اساسنامه صندوق تأمین خسارتهای بدنی
اساسنامه صندوق تأمین خسارتهای بدنی
مصوب ۱۳۹۷/۲/۱۶ هیات وزیران
با آخرین اصلاحات مصوب ۱۳۹۷/۳/۳۰
هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۷/۲/۱۶ به پیشنهاد شماره ۱۸۵۸۴/۶۲ مورخ ۱۳۹۶/۲/۱۷ وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده (۲۸) قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه ـ مصوب ۱۳۹۵ـ ، اساسنامه صندوق تأمین خسارتهای بدنی را به شرح زیر تصویب کرد:
اساسنامه صندوق تأمین خسارتهای بدنی
ماده۱ـ صندوق تأمین خسارتهای بدنی که از این پس در این اساسنامه «صندوق» نامیده میشود، نهاد عمومی غیردولتی است که با دارا بودن شخصیت حقوقی مستقل براساس مفاد این اساسنامه، قوانین ناظر بر نهادهای عمومی غیردولتی و احکام مربوط در قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه که از این پس «قانون» نامیده میشود، اداره میگردد.
ماده۲ـ موضوع فعالیت و تعهدات صندوق، جبران خسارتهای بدنی وارد به اشخاص ثالث میباشد که به یکی از علل فقدان یا انقضای بیمهنامه، بطلان قرارداد بیمه، شناخته نشدن وسیله نقلیه مسبب حادثه، کسری پوشش بیمهنامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه یا تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه یا صدور حکم توقف یا ورشکستگی بیمهگر موضوع ماده (۲۲) قانون، یا به طور کلی خسارتهای بدنی که خارج از تعهدات قانونی بیمهگر مطابق مقررات قانون به استثنای موارد مصرح در ماده (۱۷) قانون و سایر مصادیق مقرر در قوانین مربوط، قابل پرداخت نباشد.
تبصره ـ هرگونه افزایش یا کاهش مصادیق تعهدات و تکالیف صندوق منوط به تصویب قانون خواهد بود.
ماده۳ـ مدت فعالیت صندوق نامحدود میباشد.
ماده۴ـ مرکز اصلی صندوق، تهران است و در صورت لزوم با تصویب مجمع عمومی میتواند در مراکز استانها شعبه ایجاد یا نمایندگی اعطا کند.
ماده۵ ـ ارکان صندوق عبارتند از:
الف ـ مجمع عمومی
ب ـ هیأت نظارت
پ ـ مدیر صندوق
ت ـ حسابرس
ماده۶ ـ مجمع عمومی صندوق متشکل از اعضای زیر است:
الف ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی (رییس مجمع)
ب ـ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
پ ـ وزیر دادگستری
ت ـ وزیر صنعت، معدن و تجارت
ث ـ رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران
ج ـ دادستان کل کشور (بدون حق رأی)
تبصره۱ـ یکی از نمایندگان عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، به پیشنهاد کمیسیون مذکور و تصویب مجلس شورای اسلامی به عنوان عضو ناظر و بدون حق رأی در جلسات شرکت میکند.
تبصره۲ـ مدیر صندوق بدون حق رأی دبیر مجمع عمومی است.
تبصره۳ـ مجمع عمومی صندوق حداقل یک بار در سال تشکیل میشود و مجمع عمومی عادی به طور فوقالعاده نیز به تقاضای هر یک از اعضا با دعوت رییس مجمع تشکیل میشود.
تبصره۴ـ دعوت از اعضای مجمع عمومی توسط رییس مجمع و با ارسال دعوتنامهای به عمل خواهد آمد که در آن دستور جلسه، روز، ساعت و محل تشکیل جلسه درج میشود. دعوتنامه باید حداقل ده روز قبل از زمان جلسه، ارسال شود.
