قانون موافقت‌نامه همکاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عراق
در زمینه حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی
مصوب ۱۳۹۶/۷/۱۲
ماده‌واحده ـ موافقت‌نامه همکاری در زمینه حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عراق مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده به‌شرح پیوست تصویب و اجازه تسلیم اسناد آن داده میشود.
تبصره ـ در اجرای این موافقت‌نامه رعایت اصول هفتاد و هفتم(۷۷) و یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
موافقت‌نامه همکاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عراق در زمینه حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عراق که پس از این با عنوان طرف‌های متعاهد به آن‌ها اشاره خواهد شد، با علم به سودمند بودن همکاریهای بین‌المللی در زمینه حفظ نباتات و مهار آفات مربوط به گیاهان و فرآورده‌های گیاهی و کنترل و جلوگیری از ورود و انتشار آن‌ها در کشورهای خود و همچنین با عنایت به تمایل به توسعه هر چه بیشتر روابط علمی، فنی، اقتصادی و تجاری بهمنظور ایجاد هماهنگی نزدیک در اتخاذ اقداماتی که برای نیل به اهداف فوق لازم می‌باشد، درخصوص اجرای کلیه شرایط و تعهدات موضوع این موافقت‌نامه به‌شرح زیر توافق نمودند:
ماده۱ـ تعاریف
از نظر این موافقت‌نامه معانی اصطلاحات به‌کاررفته به‌شرح زیر خواهد بود:
گیاه: گیاهان زنده و اندام‌های گیاهی از جمله بذور و ذخایر توارثی (ژرم پلاسم)؛
فرآورده‌های گیاهی: مواد فرآوری‌نشده با منشأ گیاهی ازجمله دانه و آن دسته از تولیدات فرآوری‌شدهای که ماهیت یا نحوه فرآوری آن‌ها ممکن است باعث خطر ورود و پراکندگی آفات شود؛
آفت: هر نژاد، گونه یا گونه زیستی گیاهی، حیوانی یا عامل بیماری‌زای (پاتوژنی) خسارت‌آور برای گیاهان یا فرآورده‌های گیاهی؛
آفت قرنطینه‌ای: آفتی با اهمیت اقتصادی بالقوه برای منطقه در معرض خطر که هنوز در آن منطقه وجود ندارد یا اینکه وجود دارد ولی پراکندگی گسترده نداشته و به‌طور رسمی تحت کنترل باشد؛
شیوع: وجود آفتی در یک منطقه که بومی بودن آن به‌طور رسمی گزارش شده باشد یا به آن منطقه وارد شده و به‌طور رسمی گزارشی از ریشه‌کنی آن ارائه نشده باشد؛
آلودگی: وجود آفت زنده گیاه یا فرآورده گیاهی در یک کالا؛
بازرسی: بررسی بصری رسمی گیاهان، فرآورده‌های گیاهی یا دیگر اقلام تحت کنترل جهت تعیین وجود یا عدم وجود آفت به همراه آن‌ها و یا تعیین مطابقت یا مقررات بهداشت گیاهی؛
آفت‌زدایی: روش رسمی برای کشتن، غیرفعال کردن، حذف یا عقیم ساختن آفات یا از بین بردن قوه نامیه گیاه؛
اقلام تحت کنترل: هرگونه گیاه، فرآورده‌های گیاهی، محل نگهداری، مواد بسته بندی، وسیله حمل و نقل، بارگنج(کانتینر)، خاک و هر موجود زنده (ارگانیزم)، شیء یا ماده دیگر که به‌ویژه در حمل و نقل بین‌المللی قابلیت انتقال یا انتشار آفات را داشته باشد؛
محموله: تعدادی از گیاهان، فرآورده‌های گیاهی و یا اقلام تحت کنترل که از یک کشور به کشور دیگری همراه با گواهی بهداشت گیاهی حمل ونقل میشود. محموله ممکن است شامل یک یا چند کالا و یا بسته کالا باشد؛
وقوع آفات قرنطینه‌ای: جمعیتی از آفت که جدیداً کشف شده، ازجمله کشف جمعیتی از یک آفت جدید در یک منطقه که هنوز مستقر نشده است، اما بقای آن در آینده نزدیک مورد انتظار است یا افزایش ناگهانی و معنیدار در جمعیت آفتی که در منطقه مستقر بوده است.
