و یا میعانات گازی با ضریب پیچیدگی بالا توسط بخش غیردولتی و همچنین بهینه‌سازی و ارتقای کمیت و کیفیت فرآورده‌های پالایشگاههای موجود به نحوی که ترکیب تولید فرآورده آنها اساساً به محصولات سبکتر و میان تقطیر اختصاص یابد.
ب ـ مجوز: مجوز صادره مطابق با جز (۴) بند «پ» ماده (۳) قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت که براساس طراحی و محاسبات فنی و اقتصادی طرح پیشنهادی و مشخصات فرآورده‌های تولیدی، توسط وزارت نفت ارزیابی و صادر میشود و شامل مقدار خوراک و تنفس خوراک برآوردی می‌باشد.
پ ـ شرکت مجری طرح: شخصیت حقوقی مالک و دارای مجوز اجرای طرح است که صرفاً می‌تواند مجری یکی از طرحهای موضوع این قانون باشد.
ت ـ تنفس خوراک: اعطای خوراک بدون دریافت بهای آن از زمان شروع بهره‌برداری طرحهای موضوع این قانون، به تعداد روزی که ارزش آن معادل میزان سرمایه‌گذاری ارزش‌گذاری‌شده در مجوز صادره باشد و به عنوان تسهیلات به شرکت مجری طرح محسوب میشود. (اصلاحی ۱۴۰۰/۰۴/۱۶)
ث ـ میزان سرمایه‌گذاری ارزش‌گذاری‌شده: برآورد میزان سرمایه‌گذاری هر طرح که در مجوز آن ذکر شده است و شامل تمام هزینه‌های احداث طرح (پروژه) و همچنین هزینه تأمین مالی به روش‌های مختلف تا سقف سی و پنج درصد (۳۵%) هزینه‌های احداث طرح (پروژه) است. (الحاقی ۱۴۰۰)
ج ـ طرح تکمیل زنجیره ارزش: طرحهای ایجاد صنایع اولویت‌دار تکمیل زنجیره ارزش با تشخیص وزارت نفت که خوراک خود را با واسطه یا بیواسطه از طرحهای موضوع بند «الف» همین ماده دریافت می‌کنند. (الحاقی ۱۴۰۰)
چ ـ شرکت مجری طرح تکمیل زنجیره ارزش: شخصیت حقوقی و دارای مجوز اجرای طرح تکمیل زنجیره ارزش است که ترکیب سهامداری آن می‌تواند با شرکت مجری طرح پالایشگاه یا پتروپالایشگاه یا پتروشیمی با خوراک پروپان یا بوتان یکسان باشد یا نباشد. (الحاقی ۱۴۰۰)
ماده۲ـ دولت موظف است طبق تکالیف این قانون، از طریق وزارت نفت نسبت به صدور و بازنگری مجوز طرحها تا سقف دو میلیون بشکه در روز و اعطای تنفس خوراک، از سرمایه‌گذاران بخش غیردولتی برای جذب سرمایه‌گذاری مردمی حمایت کند.
ماده۳ـ تنفس خوراک تخصیصی به طرحها با رعایت شرایط زیر صورت می‌پذیرد:
الف ـ استفاده از سهم صندوق توسعه ملی در چهارچوب قوانین و مقررات مربوطه و با اذن مقام رهبری است.
ب ـ درصد تولید نفت کوره در طرحهای موضوع این قانون باید کمتر از ده‌درصد (۱۰%) کل فرآورده‌های تولیدی آن طرح باشد.
پ ـ در هنگام بهره‌برداری از واحد احداث‌شده، تطبیق کمیت و کیفیت انواع فرآورده‌های تولیدی بر اساس مجوز اولیه صادره برعهده وزارت نفت بوده و در صورت وجود هرگونه مغایرت موظف است میزان تنفس خوراک را متناسب با طرح اجراءشده تعدیل کرده و به اطلاع صندوق توسعه ملی برساند.