تبصره۵ ـ جلسات مجمع عمومی با حضور حداقل چهار نفر از اعضای صاحب رأی رسمیت مییابد و تصمیمات آن با رأی اکثریت آرای اعضای حاضر صاحب رأی معتبر است. مصوبات و تصمیمات مجمع توسط رییس مجمع ابلاغ میشود.
ماده۷ـ وظایف و اختیارات مجمع عمومی به شرح زیر است:
الف ـ تعیین سیاستها و خط مشی کلی صندوق.
ب ـ تصویب آییننامههای مالی، معاملاتی و استخدامی در چارچوب قوانین و مقررات مربوط.
پ ـ رسیدگی و اظهارنظر در خصوص گزارش مدیر صندوق پس از تأیید هیأت نظارت راجع به عملکرد و صورتهای مالی صندوق و نیز استماع گزارش حسابرس در مورد آنها و تصویب ترازنامه و صورتهای مالی صندوق.
ت ـ بررسی و تصویب برنامه و بودجه سالانه صندوق و نیز تصویب متمم و اصلاحیه بودجه.
ث ـ تصویب تشکیلات کلان صندوق با رعایت قوانین مربوط.
ج ـ اتخاذ تصمیم در مورد ایجاد یا انحلال شعبه و اعطا یا لغو نمایندگی صندوق در مراکز استانها در صورت لزوم.
چ ـ اتخاذ تصمیم در مورد مطالبات مشکوک الوصول و غیرقابل وصول صندوق.
ح ـ تصویب دستورالعمل نحوه رسیدگی و پرداخت خسارت.
خ ـ تصویب ارجاع دعاوی به داوری، استرداد دعاوی و صلح و ارجاع به دادرسی در خصوص پروندههای غیر مرتبط با وظایف ذاتی صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
دـ اتخاذ تصمیم در خصوص خرید و فروش اموال غیر منقول صندوق.
ذـ تصویب دستورالعمل نحوه وصول درآمدهای موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده (۲۴) قانون.
رـ نصب و عزل مدیر صندوق مطابق بند (ت) ماده (۲۸) قانون.
زـ تعیین میزان حق حضور در جلسات اعضای هیأت نظارت و حقوق و مزایای مدیر صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
ژـ تعیین حسابرس و میزان حق الزحمه وی.
س ـ اتخاذ تصمیم نسبت به اصلاح و تغییر اساسنامه صندوق بنا به پیشنهاد هیأت نظارت و ارایه آن برای تصویب هیأت وزیران.
ش ـ پیشنهاد آییننامه نحوه بازیافت خسارت به وزیر امور اقتصادی و دارایی جهت تصویب و عنداللزوم پیشنهاد اصلاح آن.
ص ـ اتخاذ تصمیم درخصوص سایر آییننامهها و دستورالعملهایی که به موجب قانون و این اساسنامه در صلاحیت مجمع عمومی قرار دارد.
ماده۸ ـ هیأت نظارت صندوق متشکل از اعضای زیر است که از بین افراد دارای حداقل مدرک کارشناسی و نیز حداقل (۵) سال سابقه فعالیت در زمینه امور بیمه، مالی، حقوقی، اقتصادی و مدیریت از کارکنان شاغل در دستگاه ذیربط و سازمانهای تابعه، تعیین میشوند و انتخاب مجدد آنها برای دورههای بعد و نیز تغییر آنها در طول دوره چهار ساله توسط دستگاه ذیربط بلامانع است:
الف ـ نماینده وزیر امور اقتصادی و دارایی
ب ـ نماینده وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
پ ـ نماینده وزیر دادگستری
ت ـ نماینده بیمه مرکزی
ث ـ نماینده دادستان کل کشور (بدون حق رأی)
ج ـ نماینده اتحادیه (سندیکای) بیمهگران ایران
تبصره۱ـ اعضـای هیـأت نظارت غیر از مدیر صنـدوق به صورت غیر موظف خواهند بود.
تبصره۲ـ نماینده وزیر امور اقتصادی و دارایی در هیأت نظارت، مدیر صندوق است که دبیر هیأت نظارت نیز خواهد بود.