ماده۲ـ مراجع صلاحیت‌دار
مراجع صلاحیت‌دار طرف‌های متعاهد برای اجرای این موافقت‌نامه عبارتند از:
ـ از طرف ایرانی: وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران
ـ از طرف عراقی: وزارت کشاورزی جمهوری عراق
مراجع صلاحیت‌دار طرف‌ها برای اجرای این موافقت‌نامه، از طریق مجاری دیپلماتیک ارتباط برقرار خواهند نمود.
ماده۳ـ تبادل اطلاعات
۱ـ طرف‌های متعاهد اطلاعات مربوط به شیوع آفات قرنطینه‌ای طرف متعاهد دیگر در قلمرو خویش و روشهای مبارزه و کنترل آن‌ها را به‌صورت سالانه و در بهار هر سال مبادله خواهند کرد. در صورت وقوع آفات قرنطینه‌ای جدید در قلمرو هر طرف متعاهد، اطلاعات مربوط به آفت و اقدامات انجام‌شده برای ریشه‌کنی و یا کنترل آن باید در زودترین زمانی که عملاً امکانپذیر است به طرف متعاهد دیگر اعلام گردد.
۲ـ طرف‌های متعاهد نسخهای از قوانین و مقررات جاری حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی و فهرست آفات قرنطینه‌ای خود را مبادله خواهند کرد. طرف‌های متعاهد موافقت مینمایند هرگونه تغییر در قوانین و مقررات و فهرست مذکور را به اطلاع طرف متعاهد دیگر برسانند. این تغییرات پس از گذشت مدت شصت روز از اعلام به طرف متعاهد دیگر لازمالاجراء خواهد شد.
۳ـ طرف‌های متعاهد نسبت به کمک به همکاریهای بین مؤسسات تحقیقاتی دو کشور در زمینه حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی ازجمله تحقیقات مشترک تلاش خواهند کرد.
۴ـ طرف‌های متعاهد یکدیگر را از دستاوردهای نوین علمی و فنی در زمینه حفظ نباتات، قرنطینه گیاهی وکنترل آفات آگاه خواهند کرد.
۵ ـ هریک از طرف‌های متعاهد بدون رضایت طرف دیگر حق نخواهد داشت اطلاعات و نتایج به‌دست‌آمده درچهارچوب این موافقت‌نامه را به طرف‌های سوم ارائه نماید.
ماده۴ـ شرایط مربوط به واردات و اقدامات پیشگیرانه
۱ـ طرف‌های متعاهد کلیه مساعی خود را در زمینه انجام اقدامات لازم بهمنظور بازرسی و عنداللزوم بررسی آزمایشگاهی و آفت‌زدایی گیاهان، محموله فرآورده‌های گیاهی و وسایل حمل ونقل آن‌ها به‌کار خواهند گرفت تا از انتقال آفات قرنطینه‌ای به قلمرو طرف متعاهد دیگر جلوگیری به‌عمل آید.
۲ـ صادرات هرگونه محموله گیاهان و فرآورده‌های گیاهی به قلمرو طرف متعاهد دیگر باید با رعایت مقررات قانونی قرنطینه گیاهی طرف واردکننده صورت پذیرد. طرف‌های متعاهد بهمنظور کنترل و پیشگیری از ورود و پراکندگی آفات قرنطینه‌ای حق خواهند داشت:
الف ـ اقدامات بهداشت گیاهی اضافی را در رابطه با ورود گیاهان، فرآورده‌های گیاهی و با سایر اقلام تحت کنترل درخواست‌کننده و در صورت وجود خطر جدی ورود آفات قرنطینه‌ای، واردات کالاهای خاصی را ممنوع، محدود و یا منوط به انجام تشریفاتی مانند آفت‌زدایی نمایند.
