رأی وحدت رویه شماره ۶۲۲ مورخ ۱۳۹۹/۵/۱۴ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

تاریخ دادنامه : ۱۴/۵/۱۳۹۹    شماره دادنامه: ۶۲۲    شماره پرونده : ۹۹۰۰۰۶۰

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام‌کننده تعارض: آقای فرنوش شریفی

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: بعضی از شعب دیوان عدالت اداری در خصوص کارکنان شاغل در ادارات شهر ایلام جهت بهره‌مندی از مزایای قانونی جذب نیروی انسانی با استدلال اینکه شهرستان ایلام در فهرست نقاط شهری مشمول مزایای قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده جنگی نبوده رأی به رد شکایت صادر کرده‌اند و برخی دیگر از شعب دیوان عدالت اداری با استناد اینکه ستاد کل نیروهای مسلّح، شهر ایلام را جزء مناطق جنگی قرار داده، لذا مشمول بهره‌مندی از قانون جذب مناطق محروم و جنگی می‌باشد در نتیجه حکم به ورود شکایت صادر کرده‌اند. علیهذا با توجه به استنباط‌های مختلف شعب دیوان در این خصوص و صدور آراء متعارض از شعب دیوان، موضوع  در اجرای ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری برای صدور رأی وحدت رویه به هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع شد.

گردش کار پرونده‌ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه ۲۶ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده‌های شماره ۹۸۰۹۹۸۰۹۰۰۱۰۰۹۳۸ و ۹۸۰۹۹۸۰۹۰۰۱۰۰۷۵۸ با موضوع دادخواست آقای علیرضا رشیدی و خانم سپیده شوهانی به طرفیت اداره کل راه و شهرسازی استان ایلام ـ اداره کل بهزیستی ایلام و به خواسته پرداخت مطالبات سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۷ و ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۸مربوط به قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده به موجب دادنامه‌های شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۱۱۳۳ـ ۲۴/۶/۱۳۹۸ و ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۱۱۰۵ ـ ۱۷/۶/۱۳۹۸ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص شکایت مطروحه به شرح موصوف با توجه به محتویات پرونده نظر به‌اینکه محل خدمت شاکی شهرستان ایلام در فهرست نقاط شهری مشمول مزایای قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده جنگی نبوده علیهذا تخلفی از قوانین و مقررات مشهود نیست. مستنداً به ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‌شود. رأی صادره وفق ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می‌باشد.

  آراء شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۱۱۳۳ـ ۲۴/۶/۱۳۹۸ و ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۱۱۰۵ ـ ۱۷/۶/۱۳۹۸ به موجب دادنامه‌های شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۵۸۰۵۲۲۲ـ ۱۰/۱۰/۱۳۹۸ و ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۵۸۰۵۲۲۴ـ ۱۰/۱۰/۱۳۹۸ شعبه ۲۵ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

  ب: شعبه ۲۶ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ۹۸۰۹۹۸۰۹۰۰۱۰۰۵۵۱ با موضوع دادخواست خانم معصومه رضایی نژاد به طرفیت اداره بهزیستی استان ایلام و به خواسته الزام خوانده به پرداخت مطالبات سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۶ مربوط به قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده به موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۰۶۹۲ـ ۱۳/۵/۱۳۹۸ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص شکایت مطروحه به شرح موصوف با توجه به محتویات پرونده شاکی از کارکنان رسمی شاغل در مرکز استان ایلام بوده درخواست برقراری و پرداخت مزایای موضوع مادتین ۱و ۲ قانون جذب نیروی انسانی به مناطق محروم دورافتاده و جنگی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۶ را داشته نظر به اینکه شهرستان ایلام در لیست نقاط محروم وجود ندارد. علیهذا شکایت مطروحه غیر‌وارد تشخیص مستنداً به ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حـکم به رد شکایت صادر و اعـلام می‌شود. رأی صادره وفق ماده ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می‌باشد.