تبصره۳ـ مدیرعامل ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند، بدون حق رأی در جلسات هیأت نظارت شرکت میکند.
تبصره۴ـ دعوت از اعضای هیأت نظارت توسط مدیر صندوق (دبیر هیأت نظارت) و با ارسال دعوتنامهای به عمل خواهد آمد که در آن دستور جلسه، روز، ساعت و محل تشکیل جلسه درج میشود.
تبصره۵ ـ جلسات هیأت نظارت حداقل هر ماه یکبار تشکیل میشود و با حضور چهار نفر از اعضای دارای حق رأی رسمیت مییابد و تصمیمات آن با سه رأی از حاضرین دارای حق رأی معتبر است.
ماده۹ـ وظایف و اختیارات هیأت نظارت به شرح زیر است:
الف ـ نظارت بر حسن اجرای مصوبات و تصمیمات مجمع عمومی.
ب ـ بررسی و تأیید گزارش عملکرد سالانه، ترازنامه و سایر صورتهای مالی صندوق برای ارایه به حسابرس جهت طرح در مجمع عمومی.
پ ـ بررسی و تأیید بودجه سالانه، متمم و اصلاحیه آن و ارایه به مجمع عمومی.
ت ـ بررسی و تأیید آییننامههای مالی، معاملاتی و استخدامی مورد نیاز صندوق برای ارایه به مجمع عمومی جهت تصویب.
ث ـ بررسی و تأیید تشکیلات تفصیلی صندوق با رعایت قوانین مربوط.
ج ـ ارایه گزارش عملکرد در مورد مبالغ بازیافتی موضوع بند (پ) ماده (۲۴) قانون به مجمع عمومی هر سه ماه یکبار.
چ ـ بررسی و تأیید پیشنهادهای مدیر صندوق راجع به خرید و فروش اموال غیرمنقول و ارایه گزارش به مجمع عمومی جهت اتخاذ تصمیم.
ح ـ تهیه آییننامه نحوه و میزان بازیافت خسارات پرداخت شده و ارایه آن به مجمع عمومی.
خ ـ بررسی و تأیید ایجاد یا انحلال شعبه و اعطا یا لغو نمایندگی صندوق در مراکز استانها در صورت لزوم، جهت تصویب مجمع عمومی.
د ـ بررسی و تصویب ترکیب پرتفوی (سبد) سرمایهگذاری برای موجودی نقد مازاد صندوق (خرید اوراق بهادار بدون خطر و سپردهگذاری نزد بانکهای دولتی) در مقاطع شش ماهه در قالب سقفهای مجاز مصوب به تفکیک در بانکهای دولتی و ابزارهای مورد استفاده.
ذ ـ پیشنهاد اصلاح و تغییرات اساسنامه به مجمع عمومی جهت اتخاذ تصمیم.
ر ـ بررسی و پیشنهاد سایر آییننامهها و دستورالعمل های مورد نیاز صندوق و ارایه به مجمع عمومی جهت تصویب.
ماده۱۰ـ مدیر صندوق به پیشنهاد رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تصویب مجمع عمومی انتخاب و با حکم رییس مجمع عمومی برای مدت چهار سال منصوب میشود. انتخاب مجدد مدیر صندوق برای یک دوره بلامانع است.
ماده۱۱ـ مدیر صندوق بالاترین مقام اجرایی و اداری صندوق است و دارای اختیارات لازم برای اداره صندوق و انجام امور آن در چارچوب بودجه و برنامه مصوب و آییننامهها و دستورالعملهای مربوط و مصوبات مجمع عمومی و مصوبات هیأت نظارت میباشد و دارای وظایف و اختیارات به شرح زیر است:
الف ـ اجرای مصوبات و تصمیمات مجمع عمومی و هیأت نظارت و انجام امور اداری و اجرایی صندوق برابر قانون، این اساسنامه و بودجه مصوب.
