رأی وحدت‌رویه شماره ۷۵۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
رأی وحدت‌رویه شماره ۷۵۸ مورخ ۱۳۹۸/۱۸/۴ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
تاریخ دادنامه: ۱۸/۴/۱۳۹۸ شماره دادنامه: ۷۵۸ کلاسه پرونده: ۹۸/۹۰۷
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام‌کننده تعارض: معاونت حقوقی وزارت نیرو
موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش‌کار: هر چند در رأی وحدت رویه شماره ۹۱۹ ـ ۲۸/۱۱/۱۳۹۲ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص استحقاق نخبگان به دریافت سقف امتیاز فوق‌العاده ویژه موضوع بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین تکلیف شده است لیکن در خصوص اینکه با توجه به ضرورت تداوم شرایط نخبگی آیا استمرار پرداخت آن مستلزم ارائه تأییدیه از سوی بنیاد ملی نخبگان می‌باشد یا خیر؟ و از آنجا که برخی دستگاه‌های اجرایی پرداخت فوق‌العاده مذکور به نخبگان را به دلیل عدم ارائه تأییدیه قطع و شکات طی دادخواست‌های تقدیمی به دیوان عدالت اداری درخواست برقراری مجدد آن را کرده‌اند، در بین شعب دیوان عدالت اداری با استنباط‌های متفاوت از قوانین و مقررات آراء معارضی صادر شده است که به شرح زیر است:
گردش‌کار پرونده‌ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه ۲۶ بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده‌های شماره ۹۶۰۹۹۸۰۹۰۰۱۰۰۸۷۱، ۹۶۰۹۹۸۰۹۰۰۱۰۰۸۹۱، ۹۶۰۹۹۸۰۹۰۰۱۰۰۴۹۸ با موضوع دادخواست‌های خانم‌ها زهره نصرآبادی، زهره اولیاء و آقایان آرش رسته مقدم با وکالت خانم افروز گلستانی نجف‌آبادی و مسعـود خانی به طرفیت وزارت نیرو و به خواسته برقراری سقف فوق‌العاده ویـژه بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون خدمات کشوری و پرداخت معوقات آن به موجب دادنامه‌های شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۲۸۳۲ ـ ۲۵/۹/۱۳۹۶، ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۲۸۳۶ ـ ۲۵/۹/۱۳۹۶، ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۲۸۴۵ ـ ۲۶/۹/۱۳۹۶ و ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۲۸۴۲ ـ ۲۶/۹/۱۳۹۶ به شرح زیر رأی صادر کرده است:
در خصوص شکایت مذکور، صرف نظر از اینکه پس از اثبات نخبگی مطابق مقررات مربوطه از جمله مادتین ۲ و۵ آیین‌نامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه و استعداد برتر در دستگاه‌های اجرایی مصوب ۱۵/۱۲/۱۳۹۰ فرد نخبه از امتیازات مقرر برخوردار می شود. لکن آنچه از تعریف عنوان نخبگی در آیین‌نامه‌های تدوین شده از سال ۱۳۸۳ تاکنون در خصوص اوصاف فرد نخبه بیان شده داشتن حالت پویایی و نوآوری و تولید و گسترش علم و هنر و فناوری و کارآفرینی و…. است و صرف احراز یک عنوان علمی در آزمونهای برگزار شده توسط سازمانهای ذیربط نمی‌تواند برای همیشه موجب برخورداری فرد از امتیازات لحاظ شده برای نخبگان گردد و لذا بخشنامه بنیاد علمی نخبگان به شماره ۱۵/۱۷۸۹۴۹ـ ۲۲/۲/۱۳۹۵ در همین راستا صادر گردیده و به عنوان مرجع قانونی تشخیص نخبگی صراحتاً در بند ۵ بخشنامه موصوف اعلام کرده است که تداوم اعطای امتیازات نخبگی مشروط و منوط بـه تائید مسیر حرکت نخبگی کارکنان دستگاه مربـوطه از سوی بنیاد ملی نخبگان و ارزیابی تداوم پویایی ذی نفع توسط بنیاد خواهد بود و حق مکتسبه مورد ادعای شاکی زمانی مورد حمایت قرار می‌گیرد که شخص مدعی نخبگی بتواند حالات یاد شده را حفظ کند علیهذا شکایت غیر وارد بوده و مستنداً به مراتب یاد شده و مادتین ۱۰ و ۶۵ از قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ حکم به رد شکایت صادر می شود. رأی صادره ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان است.