ت ـ خوراک تحویلی به واحدهای مذکور از نظر قواعد مالی در حکم صادرات نفتخام و میعانات گازی است و تنفس خوراک برای اجرای این قانون، از محل سهم سالانه صندوق توسعه ملی تا سقف سی و پنج درصد (۳۵%) سهم ماهانه آن صندوق و مطالبات ارزی صندوق توسعه ملی از دولت و شرکت ملی نفت ایران تأمین میشود. تسویه حساب این واحدها با صندوق توسعه ملی بابت بازپرداخت اقساط تنفس خوراک، علاوه بر سهم صندوق توسعه ملی از محل فروش خوراک به آنها در طی سنوات آتی خواهد بود. وجه معادل سهم دولت و شرکت ملی نفت ایران از هزینه خوراک طرحهای موضوع این قانون در دوره تنفس خوراک، ابتدا در صورت تکافوی سی و پنج درصد (۳۵%) از سهم ماهانه صندوق توسعه ملی از صادرات نفت، میعانات گازی و گاز توسط بانک مرکزی از حساب صندوق کسر و به حساب دولت و شرکت ملی نفت ایران (با اولویت پرداخت سهم شرکت ملی نفت ایران) واریز و در صورت عدم تکافو، بابت تسویه بدهی آنها به صندوق توسعه ملی استفاده میشود. هیچ یک از نهادها یا شرکتهای دولتی و حاکمیتی حق ندارد شرکت مالک طرح را به پرداخت بخشی از هزینه خوراک در دوره تنفس خوراک ملزم و در ازای آن، طول دوره تنفس خوراک را طولانی‌تر کند. مقررات مربوط به تسویه حساب خوراک نفتخام و میعانات گازی در سایر قوانین، در مورد طرحهای موضوع این قانون از پایان دوره تنفس خوراک قابل اجراء خواهد بود. (اصلاحی ۱۴۰۰)
ث ـ بازپرداخت تسهیلات تنفس خوراک صندوق توسعه ملی، پس از دوره تنفس مطابق مقررات صندوق صورت می‌گیرد.
ج ـ مجوزهای موضوع این قانون به استثنای طرحهای بهینه‌سازی و ارتقای پالایشگاههای موجود صرفاً برای سواحل کشور صادر میشود.
چ ـ دولت مجاز است در هنگام اعطای تعهد تنفس خوراک، قرارداد دریافت بخشی از درآمد حاصل از فروش فرآورده‌های طرحها را به صورت ماهانه متناسب با مبلغ بازپرداخت اقساط، جهت تسویه بدهی از آن طرح أخذ کند و یا پس از بهره‌برداری از طرح، سهام سهامداران شرکت مجری طرح را تا سقف مبلغ تنفس خوراک أخذ نماید.
ح ـ در صورتی که شرکت مجری طرح، طرح را در گام (فاز)های مختلف با رعایت شروط این قانون در مورد هر گام (فاز) طراحی کرده باشد، پس از تأیید وزارت نفت در مورد بهره‌برداری از هر گام (فاز) می‌تواند تنفس خوراک متناسب با همان گام(فاز) را دریافت کند. در صورتی که گام (فاز) اول طی شصتماه از زمان صدور مجوز تنفس خوراک و هر گام (فاز) بعدی طی دوازده ماه پس از آن به بهره‌برداری نرسد، به ازای هرماه تأخیر به میزان یک درصد (۱%) از مبلغ معادل ارزش تنفس خوراک همان گام (فاز) کسر میشود. (الحاقی ۱۴۰۰)
ماده۴ـ تأمین مالی طرحها با رعایت شرایط زیر صورت می‌گیرد:
الف ـ سهامداران شرکت مجری موظفند حداکثر دو سال پس از دریافت مجوز، نسبت به واگذاری حداقل سی‌درصد (۳۰%) سهم شرکت مجری از طریق عرضه سهام یا از طریق صندوق سرمایه‌گذاری پروژه در چهارچوب قوانین مربوطه و یا انتشار اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام اقدام کنند؛ در غیر این صورت وزارت نفت موظف است نسبت به ابطال مجوز خوراک آنها اقدام کند.
ب ـ تأمین مالی از طریق ابزارها و نهادهای مالی بازار سرمایه و تضمین بازپرداخت اصل و فرع مبالغ سرمایه‌گذاری‌شده توسط مردم طبق قواعد و مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار صورت می‌گیرد. همچنین جهت تسهیل در فرآیند تأمین مالی از این طریق وزارت نفت و شرکتهای تابعه در چهارچوب ماده (۱۲) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور با اصلاحات و الحاقات بعدی مصوب ۱/۲/۱۳۹۴، بیمه‌ها و بانکهای مجاز زیر نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز می‌توانند پس از تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان رکن ضامن ایفای نقش کنند.
پ ـ آن دسته از دارایی‌هایی که تأمین مالی آنها از طریق صندوق سرمایه‌گذاری پروژه جهت عرضه به عموم مردم صورت می‌گیرد از پرداخت عوارض نقل و انتقال معاف می‌باشند.