ب ـ برای واردات محموله‌های گیاهی و اقلام تحت کنترل، نقاط ورودی را تعیین و اعلام نمایند.
پ ـ از ورود عوامل کنترل زیستی (بیولوژیکی) آفات و گیاهان تراریخته به قلمرو خود جلوگیری و یا آن را محدود نمایند.
۳ـ طرف‌های متعاهد برای اطمینان از عدم وجود آفات قرنطینه‌ای و صرف‌نظر از وجود گواهی بهداشت گیاهی، حق خواهند داشت اقدام به بازرسی، نمونهبرداری و آزمایش محموله‌های وارداتی گیاهان و فرآورده‌های گیاهی کنند و در صورت آلودگی محموله‌ها به آفات قرنطینه‌ای، آن‌ها را آفت‌زدایی، مرجوع و یا معدوم نمایند که در این صورت مراتب را به‌طور کتبی به اطلاع طرف متعاهد دیگر خواهند رساند.
۴ـ طرف‌های متعاهد ورود خاک و استفاده از کاه، علف خشک، سایر اجزای گیاهی و همچنین هرگونه مواد با منشأ گیاهی که احتمال ورود آفات قرنطینه‌ای به همراه آن وجود دارد، بهمنظور بستهبندی محموله‌های وارداتی را ممنوع اعلام مینمایند.
ماده۵ ـ گواهی بهداشت گیاهی
۱ـ محموله‌های وارداتی و صادراتی که از قلمرو هریک از طرف‌های متعاهد به قلمرو طرف متعاهد دیگر وارد و صادر میگردد باید دارای گواهی بهداشت گیاهی صادرشده توسط مراجع صلاحیت‌دار طرف‌های متعاهد باشد.
۲ـ هریک ازطرف‌های متعاهد باید در هنگام صدور محموله به قلمرو طرف متعاهد دیگر، قوانین و مقررات حفظ نباتات آن طرف را رعایت نماید.
۳ـ صدور گواهی بهداشتی باید توسط مقامات صلاحیت‌دار انجام گیرد و از تاریخ صدور سی روز اعتبار داشته باشد.
۴ـ گواهی بهداشت گیاهی باید اصل و به زبان انگلیسی و زبان رسمی هریک از طرف‌های متعاهد باشد. هرگونه اصلاح، قلم‌خوردگی و ناخوانایی متن موجب ساقط‌شدن اعتبار گواهی بهداشت گیاهی خواهد شد.
ماده۶ ـ شرایط صدور مجدد
برای صادرات مجدد محموله، اصل یا تصویر تأییدشده گواهی بهداشت گیاهی کشور مبدأ باید به گواهی بهداشت گیاهی صادرات مجدد صادرشده توسط طرف‌های متعاهد پیوست شود.
ماده۷ـ شرایط گذر(ترانزیت)
گذر (ترانزیت) محموله‌ها با رعایت قوانین و مقررات ملی قرنطینه طرف متعاهدی که گذر از قلمرو آن صورت میگیرد و در صورت ارائه گواهی بهداشت گیاهی کشور مبدأ مجاز است.
ماده۸ ـ اقدامات مشترک
بازرسیهای مشترک بهداشت گیاهی و بررسیهای آزمایشگاهی محموله‌هایی که در هنگام صادرات و واردات از قلمرو یک طرف متعاهد به قلمرو طرف متعاهد دیگر به‌عنوان خطر قرنطینه‌ای مهم تلقی میشوند، براساس ترتیبات قبلی صورت میگیرد هر طرف باید مکان لازم را برای بررسی و تجهیزاتی بهمنظور بررسیهای آزمایشگاهی فوق درنظر بگیرد. طرف اعزام‌کننده تمام هزینههای مربوط را طبق ضوابط و قوانین ملی کشور خود پرداخت خواهد کرد.