در اثر تجدیدنظرخواهی از رأی مذکور شعبه ۲۸ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به‌موجب دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۴۰۷۶ ـ ۱۸/۱۰/۱۳۹۸ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می‌کند:

با توجه به اوراق و محتویات پرونده نظر به اینکه طبق ۲۸/۱۳۳۳/۳۶۱۰ ـ ۲۸/۹/۱۳۹۶ ستاد کل نیروهای مسلح شهر ایلام جزء مناطق جنگی احصاء گردیده است و با این اوصاف خدمت تجدیدنظر خواه در آن شهرستان بهره‌مند از مزایای قانونی جذب نیروی انسانی به مناطق محروم و دورافتاده و مناطق جنگی می‌گردد لذا به تجویز ماده ۷۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته رأی به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می‌شود. این رأی قطعی است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴/۵/۱۳۹۹ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف: تعارض در آراء محرز است.

ب: به موجب ماده ۱ قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده و مناطق جنگی مصوب ۷/۱۲/۱۳۶۷ مقرر شده است: «به منظور جذب و نگهداری نیروی انسانی به مستخدمین مشمول قانون استخدام کشوری و مقررات استخدامی شرکت‌های دولتی که در‌ نقاط محروم و دورافتاده و مناطق جنگی انجام وظیفه می‌کنند فوق‌العاده به عنوان جذب و نگهداری قابل پرداخت است.» در ماده ۳ قانون مذکور نیز مقرر شده است: «نقاط محروم و دورافتاده موضوع این قانون نقاطی است که بر اساس عناصر تقسیمات کشوری که بنا به پیشنهاد مشترک سازمان امور اداری و استخدامی کشور، وزارت کشور و وزارت برنامه و بودجه با تصویب هیأت وزیران تعیین خواهد شد.‌ تبصره ـ تعیین مناطق جنگی موضوع این قانون به پیشنهاد وزارتخانه‌های سپاه، دفاع و کشور و تصویب شورای عالی دفاع خواهد بود.» نظر به اینکه هیأت وزیران مصوبه‌ای ناظر بر تعیین شهر ایلام به عنوان منطقه محروم وضع نکرده است، بنابراین شهر ایلام به عنوان منطقه محروم محسوب نمی‌شود. در خصوص احتساب شهر ایلام به عنوان منطقه جنگی، با توجه به پیشینه قانون مذکور و مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی در زمان تصویب آن که حاکی است برقراری مزایای مذکور برای نقاط محروم در مدت زمان محرومیت و برای نقاط جنگی در مدت زمان وقوع جنگ در نظر گرفته شده است و این امر از سیاق عبارت ماده ۱ قانون مذکور نیز مشهود است، اولاً: کارکنانی مشمول مزایای این قانون می‌باشند که در زمان وقوع جنگ در نقاطی که به عنوان «مناطق جنگی» تعیین می‌شوند خـدمت نمایند و شـامل خدمت در مناطق مذکور در غیر ‌از زمان جنگ نمی‌شود. ثانیاً: تا زمانی که مناطق جنگی موضوع این قانون به ترتیب مقرر در تبصره ماده ۳ قانون مذکور به تصویب مراجع ذیربط نرسیده باشد، برقراری مزایای مقرر در ماده ۱ قانون، موضوعیت ندارد. از آنجا که در زمان حیات شورای عالی دفاع چنین مقرره‌ای به‌تصویب نرسیده و در مصوبات بعدی نیز که از سوی ستاد کل نیروهای مسلح مناطق جنگی دفاع مقدس در جنگ با کشور عراق ابلاغ شده، محدوده زمانی هر منطقه جنگی مشخص شده است، بنابراین خارج از محدوده زمانی مقرر نمی‌توان مناطق ذکر شده را به عنوان منطقه جنگی محسوب کرد. ثالثاً: موضوع ماده ۱۱۲ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران دارای موضوع و حکمی متفاوت است و «به منظور جبران عقب‌ماندگی‌های استان‌های مناطق عملیاتی دفاع مقدس» وضع شده است و برقراری مزایای مرتبط با آن از سال اول اجرای قانون برنامه پنجساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران امکان پذیر می‌باشد و استفاده از آن جهت برقراری مزایای قانون جذب نیروی انسانی به نقاط محروم و دورافتاده و مناطق جنگی مصوب ۷/۱۲/۱۳۶۷ فاقد هرگونه مبنای قانونی بوده و ستاد کل نیروهای مسلح نیز در ابلاغیه‌های خود تأکید کرده است که تعیین محدوده‌های مناطقی عملیاتی دفاع مقدس صرفاً در اجرای بند (الف) ماده ۱۱۲ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران می‌باشد، بنابر مراتب آراء صادر شده بر غیر‌وارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش کار صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی