رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع کسر نمره بـه دلیل تـاخیر در دفـاع از پایان‌نامه
رای شماره ۲۴۷۲ هیات عمومی دیوان عدالت اداری
تاریخ دادنامه : ۹/۹/۱۴۰۰ شماره دادنامه: ۲۴۷۲ شماره پرونده : ۰۰۰۰۳۳۶
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای قاسم عصمتی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ۱ـ ۲ آییننامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر مصوب ۱۲/۳/۱۳۹۴
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ۱ـ ۲ آییننامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر مصوب ۱۲/۳/۱۳۹۴ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:
” دانشگاه صنعتی امیرکبیر برخلاف صلاحیت خود و بر خلاف ماده ۲۲ آییننامه آموزش دوره کارشناسی ارشد شورای برنامه‌ریزی، ارزشیابی پایان‌نامه در ترم ششم را از ۱۷ اعلام کرده است، در حالی که در خصوص این نوع مصوبه پیش از این در دیوان عدالت اداری توسط دانشجویان دانشگاه‌های کشور دادخواست‌هایی با همین موضوع طرح شده و توسط دیوان عدالت اداری حکم به ابطال آنها صادر شده است. از جمله این دادنامه‌ها می‌توان به دادنامه شماره ۱۰۳۴ـ ۱۰۳۹ مورخ ۲۴/۶/۱۳۹۳، ۴۷۶ ـ ۱۷/۵/۱۳۹۶، ۸۳۰ ـ ۳۰/۸/۱۳۹۶، ۱۰۲۶ـ ۲۲/۵/۱۳۹۸ و ۱۴۶۱ـ ۱۴۶۲ مورخ ۲۳/۱۰/۱۳۹۹ اشاره کرد. همچنین وزارت علوم طبق نامه شماره ۷/۱۴۶۶۵ ـ ۴/۷/۱۳۹۶ به تمـام دانشگاه‌های کشور اعـلام نموده کسر نمره بـه دلیل تـاخیر در دفـاع از پایان‌نامه خـارج از صلاحیت مراجع آموزشی می‌باشد. ضمن اینکه مستفاد از مفاد مواد ۲۰ و ۲۲ آییننامه کارشناسی ارشد مصوب ۱۹/۱/۱۳۸۹ شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی، اعمال هرگونه محدودیت کسر نمره توسط شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاهها برخلاف آییننامه وزارت علوم می‌باشد لیکن هیات داوران در نمره دادن آزادند. علاوه بر این دانشگاه امیرکبیر با ارائه تفسیر برخلاف مواد ۳۶، ۳۷ و ۳۸ آییننامه مذکور کسر سه نمره در صورت تاخیر در ترم ششم را از اختیارات دانشگاه در نظر گرفته است . “
متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:
” آییننامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد به تاریخ ۱۲/۳/۱۳۹۴:
………………
………………
۱ـ ۲ تمدید سنوات
جهت دفاع ترم ششم لازم است دانشجو ضمن حضور در جلسه شورای گروه، میزان پیشرفت پروژه و دلایل تاخیر در اتمام پروژه را بیان نماید. تمدید ترم ششم صرفاً بر اساس تصویب گروه و شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده امکانپذیر است.
ـ مهلت دفاع برای دانشجویان ورودی نیمسال اول سال تحصیلی، ۱۵ تیرماه و برای ورودی‌های نیمسال دوم ۳۰ دی ماه است.
ـ نمره پایان ترم در ترم ششم از ۱۷ می‌باشد.
ـ نمره تشویقی (مقاله، کار تجربی و اختراع) بر اساس آییننامه فعلی (پیوست ۱ـ فرم شماره ۰۱ـ ۳۳۰۱ـ FM ـ AUT ) تعیین می‌شود.
ـ دانشجوی ورودی نیمسال اول از ابتدای اسفندماه ملزم به پرداخت شهریه می‌باشد. مبلغ شهریه با توجه به زمان دفاع از پروژه به شرح زیر است:
- · اسفند ماه: ۰۰۰/۰۰۰/۲ ریال
- · فروردین ماه: ۰۰۰/۵۰۰/۴ ریال
- · اردیبهشت ماه: ۰۰۰/۵۰۰/۷ ریال
- · خرداد ماه: ۰۰۰/۰۰۰/۱۱ ریال
- · تیر ماه: ۰۰۰/۰۰۰/۱۵ ریال
ـ دانشجوی ورودی نیمسال دوم از اول مرداد ماه ملزم به پرداخت شهریه می‌باشد. مبلغ شهریه با توجه به زمان دفاع از پروژه به شرح زیر است:
- · شهریور ماه: ۰۰۰کسر نمره بـه دلیل تـاخیر در دفـاع از پایان‌نامه۰۰۰/۲ ریال
- · مهر ماه: ۰۰۰/۵۰۰/۴ ریال
- · آبان ماه: ۰۰۰/۵۰۰/۷ ریال
- · آذر ماه: ۰۰۰/۰۰۰/۱۱ ریال
- · دی ماه: ۰۰۰/۰۰۰/۱۵ ریال
** تمدید ترم هفتم به بالا (در موارد بسیار خاص و استثنایی) پس از ارائه دلایل و مستندات قابل قبول توسط دانشجو و تایید گروه، تصویب شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده و نهایتاً بر اساس حکم کمیسیون موارد خاص دانشگاه امکان پذیر است. در این حالت نمره دانشجو از ۱۷ بوده، و امتیاز تشویقی وجود ندارد و به ازای هر نیمسال، شهریه معادل ترم ششم بصورت یکجا گرفته می‌شود. “
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر به موجب لایحه شماره ۷۹۹/۱۰ ـ ۲۳/۳/۱۴۰۰ توضیح داده است که:
