دیدگاه اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مراحل پذیرش داوطلبان بر اساس قانون تسهیل صدور مجوزها
پایگاه خبری اختبار- به تازگی متن یک نظریه مشورتی درباره آزمون مرکز وکلای قوه قضاییه سال ۱۴۰۱ در سایت اداره کل حقوقی قوه قضاییه بارگذاری شده که بررسی صلاحیت اخلاقی و رفتاری داوطلبان این آزمون از سوی هیات تعیین صلاحیت مرکز را مجاز می‌داند.
در این نظریه همچنین بیان شده که با کسب نصاب علمی مقرر در ماده ۵ قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار، داوطلب از نظر علمی پذیرفتهشده محسوب می‌شود، دیدگاهی که به نظر می‌رسد به حذف مرحله مصاحبه علمی شفاهی اشاره دارد.
پیش از مطالعه متن کامل این نظریه توجه به دو نکته ضروری است: اول اینکه نظریه مذکور در روز ۱۱ مرداد و پیش از اعلام نتایج آزمون فوق‌العاده و نیز پیش از تصویب استفساریه قانون تسهیل صادر شده است و دوم اینکه نظریات اداره کل حقوقی قوه قضاییه صرفاً جنبه مشورتی داشته و الزام‌آور نمی‌باشند.
جزئیات نظریه
شماره نظریه: ۷/۱۴۰۱/۲۰۰
شماره پرونده: ۱۴۰۱-۹۷-۲۰۰ ع
تاریخ نظریه: ۱۴۰۱/۰۵/۱۱
استعلام:
نظر به تصویب قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار مصوب ۱۴۰۰ و لازم‌الاجرا شدن این قانون در زمان اعلام نتایج آزمون فوق‌العاده مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه و با توجه به اینکه هر ساله آیین‌نامه این مرکز ملاک عمل پذیرش داوطلبان بوده است و براساس آن پس از قبولی در آزمون کتبی، پذیرش در آزمون شفاهی و طی مراحل گزینش و اخذ استعلامات مربوطه و در نهایت نظر مثبت هیأت تعیین صلاحیت جهت صدور پروانه ضروری است و این موارد در قانون یادشده بیان نشده است، خواهشمند است نظریه مشورتی خود را در خصوص پرسش‌های زیر اعلام فرمایید:
۱- آیا باید نتایج آزمون فوق‌العاده وکالت بر اساس قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار مصوب ۱۴۰۰ اعلام شود؟
۲- در مورد داوطلبان آزمون فوق‌العاده وکالت، آیا باید آزمون شفاهی برگزار شود؟
۳- در مورد داوطلبان آزمون فوق‌العاده وکالت، آیا باید انجام تحقیقات محلی، اعمال نتیجه استعلامات قانونی و نظر هیأت تعیین صلاحیت مدنظر قرار گیرد؟
۴- با توجه به برگزاری مداوم آزمون‌های وکالت و کارشناسان رسمی توسط این مرکز، روند اجرای فرایند جذب (مصاحبه شفاهی عمومی و تخصصی، تحقیقات محلی، استعلامات قانونی، اخذ نظر هیأت تعیین صلاحیت) چگونه خواهد بود؟
۵- با توجه به تبعات انحصار در مرجع برگزارکننده آزمون، آیا امکان برگزاری آزمون از طریق سازمان‌های دیگری غیر از سازمان سنجش آموزش کشور وجود دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
۱، ۲ و ۳- نظر به اینکه آزمون وکالت مرکز وکلاء، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه پیش از لازم‌الاجرا شدن قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار (لازم‌الاجرا در اردیبهشت ۱۴۰۱)، برگزار شده است، این آزمون تابع مقررات و ضوابط زمان برگزاری آن است. به عبارت دیگر ملاک، زمان برگزاری است و نه زمان اعلام نتیجه؛ زیرا اعلام نتیجه آزمون صرفاً جنبه کاشفیت دارد. ۴- عنوان قانون «تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار» مصوب ۱۴۰۰ مفید معنای تسهیل در صدور مجوز و اجتناب از اقدامات موازی و زاید در جهت فراهم شدن هرچه بیشتر زمینه‌های اشتغال و کوتاه شدن این فرآیند است.
بر این اساس اولاً، وفق ماده ۵ قانون یادشده پس از انجام آزمون کتبی و موفقیت در کسب نصاب مقرر، داوطلب از حیث علمی به عنوان پذیرفتهشده محسوب می‌شود.
ثانیاً، توفیق در آزمون و تحصیل حد نصاب آزمون کتبی، به معنای احراز صلاحیت‌های دیگر از جمله صلاحیت‌های عمومی و حرفه‌ای لازم که وفق مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط تدوین شده است، نمی‌باشد؛ هم‌چنان که در ماده ۵ قانون یادشده تصریح شده است «داوطلبانی که حداقل هفتاد درصد (۷۰%) امتیاز میانگین نمرات یک درصد (۱%) حائزان بالاترین امتیاز را کسب کرده‌اند، به عنوان پذیرفتهشده، جهت طی مراحل مقتضی به مرجع صدور مجوز مربوط معرفی می‌گردند»؛ از جمله این مراحل، مراحل راجع به احراز صلاحیت عمومی و حرفه‌ای است؛ بویژه آن‌که، نوع حرفه مورد تصدی (وکالت) و اهمیت آن اقتضای چنین برداشتی و عقیده به ضرورت احراز این صلاحیت‌ها را دارد.
بر این اساس، به نظر می‌رسد در فرض سوال، اظهار نظر هیأت تعیین صلاحیت موضوع ماده ۹ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی مصوب ۹/۱۲/۱۳۹۷ رئیس محترم قوه قضاییه با اصلاحات و الحاقات بعدی در خصوص صلاحیت اخلاقی و رفتاری پذیرفته‌شدگان پس از انجام آزمون، تحقیق و گزینش بلامانع باشد.
۵- با توجه به نص قانون مبنی بر لزوم برگزاری آزمون از طریق سازمان سنجش آموزش کشور، پس از لازم‌الاجرا شدن قانون یادشده، برگزاری آزمون به طریق دیگر مغایر قانون است.