ماده۹ـ ارتباط با سایر موافقت‌نامه‌ها
مفاد این موافقت‌نامه بر حقوق و تعهدات طرف‌های متعاهد ناشی از موافقت‌نامه‌های بین‌المللی که طرف‌های متعاهد عضو آن‌ها هستند، تأثیر نخواهد داشت.
ماده۱۰ـ حل و فصل اختلاف‌ها
۱ـ کلیه اختلاف‌های ناشی از تفسیر یا اجرای این موافقت‌نامه ابتداء از طریق مذاکرات دوجانبه حل و فصل خواهد شد. در صورت عدم حل اختلاف به‌شرح بند (۱)، طرف متعاهد یا طرف‌های متعاهد میتوانند از مدیرکل سازمان خواربار وکشاورزی ملل متحد (فائو) درخواست کنند کارگروهی از کارشناسان را تعیین نماید تا براساس مقررات و رویههای مدون سازمان خواربار وکشاورزی ملل متحد (فائو) مسائل مورد اختلاف را بررسی نماید.
۲ـ کارگروه مزبور شامل نمایندههای طرف‌های متعاهد خواهد بود.
۳ـ طرف‌های متعاهد توافق میکنند که نظرات کارگروه، اگر چه ماهیتاً لازمالاجراء نمی‌باشد، به‌عنوان مبنایی برای بررسی مجدد موضوعی که عدم توافق از آن ناشی شده است توسط طرف‌های متعاهد ذی‌ربط قرار گیرد.
۴ـ طرف‌های متعاهد هزینههای کارشناسی را طبق ضوابط و قوانین ملی کشور خود پرداخت خواهند کرد.
ماده۱۱ـ اصلاح موافقت‌نامه
این موافقت‌نامه تنها با توافق کتبی طرف‌های متعاهد و به شکل تشریفاتی(پروتکلی) که جزء لاینفک این موافقت‌نامه تلقی خواهد شد، میتواند اصلاح شود. هرگونه اصلاح با رعایت مفاد ماده (۱۲) این موافقت‌نامه لازمالاجراء خواهد شد.
ماده۱۲ـ لازمالاجراء‌شدن
این موافقت‌نامه در روز سی و یکم پس از تاریخ اطلاعیه کتبی مؤخر مبنی بر انجام تشریفات داخلی لازم درباره لازمالاجراء‌شدن این موافقت‌نامه برای مدت پنج‌سال به اجراء گذارده خواهد شد. پس از مدت مزبور این موافقت‌نامه برای دوره‌های پنج‌ساله متوالی همچنان معتبر خواهد ماند مگر آنکه یکی از طرف‌های متعاهد فسخ آن را به‌طور کتبی به اطلاع طرف متعاهد دیگر برساند. این موافقت‌نامه تا زمان انقضای شش‌ماه از تاریخ دریافت اطلاعیه کتبی یک طرف متعاهد از طریق مجاری دیپلماتیک توسط طرف متعاهد دیگر مبنی بر تمایل آن طرف به خاتمه اعتبار آن، لازمالاجراء باقی میماند.
این موافقت‌نامه در شهر تهران در تاریخ ۱۲/۵/۱۳۹۴ هجری شمسی برابر با ۳ آگوست ۲۰۱۵ میلادی در دو نسخه به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی تنظیم گردید که تمامی آن‌ها از اعتبار یکسان برخوردار می‌باشد. در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر مفاد این موافقت‌نامه، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران از طرف دولت جمهوری عراق
محمود حجتی فلاح حسن زیدان الهیبی
وزیر جهاد کشاورزی وزیر کشاورزی
قانون فوق مشتمل بر ماده‌واحده و یک تبصره منضم به متن موافقت‌نامه، شامل مقدمه و دوازده ماده در جلسه علنی روز چهار‌شنبه مورخ دوازدهم مهرماه یک‌هزار و سیصد و نود و شش مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۲۶/۷/۱۳۹۶ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