” در خصوص شکایت آقای قاسم عصمتی به طرفیت این دانشگاه و به خواسته ابطال بند ۱ـ ۲ آییننامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر مورخ ۱۲/۳/۱۳۹۴، که تحت کلاسه ۱۴۰۰۳۱۹۲۰۰۰۰۰۹۳۹۸۹ و کلاسه بایگانی ۰۰۰۰۳۳۶ در آن هیات مطرح رسیدگی است و برگ ثانی دادخواست شـاکی و ضمام آن به این دانشگاه واصـل گردیده است، بدینوسیله در مقام دفـاع در قبال شکایت وی موارد و موضوعات متضمن را به شرح آتی به استحضار عالی می‌رساند:
۱ـ نامبرده ورودی مهر ماه سال ۱۳۹۳ می‌باشد و طبق آییننامه آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وقت، به شماره ۱۵۴/۲۱ـ ۱۹/۱/۱۳۸۸ سنوات دانشجویی حداکثر دو سال مشتمل بر چهار نیمسال تحصیلی می‌باشد که با این توصیف آخرین مهلت دفاع شکات تا پایان بهمن ماه سال ۱۳۹۵ بوده که متاسفانه در بازه زمانی مقرر از پایان‌نامه خود دفاع ننموده‌اند. لذا این دانشگاه جهت معاضدت و مساعدت با دانشجو به استناد تبصره ماده ۱۵ آییننامه مزبور که اشعار می‌دارد «در موارد استثنایی افزایش طول مدت دوره با تشخیص شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه مجاز است. در هر صورت مدت دوره در هر سه شیوه نباید از ۵/۲ سال تجاوز نماید.» با ثبت‌نام نیمسال پنجم مشارالیه موافقت نموده که مع الاسف در بازه زمانی تعیینی نیز دفاعیه خود را انجام نداده‌اند، بنابراین با توجه به تبصره ماده ۱۵ آییننامه آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مدت دوره دانشجویان از ۵/۲ نباید تجاوز کند و با عنایت به اینکه ایشان تا پایان ترم پنجم از پایان‌نامه خود دفاع ننموده است لزوماً باید منجر به صدور حکم محرومیت از تحصیل می‌گردید که با موافقت استاد راهنما، رئیس دانشکده و جهت مساعدت با دانشجویان با ثبت‌نام نیمسال ششم موافقت گردید.
۲ـ اما در خصوص اظهارات شاکی مبنی بر کسر نمره پایان‌نامه ناشی از تاخیر در دفاع به استحضار می‌رساند که در این دانشگاه کسر نمره وجود نداشته و طبق مصوبه هیات رئیسه دانشگاه صنعتی امیرکبیر سقف نمره برای دفاع از پایان‌نامه در ترم ششم تحصیلی بیست بوده و باقی ۳ نمره نیز بابت محصولات کار تحقیقاتی دانشجو از قبیل مقاله و اختراع و جوایز و غیره به وی تعلق خواهد گرفت. بنابراین مشاهده می‌گردد که کماکان نمره دانشجو از ۲۰ می‌باشد و حقی از آنها ضایع نشده است و نامبرده با دفاع از پایان‌نامه خود، نمره ۷۵/۱۶ را اخذ نموده و به علت دارا نبودن هیچ گونه محصولات خروجی مانند ارائه و چاپ مقالات، جایزه خوارزمی و غیره نتوانسته بر اساس جـدول رویه شماره AUT-PR ۳۳ ۰ ۱ ، ۳ نمره دیگر را دریافت و از این مـزایا استفاده نماید، بنابراین نمره نهایی مشارالیه ۷۵/۱۶ درج شده و برای وی هیچ ممانعتی برای اخذ نمره تا ۲۰ وجود نداشته است.
با دقت نظر به عرایض معنونه فوق و توجهاً به اینکه این دانشگاه در راستای اجرای مفاد دادنامه شماره ۱۰۲۶ ـ ۲۲/۵/۱۳۹۸ آن هیات، موضوع پرونده شماره ۹۷/۱۴۹۷، که النهایه منجر به صدور حکم ابطال قسمتی از آییننامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد مورخ ۱۲/۳/۱۳۹۴ دانشگاه گردیده است، دانشجویانی که جهت رسیدگی مجدد ۳ نمره پایان‌نامه خود مراجعه می‌نمایند، با ارسال نامه‌ای تحت عنوان استرداد مدرک تحصیلی و ریز نمرات، فرصت دفاع مجدد را برای آنان مهیا نموده تا بتوانند نمره نهایی خود را از هیات داوران این دانشگاه، اخد نمایند. لذا در همین راستا نامه مورد سخن برای نامبرده ارسال گردیده تا ایشان نیز از این فرصت به دست آمده استفاده نمایند. “
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۹/۹/۱۴۰۰ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به اینکه براساس ماده ۲۲ آییننامه دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوب ۱۵/۱/۱۳۸۸ شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی که بر دانشجویان ورودی قبل از سال تحصیلی ۱۳۹۵ ـ ۱۳۹۴ حاکم است، ارزشیابی پایان‌نامه در جلسه دفاعیه توسط هیات داوران انجام می‌شود و در مواد ۳۶ و ۳۷ آییننامه مذکور درخصوص کسر نمره ارزشیابی پایان‌نامه به علّت تاخیر در دفاع، اختیاری برای دانشگاهها پیشی‌بینی نشده است، بنابراین بند ۱ـ ۲ آییننامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد مصوب ۱۲/۳/۱۳۹۴ دانشگاه صنعتی امیرکبیر که متضمن کسر نمره به دلیل تاخیر در دفاع از پایان‌نامه است، به جهت مغایرت با آییننامه خارج از حدود اختیار مقام صادر‌کننده آن وضع شده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری
