دیوان عدالت اداری بخشنامه وزارت علوم را ابطال نکرد
پایگاه خبری اختبار- در پی شکایت یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه قم از بخشنامه وزارت علوم درباره استفاده از عناوین علمی، هیأت عمومی دیوان عدالت اداری این بخشنامه را مغایر با قانون ندانست.
به گزارش اختبار، شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۷۴ در مورد دانش آموختگان حوزه علمیه قم ضوابطی را به شرح زیر تصویب کرد:
۱- طلاب و فضلاء حوزه علمیه که بر اساس مدرک صادره شده مدیریت حوزه علمیه قم دوره
سطح یک را طبق برنامه پیوست گذارنده‌اند، از کلیه‌مزایای علمی و استخدامی فارغ‌التحصیلان دوره کاردانی دانشگاه‌ها برخوردار خواهند بود.
۲- طلاب و فضلاء حوزه علمیه که بر اساس مدرک صادر شده مدیریت حوزه علمیه قم دوره سطح دور را طبق برنامه پیوست گذرانده‌اند، از کلیه مزایای علمی و استخدامی فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی دانشگاه‌ها برخوردار خواهند بود.
۳- طلاب و فضلاء حوزه علمیه که بر اساس مدرک صادر شده مدیریت حوزه علمیه قم دوره سطح سه را طبق برنامه پیوست گذارنده‌اند، از کلیه مزایای علمی و استخدامی فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی ارشد دانشگاه‌ها برخوردار خواهند بود.
۴-طلاب و فضلاء حوزه علمیه که بر اساس مدرک صادر شده مدیریت حوزه علمیه قم دوره سطح چهار را طبق برنامه پیوست در یکی از رشته‌های‌فقه و اصول، تفسیر و علوم قرآن، قضا، عقاید و کلام، ادیان و مذاهب و تربیت مبلغ گذارنده‌اند، از کلیه مزایای علمی و استخدامی فارغ‌التحصیلان دوره‌دکتری دانشگاه‌ها برخوردار خواهند بود.
مجلس نیز در سال ۸۸ طی ماده واحده مصوب نمود که استفاده از عناوین علمی دکتر، مهندس و مانند اینها که شرایط اخذ آن مطابق قوانین و مقررات مربوط تعیین می‌گردد توسط هر فرد برای خود مستلزم داشتن مدرک معتبر از مراکز علمی و دانشگاهی داخلی و یا خارجی مورد تأیید رسمی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌باشد. مرتکبین استفاده غیر مجاز از عناوین علمی مذکور به مجازات ماده (۵۵۶) فصل هشتم کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد.
به دنبال مصوبه مجلس این سوال برای دانشگاههای کشور پیش آمد که آیا اطلاق عنوان دکتر برای دارندگان سطح چهار حوزه مشمول ممنوعیت استفاده از عناوین دکتری می شود یا خیر؟
در همین زمینه وزارت علوم طی بخشنامه‌ای اعلام کرد: «برابر ماده واحده مصوب مجلس سوء استفاده از عناوین علمی دکتر، مهندس و مانند آن و استفاده غیر مجاز پس از آن در مکاتبات اداری و یا وسایل ارتباطی جمعی مانند رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله، سایت و در نطق ها ها و مجامع عمومی اوراق چاپی یا خطی، مشمول مجازات ماده (۵۵۶ ) قانون مجازات اسلامی می شود و سوء استفاده به میزان سه ماه تا یک سال حبس و جزای نقدی محکوم می‌شود. لذا کسانی که قبل از اتمام دوره دکترا در مقالات یا کتاب‌ها و مکاتبات از این عناوین استفاده کنند یا دارندگان مدارک معادل و سطح۳ و ۴ حوزه و خبرگان بدون مدرک که این عناوین را برای خود به کار ببرند پرونده علمی آنان فاقد وجاهت قانونی و قابل ارجاع به مراجع قضایی است. مقتضی است در بررسی مدارک علمی متقاضیان، این نکات مورد توجه قرار گیرد.»
یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه قم ضمن شکایت به دیوان عدالت اداری در مورد بخشنامه مرکز جذب از هیات عمومی درخواست کرد نسبت به ابطال بخشنامه وزارت علوم اقدام نماید.
متن رأی شماره ۸۳۷ مورخ ۱۳۹۸/۵/۱ هیأت‌عمومی دیوان عدالت اداری در پرونده با موضوع: «ابطال بخشنامه شماره ۱۲۴۲۰۲؍۵؍۱۹-۲۰؍۱۲؍۱۳۹۲ هیأت مرکزی جذب اعضای هیأت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» به شرح زیر است:
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه به موجب ماده واحده قانون مجازات استفاده غیر مجاز از عناوین علمی مصوب سال ۱۳۸۸ شرایط اخذ و استفاده از عناوین علمی مستلزم داشتن مدرک معتبر از مراکز علمی و دانشگاهی داخلی و یا خارجی مورد تأیید وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد و مرتکبین به مجازات ماده ۵۵۶ قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد و از طرفی مصوبه شماره ۳۶۸-۳؍۱۱؍۱۳۷۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی صرفاً استفاده از امتیازات و مزایای علمی و استخدامی را برای دارندگان سطح چهار حوزوی در حد دکتری تجویز کرده و مشعر به جواز استفاده از عنـوان دکتری نیست، چـه اینکه اگر شـورای عـالی انقلاب فرهنگی در این مقام بوده با بیان ساده تری می توانست سطح چهار را همان دکتری دانشگاهی تعریف و تعیین کند، بنابراین بخشنامه مورد شکایت با قانون مغایرت ندارد و ابطال نشد.
مرتضی علی اشراقی- معاون قضایی دیوان عدالت اداری