رأی مـذکور بـه مـوجب آراء شمـاره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۹۹۰۰۷۶۵ ـ ۸/۳/۱۳۹۷ و ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۹۹۰۰۷۶۶ ـ ۸/۳/۱۳۹۷ شعبـه ۲۹ تجـدیـدنظر دیـوان عدالت اداری تأیید شده است.
در اثر تجدیدنظر خواهی از رأی مذکور شعبه ۲۴ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۵۲۰۰۶۴۱ ـ ۹/۲/۱۳۹۷ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می کند.
با توجه به اینکه اشتغال تجدیدنظرخواه در اجرای مصوبات و مقررات مربوط به نخبگان قبل از سال ۱۳۸۸ بوده است و در اجرای رأی شماره ۹۱۹ ـ ۲۸/۱۱/۱۳۹۲ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری حسب مواد ۵ و ۲ تصویب‌نامه شماره ۴۷۰۵۰ت/۲۴۷۲۸۵۰ ـ ۱۵/۱۲/۱۳۹۰ هیأت وزیران استحقاق دریافت سقف امتیازات مقرر در بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری را دارند لذا با توجه به مراتب فوق تجدیدنظرخواهی را وارد تشخیص و در اجرای ماده ۷۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض رأی تجدیدنظرخواسته حکم به ورود شکایت شاکی صادر می شود. این رأی قطعی است.
در ضمـن دادنامه شمـاره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۰۱۰۲۸۳۲ ـ ۲۵/۹/۱۳۹۶ بـه علت عـدم تجدیدنظرخواهی قطعیت یافت.
ب: شعبـه ۲۷ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده شمـاره ۹۵۰۹۹۸۰۹۰۰۳۰۱۹۰۰ با موضوع دادخواست خانم ساناز جعفرزاده با وکالت آقای بهزاد کریمی به طرفیت شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی و به خواسته ابطال ابلاغیه اداره کل امور اداری و پشتیبانی شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی به شماره ۱۲۹/ص/۹۵ ـ ۲۵/۱۰/۱۳۹۵ به موجب دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۹۰۰۳۰۱۳۲۸ ـ ۱/۵/۱۳۹۶ به شرح زیر رأی صادر کرده است:
نظر به اینکه به موجب حکم کارگزینی شماره ۹۴۵۸/۲۱۱ ـ ۷/۱۲/۱۳۸۷ فوق‌العاده ویژه نخبگی در مورد نامبرده برقرار گردیده است، بنابراین از آنجا که به موجب تبصره ۱ ماده ۶۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۸۶ و بند ی ماده ۱۸ قانون برنامه پنجم توسعه نخبگان و استعدادهای برتر مورد حمایت و شناسایی مقنن قرار گرفته اند و با توجه به اینکه به موجب ماده ۵ آیین‌نامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه و استعداد برتردر دستگاه‌های اجرایی موضوع تصویب نامه شماره ۴۷۰۵۰ت/۲۴۷۲۸۵ هـ ـ ۱۵/۱/۱۳۹۰ هیأت وزیران به نخبگان و استعدادهای برتر موضوع این آیین‌نامه، سقف امتیاز فوق‌العاده ویژه موضوع بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری تعلق می‌گیرد و در ماده ۳ آیین‌نامه مذکور کارمندانی که قبل از ابلاغ این آیین‌نامه، نخبه و استعداد برتر بوده‌اند یا در حین خدمت نخبه و استعداد برتر شناخته می‌شوند مشمول مزایای آیین‌نامه قرار گرفته اند بنابراین نخبگانی که پیش از اجرایی شدن فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری نخبه و استعداد برتر تلقی شده‌اند و با اجرایی شدن فصل دهم قانون مذکور از تاریخ ۱/۱/۱۳۸۸ و اجرای مواد ۱۲۷ و ۷۸ قانون مذکور فوق‌العاده نخبگی آنها قطع شده است مستنداً به مواد ۵ و ۲ تصویب نامه فوق الاشاره مستحق دریافت سقف امتیاز فوق‌العاده ویژه موضوع بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری هستند لذا بنا به جهات فوق الاشاره تخلف از قوانین و مقررات مشهود بوده شکایت شاکی را وارد تشخیص و مستندا به مواد ۱۰ و ۱۱ و ۶۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت شاکی صادر و اعلام می نماید. رأی صادره ظرف مهلت ۲۰ روزپس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدید نظر دیوان عدالت اداری می‌باشد.
در اثر تجدیدنظر خواهی از رأی مذکور شعبه ۲۸ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۰۶۸۰ ـ ۲۶/۲/۱۳۹۷ با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می‌کند.
در خصوص دعوای تجدیدنظرخواهی مذکور نظر به اینکه برقراری و استمرار مزایای نخبگان منوط به تأیید بنیاد نخبگان بوده که بدین جهت لازم است شخصاً به بنیاد نخبگان مراجعه و نسبت به اخذ تأییدیه اقدام و به شرکت متبوع تقدیم نماید که علیرغم ابلاغ کتبی تا کنون گواهی مذکور را تقدیم ننموده و در پرونده نیز وجود ندارد لذا بنا به مراتب به تجویز مواد ۳ و ۱۰ و ۷۱ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن پذیرش تجدیدنظرخواهی و نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. این رأی قطعی است.
ج: شعبـه ۴۳ بـدوی دیـوان عـدالت اداری در رسیـدگی بـه پـرونـده‌هـای شمـاره ۹۵۰۹۹۸۰۹۵۷۱۰۱۸۵۵، ۹۶۰۹۹۸۰۹۵۷۱۰۰۳۰۸، ۹۶۰۹۹۸۰۹۵۷۱۰۰۳۱۰، ۹۵۰۹۹۸۰۹۵۷۱۰۱۸۵۶، ۹۵۰۹۹۸۰۹۵۷۱۰۱۸۵۹ و ۹۵۰۹۹۸۰۹۵۷۱۰۱۸۵۴ با موضوع دادخواست خانم‌ها فاطمه شیخی نژاد، مریم چایچی و آقایان حسن مردانی، علی اکبر احمدی، ایرج رضائی، آرش اخوان ماسوله به طرفیت وزارت نیرو/ شرکت مدیریت منابع آب ایران و به خواسته اعتراض به حکم کارگزینی مبنی بر حذف فوق‌العاده شغل نخبگـی و بـرقراری آن بـه مـوجب دادنـامـه‌هـای شمـاره ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۷۱۰۰۶۶۰ ـ ۱۷/۶/۱۳۹۶، ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۷۱۰۰۶۹۱ ـ ۱۸/۶/۱۳۹۶، ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۷۱۰۰۶۹۳ ـ ۱۸/۶/۱۳۹۶، ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۷۱۰۰۶۶۱ ـ ۱۷/۶/۱۳۹۶، ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۷۱۰۰۶۶۳ ـ ۱۷/۶/۱۳۹۶ و ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۷۱۰۰۶۵۹ ـ ۱۷/۶/۱۳۹۶ به شرح زیر رأی صادر کرده است:
هیـأت وزیـران بـه موجب مصـوبـه شمـاره ۱۷۸۱۴/ت۳۰۹۸۷ هـ ـ ۲۱/۷/۱۳۸۳ پرداخت فوق‌العاده ویژه نخبگان را اجرایی نموده است؛ این مصوبه با ایجاد حق اختیار به دستگاه‌های هدف، الزامی ایجاد ننموده است؛ موضوع استخدام استثنایی نخبگان به صورت پیمانی بدون رعایت شرایط عمومی استخدام اولین و مهمترین امتیاز در متن مصوبه می‌باشد؛ مصوبه مذکور با اجرایی شدن قانون مدیریت خدمات کشوری ملغی الاثر گردیده است؛ همان گونه که در ماده ۵ مصوبه فوق‌الذکر نیز بیان گردیده است، صرف احراز نخبگی، موجد حق استفاده از مزایای آن به صورت ابدی نبوده و هر دو سال می بایست تداوم شرایط احراز آن بررسی و تأیید گردد، در مصوبه جدید هیأت دولت که به استناد تبصره ۱ ماده ۶۵ از قانون مدیریت خدمات کشوری امتیازاتی بر نخبگان لحاظ گردیده است، شرط بـررسی و اعلام نخبگی فـرد از سـوی بنیاد ملـی نخبگان پیش‌بینی شده است و مستنبـط از آن عـدم امکان استصحاب بقای نخبگی در طول خدمت و ناشی از آن عدم امکان استناد به اصل بقای حق مکتسبه مورد ادعایی شاکی می‌باشد. با عنایت به اینکه نوع اشتغال شاکی بدون استخدام پیمانی ایشان در اداره متبوع به صورت قراردادی بوده و این امر خود مبین نگرش عمومی و نه جذب نخبه از سوی، دستگاه طرف شکایت بر شاکی از بدو خدمت بوده و از آن به کارگیری به عنوان نخبه استنباط نمی گردد، لذا برقراری و قطع فوق‌العاده نخبگی به استناد مقررات با وجود عدم تایید نخبگی ایشان از سوی بنیاد نخبگان، به عنوان مرجع صالح بر اساس مقررات حاکم بر زمان اقدام به قطع آن مخالف قانون و آیین‌نامه‌های مربوط تشخیص داده نشده و بدین علت به استناد مقررات مذکور و مواد ۱۰، ۵۸ و ۶۵ از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‌گردد. رأی اصداری ظرف بیست روزاز تاریخ ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان می‌باشد.
