پایگاه خبری اختبار- گاهشماری هم مثل همه امور رسمی کشور تابع قانون است، حقوق گاهشماری ایران نیز در طول یک قرن قانون گذاری ایران دچار تحولاتی شده است.
نخستین بار طی ماده ۳ قانون محاسبات عمومی مصوب ۲۱ صفر ۱۳۲۹ قمری (برابر با ۱۲۸۹/۱۱/۳۰) مجلس شورای ملی، مبنای گاهشماری رسمی کشور، بر اساس گاهشماری خورشیدی تعیین شد.
ماده ۳ قانون محاسبات عمومی مصوب ۱۲۸۹ مجلس شورای ملی
مقیاس زمان بعد از این در محاسبات دولتی سالهای شمسی و ماه‌های شمسی (بروج) خواهد بود.
البته در ماده ۳ قانون محاسبات عمومی مصوب ۱۲۸۹ مجلس شورای ملی، “بروج” به عنوان ماه های سال شمسی تعیین شده بودند، بروج همان اسامی عربی برج های فلکی دوازده گانه بود.
نام دوازه برج فلکی که به عنوان نام ماه های سال خورشیدی در نظر گرفته شده بودند به این ترتیب بود:
- حَمَل
- ثَور
- جَوزا
- سَرَطان
- اَسَد
- سُنبُله
- میزان
- عَقرب
- قَوس
- جَدْی
- دَلو
- حوت
پس از آن مجلس شورای ملی طی “قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی از نوروز ۱۳۰۴ شمسی” مصوب ۱۱ فروردین ماه ۱۳۰۴ شمسی، نام ماه های گاهشماری کشور از بروج فلکی، به نام های جدید فعلی تغییر کرد.
قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی از نوروز ۱۳۰۴ شمسی
مصوب شب ۱۱ فروردین ماه ۱۳۰۴ شمسی
ماده اول – مجلس شورای ملی تصویب مینماید که از نوروز (۱۳۰۴) تاریخ رسمی سالیانه مملکت به ترتیب ذیل معمول گردد و دولت مکلف‌است که در تمام دوایر دولتی اجرا نماید:
الف – مبدأ تاریخ: سال هجرت حضرت خاتم‌النبیین محمدبن‌عبدالله صلوات الله علیه از مکه معظمه به مدینه طیبه.
ب – آغاز سال: روز اول بهار.
ج – سال: کماکان شمسی حقیقی.
د – اسامی و عده ایام ماه‌ها:
۱ – فروردین ۳۱ روز
۲ – اردیبهشت ۳۱ روز
۳ – خرداد ۳۱ روز
۴ – تیر ۳۱ روز
۵ – امرداد ۳۱ روز
۶ – شهریور ۳۱ روز
۷ – مهر ۳۰ روز
۸ – آبان ۳۰ روز
۹ – آذر ۳۰ روز
۱۰ – دی ۳۰ روز
۱۱ – بهمن ۳۰ روز
۱۲ – اسفند ۲۹ روز
تبصره – در سنین کبیسه اسفند ۳۰ روز خواهد بود.
ماده دوم – ترتیب سال‌شماری ختا و ایغور که در تقویم‌های سابق معمول بوده از تاریخ تصویب این قانون منسوخ خواهد بود.
این قانون که مشتمل بر دو ماده است در جلسه شب یازدهم ماه فروردین یک هزار و سیصد و چهار شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – مؤتمن‌الملک
ختا نام قدیمی چین و اُیغور نام قبیله‌ای ترکی است. در تقویم چینی و ترکی قدیم دوره‌ای ۱۲ساله وجود داشت که هر سال آن با نام یک حیوان به اضافۀ کلمه «ئیل» به‌معنی سال شناخته می‌شد، مثلاً سال اول «سیچقان ئیل» به‌معنی سال موش بود. برحسب نام حیوانی که آن سال به او منسوب بود.
