نمایندگان از مصوبه تناسبی شدن انتخابات مجلس در تهران عقب نشستند

پایگاه خبری اختبار- نمایندگان مجلس با حذف تناسبی شدن انتخابات مجلس در تهران از اصلاح قانون انتخابات موافقت کردند.

به گزارش اختبار، نمایندگان در نشست علنی امروز (یکشنبه، یکم مردادماه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی گزارش کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مورد طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی (اعاده شده از شورای نگهبان و صحن ) مورد بررسی قرار گرفت و نمایندگان با حذف ماده ۵۳ این طرح مبنی بر حذف انتخابات تناسبی در جهت رفع ایراد هیات عالی نظارت با ۱۴۲ رأی موافق، ۶۰ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۵ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.

این ماده دو مرتبه مورد ایرات هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفته بود،‌حال‌آنکه شورای نگهبان ایرادی نسبت به آن وارد نکرده بود.

در ایراد هیات نظارت به این ماده آمده بود: ماده ۵۳ مصوبه با بندهای ۱،۱۰ و ۱۵ سیاست های کلی انتخابات و نیز اجزاء ۳ و ۱۰ بند ۹ سیاست های کلی نظام قانونگذاری مغایرت دارد.

به جز ماده ۵۳، همه مواد طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی از سوی شورای نگهبان و هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام تأیید شده بود و نهایتاً نمایندگان مجلس برای آنکه این طرح به قانون تبدیل شود، ناچار با حذف ماده مذکور موافقت کردند.

این ماده برای حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس شیوه‌ای از رای‌گیری را پیش‌بینی می‌کرد که به نام «انتخابات تناسبی» شناخته می‌شود.

پیشنهاد تناسبی‌شدن انتخابات تهران را جعفر قادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح کرده بود.

متن ماده ۵۳ طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس

ماده ۵۳-  یک ماده به عنوان ماده (۹۶) به قانون به شرح زیر الحاق می شود:

 ماده ۹۶ – در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس، هر داوطلب تأیید صلاحیت شده می تواند به صورت منفرد و یا به عنوان عضوی از صرفاً یک فهرست نامزد شرکت در انتخابات شود.

 دستور العمل نحوه شکل گیری زمانبندی آغاز فعالیت انحلال و جابه جایی نامزدها بین فهرست ها و انصراف آنها از هر فهرست در هر دوره از انتخابات، حداقل یک ماه قبل از زمان آزادی تبلیغات نامزدها توسط هیأت اجرائی مرکزی انتخابات تهیه، به روز شده و پس از تأیید هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات توسط وزیر کشور ابلاغ می شود.

در صورت عضویت هر نامزد در بیش از یک فهرست، آرای ایشان در تعیین سهم فهرست های دارای عضویت محاسبه نمی شود و آرایی که یکجا به فهرست های ایشان داده شده به سبد آرای این نامزد اضافه نمی شود و با ایشان شبیه به یک نامزد منفرد برخورد می شود.

رأی دهندگان حوزه انتخابیه میتوانند گزینه های مدنظر خود را با ترکیب های مختلف از بین نامزهای منفرد و فهرستی، تا سقف کرسیهای حوزه انتخابیه، انتخاب نمایند. منتخبین منفرد و فهرستی در حوزه انتخابیه به ترتیب زیر انتخاب می شوند:

 ۱- پس از شمارش آرای کل نامزدها به ترتیب بیشترین آراء رتبه بندی می شوند؛

 ۲- سقف سهم کرسی‌های افراد منفرد از کل کرسیهای حوزه، از طریق تقسیم مجموع آراء صحیح مأخوذه افراد منفرد بر کل آراء صحیح مأخوذه بدست می آید؛

۳- نامزدهای منفرد (غیر فهرستی) که رتبه ای کمتر و یا مساوی با تعداد کرسیهای حوزه دارند تا سقف سهم تعداد کرسیهای افراد منفرد، به عنوان منتخب حوزه معرفی می شوند؛

۴- پس از کسر کرسیهای اختصاص داده شده به منتخبین منفرد (غیر فهرستی)، کرسیهای باقیمانده به منتخبین فهرستی اختصاص داده می شود؛

۵- تعداد منتخبین هر فهرست، براساس نسبت (درصدی) از آراء صحیح مأخوذه آن فهرست به کل آراء مأخوذه همه فهرست ها ضرب در تعداد کرسیهای اختصاص داده شده به فهرست ها به عنوان سهم آن فهرست تعیین می شود؛

 ۶ – منتخبین هر فهرست از بین نامزدهای آن فهرست به ترتیب بیشترین رأی در آن فهرست انتخاب می شوند.

تبصره ۱ – در صورتی که سهم یک فهرست از کرسیها، بیش از تعداد اعضای آن فهرست باشد، فقط به اندازه تعداد اعضا، به آن فهرست کرسی تعلق می گیرد.  در این حالت سهم سایر فهرست ها از تعداد کرسیهای باقیمانده مجدداً محاسبه می شود.

 تبصره ۲- در صورتی که فهرست ها، به صورت اعشاری باشد، در ابتدا سهم هر فهرست از کرسی‌ها برابر با ارقام صحیح آن فهرست لحاظ می شود و کرسی‌های باقیمانده به ترتیب به فهرست های با سهم بالاترین اعشار، بدون در نظر گرفتن رقم صحیح، اختصاص می.یابد. در صورت برابری همه ارقام اعشار دو یا چند فهرست، در جلسه مشترک هیأتهای اجرائی و نظارت مرکز حوزه انتخابیه با انجام قرعه منتخب و یا منتخبین باقیمانده به فهرست و یا فهرست های برنده قرعه اختصاص داده می شود. نامزدهای ذی نفع عضو فهرست ها و یا نمایندگان آنان می توانند در مراسم قرعه کشی حضور داشته باشند.

تبصره ۳- در صورت فوت، استعفا و یا به هر دلیل دیگری، اگر تعداد نمایندگان خارج شده از مجلس در طول دوره در حوزه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس، کمتر از پنج نفر باشد انتخابات میان دوره ای در این حوزه مانند سایر حوزه ها برگزار می شود، در غیراین صورت، انتخابات در این حوزه به روش انتخابات در ابتدای دوره برگزار می شود.

هدف از پیشنهاد انتخابات تناسبی چه بود؟

احمد راستینه نماینده مردم شهرکرد در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس مزیت انتخابات تناسبی را اینطور دانسته بود: «معنای انتخابات تناسبی این است که احزاب و تفکرات مختلف سیاسی در چارچوب نظام مقدس جمهوری اسلامی در کلانشهری مثل تهران می‌توانند امید داشته باشند که به تناسب رأیی که به دست می‌آورند در مجلس نماینده داشته باشند و افرادی هم که به‌طور مستقل در انتخابات حاضر می‌شوند، در صورت کسب حداقل آراء، فارغ از انتخابات لیستی، می‌توانند به مجلس راه پیدا کنند.»

بااینحال این ایده نگرانی‌ها و پرسش‌هایی را درباره نحوه اجرای عملی آن ایجاد می‌کرد.

علت مخالفت هیات عالی نظارت

حسین مظفر عضو هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با تسنیم گفته است: بحث تناسبی شدن انتخابات مجلس دارای ابهامات زیادی در اجرا است. از آنجا که یک فرد می‌تواند در لیست‌هایی با گرایش سیاسی مختلف حضور داشته باشد، این مسئله تعیین تناسب و سهم احزاب را با ابهاماتی مواجه و روند اجرایی انتخابات را با مشکلات جدی روبه‌رو می‌کند

.