نکاتی پیرامون اظهارنامه مالیاتی وکلا و کارآموزان وکالت

نکاتی پیرامون اظهارنامه مالیاتی وکلا و کارآموزان وکالت

وکلا و کارآموزان شریف مستحضرند قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۹۴/۰۴/۳۱ با تحولات گسترده از ابتدای سال ۱۳۹۵ اجرایی گردیده است. از جمله تحولات قانون جدید تغییر موعد ارائه اظهارنامه اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) از پایان تیر ماه به پایان خرداد ماه است ، تحول دیگر اصلاحیه قانون جدید جرم انگاری عدم انجام برخی تکالیف مالیاتی به منظور فرار مالیاتی است و در همین چارچوب خودداری از تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطلاعات درآمدی و هزینه‏ ای در سه سال متوالی از جمله مصادیق ارتکاب جرم مالیاتی در این قانون می باشد (بند ۶ ماده ۲۷۴ )

همچنین استحضار دارند، ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی اولاً موجب بهره مندی از تسهیلات و مزایای قانونی همچون معافیت مالیاتی پایه، پرداخت مالیات اقساطی و عدم تعلق جرایم می گردد و در مقابل عدم ارائه اظهارنامه آثاری چون تعلق جریمه غیر قابل بخشش و عدم بهره مندی از معافیت مالیاتی پایه و حتی تکرار آن طبق اصلاحات جدید قانون می تواند مؤدی را مشمول مجازات های مقرر نماید، از سوی دیگر وکلا و کارآموزان محترم از مؤدیان ردیف(۵) بند(ب) ماده ۹۶ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحی ۲۷/۱۱/۸۰  بوده که طبق مقررات مربوط مکلف به نگهداری دفتر درآمد و هزینه و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مشتمل بر حساب درآمد و هزینه مطابق نمونه سازمان امور مالیاتی کشور می باشند با عنایت به این مقدمه انتظار می رود همکاران شریف به نکات ذیل در خصوص اظهارنامه عمکلرد سال ۹۴ عنایت داشته باشند:

۱- همه وکلای و کارآموزان محترم چه در داخل و یا خارج از ایران و حتی همکارانی که اقامتگاه قانونی آن ها در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی است مکلف به ارائه اظهارنامه می باشند در قانون مالیات‌های مستقیم هیچ عذری برای عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی پذیرفته نیست، لذا برای بهره مندی از معافیت سالانه و اجتناب از جرایم غیر قابل بخشش آن، حتی در صورتی که هیچ درآمدی در سال ۹۴ از طریق اشتغال به وکالت نداشته اند بایستی نسبت به ارسال اظهارنامه اهتمام کنند، تاریخ تسلیم اظهارنامه برای اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه ۱۳۹۵ و برای اشخاص حقوقی و اجاره املاک تا پایان تیر ماه ۱۳۹۵ می باشد.

۲- برنامه عملیاتی سازمان امور مالیاتی کشور در سال جاری همچون دو سال گذشته اخذ الکترونیکی اظهارنامه ها،  بدون نیاز به مراجعه حضوری به  واحد های مالیاتی می باشد، ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر صرفاً به صورت الکترونیکی و با تکمیل مراحل ثبت نام کد اقتصادی می باشد (ممکن است روز پایانی شرایط تسلیم اظهارنامه به صورت دستی هم فراهم شود)، با این حال تکمیل فرایند ثبت نام کد اقتصادی به شکل کد بندی و مرحله ای بوده و صرفاً با رسیدن به کد ۴۵ صورت خواهد پذیرفت. فلذا همکاران گرامی از هم اکنون با مراجعه به واحد مالیاتی خود و یا واحدهای فن آوری ادارات امور مالیاتی از دریافت  کد ۴۵ مطمئن شوند تا مشکلی هنگام تسلیم اظهارنامه مالیاتی نداشته باشند .

۳- فرایند رسیدگی و تشخیص مالیات بر درآمد وکلای شریف در خصوص عملکرد سال ۹۴ بر اساس قانون قدیم بوده (یعنی همان شیوه سنتی رسیدگی به دفاتر و یا رسیدگی به شیوه علی الراس) لیکن تکالیف مربوط به ارائه اظهارنامه و آثار مترتب بر آن بر اساس قانون جدید خواهد بود.