ب ـ تهیه ترازنامه و صورتهای مالی و گزارش عملکرد صندوق در هر سال مالی و ارایه آن به هیأت نظارت و حسابرس.
پ ـ تهیه برنامه و بودجه صندوق برای هر سال مالی و نیز عنداللزوم تهیه اصلاحیه و متمم بودجه و ارایه آن به هیأت نظارت.
ت ـ پیشنهاد ایجاد یا انحلال شعبه و اعطا یا لغو نمایندگی صندوق در مراکز استانها و ارایه آن به هیأت نظارت.
ث ـ به کارگیری کارکنان مورد نیاز صندوق، تعیین سمت و برنامهریزی برای آموزش آنها در صورت لزوم بر اساس آییننامه استخدامی صندوق.
ج ـ نمایندگی صندوق در مقابل اشخاص حقیقی یا حقوقی، مراجع قضایی و غیر قضایی و دستگاههای دولتی و غیر دولتی با حق توکیل و سایر اختیارات مندرج در قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی.
چ ـ پیشنهاد صلح دعاوی و ارجاع به داوری در خصوص پرونده های غیر مرتبط با وظایف ذاتی صندوق به هیأت نظارت.
ح ـ ارایه گزارش و پیشنهادهای لازم در مورد مطالبات مشکوک الوصول و غیرقابل وصول به هیأت نظارت.
خ ـ تهیه و پیشنهاد سایر آییننامهها و دستورالعملهای ذیربط جهت ارایه به هیأت نظارت.
د ـ ارایه پیشنهاد در مورد خرید و فروش اموال غیرمنقول به هیأت نظارت.
ذ ـ پیگیری وصول به موقع و صحیح درآمدهای صندوق.
ر ـ تصمیمگیری برای خرید اوراق بهادار بدون خطر در چارچوب پرتفوی (سبد) و مصوبات هیأت نظارت.
ز ـ سپردهگذاری موجودی نقد مازاد صندوق نزد بانکهای دولتی در چارچوب ترکیب پرتفوی (سبد) مصوب هیأت نظارت.
ژ ـ افتتاح و بستن حساب های جاری صندوق نزد هر یک از بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری مجاز و دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با رعایت ضوابط و مقررات مربوط.
س ـ پیشنهاد تشکیلات تفصیلی صندوق به هیأت نظارت جهت تأیید با رعایت قوانین مربوط.
ش ـ نصب و عزل معاونین و مدیران صندوق در چارچوب آییننامه استخدامی صندوق.
ص ـ تهیه و تدوین دستورالعملها و آییننامههای مالی، معاملاتی و استخدامی و سایر دستورالعملها و آییننامههای مورد نیاز صندوق برای ارایه به هیأت نظارت.
ض ـ انجام کلیه وظایف و اقدامات مربوط به دبیری مجمع عمومی و هیأت نظارت.
ط ـ ارایه گزارش درمورد مبالغ بازیافتی موضوع بند (پ) ماده (۲۴) قانون به هیأت نظارت و مجمع عمومی هر سه ماه یکبار.
ظ ـ ارجاع پروندههای مورد اختلاف صندوق و شرکتهای بیمهای به هیأت موضوع ماده (۲۹) قانون.
تبصره۱ـ اسناد و اوراق تعهدآور صندوق از قبیل چکها، بروات، سفته ها، قراردادها و سایر اوراق تجاری به امضای مدیر صندوق و یک نفر از مدیران صندوق به انتخاب هیأت نظارت با مهر صندوق معتبر خواهد بود. در مورد وجوهی که صندوق از محل درآمد عمومی دریافت مینماید رعایت مواد (۳۱) و (۷۶) قانون محاسبات عمومی کشور ـ مصوب ۱۳۶۶ـ الزامی است.
تبصره۲ـ مدیر صندوق میتواند به تشخیص و مسئولیت خود قسمتی از وظایف و اختیارات خود را به هر یک از معاونین، مدیران و کارکنان صندوق تفویض نماید. این واگذاری رافع مسئولیت مدیر صندوق نخواهد بود.