ت ـ قیمت نفتخام و میعانات گازی تحویلی به طرحهای موضوع این قانون، طبق قیمت‌گذاری مذکور برای نفت تحویلی به پالایشگاههای داخلی و مجتمع‌های پتروشیمی داخلی (مندرج در جزء (۱) بند «الف» ماده (۱) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) مصوب ۴ / ۱۲ / ۱۳۹۳) تعیین میشود. (الحاقی ۱۴۰۰)
ث ـ وزارت نفت موظف است قیمت نفتخام و میعانات گازی خوراک پالایشگاهها، پتروپالایشگاهها و پتروشیمی‌های مورد اشاره در جزء (۲) تبصره (۲) ماده (۱۳) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۱/۲/۱۳۹۴ را صرفاً برای طرحهایی که تمام شرایط ذیل را رعایت کنند، پس از بهره‌برداری به اندازه نود درصد (۹۰%) قیمت تحویل روی کشتی (فوب) در سواحل خلیج فارس تعیین کند؛ (الحاقی ۱۴۰۰)
۱ـ حجم تولید نفت کوره با درصد گوگرد بالای نیم درصد (۵/۰%)، کمتر از هفت درصد (۷%) حجم کل فرآورده‌ها باشد.
۲ـ حداقل بیست هزار تن در سال کک سوزنی قابل استفاده در تولید الکترود گرافیتیِ مصرفی در صنعت فولاد یا حداقل چهل هزار تن در سال کک اسفنجی قابل استفاده در تولید آند مصرفی در صنعت آلومینیوم یا حداقل پنجاه هزار تن در سال پروپیلن با درجه خلوص بالای نود و نه و نیم درصد ( /۵ %۹۹) قابل استفاده در پلیمرسازی را تولید کند.
۳ـ در صورتیکه گام (فاز) اول طرح، طی شصتماه از زمان صدور مجوز تنفس خوراک و هر گام (فاز) بعدی طی دوازدهماه پس از آن به بهره‌برداری نرسد، به ازای هرماه تأخیر، یک‌ماه از دوره تخفیف ده‌ساله مذکور کسر میشود.
ماده۵ ـ وزارت نفت موظف است در زمان اعطای مجوز طرح، نسبت به اعطای مجوزهای ذیل برای واحدهای مشمول این قانون اقدام کند:
الف ـ مجوز صادرات فرآورده‌های تولیدی
ب ـ مجوز تأمین نفت خام به عنوان خوراک مصرفی پس از اتمام دوره تنفس خوراک با رعایت مصالح کشور در صورت درخواست متقاضی
پ ـ مجوز پیش فروش تا سقف پنجاه درصد (۵۰%) فرآورده‌ها به اندازه حداکثر پنجاه درصد (۵۰%) میزان سرمایه‌گذاری ارزش‌گذاری‌شده به شرکتهای خارجی در قبال دریافت تسهیلات تأمین مالی خارجی (فاینانس) یا تأمین تجهیزات با فناوری پیچیده (به تشخیص وزارت نفت) (الحاقی ۱۴۰۰)
ماده ۵ مکررـ طرحهای تکمیل زنجیره ارزش با رعایت مقررات مندرج در این قانون و پس از تأیید وزارت نفت در مورد میزان سرمایه‌گذاری انجام‌شده در آنها مشمول دریافت تنفس خوراک می‌شوند؛ شرکت مجری طرح تکمیل زنجیره ارزش، از زمان شروع بهره‌برداری از این طرح می‌تواند مطابق قرارداد تأمین خوراک با شرکت تأمین‌کننده آن، از تنفس در پرداخت هزینه خوراک برخوردار شود و پس از اتمام دوره تنفس خوراک نسبت به پرداخت اقساط مربوط به حساب صندوق توسعه ملی مطابق شرایط این قانون اقدام کند؛ در این صورت شرکت مجری طرح نیز معادل همان مبلغ را از پرداخت هزینه خوراک خود مطابق بند «ت» ماده (۳) این قانون کسر می‌کند. قرارداد خوراک منعقده فیمابین دو شرکت تا پایان دوره تنفس خوراک باید با تأیید وزارت نفت باشد.
ماده۶ ـ آیین‌نامه اجرائی این قانون مصوب ۱۸/۱۰/۱۳۹۸ با پیشنهاد وزارت نفت ظرف دوماه پس از تصویب این قانون اصلاح میشود و به تصویب هیأت وزیران میرسد. (اصلاحی ۱۴۰۰)
قانون فوق مشتمل بر شش ماده در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ بیست و چهارم تیرماه یکهزار و سیصد و نود و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۶/۵/۱۳۹۸ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