۴- میزان معافیت مالیات بردرآمد سالانه مشمول مالیات که هرساله در قانون بودجه سنواتی مشخص می شود برای سال ۹۴ مبلغ ۱۳۸/۰۰۰/۰۰۰ ریال می باشد و چنانچه هر یک از وکلای محترم دارای درآمد سالانه کمتر از مبالغ فوق باشند از پرداخت مالیات معاف خواهند شد، همانگونه که ذکر شد این معافیت مشمول کسانی است که اظهارنامه مالیاتی خود را طبق مقررات در موعد مقرر تسلیم کرده‌اند

۵- چنانچه وکلای محترم در یک واحد شغلی چند فعالیت دارند (به عنوان نمونه کارشناس رسمی و وکیل دادگستری) کد واحد مالیاتی و شماره کلاسه پرونده ها متفاوت خواهد بود و مکلفند به تعداد پرونده های خود اظهارنامه تسلیم نمایند حتی چنانچه هیچگونه درآمدی از هرکدام از فعالیت های شغلی نداشته باشند.

۶- از حیث مقررات مالیاتی تفاوتی بین وکلا و کارآموزان وکالت وجود ندارد (این نکته هم لازم به یادآوری ست که در قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اصلاحی سال ۸۰، امکان توافق فی مابین کانون وکلا و سازمان امور مالیاتی وجود داشت که می توانست متضمن ارفاقاتی به نفع کارآموزان باشد، به عنوان مثال آخرین تفاهم نامه بین سازمان و کانون مذکور مربوط به عملکرد سال ۸۵ است که بر اساس یکی از بندهای آن درآمد کارآموزان معادل ۶۰% درآمد وکلا به نسبت سقف تعیین شده مقرر شده بود. اما در اصلاحیه جدید قانون مالیاتها با حذف ماده ۱۵۸ ق.م.م بحث تفاهم نامه اساساً منتفی ست و کلیه تفاهم نامه های قبل نیز لغو می شود)

۷- هزینه های درمانی پرداختی (جدول شماره ۶-۱) بابت معالجه خود یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی، به شرط اینکه موسسه درمانی یا پزشک، دریافت وجه را گواهی نماید، از درآمد مشمول مالیات مودی قابل کسر است، در جدول هزینه های پزشکی انجام شده در فرم اظهارنامه مالیاتی به عنوان یکی از اقلام کاهنده ی درآمد مشمول مالیات درج شده است، بنابراین همکارانی که درخواست استفاده از تسهیلات مقرر در ماده مذکور را دارند، می بایست هزینه مورد نظر را در فرم اظهارنامه درج و اسناد و مدارک مربوط را هنگام رسیدگی در پاسخ به دعوت نامه ارائه اسناد و مدارک به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.

در صورتی که وکلای محترم در زمان تسلیم اظهارنامه، هزینه پزشکی انجام شده ی خود و افراد تحت تکفل را در جداول موردنظر در اظهارنامه درج ننماید، چنانچه قبل از رسیدگی و صدور برگ تشخیص مالیات نسبت به ارائه اسناد و مدارک مثبته اقدام نماید، اداره امور مالیاتی مکلف است با رعایت مقررات، در صورت احراز، مراتب را در تنظیم گزارش رسیدگی و صدور برگ تشخیص مالیات ملحوظ نظر قرار داده و با رعایت مقررات از درآمد مشمول مالیات مودی کسر نماید و بعد ازصدور برگ تشخیص تنها پس از طرح در مراجع حل اختلاف مالیاتی امکانپذیر خواهد بود .

۸- درخصوص مندرجات فرم اظهارنامه باید گفت به جز اطلاعات هویتی در بخش اول فرم اظهارنامه، جدول شماره ۱۰ (صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه) مندرج در صفحه ۵ از فرم اظهارنامه مهمترین قسمت آن می باشد که باید در تکمیل آن دقت کرد، در جدول صورت خلاصه وضعیت درآمد وهزینه، پس از محاسبه جمع ارقام تمبرهای ابطالی مندرج دردفترچه تمبرمالیاتی، مربوط به سال ۱۳۹۴، حاصل جمع  را باید در عدد ۲۰ ضرب و حاصل ضرب آن را در ستون مربوط به درآمد حاصل از ارائه خدمات، درج نمود. چنانچه وکلای محترم غیر از حق الوکاله در امور وکالتی، درآمد دیگری مانند حق المشاوره دارند، بایستی جمع آن را در ستون سایر درآمدها (ردیف ۴) درج نمایند، حاصل این دو ردیف را در ستون جمع فروش و درآمدها، به صورت خودکار در سیستم محاسبه می گردد.