تبصره۳ـ مدیر صندوق میتواند با تأیید هیأت نظارت صندوق، انجام بخشی از امور اجرایی و کارشناسی صندوق را که قابلیت واگذاری دارند از طریق انعقاد قرارداد به اشخاص حقیقی یا حقوقی واجد شرایط واگذار نماید.
ماده۱۲ـ مجمع عمومی از میان سازمان حسابرسی، مؤسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی کشور را به عنوان حسابرس مستقل که دارای وظایف و اختیارات بازرس قانونی خواهد بود، برای مدت یک سال انتخاب میکند.
ماده۱۳ـ حسابرس میتواند از تمامی امور صندوق اطلاع حاصل کند، اما حق مداخله در امور صندوق را نداشته و اجرای وظایف وی نباید مانع جریان عادی کار صندوق شود.
ماده۱۴ـ حسابرس درباره صحت صورتهای مالی که مدیر صندوق برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه میکند و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که هیأت نظارت در اختیار مجمع عمومی گذاشته است، اظهارنظر نموده و گزارش جامعی به مجمع عمومی تسلیم میکند.
ماده۱۵ـ مدیر صندوق گزارش عملکرد سالانه و همچنین ترازنامه و سایر صورتهای مالی صندوق را حداقل (۳۰) روز قبل از تشکیل مجمع عمومی سالانه برای بررسی و اظهارنظر به حسابرس تسلیم خواهد کرد. گزارش حسابرس حداقل (۱۰) روز قبل از تشکیل مجمع عمومی سالانه در اختیار اعضای مجمع عمومی قرار می گیرد.
تبصره ـ مجمع عمومی عادی موظف است حداکثر ظرف چهار ماه پس از پایان سال مالی گزارش مذکور را رسیدگی نماید.
ماده۱۶ـ سال مالی صندوق از اول فروردین ماه هر سال آغاز و در پایان اسفند ماه همان سال خاتمه مییابد.
ماده۱۷ـ صندوق موظف است حسابهای منابع، مصارف، دارایی و بدهی خود را به تفکیک ثبت و نگهداری کرده و هر شش ماه یکبار گزارش عملکرد خود را برای اعضای مجمع عمومی و کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ارسال کند.
ماده۱۸ـ مدیر صندوق و هیأت نظارت موظفند برنامه و بودجه سال بعد صندوق را تا پایان آذر ماه هر سال به مجمع عمومی تقدیم کنند و مجمع عمومی موظف است تا نیمه اسفند ماه، آن را تصویب نماید.
ماده۱۹ـ منابع مالی صندوق به شرح زیر است:
الف ـ هشت درصد (۸٪) از حق بیمه اجباری موضوع قانون بر مبنای نرخ نامه مذکور در تبصره (۳) ماده (۱۸) قانون.
ب ـ مبلغی معادل حداکثر یک سال حق بیمه اجباری که از دارندگان وسیله نقلیهای که از انجام بیمه موضوع قانون خودداری کنند وصول میشود، با رعایت دستورالعمل مربوط.
پ ـ مبالغ بازیافتی از مسببان حوادث، دارندگان وسایل نقلیه، بیمهگران و سایر اشخاصی که صندوق پس از جبران خسارت زیاندیدگان مطابق مقررات قانون حسب مورد دریافت میکند.
ت ـ درآمد حاصل از سرمایهگذاری وجوه صندوق با رعایت ماده (۲۷) قانون.
ث ـ بیست درصد (۲۰٪) از جریمههای وصولی راهنمایی و رانندگی در کل کشور.
ج ـ بیست درصد (۲۰٪) از کل هزینههای دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضاییه و تعزیرات حکومتی.
چ ـ جریمههای موضوع بند (پ) ماده (۴) و بند (ت) ماده (۵۷) قانون.