رأی مذکور به موجب آراء شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۰۶۹۱ ـ ۲۶/۲/۱۳۹۷، ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۰۶۹۳ ـ ۲۶/۲/۱۳۹۷، ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۰۶۹۰ ـ ۲۶/۲/۱۳۹۷، ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۶۳۰۰۶۹۲ ـ ۲۶/۲/۱۳۹۷، ۹۶۰۹۹۷۰۹۵۹۰۰۹۹۲ ـ ۲۶/۱۲/۱۳۹۶ و ۹۷۰۹۹۷۰۹۵۹۹۰۰۳۱۱ ـ ۳/۲/۱۳۹۷ شعبه ۲۸ و ۲۹ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است..
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۸/۴/۱۳۹۸ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
الف: تعارض در آراء محرز است.
ب: بـا تـوجه بـه مـواد ۷۸ و ۱۲۷ قانـون مـدیریت خـدمات کشـوری و لغـو کلیه مبانـی پرداختی قبلی در دستگاه های اجرایی و مقررات عام و خاص مغایر با قانون مذکور حق مکتسبی بابت پرداخت فوق‌العاده نخبگی ناشی از آیین‌نامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه به شماره ۱۷۸۱۴/ت۳۰۹۸۷هـ ـ ۱۲/۷/۱۳۸۳ مصوب هیأت وزیران پس از تصویب قانون مدیریت خدمات کشوری وجود ندارد و برابر «آیین‌نامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه» به شمـاره ۲۴۷۲۸۵ت۴۷۰۵هـ ـ ۱۵/۱۲/۱۳۹۰ هیأت وزیران در صورت استمرار شرایط نخبگی و تأیید آن از سوی بنیاد ملی نخبگان، به افراد مشمول سقف امتیاز فوق‌العاده ویژه موضوع بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری تعلق می‌گیرد. در عین حال با توجه به اینکه بنیاد ملی نخبگان طی بخشنامه‌های شماره ۸۶۴۳۸/۱۵ ـ ۲۵/۱۲/۱۳۹۵ و ۹۶۹۷۹/۱۵ ـ ۱۹/۲/۱۳۹۷ اعلام داشته است به دلیل عدم تعیین شاخص‌های ارزیابی نخبگی، استمرار مزایای مشمولان آیین‌نامه شماره ۲۴۷۲۸۵ت۴۷۰۵هـ ـ ۱۵/۱۲/۱۳۹۰ هیأت وزیران (سقف امتیاز فوق‌العاده ویژه موضوع بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری) تا پایان سال ۱۳۹۷ تمدید شده است، بنابراین هر چند استدلال آراء صادره مبنی بـر رد شکایت از جهت لزوم ارائه تأییدیه استمرار شرایط نخبگی از سوی بنیاد ملی نخبگان جهت بهره‌مندی از امتیازات صحیح می‌باشد، لیکن از این حیث که بنیاد ملی نخبگان طی بخشنامه‌های مورد اشاره استمرار پرداخت مزایا به افرادی که قبلاً به عنوان نخبه شناسایی شده‌اند را تا پایان سال ۱۳۹۷ مجاز شمرده است در نتیجه آراء صادر شده به وارد دانستن شکایت به شرح مندرج در گردش‌کار در حدی که مفید این معنی است صحیح تشخیص داده می‌شود. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