۹- در خصوص ستون های مربوط به هزینه ها، میزان و نوع هزینه هایی که انجام شده می بایست در ردیف مربوطه را تکمیل شود. هزینه های انجام شده بایستی مستند و متناسب با درآمد شغلی موضوع اظهارنامه و مربوط به سال ۹۴ باشد. در صورتی که راجع به هزینه ها مستندات در دست نیست با توجه ضریب حرفه وکالت (موضوع ماده ۱۵۴ ق.م.م) می توان به طور تخمینی ۴۵% از درآمد ابرازی را به عنوان هزینه محاسبه و منعکس کرد. پس از تکمیل ستون های مربوط به هزینه ها، جمع آن ها در ستون مربوط به صورت خودکار در سیستم محاسبه می گردد.

 ۱۰- در ردیف خرید نیز میزان ملزومات و لوازم خریداری شده مرتبط با شغل را میبایست بر اساس فاکتورها و مستندات موجود در ردیف مربوط منعکس کرد چنانچه از پایان سال گذشته (سال ۹۳) موجودی کالا ولوازمی داشته اید، در ستون موجودی اول دوره، منعکس نمایید. این رقم باید در اظهارنامه سال گذشته به عنوان موجودی پایان دوره، قید شده باشد. موجودی پایان دوره عبارت است از کالاها و لوازمی که در پایان سال ۹۴ موجود بوده و مصرف نشده است و بایستی بر اساس نرخ خرید در این ستون قید گردد. ( بدیهی ست کلیه مندرجات فوق بایستی با مندرجات دفتر درآمد و هزینه که وکلا مکلف به داشتن آنند منطبق باشد) حاصل عملیات فوق که منتهی به تعیین سود یا زیان ویژه می شود عبارت است از جمع در آمدها منهای هزینه ها و خرید بعلاوه موجودی اول دوره و منهای موجودی پایان دوره. سود یا زیان ویژه که از حاصل عملیات فوق به دست آمده  به ستون مربوطه در جدول محاسبه مالیات منتقل می شود.

۱۱- پس از کلیک روی تاییدیه ارسال در صورتی که مشمول مالیات باشید میزان مانده بدهی محاسبه و نمایش داده می شود در این صورت وکلای محترم می توانند تمام یا بخشی از آن را به نحو تقسیط به صورت اینترنتی پرداخت نمایند مشروط بر اینکه میزان پرداختی بیش از ۴۰% میزان مالیات ابرازی باشد.

۱۲- لازم به ذکر است فقط یک بار امکان ارسال اظهارنامه الکترونیکی می باشد، چنانچه اشتباهی در تنظیم آن رخ داده باشد اظهارنامه اصلاحی (موضوع تبصره ماده ۲۲۶ ق.م.م) صرفاً با ارائه مدارک لازم ظرف یک ماه از تاریخ انقضاء مهلت تسلیم اظهارنامه آنهم به صورت دستی امکان پذیر است.

۱۳- در خصوص مقررات مالیاتی ناظر به فعالیت موسسات حقوقی با عنایت به رأی شماره ۵۲۹ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال بخشنامه شماره ۱۵۰۳۲/۳ مورخ ۲۴/۹/۱۳۸۴ موسسات حقوقی مشمول بند ب ماده ۹۶ قانون مالیاتهای مستقیم بوده و حسب تکالیف آن بند ارایه اظهارنامه اشخاص حقیقی از سوی ایشان کفایت می نماید. هرچند برخی همکاران شریف معتقدند "اگر وکیل دادگستری فعالیت وکالتی خود را در قالب موسسه حقوقی انجام می دهد، ملزم است مقررات مالیاتی  ناظر به اشخاص حقوقی را رعایت نمایند".

۱۴- پیرامون دریافت اطلاعات در خصوص فرآیند الکترونیکی ثبت نام و تسلیم اظهارنامه مالیاتی اینجا کلیک کنید .

۱۵- برای دانلود نرم افزار و دستورالعمل اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی و ارسال آن اینجا کلیک کنید .  

منبع : پایگاه اطلاع رسانی کانون وکلای دادگستری مرکز

نویسنده : رضا زمانی – وکیل دادگستری عضو کانون وکلای مرکز