ح ـ کمکهای اعطایی از سوی اشخاص حقیقی یا حقوقی.
خ ـ بخشی از درآمدهای ناشی از فروش حامل های انرژی در صورت پیشبینی در قوانین بودجه سنواتی.
تبصره۱ـ کلیه درآمدهای موضوع بندهای (ث) و (ج) این ماده به محض تحقق به حساب درآمدهای اختصاصی صندوق نزد خزانهداری کل کشور واریز و صددرصد (۱۰۰٪) آن به صندوق اختصاص می یابد.
تبصره۲ـ درآمدهای صندوق مشمول مالیات به نرخ صفر بوده و از هر گونه عوارض معاف است. همچنین صندوق از پرداخت هزینههای دادرسی و اوراق و حقالاجراء معاف میباشد.
ماده۲۰ـ در اجرای تبصره (۱) ماده (۲۲) قانون، مدیر صندوق موظف است میزان مبالغ پرداختی و خسارت وارده به صندوق را ارزیابی و جهت وصول به دادگاه گزارش نماید.
ماده۲۱ـ شرکتهای بیمه که مجاز به صدور بیمه نامه شخص ثالث میباشند، موظفند:
الف ـ در اجرای بند (الف) ماده (۲۴) قانون، معادل هشت درصد (۸٪) از حق بیمه اجباری را بر مبنای نرخ نامه مذکور در تبصره (۳) ماده (۱۸) قانون حداکثر ظرف یک هفته پس از پایان هر ماه به حساب صندوق واریز نمایند.
ب ـ مبالغ موضوع بند (ب) ماده (۲۴) قانون را مطابق دستورالعمل مصوب مجمع عمومی صندوق وصول نموده و به حساب صندوق واریز نمایند.
تبصره ـ در صورتی که هر یک از شرکتهای بیمه نسبت به پرداخت به موقع وجوه موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده (۲۴) قانون اقدام ننمایند، بیمه مرکزی مکلف است به درخواست مدیر صندوق، موضوع را بررسی و مطابق با آییننامه موضوع ماده (۵۷) قانون اقدام نماید.
ماده۲۲ـ سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است:
الف ـ در اجرای بندهای (ث) و (ج) ماده (۲۴) قانون، همه ساله در لوایح بودجه سنواتی، معادل بیست درصد (۲۰٪) از کل هزینههای دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضاییه و تعزیرات حکومتی را به منظور تأمین بخشی از منابع صندوق، پیشبینی و منظور نماید تا مطابق ماده (۲۴) قانون به صندوق پرداخت شود.
ب ـ نسبت به پیشبینی مبالغ موضوع بند (پ) ماده (۴) قانون در لوایح بودجه سنواتی، جهت اختصاص صددرصد این مبالغ به صندوق اقدام نماید.
پ ـ نسبت به پیشبینی جریمههای وصولی موضوع بند (ت) ماده (۵۷) قانون در لوایح بودجه سنواتی مطابق تبصره (۳) ماده (۵۷) قانون اقدام نماید.
ت ـ در صورت کسری منابع مالی صندوق، با درخواست مدیر صندوق و تأیید و اعلام مجمع عمومی صندوق، کسری منابع صندوق را در بودجه سنواتی سال بعد منظور نماید.
ماده۲۳ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است ظرف پانزده روز پس از پایان هر ماه مبالغ موضوع بندهای (ث)، (ج) و (چ) ماده (۱۹) اساسنامه را به صندوق پرداخت نماید.
ماده۲۴ـ مازاد منابع بر مصارف در پایان سال مالی پس از تصویب مجمع عمومی به حساب اندوخته سنواتی به منظور انجام تعهدات مقرر در قانون منتقل میشود.
ماده۲۵ـ صندوق مکلف است جهت پیشبینی ایفای تعهدات قانونی، ذخایر و اندوختههای لازم را محاسبه و اعمال نماید.
معاون اول رئیسجمهور ـ اسحاق جهانگیری